Mở đầu trang 73 Công nghệ 10: Quan sát Hình 14.1 và cho biết hình ảnh nào là cây trồng bị bệnh hại. Vì sao?

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 73 và hình vẽ để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Hình ảnh là cây trồng bị bệnh hại:

- Hình A. Củ khoai tây bị ghẻ sào

- Hình B. Cam bị vàng lá gân xanh

- Hình C. Cà phê bị rệp sáp

- Hình D. Cà chua bị sâu vẽ bùa

- Hình G. Cây bưởi bị chảy mủ

Vì các hình trên mô tả trạng thái không bình thường của cây về chức năng  sinh lí, cấu tạo và hình thái do tác động của điều kiện ngoại cảnh không phù hợp hoặc sinh vật gây ra, làm giảm năng suất và phẩm chất của cây trồng.

1. Bệnh hại cây trồng

Luyện tập trang 74 Công nghệ 10: Quan sát Hình 14.2; 14.3 và mô tả đặc điểm bất thường ở cây bị bệnh.

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 74 và hình vẽ để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Đặc điểm bất thường ở cây bị bệnh:

Hình 14.2A. Cà chua bị bệnh héo xanh vi khuẩn

Hình 14.2B. Nho bị bệnh mốc sương

Hình 14.2C. Rễ đu đủ bị tuyến trùng

Hình 14.2D. Bệnh thối thân xì mủ sầu riêng.

Hình 14.3A. Ngô bị héo do nắng nóng

Hình 14.3B: Ray bị tuyết phủ

Hình 14.3C. Lá cafe bị thiếu lân

Hình 14.3D: Quả táo bị thiếu canxi

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 74 và hình vẽ để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Những triệu chứng bệnh hại cây trồng điển hình: vết đốm (đốm sọc, đốm tròn,...), biển màu (loang lổ, vàng, trắng, đỏ, đen, nâu,... ), biến dạng cây (lùn thấp, cao võng lên, xoăn lá, ... ); héo rũ toàn cây hoặc héo bộ phận, thổi hỏng hoặc khô cứng củ, quả, rễ non, thân mềm,. ....; u, bướu, đảm sưng, chảy mủ, lở, loét trên các bộ phận cây,...

Vận dụng trang 75 Công nghệ 10: Tìm hiểu một số bệnh hại trên cây trồng ở gia đình hoặc địa phương em, mô tả lại triệu chứng bệnh và cho biết nguyên nhân gây ra bệnh.

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 75 để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Một số bệnh hái của cây lúa như là vàng lá, sâu cuốn lá làm cò cây còi cọc không trổ đòng.Nguyên nhân là do một số sâu bệnh hại sót lại từ mùa trước và từ bướm sinh sôi sâu bệnh.

2. Một số bệnh hại cây trồng thường gặp

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 75 để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Bệnh đạo ôn hại lúa gây hại nặng khi trời âm u, thời tiết mát, độ ẩm cao vì:

Nấm thích nghi và phát triển mạnh, gây hại nặng khi thời tiết mát, độ ẩm cao, nhiều mây, âm u, ít nắng, đêm có sương mù nhiều; gieo sạ dày, bón thừa đạm,..

Câu hỏi 2 trang 75 Công nghệ 10: Vì sao không nên bón thừa đạm, nên tăng cường bón kali để phòng bệnh đạo ôn hại lúa?

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 75 và hình vẽ để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Các triệu chứng của bệnh đạo ôn hại lúa:

Trên lá, ban đầu vết bệnh rất nhỏ, sau đó lớn dẫn và có hình thoi, ở giữa bị hoại tử và khô xám. Khi bệnh nặng, vết bệnh lan ra làm cho toàn bộ là bị cháy Bệnh tấn công trên cổ bông và cổ giẻ lúa, làm cho bông hoặc giẻ bị khô và gãy.

Câu hỏi 1 trang 76 Công nghệ 10: Tại sao bệnh xoăn vàng lá lại làm cây cà chua bị lùn?

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 76 để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Bệnh xoăn vàng lá lại làm cây cà chua bị lùn vì: bệnh do virus xoăn vàng lá Tomato yellow leaf curl virus gây ra. Virus tồn tại bên trong cây, lan truyền từ cây này sang cây khác chủ yếu nhờ bọ phấn, bọ trĩ; hoặc qua vết thương cơ giới.

Câu hỏi 2 trang 76 Công nghệ 10: Làm thế nào phòng ngừa bệnh xoăn vàng lá cà chua?

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 76 để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Để phòng ngừa bệnh xoăn vàng lá cà chua: dùng giống kháng virus TYLCV; nhổ bỏ cây bệnh đem tiêu hủy; luân canh nghiêm ngặt; vệ sinh đồng ruộng, trừ cỏ dại; diệt trừ sinh vật trung gian truyền bệnh là bọ phấn, bọ trĩ.

