Tailieumoi.vn xin giới thiệu bài văn mẫu Phân tích bài thơ Mời trầu Ngữ văn 8, Cánh Diều gồm 10 bài văn phân tích mẫu hay nhất giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức và chuẩn bị cho bài thi sắp tới. 

Phân tích bài thơ Mời trầu

Đề bài: Phân tích một tác phẩm thơ - Mời trầu.

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 1

Nhiều người làm thơ về tình yêu. Nhiều nhà thơ được mệnh danh là “ thi sĩ của tình yêu”. Trong thơ của mình, họ thể hiện những cảm xúc, suy tư, những yêu thương, trăn trở…Những bài thơ tình là những cung bậc, những nỗi niềm riêng, khao khát hạnh phúc, yêu thương giận hờn…Những nhà thơ nữ lại có một cách thể hiện nội tâm hết sức nhạy cảm, tinh tế. Bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương là niềm khao khát hạnh phúc lứa đôi của một trái tim nồng nàn, đằm thắm, giàu cá tính – được thể hiện một cách chân tình.

Đi qua cuộc đời của Hồ Xuân Hương có khá nhiều người bạn tình nhưng cuối cùng vẫn không được bền lâu. Tình cảm xao xuyến của thời tuổi trẻ cùng những lời giỡn cợt của Chiêu Hổ, thoắt lại là cái kiếp làm lẽ tủi nhục trăm bề trong sự lạnh lẽo của Tổng Cóc. Bạn văn chương như ông phủ Vĩnh Tường cũng chỉ là mộng ảo ngắn ngủi. Trái tim yêu thương của Xuân Hương tưởng chừng tan nát vì sự trớ trêu đến thế. Bao đêm trường ôm hận một mình, xót xa tự an ủi Thân này đâu đã chịu già tom Xuân Hương đã cảm thấy chua chat, cay đắng cho mình cho những cuộc tình.

Bài thơ Mời trầu có lẽ ra đời trong giai đoạn nữ sĩ dựng quán nước kén bạn trăm năm. Thực ra, Xuân Hương đã ý thức được mình, đến độ chín chắn, cần một bạn chi kỷ hơn là những yêu đương nồng cháy thời tuổi trẻ. Bởi lẽ, nữ sĩ đã cảm nhận được sự lạnh giá cô đơn, rất cần một sự động viên an ủi, những lời nói tâm tình.

Rất trung thực, khiêm tốn và chân thành, Hồ Xuân Hương đã nói về mình hết sức thẳng thắn.

Quả cau nho nhỏ, miếnng trầu hôi.

Chỉ bình thường thế thôi, như bao điều đơn giản khác. Nhưng trong cái đơn giản ấy ẩn chứa một điều gì sâu xa. Đừng vội lầm tưởng ý xuân của Xuân Hương. Vâng, cái nho nhỏ, cái hôi ấy chỉ là cái vẻ bề ngoài thôi. Xuân Hương đã lấy cái hồn dân tộc Việt Nam thanh cao cau trầu keo sơn gắn bó mà nói về tình yêu của mình, độc đáo và thi vị. Nhưng, độc đáo tất có phong cách riêng – phong cách Hồ Xuân Hương.

Này của Xuân Hương mới quệt rồi.

Một cách thể hiện cái tôi của mình rất chuẩn nhị, độc đáo mà lại duyên dáng. Nhà thơ tự trải lòng mình, bày tâm tư, tình cảm một cách chân thật. Không! Tôi không hề giải dối hình thức. Một cách khách thể hóa cũng lạ kỳ, cảm động làm sao. Cái chân thành của Xuân Hương, như thế là đã hết mức rồi. Trong câu thơ còn mang một cách nói mới lạ, rất Xuân Hương: quệt. Một động từ độc đáo, chỉ ở con người cũng độc đáo, đầy cá tính một cách chặt chẽ, người đọc cảm thấy thú vị và yêu hơn cái quệt dễ thương, thấm đẫm tình ý ấy. Những động từ khác, giả sử được đưa vào thay thế, có lẽ và chắc chắn rằng không thể lột tả được cái ý, cái tình mà câu thơ gửi gắm.

Thế nhưng, sau tấm chân tình gần như bình thản ấy là một giọng nói nhẹ nhàng chất chứa bao cảm xúc, bao nỗi niềm

Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá, bạc như vôi.

Có phải duyên nhau – người ấy cùng tâm sự sẽ hiểu được Hồ Xuân Hương cần gì ở chữ duyên ấy.

Một người đồng cảm để cùng xướng họa, ngâm thơ, chia sẻ những buồn vui cuộc sống, một người bạn tri kỷ tri âm để có thể gắn bó, tin tưởng và yêu thương hết lòng. Trái tim người phụ nữ này chỉ cần như vậy mà cảm thấy sao quá đỗi khó khăn, xa vời. Nhiều lầnh cũng muốn dứt cho xong nhưng trái tim vẫn không ngừng khao khát, không ngừng ước muốn. Xuân Hương trong tình yêu, càng đắm say càng lo sợ một sự cách chia, phai bạc, dường như những người yêu tha thiết thường hay sợ một ngày mai không còn được nguyên vẹn tươi thắm như buổi ban đầu. Đọc kỹ hai câu thơ mới biết chủ ý của nhà thơ sợ người tình đến với nhau không bằng tất cả tình yêu và tấm lòng xanh thắm bền chặt. Như thế, còn gì đau đớn bằng ! Người như “ con thỏ giỡn với bong trăng” ấy phụ cả một niềm tin chân thành thì còn biết gì để nói nữa. Ca dao ngày xưa viết “ tưởng giếng nước sâu Em nối sợi gầu dài – Ai ngờ giếng cạn em tiếc hoài sợi dây”. Sự hòa hợp không gìn giữ một tình yêu chân thật thủy chung. Bài thơ gợi cho người đọc mối thương cảm đến xót xa. Ta bỗng trăn trở tự hỏi, lẽ nào một người như Hồ Xuân Hương mà ước nguyện chính đáng, thường tình lại không thành?

Bởi thế, trước những ngang trái trong đường tình duyên, trái tim khắc khoải, yêu nồng nàn của Xuân Hương lên tiếng đòi hỏi chính đáng. Đòi hỏi như vậy cũng chưa phải là nhiều lắm đâu. Ai yêu tâm hồn, tình cảm Hồ Xuân Hương bằng tất cả tâm hồn và tình cảm chân thành của mình, chắc chắn sẽ được nữ sĩ đón nhận – Hồ Xuân Hương tối kỵ sự giả dối, trong tình yêu không có sự giả dối, Hãy đến với nhau bằng tình yêu nồng thắm, chân thành, như thế cuộc đời, con người và tình yêu mới thực sự có ý nghĩa. Bài thơ Mời trầu, tình yêu của Hồ Xuân Hương đang chào mời. Người yêu thơ, yêu Hồ Xuân Hương , hãy đón nhận.

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 2

Hồ Xuân Hương là nhà thơ nổi tiếng cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX. Ở giai đoạn lịch sử này, chế độ phong kiến suy tàn đã bộc lộ những hạn chế, bất công. Hồ Xuân Hương đã gửi gắm vào thơ những suy tư, trăn trở trước hiện thực của xã hội, trước thân phận bất hạnh của con người, nhất là người phụ nữ. Những tác phẩm thơ Nôm tiêu biểu của bà thời kì này không thể không kể đến bài thơ “Mời trầu”.

Mời trầu cũng như nhiều bài thơ khác của Hồ Xuân Hương thuộc thể tuyệt cú cổ điển. Đấy là một thể Đường luật thi, một thứ văn chương bác học. Nhưng đọc “Mời trầu” không ai có ý nghĩ đây là bài thơ Đường du nhập từ Trung Quốc vào qua những nhà trí thức Hán học. Có một cái gì thật là nôm na dân dã ở lời thơ hết sức bình dị và giọng điệu mộc mạc.

Hình ảnh miếng trầu đã mang đến cho chúng ta những liên tưởng về miếng trầu truyền thống gắn liền với những niềm vui như đám cưới, nó cũng gắn liền với những giá trị đạo đức tốt đẹp của con người Việt Nam trong sự tích trầu cau. Còn ở đây thì sao?. Miếng trầu ấy thể hiện được nỗi lòng Xuân Hương khao khát có một tình yêu thật sự, một hạnh phúc vợ chồng đời thường êm ấm, nồng đượm.

Trước hết hai câu thơ đầu nhà thơ nói về miếng trầu ấy và chủ nhân làm ra miếng trầu ấy chính là Xuân Hương:

“Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi

Này của Xuân Hương mới quệt rồi”

Miếng trầu ấy có quả cau, có lá trầu. Hai thứ ấy đi liền với nhau để làm nên một miếng trầu. Hình ảnh những miếng trầu têm xanh ngắt cánh phượng mới đẹp làm sao. Quả cau thì nho nhỏ gợi lên cái hình ảnh nhỏ bé của miếng trầu nhưng lại rất đẹp. Sự nhỏ bé ấy hay cũng chính là sự nhỏ bé của thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa. Miếng trầu hôi không phải là nó có mùi hôi mà do lá trầu cay nên nói như thế. Hình ảnh miếng trầu có ngàn năm tuổi như thể hiện cho nguyện ước khát khao lứa đôi của bà chúa thơ Nôm. Người sở hữu miếng trầu ấy chính là nhà thơ. Từ “này” thể hiện được tiếng mời, tiếng xưng danh của Xuân Hương. Miếng trầu ấy mới quệt xong, nó vẫn còn tươi xanh, ngọt bùi lắm. Miếng trầu của Xuân Hương không khác gì miếng trầu bình thường khác về hình thức nhưng miếng trầu ấy chất chứa biết bao nhiêu là tâm sự là nỗi lòng của người con gái kia. Đó chính là miếng trầu của lòng khao khát hạnh phúc lứa đôi của thi sĩ.

Thế nhưng, sau tấm chân tình gần như bình thản ấy là một giọng nói nhẹ nhàng chất chứa bao cảm xúc, bao nỗi niềm.

“Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá, bạc như vôi”.

Hồ Xuân Hương đưa ra một câu hỏi vừa đưa ra một yêu cầu. “Có phải duyên nhau thì thắm lại”. Từ “thắm” sử dụng rất đắt. “Duyên” theo quan niệm dân gian là sự ràng buộc lẫn nhau từ kiếp trước đến kiếp này, Hồ Xuân Hương muốn nói đến cái duyên ấy. Hai câu thơ đầu nói về chuyện ăn trầu, hai câu cuối chuyển sang chuyện duyên số, chuyện con người vậy mà ý thơ vẫn liền mạch, không gò bó chứng tỏ tài dùng ẩn dụ của nhà thơ đến mức tuyệt vời. Nhà thơ còn vận dụng thành ngữ, tục ngữ trong câu kết làm cho ý thơ thật đặc sắc.

Bài thơ không chỉ đơn giản nói về duyên trầu mà Hồ Xuân Hương đã nói đến duyên phận của con người, của người phụ nữ thời phong kiến. Cái duyên ấy bấp bênh bạc bẽo như vôi. Như trong một số bài khác bà có nhắc nhiều đến duyên phận của người phụ nữ ‘thân em vừa trắng lại vừa tròn – bảy nổi ba chìm với nước non” (Bánh trôi nước). Qua đó gợi lòng thương cảm tới những con người có niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi, một tình yêu son sắt thủy chung.

Với ngôn từ giản dị, giàu ý nghĩa, bài thơ “Mời trầu” như bao quát chuyện tình duyên lận đận của tác giả. Bà luôn khao khát sống với hạnh phúc lứa đôi. Đó là một tình cảm thật sự chứ không phải là thứ tình cảm vợ lẽ, chính vì thế mà ta cảm thấy yêu quý hơn người phụ nữ tài ba ấy

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 3

Thông thường, những tác phẩm có tư tưởng lớn đều có hình thức mang tầm vóc lớn, đề tài cũng lớn. Những tác phẩm lấy đề tài nhỏ bé, hình thức xinh xắn chỉ đủ sức chứa đựng một tư tưởng quẩn quanh với cuộc sống sinh hoạt đời thường. Tuy nhiên, văn học cũng không hiếm những nghịch lý, làm nên sự kỳ diệu của nó. Đó là trường hợp những bài thơ đề tài nhỏ bé, hình thức xinh xắn nhưng chứa đựng những tư tưởng lớn, phá vỡ cái chật hẹp, ràng rịt của tư tưởng cũ kỹ, hà khắc; nâng niu một khát vọng mãnh liệt, chân thành. Bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương là một điển hình như vậy:

“ Quả cau nho nhỏ, miếng trầu hôi

Này của Xuân Hương mới quệt rồi

Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá, bạc như vôi”

Bài thơ ra đời vào những thập niên cuối thế kỷ XVIII – đầu thế kỷ XIX. Cảm thức thẩm mỹ bấy giờ thường trọng vọng những bài Đường luật đạo mạo, cổ kính, với thứ chữ Hán được điểm tô lộng lẫy bằng vô số điển tích ngoại lai. Vậy mà Mời trầu, vẫn khuôn khổ một thất ngôn tứ tuyệt, nhưng vóc dáng đường hoàng là chữ Nôm, hồn dân tộc. Thứ chữ “nôm na mách qué” đó đã tạo một tầm vóc trẻ, sừng sững trên văn đàn, mang theo sinh khí của văn hóa dân gian Việt nam: ca dao, tục ngữ, thành ngữ,…

Thời đại này, các nho sĩ hầu hết là nam giới. Tài tử, văn nhân hầu hết là đấng “tu mi” ngâm hoa vịnh nguyệt, cố teo tóp cái bản ngã, để hòa tan, trộn lẫn vào “cái ta” nhợt nhạt, vô hồn. Vậy mà, trong lúc đó, tác giả của Mời trầu lại là nữ giới – một phụ nữ dám tung hê, bóc trần cái “hoa nguyệt” giả dối, phù phiếm. Nữ sĩ còn dám đường hoàng xưng “tôi”, “cái tôi” làm kinh ngạc, ngã ngửa bao đấng tu mi, những bậc “hiền nhân quân tử ”.

Bài thơ thật xinh xắn, chỉ hai mươi tám chữ. Đề tài lại nhỏ bé, chuyện mời trầu. Tưởng gì, “miếng trầu là đầu câu chuyện”. Từ thuở xa xưa, người Việt đã có tục ăn trầu. Người Việt vốn hiếu khách, lại hay giao tiếp, chuyện mời trầu nhau có gì đáng nói? Nhưng ngờ đâu, một tứ thơ lớn đã ẩn sau đề tài nhỏ bé ấy. Miếng trầu là vật để giao tiếp, đãi bôi . Nhưng miếng trầu còn là sự thắm đỏ của nghĩa tình, là sứ giả của tình yêu, là chứng nhân của tình chồng vợ:

“ Trầu này trầu nghĩa, trầu tình

Cho loan lấy phượng, cho mình lấy ta”

Hay là:

“ Có trầu mà chẳng có cau

Làm sao cho đỏ môi nhau thì làm”

Vậy, mời trầu ở đây đâu chỉ là hình thức giao tiếp. Mời trầu kỳ thực là mời tình. Nói đến tình là nói đến cõi tế vi, kỳ diệu của tâm hồn, của trái tim rồi! Mà chuyện tình, trong xã hội phong kiến, đâu phải là đề tài nhàn đàm lúc trà dư tửu hậu. Ở một góc nào đó, nó còn là điều cấm kỵ đối với các bậc mũ cao, áo dài. Đàn bà lại càng không được nói đến. Quyền mời trầu chỉ có ở đàn ông:

“ Ra đường bác mẹ dặn rằng

Làm thân con gái chớ ăn trầu người”

Thế mà, kinh khủng chưa, trong bài thơ này, người mời trầu lại là nữ giới, chẳng thèm che mạng cúi đầu. Cái lớn của bài thơ đã nằm ngay ở tư thế của chủ thể trữ tình rồi! Tinh thần phá vỡ định kiến “thâm căn cố đế ” đã nằm ngay ở cách đặt tựa đề và đề tài rồi!

Tuy nhiên, tiếng nói có sức mạnh phá vỡ ấy lại không hề “đao to búa lớn ”. Nó nhỏ nhẹ, ân cần, nồng nhiệt mà da diết, lắng sâu. Nó là một âm sắc trầm ấm của tiếng thơ táo bạo Hồ Xuân Hương.

Chúng ta thử xem nhà thơ mời trầu như thế nào:

“Quả cau nho nhỏ, miếng trầu hôi ”

Chẳng cần một buồng cau trả ơn, chẳng màng trầu têm cánh phượng dâng mời hoàng tử, người phụ nữ chỉ có “quả cau nho nhỏ ”. Hẳn là ở đây, Xuân Hương đã hái một quả từ buồng cau dân gian rồi: “Quả cau nho nhỏ, cái vỏ vân vân”,… Từ láy “nho nhỏ “ còn gợi một ảnh hình xinh xắn, dễ thương. Quả cau nhỏ, chắc hẳn bổ ra thành những miếng cau thanh. Đâu cần nhiều, bởi Xuân Hương đâu phải mời bọn phàm phu, tục tử. Lại kèm với quả cau là “miếng trầu hôi ”. Đâu rồi trầu quế, trầu thơm? Cớ sao lại chọn miếng trầu tầm thường, chẳng thơm, chẳng ngon mấy để mời? Có lẽ cũng chẳng phải là chọn, vì người phụ nữ có chi mời nấy, cốt yếu là mời bằng tấm lòng thành thực, với những cái vốn có của mình. Vả lại, người sâu sắc đâu dại gì đem cái sang trọng, đắt tiền để mời tình. Kẻ vụ lợi sẽ bị cái hào nhoáng, sang cả làm mờ mắt đi, cứ thế mà nhảy bổ vào cuộc tình. Tác giả của miếng trầu hôi, cũng như chủ thể trữ tình trong bài thơ, là phụ nữ từng trải, sâu sắc, nên thành ý ấy, dụng ý ấy, không chắc là không có.

