* Nội dung:

- Về kinh tế:

+ Thống nhất tiền tệ

+ Xóa bỏ sự độc quyền ruộng đất của giai cấp phong kiến

+ Tăng cường phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn

+ Xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống,… phục vụ giao thông liên lạc.

- Về chính trị - xã hội: Bãi bỏ chế độ nông nô, đưa quý tộc tư sản hóa và đại tư sản lên nắm chính quyền.

- Về giáo dục:

+ Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học - kĩ thuật trong chương trình giảng dạy.

+ Cử những học sinh ưu tú đi du học ở phương Tây.

- Về quân sự:

+ Tổ chức quân đội theo kiểu phương Tây, chế độ nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh.

+ Công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí được chú trọng.

* Kết quả:

- Đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng, ổn định tình hình kinh tế - xã hội trong nước.

- Giúp đất nước thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa, phát triển thành một nước tư bản công nghiệp.

Kinh tế Nhật Bản từ cuối thế kỉ XIX phát triển mạnh, vì:

- Do Nhật tiến hành hàng loạt những cải cách trên nhiều lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa...

- Sau cuộc chiến tranh Trung - Nhật (1894 - 1895), nhờ số tiền bồi thường và của cải cướp được ở Triều Tiên và Trung Quốc, kinh tế Nhật Bản càng phát triển mạnh mẽ.

=> Biểu hiện: Trong 14 năm (từ 1900 đến 1914), tỉ lê công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân đã tăng từ 19% lên 42%. Việc đẩy mạnh công nghiệp hóa kéo theo sự tập trung trong công nghiệp, thương nghiệp và ngân hàng. Nhiều công ti độc quyền xuất hiện, như Mít-xưi và Mít-su-bi-si giữ vai trò to lớn, bao trùm lên đời sống kinh tế, chính trị của nước Nhật. Các hãng này làm chủ nhiều ngân hàng, hầm mỏ, xí nghiệp đường sắt, tàu biển...

- Từ năm 1872 - 1879, Nhật chiếm bán đảo Lưu Cầu.

- Năm 1895, Nhật chiếm Đài Loan

- Bước sang thế kỉ XX, giới cầm quyền Nhật Bản đẩy mạnh chính sách xâm lược bành trướng.

- Chiến tranh Nga - Nhật (1904-1905) kết thúc với sự thất bại của đế quốc Nga. Nhật chiếm vùng Nam đảo Xa-kha-lin, cảng Lữ Thuận của Trung Quốc (1905).

- Năm 1910, Nhật chiếm bán đảo Triều Tiên.

- Năm 1914, Nhật Bản dùng vũ lực để mở rộng khu vực ảnh hưởng ở Trung Quốc và chiếm Sơn Đông. Từ đây, thuộc địa của đế quốc Nhật được mở rộng rất nhiều.

- Mục tiêu: đòi cải thiện điều kiện làm việc, tăng lương, chống tô thuế và nạn đắt đỏ

- Quy mô: diễn ra rộng khắp

- Số lượng: tăng nhanh qua các năm (trong năm 1907 có 57 cuộc bãi công, năm 1912 có 46 cuộc, đến năm 1917 tăng lên 398 cuộc bãi công).

- Lực lượng tham gia: công nhân, nông dân và các tầng lớp lao động khác

- Lãnh đạo: dưới sự lãnh đạo của một số tổ chức, nghiệp đoàn như Đảng Xã hội dân chủ Nhật Bản (1901)

Sai lầm và chú ý: Nhận xét về các cuộc đấu tranh dựa trên những tiêu chí cơ bản như: mục tiêu, quy mô, lãnh đạo, lực lượng, kết quả,..