Tailieumoi.vn xin giới thiệu phương trình Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ ↑ + H₂O gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học của Natri. Mời các bạn đón xem:

Phương trình Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ ↑ + H₂O

1. Phương trình phản ứng hóa học:

    Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ ↑ + H₂O

2. Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Có khí không màu thoát ra.

3. Điều kiện phản ứng

- điều kiện thường,

4. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

a. Bản chất của Na₂CO₃ (Natri cacbonat)

Na₂CO₃ là chất lưỡng tính tác dụng được cả axit và bazơ, khi Na₂CO₃ tác dụng với axit mạnh sẽ tạo thành muối và nước giải phóng khí CO₂.

b. Bản chất của HCl (Axit clohidric)

HCl là một axit mạnh tác dụng được với chất có tính bazo.

5. Tính chất hóa học

5.1. Tính chất hóa học của Na₂CO₃ (Natri cacbonat)

a. Tác dụng với axít tạo thành muối, nước và giải phóng khí CO₂

Khi Axit dư thì

b. Tác dụng với bazơ tạo thành muối mới và bazơ mới

Na₂CO₃ + NaOH → NaCO₃ + Na₂OH

c. Tác dụng với muối tạo thành 2 muối mới

Na₂CO₃ + CaCl₂ → 2NaCl + CaCO₃

d. Tác dụng chuyển đổi qua lại với natri bicacbonat theo phản ứng

Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O = 2NaCl + CaCO₃

Ngoài ra hóa chất này không bị nhiệt phân hủy ở nhiệt độ cao và làm quỳ tím chuyển sang màu xanh

5.2. Tính chất hóa học của HCl (Axit clohidric)

- Axit HCl làm đổi màu quỳ tím: Khi nhúng quỳ tím vào dung dịch axit sẽ có hiện tượng quỳ tím chuyển đỏ.

- Axit clohidric tác dụng với kim loại đứng trước H, tạo thành muối và hidro

Fe + 2HCl → FeCl2 + H2↑

- Axit clohidric tác dụng với oxit kim loại, tạo thành muối Clorua và nước

6HCl + Al2O3 →2AlCl3 + 3H2O

- Axit clohidric tác dụng với Bazơ, tạo thành muối Clorua và nước

3HCl + Al(OH)3 → AlCl3 + 3H2O

- Axit clohidric tác dụng với muối, tạo thành muối mới và axit mới

AgNO3 + 2HCl → AgCl↓  + HNO3

- Axit clohidric tác dụng với hợp chất có tính oxi hoá, thể hiện tính khử

6HCl + KClO3 → KCl + 3Cl2↑ + 3H2O

Lưu ý: Axit HCl sẽ không tác dụng với những kim loại đứng sau H trong dãy điện hoá, không tác dụng với các phi kim, axit, oxit kim loại, oxit phi kim.

6. Cách thực hiện phản ứng

- Nhỏ HCl vào ống nghiệm chứa Na₂CO₃.

7. Bạn có biết

- Na₂CO₃ phản ứng với các axit như H₂SO₄, HBr… đều giải phóng khí.

8. Bài tập liên quan

Ví dụ 1: Nhỏ HCl vào ống nghiệm chứa Na₂CO₃ thu được hiện tượng là

A. Có khí không màu thoát ra.

B. Có khí màu nâu đỏ thoát ra.

C. Có khí màu vàng lục, mùi xốc thoát ra.

D. Không có hiện tượng gì.

Hướng dẫn giải

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂↑ + H₂O

CO₂: khí không màu

Đáp án A.

Ví dụ 2: Thể tích khí ở dktc thoát ra khi cho 10,6g Na₂CO₃ phản ứng hoàn toàn với lượng dư HCl là

A. 1,12 lít.   

B. 2,24 lít.   

C. 3,36 lít.   

D. 4,48 lít.

Hướng dẫn giải

V = 0,1.22,4 = 2,24 lít.

Đáp án B.

Ví dụ 3: Cho 1,06g Na₂CO₃ phản ứng hoàn toàn với lượng HCl, khối lượng muối có trong dung dịch thu được sau phản ứng là

A. 1,17 gam.   

B. 0,745 gam.   

C. 0,475 gam.   

D. 1,49 gam.

Hướng dẫn giải

khối lượng muối = 0,02.58,5 = 1,17 gam.

Đáp án A.

Ví dụ 4: Nhận định nào sau đây về muối nitrat là đúng?

A. Tất cả các muối nitrat đều tan trong nước.

B. Tất cả các muối nitrat đều bị nhiệt phân tạo ra oxit kim loại và nito dioxit.

C. Tất cả các muối nitrat đều bị nhiệt phân trừ muối  nitrat của kim loại kiềm.

D. Tất cả các muối nitrat đều không tan trong nước.

Đáp án A

Hướng dẫn giải

Nhận định về muối nitrat là đúng là: Tất cả các muối nitrat đều tan trong nước.

Ví dụ 5: Phản ứng sản xuất vôi: CaCO₃(r) → CaO(r) + CO₂(k); ΔH > 0 .

Biện pháp kĩ thuật tác động vào quá trình sản xuất vôi để tăng hiệu suất phản ứng là

A. giảm nhiệt độ.

B. tăng nhiệt độ và giảm áp suất khí CO₂.

C. tăng áp suất.

D. giảm nhiệt độ và tăng áp suất khí CO₂.

Đáp án B

Hướng dẫn giải

Chiều thuận ( ∆H > 0):phản ứng thu nhiệt → tăng nhiệt độ cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận

Giảm áp suất khí CO₂ → Cân bằng chuyển dịch theo hướng tăng áp suất của hệ tức theo chiều thuận

Ví dụ 6: Nhóm các kim loại nào sau đây đều tác dụng được với nước tạo dung dịch kiềm:

A. Na, K, Mg, Ca.

B. Fe, Mg, Ca, Ba.

C. Ba, Na, K, Ca.

D. K, Na, Ca, Cu.

Đáp án C

Hướng dẫn giải

Phương trình phản ứng minh họa

Ba + 2H₂O → Ba(OH)₂ + H₂

Na + H₂O → NaOH + 1/2H₂

K + H₂O → KOH + 1/2H₂

Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂

Ví dụ 7: Muối NaHCO₃ không thể tham gia phản ứng nào sau đây

A. Tác dụng với axit

B. Tác dụng với kiềm

C. Tác dụng nhiệt, bị nhiệt phân

D. Tác dụng với dung dịch Ba(NO₃)₂.

Đáp án D

Hướng dẫn giải

A. Tác dụng với axit

NaHCO₃ + HCl → NaCl + CO₂+ H₂O

B. Tác dụng với kiềm

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

C. Tác dụng nhiệt, bị nhiệt phân

2NaHCO₃ → Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O

D. NaHCO₃ không Tác dụng với dung dịch Ba(NO₃)₂.

Ví dụ 8: Hỗn hợp R gồm 2 kim loại X và Y thuộc phân nhóm chính nhóm II, ở 2 chu kỳ liên tiếp. Cho 3,52 gam R tan hoàn toàn trong dung dịch HCl dư thu được 2,688 lít khí H₂ (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng, khối lượng muối khan thu được là

A. 12,04 gam

B. 3,98 gam

C. 5,68 gam

D. 7,2 gam

Đáp án  A

Hướng dẫn giải

Phương trình phản ứng: R + 2HCl → RCl₂ + H₂

Ta có n_HCl = 2n_H2 = 0,24 mol

m_muối = m_{kim loại}+ m_Cl- = 3,52 + 0,24. 35,5 = 12,04 gam.