Miếng trầu mời thật dân dã, tự nhiên, gợi cảm, chân thành, nhưng cách mời mới thật nồng nhiệt làm sao:

“Này của Xuân Hương mới quệt rồi ”

Xã hội phong kiến đâu chấp nhận “cái tôi ” với lời xưng trực tiếp như vậy. Thế mà, người phụ nữ ở đây lại dám tin vào chính mình, tự thừa nhận tấm tình của riêng cá nhân mình. Đã vậy, trầu vừa quệt là mời ngay. Hành động “mới quệt ” hết sức khiêm tốn và chân thành. Miếng trầu có thể không khéo léo cách têm nhưng là cả sự nồng hậu, chào mời. Người phụ nữ mang tên hương – mùa – xuân quả thật hết sức khát khao nghĩa tình giữa con người với nhau trong cuộc sống. Tấm lòng ấy đã chủ động trao tặng cho người sự chân thành, thắm thiết.

Nếu như hai câu trên, giọng thơ thật chân thành, nồng nhiệt, vồn vã, đầy khát khao thì ở hai câu sau, giọng thơ lại chuyển sang trầm lắng, đầy trăn trở, ưu tư:

“Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá, bạc như vôi ”

Hai câu thơ đầy màu sắc, đó là “xanh” của lá, “bạc” của vôi, pha trộn lại thì bạc và xanh đã hóa thành “thắm” rồi. “Thắm” là màu đỏ tươi của miếng trầu, mà cũng là thắm thiết, thắm tình – sắc màu của sự gắn bó, hòa hợp, chung tình. Nhà thơ đã khai thác tài tình ý nghĩa tượng trưng của màu sắc. Cái lá trầu và ít vôi, ăn chung với nhau thì rasắc thắm, “thắm lại ”. Nhưng tách riêng thì chỉ còn rời rã một màu xanh non nớt, lạnh lùng, chỉ còn màu bạc của sự bạc bẽo, bội bạc, hai lòng. Buồn thay cho sự chia lìa, bội bạc! Niềm khao khát ở đây sao mà ưu tư và buồn thấm thía. Đã vậy, những từ ngữ “có phải… thì… đừng … như…” chẳng khác con dao bổ cau, cứa vào lòng, cứa vào trái tim vốn quen đập với nhịp chân thật, chung tình. Nghệ thuật so sánh cuối bài thơ được hái từ giàn trầu thành ngữ Việt Nam: “xanh như lá, bạc như vôi ”. Ý thơ gợi ra một khát vọng đầy ưu tư, khắc khoải của một tâm hồn đã ít nhiều nếm trải dư vị chua chát, đắng cay của sự lạnh lùng, giả dối. Ngẫm lại cuộc đời, tâm sự của Hồ Xuân Hương, sao thấy bài thơ như là thân phận, số phận – đầy éo le, dở dang, trăn trở. Biết bao giờ, biết ai người sẽ “phải duyên nhau ”.

Cả bài thơ chính là một thông điệp gói trọn tâm tình, khát khao nồng thắm của một phụ nữ đa tài, tấm lòng rộng mở và muốn được vẹn tình. Tâm tình ấy, khát vọng ấy đã vang lên, trong trẻo và mạnh mẽ, mạnh dạn phá bỏ những định kiến tàn nhẫn, u ám của thời đại. Đó là tín hiệu đẹp cho sự đâm chồi, nảy tược của một ý thức cá nhân, của tinh thần đấu tranh đòi hạnh phúc cho người phụ nữ. Chắc rằng, tiếng vọng mời trầu của Hồ Xuân Hương đã băng qua thời gian, lay chuyển biết bao tâm hồn xanh xao, bạc bẽo tìm đến với nhau trong một tình yêu chân thật, hòa hợp, chung tình.

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 4

Xuân Diệu, nhà thơ, nhà bình thơ tinh tế đã viết về bài thơ "Mời trầu" của Hồ Xuân Hương, song chủ yếu nghiêng vể bình diện xã hội học: "Bọn cậu viên, cậu ấm không thực bụng yêu thương, chỉ định quẩn quanh chim chuột, bọn bạc tình, bọn nhạt nhẽo" được Xuân Hương lấy cau, lấy trầu ra mời mà thực là mắng khéo hoặc mỉa mai... Cậu công tử kia lần sau còn đến, và lần này Xuân Hương lại dùng đến trầu cau một cách rõ ràng hơn, để tống khách đi ngay từ cái phút "miếng trầu làm đầu câu chuyện"

"Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi,

Này của Xuân Hương mới quệt rồi.

Có phải duyên nhau thì thắm lại,

Đừng xanh như lá, bạc như vôi

Nhưng vấn để không chỉ có thế. Đi sâu khảo sát câu chữ, tín hiệu ngữ nghĩa của từng dòng thơ, dường như bài thơ tứ tuyệt ngắn gọn ấy lại mở ra khá nhiều phương diện nghệ thuật sâu lắng phù hợp với phong cách tư duy thơ ca của Hồ Xuân Hương.

Ngay ở câu thơ mở đầu, đối tượng vận dụng không được nữ sĩ mô tả ở vẻ đẹp toàn diện, cũng không phải cái đẹp thông thường, mà căn bản cảm nhận ở khía cạnh bất thường, dị thường. Ở đây, quả cau phải là "nho nhở còn miếng trầu thì "hôi". Điều này có sự chiếu ứng tương hợp với quan niệm cái đẹp và hình thức tư duy nghệ thuật trong phần lớn các sáng tác của Hồ Xuân Hương. Trong dự cảm sáng tạo của mình, dễ thấy nữ sĩ thường đổng cảm với những đối tượng tầm thường nhỏ mọn như loại con ốc, cái quạt, quả mít "xù xì", cái trống "thủng", bánh trôi nước "bảy nổi ba chìm", đồng tiền "hoẻn"; cho đến những hình ảnh thiên nhiên cũng thô kệch, méo mó, kì dị, dị thường đến hết mức, với những đá "ông chồng, bà chồng", trăng "chín mõm mòm", "dỏ lòm lom"... Chung quy đó là cách hình dung thế giới theo lối Hồ Xuân Hương, sự liên tưởng ứng hợp giữa mặc cảm về con người nhỏ bé ở chủ đề sáng tạo với đối tượng được mô tả.

Đến câu thơ thứ hai cũng biểu lộ rất rõ phong cách thơ của Bà chúa thơ Nôm, ở đây, "đỏ lòm lom"... Chung quy đó là cách hình dung thế giới theo lối Hồ Xuân Hương, sự liên tưởng ứng hợp giữa mặc cảm về con người nhỏ bé ở chủ đề sáng tạo với đối tượng được mô tả.

Đến câu thơ thứ hai cũng biểu lộ rất rõ phong cách thơ của Bà chúa thơ Nôm, ở đây, chỉ từ "này" đi với đại từ sở hữu "của" vừa có nghĩa để chỉ quả cau, miếng trầu trên kia, vừa có nghĩa chỉ về một cái gì đó, một cái nào đó "của" Xuân Hương. Hơn nữa, cái "này của Xuân Hương" cũng hàm nghĩa chuyển tiếp, phiếm chỉ những trầu, cau ở câu trên và nối với động từ "quệt". Ý thơ ở đây khá là lấp lửng: "trầu cau - cái này" và "cái này - quệt" (quệt vôi hoặc có thể quệt cái gì đó!). Cách nói ỡm ờ, thanh - tục, tục - thanh kiểu này vốn rất phổ biến trong thơ Hồ Xuân Hương.

Còn lại hai câu thơ sau vừa mở ra những tuyến cảm xúc trữ tình như khác biệt mà kì thực lại nương tựa, liên hệ hoàn chỉnh lẫn cho nhau. Câu thơ "Có phải duyên nhau thì thắm lại" chính là một lời "mời mọc, khao khát nguyện cầu" cho duyên tình tròn đầy; còn câu kết "Đừng xanh như lá, bạc như vôi" lại là tiếng nói răn đe, cảnh tỉnh, hàm thêm một nghĩa phê phán khinh bạc: loại người "xanh như lá, bạc như vôi’’ ấy mà. Câu thành ngữ được sử dụng ở đây quả là đắc dụng. Điều sâu lắng và tế nhị hơn, khi nói về sự "phải duyên", nhà thơ đã nói hết lẽ, nói đến điều cái kết quả viên mãn "thắm lại"; nhưng ở câu thơ sau, thi nhân chỉ nêu hiện tượng, chỉ đưa ra lời khuyên: "Đừng...", chứ không đành lòng, không nỡ nói tới tận cùng cái nhân, cái quả như kiểu câu thơ trên. Một lời khuyên nhủ, cảnh tỉnh xa xôi, kể cũng thật tình tứ và giàu lòng trắc ẩn.

Có một điều khác nữa - và đây mới là điểm nút để hiểu cả bài thơ là mối liên hệ lôgic sâu xa giữa hai câu thơ sau này với ý tưởng chủ đạo qua câu thơ mở đầu. Dường như ờ đáy sâu tâm thức sáng tạo, dự cảm xót xa về thân phận con người nhỏ bé đổng hành với tiếng nói nguyện cầu khát khao hạnh phúc. Trên cái nền của lối thơ, biểu tượng ỡm ờ hai mặt truyền thống, bài thơ "Mời trầu" chắc hẳn không chỉ gắn với ỷ nghĩa phê phán cụ thể nào đó (nếu có), mà căn bản hơn là tiếng lòng thâm trầm sâu lắng, khát khao hạnh phúc, khát khao giao cảm với đời, khát khao mong chờ tiếng đồng vọng, hay là chiếc xương sườn thứ bảy còn vô tăm tích nơi xa.

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 5

Không phải ngẫu nhiên mà cha ông có câu “Miếng trầu là đầu câu chuyện”. Miếng trầu đối với người dân Việt Nam rất quan trọng. Đặc biệt là trong câu chuyện tình cảm trao duyên. Do đó, phân tích bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương sẽ giúp các bạn hiểu hơn về hình ảnh miếng trầu trong đời sống của người Việt.

Để phân tích bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương sâu sắc hơn, các bạn cần hiểu về con người tác giả. Bà là con gái quê một gia đình nho sĩ ở Quỳnh Đôi, Quỳnh Lưu, Nghệ An. Thuở bé, bà có tên thật là Hồ Phi Mai. Cha mẹ bà có ý ví bà như Hoa mai bay trên mặt hồ. Năm lên 13, cha mất nên bà cùng mẹ phiêu dạt ra làng Thọ Xương, gần kinh thành Thăng Long xưa để sống và học tập. Tuy nhiên, sau đó ít lâu bà phải nghỉ học đi làm kiếm tiền vì không đủ điều kiện.

Ngay từ khi còn rất nhỏ, Xuân Hương đã thể hiện là một cô gái cá tính, thông minh và chăm chỉ. Đặc biệt, bà có biệt tài làm thơ phú rất đặc sắc. Lớn lên trong giai đoạn xã hội phong kiến, trọng nam khinh nữ, nên tâm hồn bà đã ít nhiều bị ảnh hưởng, điều đó cũng tác động tới những sáng tác của bà.

Thi sĩ Hồ Xuân Hương có ngoại hình xinh đẹp, tính tình lại phóng khoáng, quen nhiều biết rộng. Tuy nhiên dường như “hồng nhan thì bạc phận” nên đường tình duyên của bà vô cùng lận đận. Mặc dù lấy hai đời chồng nhưng lần nào bà cũng phải làm lẽ và không có con. Cuối cùng, bà phải sống lẻ loi trong cô độc khi người chồng thứ hai chết.

Người đời không chỉ biết đến thi sĩ Hồ Xuân Hương là một con người tài hoa, nhan sắc mà còn là “bà chúa thơ Nôm”. Bởi có lẽ, trong nên văn học Hán Nôm, chưa ai có khả năng sử dụng chữ Nôm hay và độc đáo như mà. Hầu hết bà sử dụng thể thơ thất ngôn bát cú đường luật (tám câu bảy chữ) hoặc thất ngôn tứ tuyệt (bốn câu bảy chữ) trong các sáng tác của mình. Điển hình một số tác phẩm của bà đã được đưa vào chương trình giáo dục của một số khối lớp như: Bánh trôi nước, Mời trầu…

Toàn bài thơ chỉ gói gọn trong 4 câu nhưng lại chứ đựng những thông điệp vô cùng ý nghĩa và sâu cay.

“Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi,

Này của Xuân Hương mới quệt rồi.

Có phải duyên nhau thì thắm lại,

Đừng xanh như lá, bạc như vôi”

Mời trầu là một hình giao tiếp thường xuất hiện trong văn hóa của người Việt Nam. Khi khách đến nhà, người chủ nhà sẽ thường mời trầu, mời nước sau đó mới bắt đầu câu chuyện. Mời trâu không chỉ là nét đẹp truyền thống dân gian mà còn là tục lễ trong các đám rước dâu, cưới hỏi. Khi nhà trai tới hỏi chuyện nhà gái, bao giờ cũng có cơi trầu để bày tỏ nỗi niềm và mong muốn kết mối lương duyên. Bởi thế, mời trầu là hình ảnh tượng trưng cho hạnh phúc lứa đôi, là minh chứng cho sự nên duyên vợ chồng, là niềm vui, là sự chung thủy. Nếu là người thường, mời trầu sẽ chỉ là hình thức thủ tục cần phải có, nhưng trong mắt Hồ Xuân Hương, mời trầu đã nói lên cả một số phận, cả một cuộc đời con người.

Tác giả miêu tả trực tiếp hình dáng quả cau. Đó là quả cau nhỏ nhỏ xinh xinh, chứ không là quả cau to tròn mập. Nho nhỏ ở đây còn ví như thân phận con người bé nhỏ trong cái xã hội phong kiến đầy rầy bất công. Nho nhỏ như số phận của những người phụ nữ trong xã hội trong nam khinh nữ ấy.

Tiếp đến là hình ảnh miếng trầu. Bà không bảo là miếng trầu thơm mà lại là “miếng trầu hôi”. Phải chăng bà đang xót thương cho chính mình và những người phụ nữ, luôn bị xã hội vùi dập và chà đạp.

“Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi,

Dù họ có xinh đẹp, có tài năng, như thế nào thì ở trong xã hội ấy vẫn không được coi trọng. Có lẽ chính những trải nghiệm cuộc đời mà thi sĩ Hồ Xuân Hương mới có cái nhìn thấu đáo tới thân phận người phụ nữ đến vậy. Bà xót thương cho họ cũng chính là khóc thương chính mình.

Phân tích bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương, độc giả bất ngờ khi thấy tên tác giả xuất hiện. Có lẽ chưa ai như bà, biến mình thành nhân vật chính với lời khẳng định chắc nịch và đầy khảng khái, quyết liệt như thế.

“Này của Xuân Hương mới quệt rồi”

Bà không hề dịu dàng, mà mạnh mẽ quả quyết khẳng định chủ quyền của mình với miếng trầu vừa được mời kia. Bà đã quyệt vôi vào đấy rồi, bà đã có ý định ăn miếng đó rồi nên nó là của Xuân Hương đấy. Một câu thơ nghe như là một lời tuyên bố thẳng thừng. Đồng thời vừa cảnh cáo những kẻ le ve xung quanh đừng có mà nhăm nhe đồ của Xuân Hương nữa. Theo nghĩa đen có thể hiểu nôm na là thế, nhưng ẩn sau đó là tâm tình của “bà chúa thơ Nôm”. Không phải ai cũng dám khảng khái đưa tên mình vào thơ ca như bà. Nhưng bà hiểu mình là ai. Bà hiểu mình đang làm gì và muốn gì. Do đó, bà mới có thể không ngại ngần xướng tên lên như thế. Đồng thời qua đó, bà cũng muốn nhắc nhở thế gian, Hồ Xuân Hương là người phụ nữa đã trải đời nhiều rồi. Nên bà không e dè, cũng không sợ hãi để luồn cúi. Dù xã hội có thối nát đến đâu, thì bà vẫn sẽ giữ mãi những nét riêng của bà, những điều thuộc về bà. Thật là một người phụ nữ mạnh mẽ và kiên trung, không phải ai thời đó cũng có được đức tính đó.

Có phải duyên nhau thì thắm lại,

Trong các tiệc cưới hỏi luôn luôn có sự xuất hiện hình ảnh miếng trầu. Và khi những người tham gia tiệc vui ấy ăn trầu, thường đôi môi sẽ đỏ thắm lên. Cũng đồng nghĩa với việc mối tơ duyên ấy đã thành công. Ở đây, tác giả không ngần ngại hỏi đối phương “có phải duyên nhau”. Mặc dù là nữ giới, nhưng tác giả đã chủ động để tìm kiếm tình yêu. Xuân Hương không ngồi chờ đợi để cha mẹ đặt đâu ngồi đấy, mà tự mình tìm kiếm, quyết định hạnh phúc lứa đôi. Tác giả không sợ mang tiếng là con gái mà “cọc đi tìm trâu”. Thi sĩ chỉ biết rằng, nếu đã phải duyên nhau thì nên thắm lại, đừng dùng dằng mà khiến hai bên đau khổ.

