Với giải sách bài tập Lịch Sử 8 Bài 18: Phong trào chống Pháp trong những năm 1885 - 1896 sách Kết nối tri thức hay, chi tiết giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Lịch Sử 8. Mời các bạn đón xem:
Giải SBT Lịch Sử 8 Bài 18: Phong trào chống Pháp trong những năm 1885 - 1896
A. Trắc nghiệm
Bài tập 1 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Hãy xác định chỉ một phương án đúng.
Câu 1.1 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Về danh nghĩa, đứng đầu phái chủ chiến trong Triều đình Huế là
A. vua Hàm Nghi. B. Tôn Thất Thuyết.
C. vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết. D. Nguyễn Văn Tường.
Lời giải:
Chọn đáp án A
Câu 1.2 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Ý nào không phải là bối cảnh bùng nổ phong trào Cần vương?
A. Thực dân Pháp cơ bản hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam.
B. Cuộc phản công quân Pháp ở kinh thành Huế của phái chủ chiến thất bại
C. Dụ Cần vương được ban bố kêu gọi nhân dân cả nước giúp vua cứu nước
D. Phong trào đấu tranh chống Triều đình nhà Nguyễn diễn ra quyết liệt.
Lời giải:
Chọn đáp án D
A. Phong trào Cần vương diễn ra chủ yếu ở tỉnh Bắc Kì và Trung Kì.
B. Phong trào Cần vương chỉ diễn ra ở các tỉnh Bắc Kì.
C. Phong trào Cần vương phát triển mạnh ở các tỉnh Trung Kì.
D. Phong trào Cần vương diễn ra rộng khắp trên địa bàn cả nước.
Lời giải:
Chọn đáp án A
Câu 1.4 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương là
A. khởi nghĩa Bãi Sậy. B. Khởi nghĩa Hương Khê.
C. Khởi nghĩa Ba Đình. D. Khởi nghĩa Yên Thế.
Lời giải:
Chọn đáp án B
Câu 1.5 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Địa bàn chính của cuộc khởi nghĩa do Nguyễn Thiện Thuật chỉ huy là
A. vùng Bãi Sậy (Hưng Yên). B. vùng căn cứ Hai Sông (Hải Dương).
C. vùng đồng bằng sông Hồng. D. vùng Nam Định, Thái Bình.
Lời giải:
Chọn đáp án A
Câu 1.6 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa Hương Khê ở đâu?
A. Vùng miền núi tỉnh Hà Tĩnh. B. Huyện Hương Khê (tỉnh Hà Tĩnh).
C. Nghệ An - Hà Tĩnh. D. Vùng miền núi tỉnh Quảng Bình.
Lời giải:
Chọn đáp án B
Câu 1.7 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Ý nào không đúng về điểm nổi bật của khởi nghĩa Hương Khê?
A. Nghĩa quân được tổ chức tương đối quy củ, huấn luyện chu đáo.
B. Nghĩa quân đã chế tạo thành công súng trường theo mẫu của Pháp.
C. Tham gia nghĩa quân chủ yếu là đồng bào các dân tộc Mường, Thái,...
D. Cuộc khởi nghĩa diễn ra trong thời gian dài, gây cho quân Pháp nhiều thiệt hại
Lời giải:
Chọn đáp án C
Câu 1.8 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa Ba Đình là
A. ba làng Mậu Thịnh, Thượng Thọ, Mỹ Khê (huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá).
B. huyện Nga Sơn (tỉnh Thanh Hoá).
C. vùng núi Hùng Lĩnh (huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá).
D. vùng núi Mã Cao (miền Tây Thanh Hoá).
Lời giải:
Chọn đáp án A
A. đánh điểm, diệt viện.
B. đánh du kích, bố trí trận địa phục kích.
C. đánh nhanh, thắng nhanh.
D. có giai đoạn chủ động giảng hoà với quân Pháp.
Lời giải:
Chọn đáp án B
Câu 1.10 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Lãnh đạo của khởi nghĩa nông dân Yên Thế là
A. Đề Nắm.
B. Đề Thám.
C. Đề Nắm sau đó là Đề Thám.
D. Bộ chỉ huy nghĩa quân đứng đầu là Đề Thám.
Lời giải:
Chọn đáp án C
Câu 1.11 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Địa bàn bùng nổ khởi nghĩa Yên Thế ở đâu?
A. Vùng Bắc Ninh - Bắc Giang.
B. Vùng Phủ Lạng Thương.
C. Yên Thế (Bắc Giang).
D. Vùng núi tỉnh Bắc Giang lan sang vùng chân núi Tam Đảo.
Lời giải:
Chọn đáp án C
Bài tập 2 trang 84 SBT Lịch Sử 8: Hãy xác định các câu dưới đây đúng hay sai về nội dung lịch sử.
1. Đứng đầu phe chủ chiến trong Triều đình Huế là Tôn Thất Thuyết.
2. Sự ủng hộ của đông đảo nhân dân và quan lại ở các tỉnh là nguồn cổ vũ cho phe chủ chiến trong triều đình mạnh tay hành động.
3. Khởi nghĩa Bãi Sậy là cuộc khởi nghĩa kéo dài nhất trong phong trào Cần vương.
4. Cuộc khởi nghĩa Hương Khê diễn ra qua ba giai đoạn ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
5. Mốc chấm dứt của khởi nghĩa Hương Khê cũng là mốc kết thúc của phong trào Cần vương.
6. Khởi nghĩa nông dân Yên Thế thuộc phạm trù phong trào Cần vương.
7. Khởi nghĩa Yên Thế là một trong những cuộc khởi nghĩa chống xâm lược tiêu biểu nhất ở Việt Nam thời kì cận đại.
Lời giải:
- Các câu đúng là: 1, 2, 5,7.
- Các câu sai là: 3, 4, 6.
Lời giải:
Điền các thông tin theo thứ tự sau:
(1) 1894 |
(2) 1895 |
(3) Giảng hoà lần thứ nhất. |
(4) 1897 |
(5) 1898 |
(6) Giảng hoà lần thứ hai |
(7) Đề Thám bị sát hại, khởi nghĩa suy yếu rồi tan rã. |
Lời giải:
Ghép các thông tin theo thứ tự sau:
1 - A; |
2 - E; |
3 - B; |
4 - D; |
5 - G; |
6 - C; |
B. Tự luận
Tên cuộc khởi nghĩa, thời gian |
Người lãnh đạo |
Căn cứ và địa bàn hoạt |
Kết quả |
Ý nghĩa |
Lời giải:
Cuộc khởi nghĩa, thời gian |
Khởi nghĩa Ba Đình (1886 - 1887) |
Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 - 1892) |
Khởi nghĩa Hương Khê (1885 - 1896) |
Người lãnh đạo |
Phạm Bành; Đinh Công Tráng |
Đinh Gia Quế; Nguyễn Thiện Thuật |
Phan Đình Phùng; Cao Thắng |
Căn cứ, địa bàn |
Ba làng Mậu Thịnh, Thượng Thọ, Mĩ Khê (nay thuộc xã Ba Đình, huyện Nga Sơn, Thanh Hoá) |
Vùng bãi sậy ở phủ Khoái Châu (Hưng Yên); sau đó mở rộng ra: Hải Dương, Bắc Ninh, Quảng Ninh,… |
Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình |
Kết quả |
Thất bại |
Thất bại |
Thất bại |
Ý nghĩa |
- Làm tiêu hao một bộ phận sinh lực quân Pháp. - Góp phần làm chậm quá trình bình định quân sự của thực dân Pháp ở Việt Nam. - Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các phong trào đấu tranh yêu nước sau này |
Lời giải:
- Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương là khởi nghĩa Hương Khê. Vì đây là cuộc khởi nghĩa có quy mô tương đối lớn (nhiều tỉnh miền Trung), trình độ tổ chức cao, được chỉ huy thống nhất, phối hợp chặt chẽ; mốc kết thúc cuộc khởi nghĩa cũng đồng thời là mốc kết thúc phong trào Cần vương...