Ví dụ 9: Hấp thụ hoàn toàn 0,784 lít CO₂ (đktc) vào 500ml dung dịch NaOH 0,08 M thu được dung dịch X. Thêm 250 ml dung dich Y gồm BaCl₂ 0,08 M và Ba(OH)₂ a mol/l vào dung dịch X thu được 1,97 gam kết tủa và dung dịch Z. Tính a?

A. 0,02 M

B. 0,04 M

C. 0,03M

D. 0,015 M

Đáp án B

Hướng dẫn giải

n_CO2 = 0,035 mol; n_NaOH = 0,04 mol

⇒ n_Na2CO3 = 0,005 mol; n_NaHCO3 = 0,03 mol

⇒ n_BaCO3 = 0,01 mol < n_{BaCl2 =} 0,02 mol ⇒ n_CO3^2- = n_BaCO3 = 0,01 mol

OH^- + HCO₃- → CO₃^2-

n_OH- = n_CO32- = 0,01 mol ⇒ a = 0,005/0,125 = 0,04 mol

Ví dụ 10: Khi cắt miếng Na kim loại, bề mặt vừa cắt có ánh kim lập tức mờ đi, đó là do có sự hình thành các sản phẩm rắn nào sau đây?

A. Na₂O, NaOH, Na₂CO₃, NaHCO₃.

B. NaOH, Na₂CO₃, NaHCO₃.

C. Na₂O, Na₂CO₃, NaHCO₃.

D. Na₂O, NaOH, Na₂CO₃.

Đáp án A

Hướng dẫn giải

Do hàm lượng H₂O và CO₂ trong không khí khá nhiều:

H₂O sễ chuyển Na → NaOH từ đó tác dụng với CO₂

Na + H₂O → NaOH + 1/2H₂

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

Na₂CO₃ + H₂O + CO₂ → 2NaHCO₃

Ví dụ 11: Để điều chế kim loại Na, người ta thực hiện phản ứng:

A. Điện phân dung dịch NaOH.

B. Điện phân nóng chảy NaCl hoặc NaOH .

C. Cho dung dịch NaOH tác dụng với dung dịch HCl.

D. Cho dung dịch NaOH tác dụng với H₂O.

Đáp án B

Hướng dẫn giải

Điện phân nóng chảy NaCl hoặc NaOH .

Khi điện phân NaOH nóng chảy thì ở catot (-) xảy ra quá trình khử Na+ thành Na, ở anot (+) xảy ra quá trình oxi hóa OH- thành O₂ và H₂O

4NaOH → 4Na + O₂+ 2H₂O

Ví dụ 12: Cho các dung dịch sau: KOH; KHCO₃; K₂CO₃; KHSO₄; K₂SO₄, CH₃COOK. Dung dịch làm cho quỳ tím đổi màu xanh là:

A. KOH; K₂SO₄; Na₂CO₃, CH₃COOK

B. KHSO₄; KHCO₃; K₂CO₃.

C. KOH; KHCO₃; K₂CO₃.

D. KHSO₄; KOH; KHCO₃, CH₃COOK

Đáp án C

Hướng dẫn giải

Dung dịch làm cho quỳ tím đổi màu xanh là: KHSO₄; KOH; KHCO₃, CH₃COOK

Loại A vì K₂SO₄; Na₂CO₃ là muối trung tính

Loại B. KHSO₄; KHCO₃; K₂CO₃.

Loại  D. KHSO₄; KOH; KHCO₃, CH₃COOK

Ví dụ 13: Nhỏ từ từ từng giọt đến hết 30 ml dung dịch HCl 1M vào 100 ml dung dịch chứa K₂CO₃ 0,2M và KHCO₃ 0,2M, sau phản ứng thu được số mol CO₂ là

A. 0,02.

B. 0,03.

C. 0,04.

D. 0,01.

Đáp án D

Hướng dẫn giải

Nhỏ từ từ HCl vào dung dịch thứ tự phản ứng:

H⁺ + CO₃^2- → HCO₃^- (1)

