Tailieumoi.vn biên soạn và giới thiệu các kiến thức lý thuyết trọng tâm bao gồm định nghĩa, tính chất, ứng dụng và

cách điều chế của C5H12 (Pentan) trong bài viết dưới đây, giúp học sinh ôn tập và bổ sung kiến thức cũng như hoàn

thành tốt các bài kiểm tra môn Hóa học. Mời các bạn đón xem:

1. Định nghĩa về Pentan C5H12 là gì?

- Định nghĩa: Pentan (C₅H₁₂) là một hyđrocacbon no thuộc dãy đồng đẳng của ankan.

- Công thức phân tử: C₅H₁₂.

- Công thức cấu tạo:

- Đồng phân:

    Đồng phân mạch cacbon của C₅H₁₂

- Danh pháp

    + Ankan không phân nhánh

    • Tên ankan: Tên mạch cacbon + an

    CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃ : (Pentan)

    • Tên gốc ankyl: Tên mạch cacbon chính + yl

    CH₃CH₂CH₂CH₂CH₃ : (Pentyl)

    + Ankan phân nhánh

    • Số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + tên mạch chính + an

2. Tính chất lý hóa của Pentan C5H12

2.1. Tính chất vật lý của C5H12

- Ở điều kiện thường, C₅H₁₂ ở trạng thái lỏng, có mùi xăng, nhẹ hơn nước và không tan trong nước nhưng tan tốt

trong dùn môi không phân cực

2.2. Tính chất hóa học của pentan ra sao?

- Trong phân tử C5H12 chỉ có liên kết C-C và C-H. Đó là các liên kết xích ma bền vững, vì thế C₅H₁₂ tương đối trơ

về mặt hóa học: Ở nhiệt độ thường, chúng không phản ứng với axit, bazơ và chất oxi hóa mạnh (như KMnO₄) ...

- Dưới tác dụng của ánh sáng, xúc tác, nhiệt, C₄H₁₀ tham gia các phản ứng thế, phản ứng tách và phản ứng oxi

hóa.

a. Phản ứng thế bởi halogen

- Khi chiếu sáng hoặc đốt nóng hỗn hợp pentan và clo sẽ xảy ra phản ứng thế lần lượt các nguyên tử hidro bằng

clo. Tương tự như metan.

- C₅H₁₂ + Cl₂ →C₅H₁₁Cl + HCl

- Phản ứng thế H bằng halogen thuộc loại phản ứng halogen hóa, sản phẩm hữu cơ có chứa halogen gọi là dẫn

xuất halogen.

b. Phản ứng tách (gãy liên kết C-C và C-H)

- Dưới tác dụng của nhiệt và xúc tác (Cr₂O₃, Fe, Pt,...), các ankan không những bị tách hidro tạo thành các

hidrocacbon không no mà còn bị gãy các liên kết C-C tạo ra các phân tử nhỏ hơn.

c. Phản ứng oxi hóa

- Khi đốt, pentan bị cháy tạo ra CO₂, H₂O và tỏa nhiều nhiệt 

- Nếu không đủ oxi, pentan bị cháy không hoàn toàn, khi đó ngoài CO₂ và H₂O còn tạo ra các sản phẩm như CO,

than muội, không những làm giảm năng suất tỏa nhiệt mà còn gây độc hại cho môi trường.

3. Điều chế khí pentan C5H12 như thế nào?

1) Khai thác từ dầu mỏ, khí tự nhiên qua các con đường cracking và chưng cất phân đoạn.

2)

4. Ứng dụng của pentan C5H12

- Pentan được sử dụng chủ yếu làm nhiên liệu và dung môi, xăng dầu cho động cơ, dầu thắp sáng và đun nấu.

5. Một số bài tập liên quan đến Pentan C5H12

Bài tập vận dụng về pentan

Câu 1: Cracking C₅H₁₂ sản phẩm thu được bao nhiêu chất?

 A. 5

 B. 6

 C. 7

 D. 8

Hướng dẫn:

Khi cracking C₅H₁₂ thu được CH₄, C₄H₆, C₂H₆, C₃H₆, C₃H₈, C₄H₈, C₅H₁₀, H₂.

Đáp án D.

Câu 2: Cracking C₅H₁₂, sản phẩm thu được bao nhiêu hidrocacbon?

 A. 5

 B. 6

 C. 7

 D. 8

Hướng dẫn:

Khi cracking C₅H₁₂ thu được CH₄, C₄H₆, C₂H₆, C₃H₆, C₃H₈, C₄H₈, C₅H₁₀ là hidrocacbon.

Đáp án C.

Câu 3: Cracking 1 hiđrocacbon X thu được hỗn hợp sản phẩm gồm metan, etan, eten, propan, propen và buten. X là:

 A. Butan

 B. Pentan

 C. Propan

 D. Hexan

Hướng dẫn:

Trong hỗn hợp sản phẩm thu được anken nhiều C nhất là buten (C₄H₈) và ít C nhất là metan (CH₄).

→ Hidrocacbon X có 5C và là pentan (C₅H₁₂)

Đáp án B.