Lời giải:
- Điểm giống nhau:
+ Bối cảnh lịch sử: đất nước mất độc lập, nhiệm vụ giải phóng dân tộc được đặt ra cấp thiết.
+ Khuynh hướng chính trị: là các cuộc đấu tranh yêu nước theo khuynh hướng phong kiến.
+ Mục tiêu cao nhất: đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc.
+ Lực lượng tham gia: đông đảo các tầng lớp nhân dân, động lực chính là nông dân.
+ Hình thức: Khởi nghĩa vũ trang.
+ Phương thức gây dựng căn cứ: dựa vào địa hình để xây dựng căn cứ chiến đấu.
+ Kết quả: thất bại
+ Ý nghĩa: làm tiêu hao một bộ phận quân Pháp; góp phần làm chậm quá trình bình định Việt Nam của Pháp; để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các phong trào đấu tranh yêu nước sau này.
- Điểm khác nhau:
Phong trào Cần vương (1885 - 1896) |
Khởi nghĩa Yên Thế (1884 - 1914) |
|
Tư tưởng |
Chịu sự chi phối của chiếu Cần vương (ban ra ngày 13/7/1885). |
Không chịu sự chi phối của chiếu Cần vương |
Phương hướng đấu tranh |
Đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc, khôi phục lại chế độ phong kiến chuyên chế. |
Chống lại chính sách cướp bóc, bình định quân sự của Pháp, bảo vệ quê hương,… => chưa đưa ra phương hướng đấu tranh rõ ràng. |
Lực lượng lãnh đạo |
Các văn thân, sĩ phu yêu nước chủ động đứng lên dựng cờ khởi nghĩa theo tiếng gọi Cần vương. |
Các thủ lĩnh nông dân có uy tín, được nghĩa quân bầu lên. |
Phạm vi, quy mô |
Diễn ra trên phạm vi rộng lớn, nhất là ở Bắc Bì và Trung Kì; kéo dài 11 năm (1885 - 1896). |
Diễn ra chủ yếu tại địa bàn huyện Yên Thế (Bắc Giang); kéo dài 30 năm (1884 - 1913). |
Bài tập 4 trang 86 SBT Lịch Sử 8:
Lời giải:
Nguyên nhân thất bại:
- Kẻ thù là thực dân Pháp còn mạnh, đủ sức đàn áp những cuộc khởi nghĩa lẻ tẻ, thiếu tính thống nhất.
- Phong trào thiếu một đường lối lãnh đạo đúng đắn, thiếu giai cấp lãnh đạo tiên tiến,...
Lời giải:
Bài học về lựa chọn con đường cứu nước đúng đắn (phù hợp với xu thế phát triển của thời đại, giải quyết được mâu thuẫn cơ bản trong xã hội, đem lại quyền lợi cho quần chúng nhân dân lao động); có giai cấp lãnh đạo tiên tiến; đoàn kết dân tộc...
Xem thêm lời giải Sách bài tập Lịch sử lớp 8 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 15: Ấn độ và Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Bài 16: Việt Nam dưới thời Nguyễn (nửa đầu thế kỉ XIX)
Bài 17: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược từ năm 1858 đến năm 1884
Bài 18: Phong trào chống Pháp trong những năm 1885 - 1896
Bài 19: Phong trào yêu nước chống Pháp ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến năm 1917
Lý thuyết Lịch Sử 8 Bài 18: Phong trào chống Pháp trong những năm 1885 - 1896
1. Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương
a) Phong trào Cần vương bùng nổ
- Với Hiệp ước Pa-tơ-nốt, thực dân Pháp đã cơ bản hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam. Tuy nhiên, nhân dân Việt Nam và phái chủ chiến trong triều đình vẫn nêu cao ý chí giành lại độc lập dân tộc.
- Sau thất bại trong cuộc phản công tại Kinh thành Huế của phái chủ chiến (5/7/1885), Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở (Quảng Trị).