H⁺ + HCO₃- → CO₂ + H₂O (2)

n_H+ = 0,03 mol

n_CO32- = 0,02 mol < n_H+

n_H+ (2) = n_CO2= 0,03 - 0,02 = 0,01 mol

Ví dụ 14: Khi cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch Na₂CO₃ khuấy đều, hiện tượng xảy ra là

A. xuất hiện chất khí bay ra ngay khi cho HCl vào

B. sau 1 thời gian thấy xuất hiện chất khí bay ra, dung dịch trong suốt

C. không có khí thoát ra

D. có khí thoát ra và xuất hiện kết tủa

Đáp án B

Hướng dẫn giải

Khi cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch Na₂CO₃ khuấy đều, hiện tượng xảy ra là sau 1 thời gian thấy xuất hiện chất khí bay ra, dung dịch trong suốt

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂+ H₂O

Ví dụ 15: Sản phẩm tạo thành có chất kết tủa khi dung dịch Na₂CO₃ tác dụng với dung dịch

A. NaCl.

B. BaCl₂.

C. KOH.

D. KNO₃.

Ví dụ 16:  Sản phẩm tạo thành có chất kết tủa khi dung dịch Na₂CO₃ tác dụng với dung dịch

A. KCl.

B. CaCl₂.

C. KOH.

D. NaNO₃.

Ví dụ 17:  Cho các chất sau: Al, CO₂, FeCl₂, KHCO₃, CuSO₄, MgCl₂. Số chất phản ứng với dung dịch KOH loãng nóng là

A. 4

B. 5

C. 3

D. 6

Ví dụ 18: Cho các chất sau: FeS, FeS₂, FeO, Fe₂O₃, Fe(OH)₂, FeCO3, FeSO3, Fe(OH)₃, FeSO₄. Có bao nhiêu chất khi cho tác dụng với H₂SO₄ đặc, nóng có khí SO₂ thoát ra?

A. 9

B. 6

C. 7

D. 8

Ví dụ 19: Cho các mệnh đề sau:

1) Các muối nitrat đều tan trong nước và đều là chất điện li mạnh.

2) Ion NO₃- có tính oxi hóa trong môi trường axit.

3) Khi nhiệt phân muối nitrat rắn ta đều thu được khí NO₂.

4) Hầu hết muối nitrat đều bền nhiệt.

Các mệnh đề đúng là:

A.(1), (2), (3).

B.(2) và (4).

C.(2) và (3).

D.(1) và (2).

Ví dụ 20: Cặp chất nào dưới đây có phản ứng

A. H₂SO₄ và KHCO₃.

B. MgCO₃ và HCl.

C. Ba(OH)₂và K₂CO₃.

D. NaCl và K₂CO₃.

Đáp án D

Hướng dẫn giải

Điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi trong dung dịch của các chất chỉ xảy ra nếu sản phẩm tạo thành nếu có chất không tan hoặc chất khí.

Ba(OH)₂ + K₂CO₃ → BaCO₃↓ + 2KOH

MgCO₃ + HCl → MgCl₂ + CO₂ ↑ + H₂O

NaCl + K₂CO₃ không xảy ra phản ứng

H₂SO₄ + 2KHCO₃ → K₂SO₄+ 2CO₂ ↑ + 2H₂O

Vậy cặp chất không xảy ra phản ứng là: NaCl và K₂CO₃.

9. Một số phương trình phản ứng hóa học khác của Natri và hợp chất:

Na₂CO₃ + 2HBr → 2NaBr + CO₂ ↑ + H₂O

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂↑ + H₂O

Na₂CO₃ + 2HNO₃ → 2NaNO₃ + CO₂↑ + H₂O

Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ → 2NaOH + BaCO₃(↓)

Na₂CO₃ + Ca(OH)₂ → 2NaOH + CaCO₃(↓)

Na₂CO₃ + CaCl₂ → 2NaCl + CaCO₃(↓)

Na₂CO₃ + BaCl₂ → 2NaCl + BaCO₃(↓)