1. Định nghĩa về Protan (C3H8) là gì?

1.1. Propan là gì? C3H8 là gì?

- Định nghĩa: Propan (C₃H₈) là một hyđrocacbon no thuộc dãy đồng đẳng của ankan. Propan là chất khí, không

màu, không mùi.

- Công thức phân tử: C₃H₈.

- Công thức cấu tạo: 

- Danh pháp

    + Tên quốc tế: C₃H₈ có tên gọi là propan.

    + Tên gốc Ankyl: CH₃CH₂CH₂ có tên gọi là propyl.

1.2. Khí Propan có thể tìm thấy ở đâu trong tự nhiên?

- C3H8 được hình thành như một sản phẩm phụ tạo ra của 2 quy trình khác nhau: xử lý các khí tự nhiên và lọc dầu

nên có thể nói nguồn propan chính là từ khí tự nhiên và dầu mỏ.

- Ngoài ra, ở các nhà máy lọc dầu thì propan là một phụ phẩm của quá trình nứt dầu thành dầu xăng hoặc dầu bị

sưởi ấm.

2. Tính chất lý hóa của Propan (C3H8)

2.1. Tính chất vật lý

- Propan là chất khí, không màu, không mùi, không tan trong nước, khi trộn vào nước thì bị tách nước

nổi lên, tan tốt trong dung môi không phân cực như dầu, mỡ.

2.2. Tính chất hóa học

• Phản ứng thế bởi halogen

- Khi chiếu sáng hoặc đốt nóng hỗn hợp propan và clo sẽ xảy ra phản ứng thế lần lượt các nguyên tử hidro bằng

clo. Tương tự như metan.

- Phản ứng thế H bằng halogen thuộc loại phản ứng halogen hóa, sản phẩm hữu cơ có chứa halogen gọi là dẫn

xuất halogen.

• Phản ứng tách (gãy liên kết C-C và C-H )

- Dưới tác dụng của nhiệt và xúc tác (Cr₂O₃, Fe, Pt,...), các ankan không những bị tách hidro tạo thành các

hidrocacbon không no mà còn bị gãy các liên kết C-C tạo ra các phân tử nhỏ hơn.

• Phản ứng oxi hóa

- Khi đốt, propan bị cháy tạo ra CO₂, H₂O và tỏa nhiều nhiệt

- Nếu không đủ oxi, ankan bị cháy không hoàn toàn, khi đó ngoài CO₂ và H₂O còn tạo ra các sản phẩm như CO,

than muội, không những làm giảm năng suất tỏa nhiệt mà còn gây độc hại cho môi trường.

3. Điều chế Propan (C3H8) như thế nào?

3.1. Trong phòng thí nghiệm

3.2. Trong công nghiệp:

Được tách từ khí thiên nhiên, khí đồng hành hoặc từ các sản phẩm khí được hình thành trong cracking sản phẩm dầu mỏ.

4. Ứng dụng của Propan (C3H8)

- Là chất khí chính trong công nghiệp hàn sắt, nhiên liệu chính cho khí cầu nóng.

- Dùng trong tổng hợp hữu cơ điều chế propan, nitro metan.

- Thường được sử dụng làm nhiên liệu trong nhiều ứng dụng gia nhiệt, thương mại và nông nghiệp, kể cả dụng cụ nấu ăn.

- Sử dụng làm nhiên liệu đẩy, chất làm lạnh, nhiên liệu xe ô tô và nhiên liệu hóa dầu.

5. Propan (C3H8) có gây nguy hiểm cho con người hay không?

- Propan lỏng có thể gây ra những vết bỏng nặng trên da trường hợp tiếp xúc.

6. Một số bài tập liên quan đến Propan (C3H8)

Bài tập 1: Tổng số liên kết cộng hoá trị trong một phân tử $C_3{H}_8$ là bao nhiêu ?

A. 11

B. 10

C. 3

D. 8

Lời giải: Đáp án B

Bài tập 2: Crackinh propan thu được 6,72 lít (đktc) hỗn hợp X gồm H₂, C₃H₆, CH₄, C₂H₄, C₃H₈. Dẫn toàn bộ X vào

bình đựng dung dịch Br₂ dư thì thấy có 16 gam brom phản ứng (biết rằng chỉ có C₂H₄, C₃H₆ phản ứng với Br₂ và

đều theo tỉ lệ số mol 1:1). Vậy % propan đã phản ứng là:

 A. 20%

 B. 33,33%

 C. 40%

 D. 66,67%

Hướng dẫn.

Đáp án B.

Bài tập 3:  Một hỗn hợp X gồm hai ankan A, B đồng đẳng kế tiếp. Crackinh 1,12 lít (đktc) hỗn hợp X thu được 2,24

lít hỗn hợp Y (đktc) gồm ankan, anken và H₂, tỉ khối hơi của Y đối với H₂ là 8,2. Vậy công thức phân tử của A, B lần

lượt là:

 A. C₂H₆ và C₃H₈

 B. C₃H₈ và C₄H₁₀

 C. C₄H₁₀ và C₅H₁₂

    D. C₅H₁₂ và C₆H14

Hướng dẫn.

Đáp án A.

Bài tập 4: Khi crackinh hoàn toàn một thể tích ankan X thu được hai thể tích hỗn hợp Y (các thể tích khí đo ở cùng

điều kiện nhiệt độ và áp suất); tỉ khối của Y so với H₂ bằng 11. Công thức phân tử của X là:

 A. CH₄

 B. C₂H₆

 C. C₃H₈

 D. C₄H₁₀

Hướng dẫn.

Ta có: M_Y = 11.2 = 22 ; Vì các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất

⇒ M_X = 2.M_Y = 2.22 = 44 ⇔ 14n + 2 = 44 ⇒ n = 3

⇒ CTPT của ankan X là : C₃H₈

Đáp án C.