Luyện tập trang 76 Công nghệ 10: Quan sát Hình 14.6 và mô tả triệu chứng của bệnh xoăn vàng lá cà chua.

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 76 và hình vẽ để trả lời câu hỏi

Trả lời: 

Triệu chứng của bệnh xoăn vàng lá cà chua: lá bị xoăn, xuất hiện đầu tiên từ lá ngọn; lá bị đốm vàng; thân thấp lùn, phình to.

Vận dụng 1 trang 76 Công nghệ 10: Tìm hiểu và kể tên một số giống cà chua kháng bệnh xoăn vàng lá ở Việt Nam.

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 76 để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Một số giống cà chua kháng bệnh xoăn vàng lá ở Việt Nam: giống cà chua MV1; giống cà chua lai HT7; giống cà chua C95; giống cà chua XH5; giống cà chua XH1; XH2; giống PT18; giống DT28;...

Vận dụng 2 trang 76 Công nghệ 10: Ở địa phương em, trồng cà chua ở thời vụ nào dễ bị nhiễm bệnh xoăn vàng lá?

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 76 để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Ở địa phương em, trồng cà chua vào thời tiết nóng, ẩm dễ bị nhiễm bệnh xoăn vàng lá.

Câu hỏi 1 trang 76 Công nghệ 10: Vì sao ở vườn trồng dày, đất dễ ngập úng thường bị bệnh vàng lá gân xanh nặng hơn?

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 76 để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Ở vườn trồng dày, đất dễ ngập úng thường bị bệnh vàng lá gân xanh nặng hơn vì: rầy chổng cánh phát triển mạnh làm cho bệnh lây lan rất nhanh.

Câu hỏi 2 trang 76 Công nghệ 10: Vì sao cắt tỉa cành cho cây cam giúp phòng ngừa được bệnh vàng lá gân xanh?

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 76 để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Cắt tỉa cành cho cây cam giúp phòng ngừa được bệnh vàng lá gân xanh vì cắt tỉa cành để vườn thông thoáng, tránh giao tán cây, loại trừ ưu thế ngọn cho các đợt bên phát triển đảm bảo sinh trưởng cân đối, hạn chế sâu bệnh hại, góp phần làm giảm bệnh vàng lá gân xanh.

Luyện tập trang 77 Công nghệ 10: Quan sát Hình 14.7 và mô tả triệu chứng của bệnh vàng lá gân xanh hại cam.

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 77 và hình vẽ để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Triệu chứng của bệnh vàng lá gân xanh hại cam: phiến lá hẹp, có màu vàng nhưng gân lá vẫn còn màu xanh; lá mọc thẳng đứng như tai thỏ, khoảng cách giữa các lá ngắn; quả nhỏ, dị hình; hạt bị lép, màu nâu.

Câu hỏi trang 77 Công nghệ 10: Vì sao rễ cây hồ tiêu bị bệnh tuyến trùng lại nổi các nốt u sần và làm cây bị héo?

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 77 để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Rễ cây hồ tiêu bị bệnh tuyến trùng lại nổi các nốt u sần và làm cây bị héo vì:

- Tuyến trùng chích hút, bơm độc tố vào rễ, làm rễ bị nghẽn mạch, phồng to, giảm khả năng hấp thu nước và dưỡng chất khiến cây sinh trưởng và phát triển kém.

- Tuyến trùng gây ra các vết thương ở rễ tạo điều kiện cho nấm bệnh, virus, vi khuẩn xâm nhập gây bệnh chết nhanh, chết chậm;..trên cây hồ tiêu.

Luyện tập trang 78 Công nghệ 10: Quan sát Hình 14.8 và mô tả đặc điểm cấu tạo của tuyến trùng, triệu chứng của bệnh tuyến trùng hại cây hồ tiêu.

Phương pháp giải:

Kết hợp sách giáo khoa trang 78 và hình vẽ để trả lời câu hỏi

Trả lời:

Đặc điểm cấu tạo của tuyến trùng: thực quản, kim chích, cơ quan sinh dục.

Triệu chứng của bệnh tuyến trùng hại cây hố tiêu:

- Cây sinh trưởng kém cằn cỗi;

- Hệ rễ kém phát triển, có các khối u sần. 

- Lá bị vàng từ dưới gốc lên trên làm cây bị héo.

Xem thêm các bài giải SGK Công nghệ 10 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Bài 13: Sâu hại cây trồng

Bài 15: Biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng

Ôn tập chủ đề 5: Phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng