Với giải sách bài tập Kinh tế Pháp luật 10 Bài 18: Nội dung cơ bản của Hiến pháp về bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sách Kết nối tri thức hay, chi tiết giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Kinh tế Pháp luật 10. Mời các bạn đón xem:
Giải SBT Kinh tế Pháp luật lớp 10 Bài 18: Nội dung cơ bản của Hiến pháp về bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Lời giải:
Bài tập 2 trang 58 SBT Kinh tế pháp luật 10: Khoanh tròn vào chữ cái trước nội dung đúng với Hiến pháp năm 2013.
Câu a) Bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm có những cơ quan nào?
A. Cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp, cơ quan tư pháp.
B. Cơ quan Quốc hội, cơ quan Chính phủ, cơ quan xét xử.
C. Cơ quan quyền lực, cơ quan quản lý nhà nước, Cơ quan xét xử.
D. Cơ quan lập pháp, cơ quan tư pháp, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Lời giải:
Đáp án đúng là: A
Câu b) Nguyên tắc phân quyền trong tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước nhằm
A. hạn chế sự lạm dụng quyền lực nhà nước.
B. hạn chế sự phân tán quyền lực nhà nước.
C. tạo sự phân chia hợp lí quyền lực nhà nước.
D. thực hiện quyền lực nhà nước một cách dân chủ.
Lời giải:
Đáp án đúng là: A
Câu c) Tổ chức bộ máy hành chính nhà nước cấp Trung ương của nước ta gồm
A. Chính phủ, bộ, ban và cơ quan ngang bộ, ban.
B. Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
C. Chủ tịch Quốc hội, bộ và cơ quan ngang bộ.
D. Chính phủ, bộ và cơ quan ngang bộ.
Lời giải:
Đáp án đúng là: D
Câu d) Hội đồng nhân dân xã (phường, thị trấn) do ai bầu ra?
A. Nhân dân xã (phường, thị trấn) bầu ra.
B. Đại diện nhân dân bầu ra.
C. Nhân dân trực tiếp bầu ra.
D. Uỷ ban nhân dân xã (phường, thị trấn) bầu ra.
Lời giải:
Đáp án đúng là: A
Câu e) Sự độc lập của Toà án được hiểu là
A. Toà án được hình thành một cách độc lập.
B. trong hoạt động của mình, Toà án không bị ràng buộc
C. Toà án chủ động giải quyết mọi việc theo ý chí của thẩm phán.
D. khi xét xử, Toà án chỉ tuân theo pháp luật, không bị chi phối bởi bất kì cơ quan, tổ chức, cá nhân nào.
Lời giải:
Đáp án đúng là: D
a. T vừa quan sát sơ đồ bộ máy nhà nước vừa đọc các quy định trong Hiến pháp để hiểu rõ hơn về bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
b. M biết các bạn trong nhóm đang hiểu sai quy định của Hiến pháp về Chính phủ nhưng vẫn im lặng, không giải thích để bạn hiểu.
c. V đăng bài tập tìm hiểu về tổ chức bộ máy nhà nước theo Hiến pháp năm 2013 lên mạng xã hội nhờ người khác làm giúp.
Lời giải:
- Trường hợp a. Đồng tình, vì việc làm của T giúp bạn hiểu rõ hơn các nội dung trong sơ đồ bộ máy nhà nước và giúp T ghi nhớ nội dung tốt hơn.
- Trường hợp b. Không đồng tình, vì hành vi của M là ích kỉ, không giúp đỡ, hỗ trợ bạn bè.
- Trường hợp c. Không đồng tình, vì hành vi của V là lười biếng, không thực hiện tốt trách nhiệm của học sinh.
Bài tập 4 trang 60 SBT Kinh tế pháp luật 10: Em hãy xử lý các tình huống sau:
- Tình huống a. Buổi tối, khi hai anh em H đang làm bài tập về nhà thì em gái H hỏi: “Anh ơi, tại sao Chủ tịch nước lại có thể thay mặt Nhà nước ta về đối nội, đối ngoại được hả anh?".
Nếu là H, em sẽ trả lời câu hỏi của em gái như thế nào?
- Tình huống b. Chính quyền xã A tổ chức cho thanh thiếu niên trên địa bàn họp để thảo luận, đóng góp ý kiến về việc xây dựng trung tâm thể dục - thể thao của xã. Biết tin, C rủ V cùng đi họp nhưng V từ chối vì cho rằng trẻ em như mình đóng góp ý kiến là không có giá trị. V tin tưởng các lãnh đạo xã sẽ đủ sáng suốt để tự quyết định mọi việc. Người dân chỉ cần thực hiện các quyết định đó là được. C không đồng tình với suy nghĩ của V nhưng không biết nên giải thích thế nào để V thay đổi ý định. Nếu là C, em sẽ làm gì?
Lời giải:
- Tình huống a. H giải thích cho em hiểu Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước và được Nhà nước giao nhiệm vụ thay mặt Nhà nước trong quan hệ đối nội, đối ngoại.
- Tình huống b. Suy nghĩ của V là chưa chính xác, vì vậy C nên giải thích cho V hiểu trẻ em cũng có quyền được đóng góp ý kiến về những vấn đề quan trọng của đất nước và của địa phương, đặc biệt là những vấn đề liên quan trực tiếp đến bản thân mình. Các ý kiến trẻ em đóng góp mà phù hợp thì đều được ghi nhận và xem xét. Chính quyền xã xây dựng trung tâm thể dục - thể thao là để phục vụ cho nhân dân, trong đó có đối tượng thanh thiếu niên. Do đó, nếu tham gia đóng góp ý kiến thì V sẽ được trực tiếp nói lên nguyện vọng của mình và nếu ý kiến, nguyện vọng đó hợp lí thì có thể được áp dụng trong quá trình xây dựng trung tâm. Vì vậy, V nên tham gia cuộc họp.
Lời giải:
- Trách nhiệm của học sinh trong việc góp phần xây dựng bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam vững mạnh.
+ Tích cực học tập tốt, trau dồi kiến thức, rèn luyện kĩ năng
+ Sáng tạo, tìm tòi trong học tập cũng như trong cuộc sống
+ Tích cực tham gia những cuộc thi về sang táo, chế tạo đẻ học hỏi kinh nghiệm
+ Tích cực tham gia các hoạt động, phong trào đóng góp ý kiến ở trường học và địa phương về những vấn đề được phép tham gia
+ Phê phán, không đồng tình với những hành động đưa thông tin sai lệch, không chính xác về Hiến pháp, pháp luật Việt Nam
Bài 18: Nội dung cơ bản của Hiến pháp về bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Bài 19: Đặc điểm, cấu trúc và nguyên tắc hoạt động của hệ thống chính trị Việt Nam
Bài 21: Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Lý thuyết Kinh tế pháp luật 10 Bài 18: Nội dung cơ bản của Hiến pháp về bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
1. Cơ cấu tổ chức của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
- Bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội Việt Nam gồm nhiều cơ quan, thiết chế tạo thành như:
+ Quốc hội
+ Chủ tịch nước
+ Chính phủ.
Một phiên họp của Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
+ Hội đồng nhân dân
+ Uỷ ban nhân dân
+ Toà án nhân dân
+ Viện kiểm sát nhân dân
+ Hội đồng bầu cử quốc gia
+ Kiểm toán nhà nước.
- Bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội Việt Nam được tổ chức phân cấp phù hợp với các đơn vị hành chính đất nước và gồm 3 nhóm cơ quan tạo thành:
+ Cơ quan lập pháp
+ Cơ quan hành pháp
+ Cơ quan tư pháp.
2. Các cơ quan trong bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội Việt Nam
a) Cơ quan quyền lực nhà nước
Hiến pháp năm 2013 quy định:
* Chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội
- Chức năng:
+ Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước.
+ Để thực hiện chức năng lập hiến, lập pháp, Quộc hội có nhiệm vụ làm Hiến pháp và sửa đổi Hiến pháp; làm luật và sửa đổi luật.
+ Để thực hiện chức năng giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước.
- Nhiệm vụ, quyền hạn:
+ Thực hiện quyền giám sát tối cao việc tuân theo Hiến pháp, luật và nghị quyết của Quốc hội;
+ Xét báo cáo công tác của Chủ tịch nước, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Chinh phủ. Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hội đồng bầu cử quốc gia, Kiểm toán nhà nước và cơ quan khác do Quốc hội thành lập. Để thực hiện chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.
