HĐ của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

* Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu HS nhắc lại kiến thức về yếu tố Hán Việt 

(Nhắc lại lí thuyết (Lớp 6 – Bài 8: Những góc nhìn cuộc sống) 

H: Yếu tố Hán Việt là gì? Từ Hán Việt là gì? 

H: Từ ghép Hán Việt có mấy loại? Đó là những loại nào?

- Từ ghép Hán Việt có 2 loại: Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.

? Yếu tố Hán Việt có khả năng cấu tạo nên rất nhiều từ khác nhau. Việc hiểu chính xác và sử dụng đúng các yếu tố Hán Việt đóng vai trò rất quan trọng trong giao tiếp.

- Học sinh tiếp nhận và thực hiện.

* Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: nhớ lại kiến thức suy nghĩ và trả lời miệng.

- Giáo viên: nghe, quan sát, gọi HS khác nhận xét

* Bước 3. Báo cáo kết quả: HS trả lời miệng, trình bày kết quả

* Bước 4. Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

I. LÝ THUYẾT

1. Yếu tố Hán Việt 

- Các tiếng tạo nên từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt

2. Từ Hán Việt

- Từ Hán Việt là từ vay mượn của tiếng Hán nhưng được đọc theo cách phát âm của Tiếng Việt.

- Từ ghép Hán Việt có 2 loại: Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.

II. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

a. Mục tiêu: HS thực hành làm bài tập xác định được nghĩa của một số yếu tố Hán Việt và nghĩa của những từ có yếu tố đó.

b. Nội dung: Học sinh làm bài tập SGK/64

c. Sản phẩm: Phần bài tập HS đã làm.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*Hướng dẫn HS làm các bài tập phần “Thực hành Tiếng Việt” (SGK/64)

NV1:

* Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ:

H: Giải thích nghĩa của từ Hán Việt được in đậm trong các câu sau:

a. Thông qua tình huống này, tác giả dân gian muốn khẳng định sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian, qua đó bày tỏ ước mơ về một xã hội mà ràng buộc chặt chẽ của quan niệm phong kiến về các tầng lớp người trong xã hội đều được nới lỏng và cởi bỏ.

(Theo Trần Thị An, Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian)

b. Và ở đây, bằng kinh nghiệm về việc quan sát thiên nhiên và kinh nghiệm của việc thực hành các trò chơi dân gian ở làng quê, em bé nhanh chóng tìm ra đáp án.

(Theo Trần Thị An, Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian)

c. Bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” đạt đến độ hoàn mĩ hiếm có trong loại ca dao vịnh tả cảnh vật mang tính triết lí.

(Theo Hoàng Tiến Tựu, Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen)

Tổ chức trò chơi: AI NHANH HƠN

- GV phát phiếu học tập nối cột A và B sao cho đúng. Mỗi cá nhân hoàn thành bài tập trong thời gian 3 phút. Giáo viên lấy 5 bài hoàn thành nhanh nhất để chấm. Các HS còn lại chấm chéo cho nhau theo bàn.

- GV mở rộng thêm:

(a.

- trí tuệ: là khả năng suy nghĩ và hành động sử dụng kiến thức, kinh nghiệm, sự hiểu biết, ý thức chung và cái nhìn sâu sắc.

- quan niệm: là cách hiểu riêng của mỗi người về một sự vật, một vấn đề cụ thể nào đó.

b.

- thiên nhiên: là những gì tồn tại xung quanh con người mà không phải do con người tạo ra.

- thực hành: là làm để áp dụng lí thuyết vào thực tế.

c.

- hoàn mĩ: vẻ đẹp hoàn hảo, không tì vết, không khuyết điểm.

- triết lí: là những điều được đúc rút bởi trải nghiệm, được phát biểu ngắn gọn, xúc tích.)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

- Mỗi cá nhân hoàn thành bài tập trong thời gian 3 phút, ghi kết quả ra phiếu cá nhân.

GV hướng dẫn HS thảo luận (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo kết quả 

- Gv chọn 5 bài nhanh nhất.

- GV gọi đại diện 2 HS lên trình bày.

- HS chấm chéo cho nhau

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV chấm 5 bài nhanh nhất và nhận xét, đánh giá, (sửa chữa nếu cần) rút kinh nghiệm chung, chốt kiến thức.

NV 2:

* Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: Tìm những từ ghép có yếu tố Hán Việt trong bảng sau (cột hai) và giải thích ý nghĩa của những từ đó. 

 Trò chơi: TIẾP SỨC

- Chia lớp thành 4 Đội: Mỗi Đội tìm từ ghép Hán Việt cho 2 yếu tố Hán Việt trong thời gian 5 phút, các thành viên trong Đội thay phiên nhau ghi các từ ghép Hán Việt lên bảng. Sau 5 phút, Đội nào ghi đúng được nhiều từ nhất thì Đội đó sẽ chiến thắng và nhận được 1 phần quà!

+ Đội 1: quốc (nước), gia (nhà)

+ Đội 2: gia (tăng thêm), biến (tai họa)

+ Đội 3: biến (thay đổi), hội (họp lại) 

+ Đội 4: hữu (có), hóa (thay đổi, biến thành)

- GV hướng dẫn HS giải thích ý nghĩa của một số từ Hán Việt HS tìm được.

Bài tập 1/64

a. trí tuệ: sự hiểu biết, thông thái.

quan niệm: cách hiểu riêng của

 mình về một sự vật, một vấn đề.

b. thiên nhiên: tự nhiên.

thực hành: tiến hành, thực hiện.

c. hoàn mĩ: hoàn hảo, tốt đẹp.

triết lí: đạo lí về nhân sinh.

Bài tập 2/64