- Ngày 13/7/1885, Tôn Thất Thuyết thay mặt vua ban dụ Cần vương, kêu gọi toàn dân khởi nghĩa giúp vua cứu nước => Phong trào Cần vương bùng nổ, kéo dài đến cuối thế kỉ XIX.
b) Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu
* Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 - 1892)
- Thời gian diễn ra: 1883 - 1892
- Lãnh đạo: Đinh Gia Quế và Nguyễn Thiện Thuật
- Địa bàn hoạt động: vùng bãi sậy ở phủ Khoái Châu (Hưng Yên); sau đó mở rộng ra các tỉnh Hải Dương, Bắc Ninh, Quảng Ninh,…
- Diễn biến chính:
+ Nghĩa quân nhiều lần đẩy lui các đợt tấn công, càn quét của địch; từng bước mở rộng địa bàn chiến đấu.
+ Từ năm 1888, Pháp tăng cường càn quét, nghĩa quân suy yếu dần.
- Kết quả: cuối năm 1892, khởi nghĩa thất bại.
* Khởi nghĩa Hương Khê (1885 - 1896)
- Thời gian diễn ra: 1885 - 1896
- Lãnh đạo: Phan Đình Phùng, Cao Thắng,…
- Địa bàn hoạt động: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình
- Diễn biến chính:
+ 1885 - 1888, hoạt động chính của nghĩa quân là xây dựng lực lượng và căn cứ chiến đấu. Nghĩa quân được tổ chức quy củ, chế tạo được súng trường theo mẫu của Pháp.
+ 1888 - 1896, nghĩa quân bước vào giai đoạn chiến đấu quyết liệt với sự chỉ huy thống nhất và tương đối chặt chẽ, đã đẩy lui nhiều cuộc hành quân càn quét của địch.
- Kết quả: sau khi chủ tướng Phan Đình Phùng mất (tháng 12/1895), khởi nghĩa suy yếu dần rồi tan rã.
Quang Thắng chế tạo được súng trường theo mẫu của Pháp (tranh minh họa)
* Khởi nghĩa Ba Đình (1886 - 1887)
- Thời gian diễn ra: 1886 - 1887
- Lãnh đạo: Phạm Bành và Đinh Công Tráng
- Địa bàn hoạt động: ba làng Mậu Thịnh, Thượng Thọ, Mĩ Khê (nay thuộc xã Ba Đình, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá)
- Diễn biến chính:
+ Nghĩa quân xây dựng căn cứ chống giặc tại ba làng Mậu Thịnh, Thượng Thọ, Mĩ Khê. Lực lượng tham gia gồm cả người Kinh, người Mường, người Thái,…
+ Tháng 1/1887, quân Pháp tập trung lực lượng tấn công, nghĩa quân rút lên căn cứ Mã Cao (Thanh Hoá).
- Kết quả: thất bại.
2. Khởi nghĩa nông dân Yên Thế (1884 - 1913)
a. Nguyên nhân
- Khi Pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng Bắc Kỳ, Yên Thế trở thành đối tượng bình định của thực dân Pháp.
- Năm 1884, khởi nghĩa Yên Thế bùng nổ với mục tiêu giữ đất, giữ làng, chống lại sự xâm lược của Pháp.
b. Diễn biến chính
- Năm 1890, nghĩa quân nhiều lần đánh bại các cuộc tấn công của quân Pháp và làm chủ hết vùng Yên Thế, mở rộng địa bàn sang cả phủ Lạng Thương cùng tỉnh Bắc Giang.
- Sau 2 lần giảng hòa, từ đầu năm 1909, thực dân Pháp lại mở cuộc vây ráp quy mô, quyết dập tắt cuộc khởi nghĩa. Nghĩa quân bị thiệt hại nặng.
- Tháng 2/1913, Đề Thám bị tay sai Pháp giết hại. Khởi nghĩa suy yếu rồi tan rã.
Một số thủ lĩnh nông dân trong khởi nghĩa Yên Thế
c. Kết quả - Ý nghĩa
- Kết quả: Thất bại
- Ý nghĩa:
+ Thể hiện tinh thần yêu nước, cổ vũ phong trào đấu tranh chống Pháp.
+ Góp phần làm chậm quá trình bình định của thực dân Pháp.
+ Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các cuộc đấu tranh yêu nước sau này.