+ Quyết định mục tiêu, chi tiêu, chính sách, nhiệm vụ cơ bản phát triển kinh tế - xã hội của đất nước;
+ Quyết định chính sách cơ bản về tài chính, tiền tệ quốc gia: quy định, sửa đổi hoặc bãi bỏ các thứ thuế;
+ Quyết định chính sách dân tộc, chính sách tôn giáo của Nhà nước;
+ Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Uỷ viên Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng dân tộc, Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia, Tổng Kiểm toán nhà nước, người đứng đầu cơ quan khác do Quốc hội thành lập;
Quốc hội xem xét, quyết định nhân sự Nhà nước
+ Quyết định vấn để chiến tranh và hoà bình: quyết định chính sách cơ bản về đối ngoại: quyết định trưng cầu ý dân,....
* Chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân
- Được quy định tại Điều 113 của Hiến pháp năm 2013. Theo đó:
+ Hội đồng nhân dân quyết định các vấn đề của địa phương do luật định như: các biện pháp khác để phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn theo quy định của pháp luật;
+ Quyết định biện pháp bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác; phòng, chống quan liêu, tham nhũng trong phạm vi được phân quyền,...;
+ Giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật ở địa phương và việc thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân.
Phiên họp của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội
b) Cơ quan hành chính nhà nước
* Chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ:
- Các nội dung về Chính phủ được quy định tại chương VII (từ Điều 94 đến Đều 101) của Hiến pháp năm 2013. Trong đó: chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ được quy định tại Điều 94 và 96 của Hiến pháp.
- Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2019.
- Chính phủ có các nhiệm vụ, quyền hạn như:
+ Tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của uỷ ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước
+ Thống nhất quản lí về kinh tế, văn hoá, xã hội, giáo dục, y tế, khoa học, công nghệ, môi trường, thông tin, truyền thông, đối ngoại, quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội;
+ Thi hành lệnh động viện hoặc động viên cục bộ, lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp và các biện pháp cần thiết khác để bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm tính mạng, tài sản của nhân dân;
+ Bảo vệ quyền và lợi ích của Nhà nước và xã hội, quyền con người, quyền công dân; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội;
+ Thống nhất quản lí nền hành chính quốc gia; thực hiện quản lí về cán bộ, công chức, viên chức và công vụ trong các cơ quan nhà nước,...
- Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và báo cáo công tác trước Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước.
* Chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân:
- Chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân được quy định tại Điều 114 của Hiến pháp năm 2013.
- Ủy ban nhân dân là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương
- Ủy ban nhân dân tổ chức việc thi hành Hiến pháp và pháp luật ở địa phương; tổ chức thực hiện nghị quyết của Hội đổng nhân dân và thực hiện các nhiệm vụ do cơ quan nhà nước cấp trên giao.
Phiên họp của UBND tỉnh Hưng Yên
c) Cơ quan tư pháp
- Các nội dung về Toà án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân được quy định tại chương VIII (từ Điều 102 đến Điều 109) của Hiến pháp năm 2013.
* Chức năng, nhiệm vụ của Tòa án nhân dân:
- Chức năng, nhiêm vụ của Toà án nhân dân được quy định tại Điều 102 của Hiến pháp. Theo đó:
+ Toà án nhân dân giữ vai trò là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp.
+ Thông qua các hoạt động của mình. Toà án, nhân dân thực hiện nhiệm vụ bảo vệ công lí, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và nhà nước.
Trụ sở làm việc của Tòa án Nhân dân Tối cao
* Chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân:
- Chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân được quy định tại Điều 107 của Hiến pháp:
+ Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp.
+ Bằng các hoạt động của mình, Viện kiểm sát nhân dân đảm bảo pháp luật được thực thi nghiêm chỉnh, bảo vệ quyền con người và bảo vệ lợi ích hợp pháp cùa cá nhân, nhà nước và xã hội.
d) Chủ tịch nước
- Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tuyên thệ
e) Hội đồng bầu cử quốc gia, Kiểm toán nhà nước
- Nội dung về Hội đồng bầu cử quốc gia và Kiểm toán nhà nước được quy định tại chương X của Hiến pháp năm 2013. Trong đó:
+ Chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng bầu cử quốc gia được quy định tại Khoản 1 Điều 117
+ Chức năng, nhiệm vụ của Kiểm toán nhà nước được quy định tại Khoản 1 Điểu 118 của Hiến pháp.
Đảng ủy kiểm toán nhà nước báo cáo Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương về công tác chuẩn bị Đại hội Đảng bộ KTNN nhiệm kỳ 2020-2025