a) Nhôm ;          b) Thủy tinh ;          c) Chất dẻo.

I. Vật thể, chất

- Vật thể: Là toàn bộ những gì xung quanh chúng ta và trong không gian.

- Vật thể gồm 2 loại: Vật thể tự nhiên và vật thể nhân tạo.

   + Vật thể tự nhiên: cây, núi, sông, đá,…

   + Vật thể nhân tạo: bàn ghế, sách vở, đèn điện,…

- Chất: là nguyên liệu cấu tạo nên vật thể. Chất có ở khắp mọi nơi, ở đâu có vật thể là ở đó có chất.

II. Tính chất của chất

- Mỗi chất có những tính chất nhất định, bao gồm tính chất vật lý và tính chất hoá học.

+ Tính chất vật lý: Trạng thái (rắn, lỏng, khí), màu sắc, mùi vị, tính tan, tính dẫn điện, dẫn nhiệt, nhiệt độ sôi (tos), nhiệt độ nóng chảy (tonc), khối lượng riêng (d).

+ Tính chất hoá học: Là khả năng bị biến đổi thành chất khác: Khả năng cháy, nổ, tác dụng với chất khác.

-  Hiểu các tính chất của chất, chúng ta có thể:

+ Phân biệt chất này với chất khác

Ví dụ: Cồn cháy còn nước không cháy; Đồng là kim loại màu đỏ còn nhôm là kim loại có màu trắng xám.

+ Biết sử dụng chất an toàn

Ví dụ: H2SO4 đặc nguy hiểm, gây bỏng nên cần cẩn thận khi sử dụng

+ Biết ứng dụng chất thích hợp vào trong đời sống và sản xuất

Ví dụ: Cao su không thấm nước, đàn hồi nên dùng để chế tạo săm, lốp xe…

- Nắm được những tính chất của chất để nhận biết được chất, biết cách sử dụng chất, biết ứng dụng chất thích hợp trong đời sống và sản xuất

III. Hỗn hợp và chất tinh khiết

1. Hỗn hợp là: các chất trộn lẫn với nhau

2. Chất tinh khiết

- Nước cất là: chất tinh khiết, còn nước tự nhiên như nước khoáng, nước biển, sông, hồ.... là hỗn hợp

- Chỉ có nước tinh khiết mới có tonc = 0oC, tos = 100oC , D= 1g/cm3

- Chỉ có những chất tinh khiết mới có những tính chất nhất định

3. Tách chất ra khỏi hỗn hợp 

- Dựa vào sự khác nhau về tính chất vật lí , ta sẽ có phương pháp thích hợp để tách riêng một chất ra khỏi hỗn hợp.

Thí dụ: Tách muối ra khỏi hỗn hợp muối + nước, ta đun sôi hỗn hợp, nước bốc hơi đi, còn lại chất rắn màu trắng là muối.

Sơ đồ tư duy: Chất

Dạng 1: Phân biệt chất và vật thể

* Một số lưu ý cần nhớ:

* Một số ví dụ điển hình:

Ví dụ 1: Có các vật thể sau: quả chuối, cái đinh, khí quyển, cái bát, bình hoa, ô tô, cây đào tiên. Số vật thể tự nhiên là

A. 5

B. 4

C. 3

D. 2.

Hướng dẫn giải chi tiết:

Vật thể tự nhiên là những vật thể không do con người tạo nên

Các vật thể tự nhiên ở đây là: quả chuối, khí quyển, cây đào tiên.

Đáp án C

Ví dụ 2: Có các vật thể như sau: xe đạp, máy bay, biển, con hổ, bình hoa, bút chì. Số vật thể nhân tạo là

A. 4

B. 2

C. 5

D. 3

Hướng dẫn giải chi tiết

Vật thể nhân tạo là những vật thể do con người tao nên.

Các vật thể nhân tạo ở đây là: xe đạp, máy bay, bình hoa, bút chì.

Đáp án A

Ví dụ 3: Mọi vật thể được tạo nên từ:

A. Vật chất

B. Chất

C. Chất liệu

D. Vật liệu

Hướng dẫn giải chi tiết

Mọi vật thể được tạo nên từ chất

Đáp án B

Ví dụ 4: Quan sát kỹ một chất có thể biết được:

A. Tính dẫn điện, dẫn nhiệt.

B. Trạng thái, màu sắc.

C. Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi.

D. Tính tan trong nước, khối lượng riêng.

Hướng dẫn giải chi tiết:

Quan sát kỹ một chất có thể biết được trạng thái, màu sắc

Đáp án B

Dạng 2: Bài tập tách chất ra khỏi hỗn hợp

* Một số lưu ý cần nhớ:

* Một số ví dụ điển hình

Ví dụ 1: Hỗn hợp có thể tách riêng các chất thành phần bằng phương pháp lọc là:

A. Đường và muối

B. Bột than và bột sắt

C. Cát và muối

D. Giấm và rượu

Hướng dẫn giải chi tiết:

Cát và muối hòa tan vào trong nước dư  lọc phần chất rắn không tan thu được cát

Dung dịch nước muối thu được ta đem chưng cất để làm bay hơi hết nước đi  thu được muối khan

Do vậy tách riêng được cát và muối

Đáp án C

Ví dụ 2: Có thể tách muối ra khỏi hỗn hợp nước muối bằng cách:

A. Thêm muối

B. Thêm nước

C. Đông lạnh

D. Đun nóng

Hướng dẫn giải chi tiết:

Có thể tách muối ra khỏi hỗn hợp nước muối bằng cách: Đun nóng thì nước sẽ bay hơi hết còn muối thì kết tinh không bay hơi → thu được muối

Đáp án D

Ví dụ 3: Để tách rượu ra khỏi hỗn hợp rượu lẫn nước, dùng cách nào sau đây?

A. Lọc

B. Dùng phễu chiết

C. Chưng cất phân đoạn

D. Đốt

Hướng dẫn giải chi tiết:

Dựa vào tính chất rượu sôi và hóa hơi ở nhiệt độ thấp hơn nước => để tách rượu ra khỏi hỗn hợp rượu lẫn nước, ta dùng phương pháp: chưng cất phân đoạn.

Loại A và B vì hỗn hợp gồm rượu và nước là hỗn hợp đồng nhất.

Loại D vì đốt rượu sẽ chuyển thành chất khác.

Đáp án C

Ví dụ 4: Khí nitơ và khí oxi là hai thành phần chính của không khí. Trong kĩ thuật người ta có thể hạ thấp nhiệt độ để hóa lỏng không khí. Biết nitơ lỏng sôi ở -196oC oxi lỏng sôi ở -183oC. Phương pháp tách riêng khí nitơ và oxi là

A. lọc.

B. chiết.

C. cô cạn.

D. chưng cất.

Hướng dẫn giải chi tiết:

Phương pháp tách riêng khí nitơ và oxi là chưng cất phân đoạn không khí lỏng do nhiệt độ sôi của oxi và nito khác nhau.

Đáp án D