Phân tích bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương, càng về cuối càng thấy rõ cá tính mạnh mẽ, phóng khoáng, tụ do tự tại của thi sĩ. Bà luôn yêu cái đẹp, khát khao niềm hạnh phúc lứa đôi. Bà cảm thương cho số phận người phụ nữ trong xã hội cũ. Bà dám đứng lên để đi tìm tình yêu của mình. Nhưng bà cũng hiểu, xã hội ấy không phải lúc nào cũng như y muốn. Bởi thế bà nhắc nhớ một ai đó còn đang do dự, còn đang dùng dằng nửa vời rằng:

“Đừng xanh như lá, bạc như vôi”

Màu xanh của lá, màu trắng của vôi vốn là màu đẹp của tự nhiên. Thế nhưng qua con mắt của “bà chúa thơ Nôm” nó trở nên thật thâm thúy. Bạc ở đây là bạc tình bạc nghĩa. Bà ý nói những người có duyên với nhau rồi thì hãy biết trân trọng, hãy thắm thiết chứ đừng nhạt nhòa non nớt như màu xanh của lá, đừng phụ bạc lẫn nhau để rồi mà đau khổ.

Có lẽ những trải nghiệm trong cuộc đời đã khiến bà có cái nhìn đa sầu đa cảm hơn đối với các sự vật sự việc. Cơi trầu với những miếng trầu têm cánh phượng càng trở nên đẹp đẽ, ý nghĩa và quan trọng hơn bao giờ hết trong thơ bà. Nhờ có Hồ Xuân Hương, mà những sự vật vốn chỉ là các món ăn như bánh trôi nước, miếng trầu trở nên có sức sống. Nó không chỉ là hình tượng điển hình cho số phận người phụ nữ mà còn chứa đựng những thông điệp cuộc sống, về tình yêu lứa đôi thật sâu cay.

Phân tích bài thơ Mời trầu của “bà chúa thơ Nôm” không thể không nhắc tới tài nghệ dùng nghệ thuật của tác giả. Đặc biệt là thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. Đây là thể thơ có quy luật nghiêm khắc về luật, niêm và vần (theo bằng trắc) và có bố cục rõ ràng. Ta có thể thấy điều này thể hiện rõ trong cách gieo vần của bài Mời trầu.

Vần ở các câu 1, 2, 4 hoặc chỉ các câu 2, 4 hiệp vần với nhau ở chữ cuối. Cụ thể ở đây là “hôi”, “rồi” “vôi”. Bốn câu trong bài Mời trầu được viết đúng theo thứ tự là các câu: khai, thừa, chuyển, hợp. Thật là một cách hành thơ xuất sắc và độc đáo. Chính cái tài này mà những bài thơ của bà vẫn được đông đảo độc giả đón đọc và yêu thích.

Bàn luận về “bà chúa thơ Nôm” Hồ Xuân Hương thì chẳng bao giờ hết chuyện. Bởi xung quanh cuộc đời bà còn vô số những giai thoại hấp dẫn. Giống như chuyện truyền kỳ về những nữ nhi thời phong kiến tuyệt sắc giai nhân nhưng lại có số phẩn long đong, lận đận.

Phân tích bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương, các bạn không chỉ càng khâm phục thêm tài năng ứng đối, chơi chữ của bà, mà còn thấm đượm tinh thần vì tình yêu, hạnh phúc tự do của bà. Vốn là phận nữ nhi, lại trải qua bao cuộc bể dâu, nên bà luôn mang trong mình tình cảm yêu thương và cảm thông sâu sắc với phụ nữ trong xã hội phong kiến. Bà tiếc mình không có đủ sức mạnh để lay chuyển thời thế, để nâng tầm vị thế của phái nữ trong cái thế giới coi thường phái yêu ấy. Bả chỉ còn cách dùng con chữ để khẳng định chính mình. Cỗ vũ cho cái đẹp, khuyến khích tình yêu đôi đứa tự nguyện và phê phán những thói hư tật xấu ở đời. Nếu có thời gian và cơ hội, các bạn hãy tìm đọc những bài thơ sắc sảo của bà. Chắc chắn, các bạn sẽ càng thêm yêu mến một tâm hồn “hồng nhan mà bạch mệnh” ấy.

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 6

Thơ Xuân Hương cho đến nay vẫn hấp dẫn người đọc, cái thanh cái tục trong thơ bà đầy ẩn ý thế nhưng người ta không thể nào không thấy được những ý nghĩa nội dung mà bà muốn truyền tải qua những câu thơ của mình. Có thể nói rằng tài năng thơ ca của bà thật xứng danh với cái tên gọi mà người đời gọi bà đó chính là bà chúa thơ Nôm. Trong số những bài thơ Nôm ấy nổi bật lên bài thơ Mời trầu mà qua đó ta thấy được những tâm sự những điều mà Xuân Hương trăn trở về cuộc đời của mình. Chuyện tình duyên và nỗi lòng người phụ nữ tài ba ấy được khắc hoạ rất rõ.

Bài thơ “Mời trầu” chỉ có bốn câu thơ thôi nhưng lại chứa đựng biết bao nhiêu là tâm sự tâm tình của người phụ nữ mà cụ thể ở đây là Hồ Xuân Hương. Có thể nói rằng cả cuộc đời bà luôn bênh vực người phụ nữ cũng chính là bênh vực chính bản thân mình trong xã hội trọng nam khinh nữ ấy. Qua đấy ta có thể thấy được Xuân Hương quả thật là một người mạnh mẽ, bà có tiếng nói riêng đại diện cho những người phụ nữ. bai thơ Mời trầu đã thể hiện rõ những nỗi lòng của bà chúa thơ Nôm.

Nhan đề bài thơ là “Mời trầu” cũng mang những ý nghĩa truyền tải nhất định. Nhan đề là sự bộc lộ chủ đề của tác phẩm chính vì thế mà mỗi nhà thơ nhà văn đều đặt cho con tinh thần của mình những cái tên mang cả nội dung lẫn nghệ thuật. Hình ảnh miếng trầu kia đã mang đến cho chúng ta những liên tưởng về miếng trầu truyền thống gắn liền với những niềm vui như đám cưới, nó cũng gắn liền với những giá trị đạo đức tốt đẹp của con người Việt Nam trong sự tích trầu cau. Còn ở đây thì sao?. Miếng trầu ấy thể hiện được nỗi lòng Xuân Hương khao khát có một tình yêu thật sự, một hạnh phúc vợ chồng đời thường êm ấm, nồng đượm.

Trước hết hai câu thơ dầu nhà thơ nói về miếng trầu ấy và chủ nhân làm ra miếng trầu ấy chính là Xuân Hương:

Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi

Này của Xuân Hương mới quệt rồi

Miếng trầu ấy có quả cau, có là trầu hai thứ ấy đi liền với nhau để làm nên một miếng trầu. Hình ảnh những miếng trầu têm xanh ngắt cánh phượng mới đẹp làm sao. Nó không chỉ đẹp mắt đẹp tâm tình mà còn đẹp cả tấm lòng người trao đi nữa. Quả cau thì nho nhỏ gợi lên cái hình ảnh nhỏ bé của miếng trầu nhưng lại rất đẹp. Sự nhỏ bé ấy hay cũng chính là sự nhỏ bé của thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa. Miếng trầu hôi không phải là nó có mùi hôi mà do lá trầu cay nên nói như thế. Hình ảnh miếng trầu có ngàn năm tuổi như thể hiện cho nguyện ước khát khao lứa đôi của bà chúa thơ Nôm. Người xở hữu miếng trầu ấy chính là nhà thơ. Từ “này” thể hiện được tiếng mời, tiếng xưng danh của Xuân Hương. Miếng trầu ấy mới quẹt xong, nó vẫn còn tươi xanh, ngọt bùi lắm. Miếng trầu của Xuân Hương không khác gì miếng trầu bình thường khác về hình thức nhưng miếng trầu ấy chất chứa biết bao nhiêu là tâm sự là nỗi lòng của người con gái kia. Đó chính là miếng trầu của lòng khao khát hạnh phúc lứa đôi của thi sĩ.

Sang đến hai câu thơ sau thì thi sĩ muốn gửi đến những lời nhắn nhủ cho những bậc quân tử trên cõi đời này rằng:

Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá bạc như vôi

Chính nỗi khao khát tình yêu khiến cho nhà thơ mong muốn rằng người quân tử nếu có duyên với Xuân Hương thì bén lại chứ đừng bạc như vôi xanh như lá. Cái duyên trên cõi đời này được người xưa vô cùng tin vào nó. Không có duyên thì có gần gũi đến mấy cũng không thể nào có tình cảm yêu thương được nhưng có duyên thì lại thắm lại ngay. Không gần cũng yêu thương da diết vô bờ. Thi sĩ nói đừng xanh như lá bạc như vôi là có ý gì?. Lá cây bao giờ chẳng xanh, không xanh thì đâu còn là lá cây nữa. vôi thì màu trắng bạc rồi. Có thể nói ở đây nhà thơ đã sử dụng biện pháp so sánh kết hợp với lối nói cái tự nhiên vốn có để chỉ cái mong muốn trong tình yêu của con người. lá xanh thì tốt, vôi trắng bạc là đương nhiên nhưng con người mang những trạng thái đó thì không tốt. Bởi vì cái xanh cái bạc kia là để chỉ sự xanh rờn, sự bạc bẽo của con người với nhau. Chính vì thế Xuân Hương mượn ngay hình ảnh của lá trầu, vôi trắng mà gửi thầm cái nguyện ước nhắn nhủ của bản thân mình.

