III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Ngàn sao làm việc

1. Khung cảnh làng quê lúc trời chuyển tối

- Thời gian: Xế chiều

- Không gian:

+ Bóng chiều tỏa ra 

+ Đồng quê xanh thẫm – tối mò

+ Đất trời: Yên tĩnh

+ Khi chuyển tối: Trâu ăn no cỏ, đủng đỉnh đi về

- Nghệ thuật: 

+ So sánh bước đi của trâu khi trời tối như “bước giữa ngàn sao”

+ Điệp ngữ “trâu tôi…”

+ Từ láy: đủng đỉnh

- Nhân vật tôi: Cậu bé chăn trâu

- Tâm trạng của nhân vật: Vui vẻ, thư giãn sau một ngày dài.

→ Khung cảnh làng quê êm ả, yên bình trái ngược với sự vận hành của thời gian, trời chuyển tối rất nhanh, mọi sự vật như chìm vào trạng thái nghỉ ngơi.

2. Bầu trời đêm ngàn sao

* Khung cảnh trời đêm bát ngát:

- Từ láy: nao nao, lồng lộng

→ Sự bát ngát, rộng lớn vô hạn của Ngân Hà

- Bầu trời đêm lung linh: dải ngân hà, sao Thần Nông, những đốm sao, sao Hôm, nhóm Đại Hùng tinh.

- Biện pháp so sánh: 

+ Sao Thần Nông: chiếc vó bằng vàng; 

+ Những đốm sao: tôm cua bơi lội; 

+ Sao Hôm: chiếc nơm, đuốc đèn soi cá; 

+ Nhóm Đại Hùng tinh: gàu tát nước bên sông Ngân

→ Cả bầu trời đêm bao la, bí ẩn trở nên gần gũi với những hình ảnh so sánh quen thuộc với cuộc sống hàng ngày. Cả dải Ngân Hà giống như một con sông trên quê hương, các ngôi sao lớn nhỏ là cá tôm, dụng cụ đánh bắt… đang hăng say làm việc.

→ Trí tưởng tượng đầy sáng tạo, phong phú, ngây thơ của nhân vật “tôi”

* Cảnh bình minh

- Nghệ thuật: 

+ Nhân hóa “ngàn sao” biết làm việc

+ So sánh: Mặt trời lên giống như “chiếc quạt hồng”

+ Đảo ngữ

- Sự đối lập: 

+ Màn đêm là khoảng thời gian vạn vật nghỉ ngơi thì ngàn sao chăm chỉ làm việc 

+ Hừng đông là khoảnh khắc ngày mới bắt đầu, mọi vật chuẩn bị một ngày làm việc lại là lúc ngàn sao “về nghỉ”

→ Ngàn sao cùng làm việc, cùng chung sức đã làm nên vẻ đẹp huyền diệu của trời đêm. Lao động và biết đoàn kết, yêu thương đã làm cho vạn vật trở nên đẹp đẽ, đáng yêu.

IV. Đọc tác phẩm: Ngày sao làm việc

Bóng chiều toả ra nhanh
Trên các bờ bụi rậm
Đồng quê đang xanh thẫm
Bỗng chốc trở tối mò

Trâu tôi đã ăn no
Bước giữa trời yên tĩnh
Trâu tôi đi đùng đỉnh
Như bước giữa ngàn sao

Sông Ngân hà nao nao
Chảy giữa trời lồng lộng
Sao Thần Nông toả rộng
Một chiếc vó bằng vàng
Đón những sao dọc ngang
Như tôm cua bơi lội

Phía đông nam rời rợi
Ai đặt một chiếc nơm
Rờ rỡ ngôi sao Hôm
Như đuốc đèn soi cá

Bên trời đang rộn rã
Cả nhóm Đại Hùng tinh
Buông gàu bên sông Ngân
Suốt đêm lo tát nước...

Ngàn sao vui làm việc
Mải đến lúc hừng đông
Phe phẩy chiếc quạt hồng
Báo ngày lên, về nghỉ

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Tác giả - tác phẩm: Đi lấy mật

Tác giả - tác phẩm: Ngàn sao làm việc

Tác giả - tác phẩm: Ngôi nhà trên cây

Tác giả - tác phẩm: Đồng dao mùa xuân

Tác giả - tác phẩm: Gặp lá cơm nếp