Bài thơ như một dòng nhật kí của thi sĩ, Xuân Hương đã viết vào đó những tâm tư tình cảm của mình. bà là luôn khao khát sống với hạnh phúc lứa đôi. Đó là một tình cảm thật sự chứ không phải là thứ tình cảm vợ lẽ, chính vì thế mà ta cảm thấy yêu quý hơn người phụ nữ tài ba ấy.

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 7

Trong nền văn học việt Nam có biết bao nhiêu nữ thi sĩ gây được nhiều sự quan tâm và tiếng vang cho người đọc. Những bài thơ của họ không những nói số phận và những khát khao cháy bỏng của người phụ nữ mà còn thể hiện được tình cảm cá nhân của mình. Có lẽ nói đến những thì sĩ như thế ngoài bà huyện thanh quan chúng ta nhớ ngay đến Hồ Xuân Hương bà chúa thơ nôm của văn học trung đại Việt Nam. Thơ Xuân Hương có cái thanh nhưng cũng có cái tục cốt là để nói lên những tâm tư tình cảm của mình. ngoài những tác phẩm như chùm thơ tự tình, bánh trôi nước thì chúng ta còn biết đến bài thơ Mời Trầu của bà. có thể nói bài thơ đã thể hiện được tấm lòng khao khát tình yêu của Xuân Hương.

Bài thơ chỉ có bốn câu thơ thôi nhưng qua đó ta thấy được tất cả những cảm xúc khát khao của cá nhân nhà thơ Xuân Hương hay một phần nào đó cũng là khát khao của những người phụ nữ.

Trước hết là hai câu thơ đầu, nhà thơ của chúng ta đã mang đến những nét văn hóa của dân tộc từ ngàn đời nay:

“Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi

Này của Xuân Hương mới quệt rồi”

Miếng trầu quả cau không chỉ xuất hiện trong thơ Xuân Hương mà còn xuất hiện từ trước đó và sau này. Tại sao thi sĩ lại chọn hình ảnh miếng trầu để nói lên những cảm xúc tình cảm trong mình. Miếng trầu ấy là miếng trầu trong ca dao xưa vẫn văng vẳng qua những lời ru của bà của mẹ, và đến sau này miếng trầu ấy là miếng trầu có bốn nghìn năm tuổi trong thơ Nguyễn Khoa Điềm, la miếng trầu hàng hóa của người mẹ già trong thơ Hoàng Cầm nữa. Không những thế hình ảnh miếng trầu gắn với người quan họ Bắc Ninh. Đó chính là truyền thống văn hóa dân tộc ta và đã được thi sĩ mang vào thơ để nói cho mình. Miếng trầu ấy không thể thiếu trong những đám cưới của miền bắc nước ta. Xuân Hương nói rằng đó chính là miếng trầu hôi, quả cau nho nhỏ với miếng trầu hôi. Nói như vậy không phải là trầu cau có vị hôi mà là vị của trầu không thường rất hăng và cay cho nên thi sĩ đã khéo sử dụng tính từ “hôi” cho nó. Từ “này của Xuân Hương” như khẳng đinh hay mời mọc người quân tử đến ăn miếng trầu ấy. đó là miếng trầu của Xuân Hương chứ không phải của ai hết. Miếng trầu ấy vẫn tươi xanh, hãy còn ngon ngọt vì mới quẹt vôi. Qua đó nhà thơ muốn thể hiện tấm lòng mình thắm đượm như miếng trầu kia và sự tươi tắn giống như sự tươi tắn của miếng trầu ấy. Đó là một sự tự khẳng định phẩm chất của chính bản thân Hồ Xuân Hương.

Tiếp đến hai câu thơ cuối thì Xuân Hương lại muốn nói lên những tâm tình thật sự đồng thời nhắc nhở những bậc quân tử về chuyện tình yêu nam nữ và duyên phận trên chốn hồng trần này:

“Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá bạc như vôi”

Sự tươi tắn và đẹp đẽ trong tâm hồn Xuân Hương giống như những miếng trầu cau kia vậy. Một vật tuy nhỏ cũng giống như số phận nhỏ của Hồ Xuân Hương khiến cho bà quyết định nói đến những tâm sự và ý nghĩ của cá nhân mình đối với những người quân tử có ý định tìm đến tình duyên với bà hay cũng như với những người phụ nữ khác. Nếu là duyên kiếp thì bén lại với nhau chứ đừng nên bạc bẽo như vôi, xanh như lá. Nhà thơ sử dụng từ “bén “ thật tinh tế và hay. Thi sĩ nói tình yêu kia phát triển đến với nhau như những cây cau sợi trầu kia bén rễ quấn quýt lấy nhau vậy. Người quân tử kia hãy biết trân trọng những tâm hồn của người phụ nữ như Xuân Hương vả chăng nếu đã thành duyên thành kiếp thì đừng bạc bẽo như màu của vôi và đừng xanh như màu của lá.

Qua đây ta thấy bài thơ chỉ vẻn vẹn có bốn câu thơ nhưng thật sự thì ta đã cảm nhận được hết những tâm trạng và nỗi lòng mà Xuân Hương muốn gửi gắm. Tất cả những dòng thơ những hình ảnh kia đều nhằm thay Xuân Hương nói những cảm xúc ấy. Và ta bỗng thấy trân trọng người phụ nữ này.

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 8

"Mời trầu" của Hồ Xuân Hương là một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc của thời kỳ Nôm, nơi bà truyền đạt những suy tư và trăn trở về xã hội bất công, đặc biệt là tình hình phụ nữ trong thời kỳ phong kiến suy tàn. Bài thơ không chỉ đơn thuần là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một diễn ngôn tinh tế về những khía cạnh văn hóa, xã hội và tâm lý của người Việt Nam thời kỳ đó.

"Mời trầu" thuộc thể tuyệt cú cổ điển, một thể loại thơ Đường luật thi, nhưng vẻ ngoài bình dị, giọng điệu mộc mạc của bài thơ làm cho độc giả cảm nhận được sự gần gũi và dân dã. Hình ảnh miếng trầu, một biểu tượng truyền thống trong văn hóa Việt Nam, được Hồ Xuân Hương sử dụng để thể hiện những ước mơ và khát vọng về tình yêu và hạnh phúc gia đình.

Hồ Xuân Hương nói về miếng trầu như một biểu tượng của niềm vui và hạnh phúc trong các dịp đám cưới, đồng thời, miếng trầu còn là một phần của giá trị đạo đức truyền thống, nhất là trong truyền thuyết về trầu cau. Bằng cách này, bà đã tạo ra một hình ảnh mộc mạc nhưng sâu sắc về niềm vui, hạnh phúc và giá trị đạo đức trong cuộc sống hàng ngày.

Câu thơ đầu tiên của bài thơ đã tạo ra một hình ảnh sống động về miếng trầu và người làm ra nó, chính là Hồ Xuân Hương. Bà không chỉ làm đơn thuần một miếng trầu, mà còn "thơm tho mồng" đến mức khiến cho chúng ta có thể cảm nhận được không khí ngọt ngào và hương thơm quen thuộc của miếng trầu. Những từ ngữ sử dụng như "mồng", "thơm tho" không chỉ mang lại hình ảnh sinh động mà còn tạo nên một tầng hương vị tinh tế cho bài thơ.

Câu thơ tiếp theo đã chuyển sự chú ý của độc giả từ miếng trầu đến chủ nhân của nó - chính là Hồ Xuân Hương. Bằng cách nói về việc làm ra miếng trầu và "tay xôi trắng trẻo", bà đã vinh danh bản thân mình một cách nhẹ nhàng nhưng cũng đầy tự hào. Hình ảnh "tay xôi trắng trẻo" không chỉ làm đẹp cho bức tranh mà còn chứa đựng sự mềm mại và tinh tế của người phụ nữ trong bài thơ. Những hình ảnh này tạo nên một bức tranh đầy màu sắc và hương vị, thể hiện sự tài năng nghệ thuật và sáng tạo của Hồ Xuân Hương trong việc diễn đạt ý nghĩa sâu sắc về tình yêu, hạnh phúc và giá trị truyền thống

“Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi

Này của Xuân Hương mới quệt rồi”

Miếng trầu đó, với quả cau và lá trầu hoàn hảo kết hợp, hình ảnh của chúng làm nổi bật vẻ đẹp tinh tế và duyên dáng của một tác phẩm nghệ thuật. Quả cau, mặc dù nhỏ bé, lại đẹp mắt, tạo nên một diện mạo tinh tế cho miếng trầu. Sự nhỏ bé của quả cau có thể được hiểu như là sự nhỏ bé của thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa, nhưng đồng thời cũng làm nổi bật vẻ duyên dáng và quyến rũ.

Miếng trầu không chỉ đẹp về hình thức mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Hương vị của nó không phải là mùi hôi, mà chính là hương cay của lá trầu, làm tôn lên vị chát, cay của miếng trầu. Hình ảnh này có thể tượng trưng cho cuộc sống của người phụ nữ, có thể đầy chông gai và khó khăn nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp và quý phái.

Miếng trầu, đã tồn tại hàng ngàn năm, trở thành biểu tượng của khát khao lứa đôi của bà chúa thơ Nôm. Người sở hữu miếng trầu đó không ai khác chính là nhà thơ. Từ "này" như một lời mời gọi, một cách gọi tên thân thuộc của Xuân Hương. Miếng trầu mới quệt xong vẫn tươi xanh, ngọt bùi, không khác gì miếng trầu bình thường khác, nhưng lại chứa đựng biết bao tâm sự và nỗi lòng của người phụ nữ. Đó là miếng trầu của lòng khao khát hạnh phúc lứa đôi của thi sĩ.

“Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá, bạc như vôi”

Bài thơ "Mời trầu" của Hồ Xuân Hương không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật với văn phong đặc trưng của thời kỳ Nôm mà còn là một tác phẩm đầy ý nghĩa và sâu sắc về tình yêu, duyên số, và cuộc sống xã hội thời kỳ phong kiến. Hồ Xuân Hương đặt ra câu hỏi và yêu cầu: "Có phải duyên nhau thì thắm lại?" Từ "thắm" được sử dụng rất đặc biệt, không chỉ ám chỉ về màu sắc mà còn chứa đựng ý nghĩa của sự tươi mới, hạnh phúc và quý báu. Bà sử dụng từ ngôn ngữ dân dã, gần gũi để truyền đạt thông điệp về duyên số, một sức mạnh không thể kiểm soát, nhưng lại ảnh hưởng đến cuộc sống và hạnh phúc của con người.

Hình ảnh chuyện ăn trầu ở đầu bài thơ đồng thời là một biểu tượng cho những niềm vui của cuộc sống, nhưng bằng cách tinh tế, Hồ Xuân Hương đã chuyển sang chủ đề duyên số một cách mượt mà. Thông qua việc mô tả sự thắm thiết của miếng trầu, bà chuyển đến những suy tư về duyên số, sự ràng buộc của cuộc sống và tình cảm con người. Câu thơ cuối cùng của bài thơ vận dụng thành ngữ, tục ngữ, làm cho ý thơ trở nên đặc sắc và sâu sắc. Hình ảnh "vợ chồng về nhà như chưa từng gặp" không chỉ là một biểu hiện hạnh phúc gia đình mà còn là sự tận hưởng cuộc sống và tình cảm trong niềm vui và hạnh phúc hằng ngày. Bài thơ không chỉ nói về duyên trầu mà còn là một cách tiếp cận đầy nhân văn về duyên số của con người, đặc biệt là phụ nữ trong xã hội phong kiến. Hồ Xuân Hương đã diễn đạt sự mơ mộng và khao khát hạnh phúc lứa đôi bằng ngôn từ giản dị, giàu ý nghĩa, làm cho bài thơ trở nên gần gũi và đầy cảm xúc với độc giả.

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 9

Thơ của Hồ Xuân Hương, nhất là bài thơ "Mời trầu," vẫn giữ được sức hấp dẫn đặc biệt và thu hút người đọc từ thời kỳ phong kiến đến nay. Bà đã thành công trong việc truyền đạt tầm quan trọng và ý nghĩa sâu sắc về tình yêu, duyên số, và cuộc sống xã hội, cùng với sự nữ tính mạnh mẽ và tinh tế trong văn phong của mình. Hồ Xuân Hương được xem là "bà chúa thơ Nôm," và bài thơ "Mời trầu" là một trong những tác phẩm nổi bật nhất của bà. Có thể thấy tài năng thơ ca của Hồ Xuân Hương qua cách bà chọn lựa từ ngôn từ dân dã, giản dị mà vẫn truyền tải được ý nghĩa sâu sắc và tình cảm. Bài thơ "Mời trầu" không chỉ là một bức tranh về chuyện tình duyên, mà còn là một cách tiếp cận nhân văn với duyên số của con người, đặc biệt là phụ nữ trong xã hội phong kiến. Hồ Xuân Hương không chỉ bênh vực phụ nữ mà còn tỏ ra mạnh mẽ và tự chủ trong cách diễn đạt tâm tư của mình.

Chủ đề của bài thơ được bộc lộ rõ qua nhan đề "Mời trầu," là sự kết hợp tinh tế giữa hình ảnh miếng trầu và ý nghĩa về duyên số. Hình ảnh miếng trầu gắn liền với niềm vui và giá trị đạo đức trong văn hóa Việt Nam, và qua đó, Hồ Xuân Hương thể hiện sự khao khát hạnh phúc lứa đôi. Tên gọi của bài thơ không chỉ là một cái tên, mà còn là một cách bộc lộ chủ đề chính của tác phẩm. Bài thơ không chỉ nói về duyên trầu mà còn là một phản ánh của tâm hồn, niềm khao khát hạnh phúc và tình cảm vợ chồng của Hồ Xuân Hương. Bà là một nhà thơ tài ba, có ảnh hưởng lâu dài và giữ vững vị thế của mình trong văn hóa văn nghệ Việt Nam.

Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi

Này của Xuân Hương mới quệt rồi

Miếng trầu ấy, với quả cau và lá trầu, tạo nên một hình ảnh tuyệt vời của sự hòa quyện và tinh tế. Những miếng trầu tươi xanh, có màu sắc nhẹ nhàng của cánh phượng mới, không chỉ làm cho chúng trở nên đẹp mắt và tâm tình mà còn chứa đựng vẻ đẹp sâu sắc của tấm lòng người trao đi. Quả cau, mặc dù nhỏ bé, nhưng lại gợi lên hình ảnh nhỏ bé của miếng trầu, đồng thời tạo nên một vẻ đẹp tinh tế và duyên dáng.

Hình ảnh của miếng trầu không chỉ là hình ảnh bề ngoài, mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Sự nhỏ bé của quả cau có thể hiểu là sự nhỏ bé của thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa, nhưng đồng thời cũng làm nổi bật vẻ đẹp và quý phái của người phụ nữ đó. Miếng trầu hôi không phải vì nó có mùi hôi, mà là do lá trầu cay nồng, tạo nên một hương vị đặc trưng. Hình ảnh miếng trầu có ngàn năm tuổi thể hiện nguyện ước và khát khao lứa đôi của bà chúa thơ Nôm. Người sở hữu miếng trầu chính là nhà thơ, và từ "này" thể hiện sự mời gọi và xưng danh của Xuân Hương. Miếng trầu vừa quệt xong vẫn giữ nguyên vẻ tươi xanh, ngọt bùi, không khác gì miếng trầu bình thường về hình thức, nhưng lại chứa đựng biết bao tâm sự và nỗi lòng của người con gái kia. Đó chính là miếng trầu của lòng khao khát hạnh phúc lứa đôi của thi sĩ.

Sang hai câu thơ tiếp theo, thi sĩ muốn truy

Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá bạc như vôi

Bài thơ "Mời trầu" của Hồ Xuân Hương thể hiện sự khao khát một tình yêu chân thật và hạnh phúc lứa đôi. Nhà thơ sử dụng hình ảnh của lá trầu và vôi để truyền đạt tâm tư tình cảm của mình, và đây là một bức tranh tinh tế về nguyện ước và hi vọng của Xuân Hương trong tình yêu. Câu thơ "Có phải duyên nhau thì thắm lại" phản ánh niềm tin của nhà thơ vào ý nghĩa của duyên phận trong tình yêu. Duyên phận được xem là sức mạnh vô hình, gắn kết những người có duyên với nhau, tạo nên những mối liên kết đặc biệt. Không có duyên, tình yêu có thể trở nên phai nhạt và khó khăn. Bằng cách nói về "duyên nhau," Xuân Hương muốn nhấn mạnh rằng tình yêu thật sự chỉ đẹp và thắm khi có sự kết nối đặc biệt này.

Hình ảnh của lá trầu và vôi được sử dụng một cách tinh tế để miêu tả nguyện ước về một tình yêu tốt đẹp và lâu dài. Lá trầu, với vẻ xanh tươi, thường được liên kết với những niềm vui trong cuộc sống và đặc biệt trong lễ cưới. Màu trắng bạc của vôi, ngược lại, có thể thể hiện sự già cỗi và nhàm chán. Nhưng việc bày tỏ mong muốn "bén lại chứ đừng bạc như vôi" là cách Xuân Hương thể hiện sự hi vọng và khát khao một tình yêu trẻ trung và tươi mới, không bị nhàm chán hay mờ nhạt. Nói về lá trầu, ta nhìn thấy sự tươi mới và xanh tươi, điều mà Xuân Hương mong muốn trong tình yêu. Trầu, gắn liền với hình ảnh của đám cưới, là biểu tượng của hạnh phúc và niềm vui gia đình. Người ta thường mời trầu trong các dịp lễ cưới để đánh dấu sự hạnh phúc và thắm thiết. Bằng cách này, nhà thơ muốn thể hiện ý chính của mình trong tình yêu: sự hạnh phúc và trường tồn.

Nhà thơ đã tận dụng những hình ảnh và ý tưởng này để tạo nên một bức tranh tình yêu chân thật, mong muốn được sống trong hạnh phúc và tràn đầy niềm vui, không bị nhạt nhòa và nhàm chán như lá vôi bạc. Từ đó, "Mời trầu" không chỉ là một bài thơ đơn thuần về duyên phận, mà còn là bức tranh tâm hồn của Hồ Xuân Hương với khao khát hạnh phúc và tình yêu chân thật.

Phân tích bài thơ Mời trầu - mẫu 10

Bài thơ "Mời trầu" của Hồ Xuân Hương thể hiện niềm khao khát hạnh phúc lứa đôi của một trái tim nồng nàn và giàu cá tính. Trong thời cuộc nơi mà nhiều nhà thơ thể hiện cảm xúc, suy tư và yêu thương về tình yêu, Hồ Xuân Hương đã sáng tạo nên một tác phẩm tinh tế, phản ánh tâm hồn nhạy cảm và chân thành của người phụ nữ tài ba. Cuộc đời của Hồ Xuân Hương có nhiều gặp gỡ, nhưng tình cảm của bà đều không được bền lâu. Những người bạn tình, dù là trong tuổi trẻ hay là những mối quan hệ phức tạp, đều không đạt được hạnh phúc lâu dài. Sự giỡn cợ của Chiêu Hổ và kiếp làm lẽ tủi nhục trăm bề trong sự lạnh lẽo của Tổng Cóc làm tan nát trái tim của Xuân Hương. Cuộc sống của bà đầy những đau thương và lừng lẫy giữa cuộc đời vô thường.

Cuộc sống của Xuân Hương đã gặp nhiều biến động và thách thức, nhưng sự lạnh lùng và cô đơn của bà được thể hiện trong những đêm trường ôm hận một mình. Xuân Hương tìm kiếm sự động viên và an ủi cho bản thân mình trong những bài thơ của mình. Trái tim của bà cảm nhận sự chua chát và cay đắng từ những mối tình đã qua. Bài thơ "Mời trầu" có thể ra đời trong giai đoạn mà nữ sĩ như Hồ Xuân Hương đang tìm kiếm sự chân thành và động viên trong cuộc sống. Bà đã ý thức rằng sự kết hợp với một người bạn đồng điệu và chi kỷ có thể mang lại hạnh phúc lâu dài hơn so với những mối tình nồng cháy thời tuổi trẻ. Những lời nói tâm tình trong bài thơ là biểu hiện của sự trung thực, khiêm tốn và chân thành của Hồ Xuân Hương. Bà tự mình mô tả về mình một cách thẳng thắn, không che giấu những khía cạnh thực tế và cảm xúc riêng tư của mình.

Quả cau nho nhỏ, miếng trầu hôi.

Trong cái bình thường đơn giản của miếng trầu, đó không chỉ là một điều đơn giản thông thường. Bên dưới vẻ bề ngoài hiền lành đó, ẩn chứa một ý nghĩa sâu sắc mà không phải ai cũng có thể hiểu được. Điều này không phải là điều ngẫu nhiên, mà là sự sáng tạo của Xuân Hương trong cách nhìn nhận và tả dụ về tình yêu. Không nên lầm tưởng rằng ý xuân của Xuân Hương chỉ là vẻ nho nhỏ và hôi hương của miếng trầu. Xuân Hương đã kết hợp với cái hồn cau trầu keo sơn gắn bó sâu sắc với dân tộc Việt Nam để nói về tình yêu của mình một cách độc đáo và thi vị. Điều này đồng thời thể hiện sự tinh tế và tài năng nghệ thuật của bà, khi chọn lựa phong cách của dân tộc để truyền đạt thông điệp của mình.

Độc đáo trong tác phẩm của Xuân Hương không chỉ đến từ nội dung mà còn từ phong cách riêng biệt - phong cách mà chỉ riêng bà mới có. Bằng cách này, Xuân Hương đã làm cho bức tranh tình yêu của mình trở nên không chỉ là độc đáo mà còn mang đậm dấu ấn cá nhân, làm nổi bật tên tuổi và tài năng của mình trong văn học Việt Nam.

Này của Xuân Hương mới quệt rồi.

Hồ Xuân Hương, trong sự thể hiện cái tôi của mình, đã tạo nên một bức tranh tâm hồn vô cùng chuẩn nhị, độc đáo và duyên dáng. Nhà thơ không ngần ngại trải lòng mình, bày tỏ tâm tư, tình cảm một cách chân thật. Quan trọng hơn, bà không lạc quan hoá, không tô điểm hình thức. Sự khách quan trong cách diễn đạt cảm xúc là điều làm nổi bật và độc đáo. Xuân Hương không mê tít bề ngoài, mà cô đặt tâm huyết vào sự chân thành. Cách bày tỏ tình cảm bằng từ ngữ như "quệt" là một phát minh ngôn ngữ đầy sáng tạo. Đó không chỉ là một từ vựng, mà còn là biểu hiện của cái chấp nhận bản thân, cái duyên dáng và sự quý phái. Bằng cách này, bà mang đến một chút dễ thương, thấm đẫm tình yêu và tự hào trong cái quệt đầy cá tính.

Có lẽ, những từ ngữ khác nếu được áp dụng sẽ không thể thay thế được vì chúng không thể nào chứa đựng được cái tâm, cái ý mà câu thơ muốn truyền đạt. Cách diễn đạt động từ "quệt" là một ngôn ngữ riêng của Xuân Hương, là chất liệu đặc biệt của tác phẩm. Tuy tô vẻ chân tình một cách bình thản, nhưng bên trong, giọng điệu nhẹ nhàng của bà lại chứa đựng bao cảm xúc, bao nỗi niềm. Sự tinh tế trong từng cung bậc cảm xúc làm cho người đọc không chỉ cảm nhận được sự chân thành mà còn được đắm chìm trong một không gian tâm hồn phong phú và sâu sắc.

Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá, bạc như vôi.

Có lẽ duyên nhau là một cái gì đó mà người đó, người hẹn ước, cùng tâm sự, cùng đồng tình thì mới thấu hiểu được Hồ Xuân Hương cần gì trong "chữ duyên" đó. Đối với bà, người đồng cảm không chỉ là người để cùng xướng họa, ngâm thơ, mà còn là người tri kỷ tri âm, người chia sẻ niềm vui và nỗi buồn cuộc sống. Người bạn tri kỷ này không chỉ là đối tác mà còn là người gắn bó, tin tưởng và yêu thương, tạo nên một mối quan hệ chặt chẽ và chân thành. Trái tim của người phụ nữ này chỉ cần được thấu hiểu như vậy thì đã thấy quá khó khăn và xa vời. Nhiều lần, trong sâu thẳm tâm hồn, bà muốn dứt bỏ nhưng không thể, vì trái tim vẫn không ngừng khao khát và ước muốn.

Xuân Hương trong tình yêu như đắm say và lo sợ đồng thời, như sợ rằng tình yêu của mình sẽ mất đi vẻ tươi thắm và đơn thuần như ngày ban đầu. Bà sợ sự chia lìa, phai bạc, như những người yêu thương sâu đậm thường lo sợ một ngày mai không còn được nguyên vẹn và tươi mới như ban đầu. Bài thơ chứa đựng nỗi lo lắng về sự phai nhòa và thay đổi của tình yêu, nhưng cũng thể hiện sự khát khao giữ cho nó nguyên vẹn và bền vững.

Người như "con thỏ giỡn với bong trăng" của bài thơ đó chính là người phụ nữ có trái tim trong sáng, đầy lòng tin, đã phụ lòng tin của mình một cách chân thành. Câu "tưởng giếng nước sâu, em nối sợi gầu dài – ai ngờ giếng cạn, em tiếc hoài sợi dây" của ca dao cũng được sử dụng để bày tỏ nỗi lòng tiếc nuối về sự hòa hợp không giữ được một tình yêu chân thật và trung thành.

Vì thế, trước những khó khăn trong tình duyên, trái tim khắc khoải của Xuân Hương lên tiếng đòi hỏi chính đáng. Đòi hỏi này không đến nỗi nào, chỉ là muốn nhấn mạnh rằng ai yêu tâm hồn và tình cảm của Hồ Xuân Hương bằng tất cả tâm hồn và tình cảm chân thành của mình, sẽ được nữ sĩ đón nhận. Hồ Xuân Hương tối kỵ sự giả dối, và trong tình yêu, không có chỗ cho sự giả dối. Bà muốn người ta đến với nhau bằng tình yêu nồng thắm, chân thành, vì chỉ có như vậy, cuộc sống, con người và tình yêu mới thực sự có ý nghĩa. Bài thơ "Mời trầu" của Hồ Xuân Hương đang là một lời mời trân trọng đến với tình yêu, và những người yêu thơ, yêu Hồ Xuân Hương, hãy đón nhận điều đó.