Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Luyện tập: Ankan và xicloankan hay, chi tiết cùng với 16 câu hỏi trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học lớp 11.

Hóa học 11 Bài 27: Luyện tập: Ankan và xicloankan

A. Lý thuyết Luyện tập: Ankan và xicloankan

1. Ankan

    - CTTQ: C_nH_2n+2.

    - Tên gọi:

       + Ankan không phân nhánh: Tên ankan = tên mạch chính + an.

       + Ankan phân nhánh: Tên ankan = số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + tên mạch chính + an.

    - Tính chất hóa học:

       + Phản ứng thế:

       → phản ứng halogen hóa.

       + Phản ứng tách:

       → phản ứng crackinh.

       + Phản ứng oxi hóa:

       Khi có xúc tác thích hợp:

    - Điều chế:

2. Xicloankan

    - CTTQ: C_nH_2n (n ≥ 2).

    Xicloankan là những hidrocacbon no mạch vòng (gồm mono xicloankan (đơn vòng) và poli xicloankan (đa vòng)).

    - Tên gọi:

    Tên xicloankan = số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + xiclo + tên mạch chính + an.

    - Tính chất hóa học:

       + Phản ứng thế:

       + Phản ứng cộng mở vòng:

       + Phản ứng tách

       + Phản ứng oxi hóa:

    - Điều chế:

B. Trắc nghiệm Luyện tập: Ankan và xicloankan

Bài 1: Hợp chất (CH₃)₂CHCH₂CH₃ có tên gọi là

A. neopentan    B. 2-metylbutan

C. ísobutan       D. 1,2-đimetylpropan.

Đáp án: B

Bài 2: Khi được chiếu sáng , hiđrocacbon nào sau đây tham gia phản ứng với clo theo tỉ lệ mol 1: 1, thu được ba dẫn xuất monoclo là đồng phân cấu tạo của nhau ?

A. isopentan   B. pentan

C. pentan       D. butan.

Đáp án: B

Bài 3: Hiđrocacbon mạch hở X trong phân tử chỉ chứa liên kết σ và có hai nguyên tử cacbon bậc ba trong một phân tử. Đốt cháy hoàn toàn một thể tích X sinh ra 6 thể tích CO₂ (ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). khi cho X tác dụng với Cl₂ (theo tỉ lệ số mol 1 : 1), số dẫn xuất monoclo tối đa sinh ra là

A. 3    B. 4   C. 2    D. 5.

Đáp án: C

Bài 4: Hai ankan X và Y kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng, có tổng khối lượng phân tử bằng 74. X và Y lần lượt là

A. propan, butan    B. etan, propan

C. metan, etan      D. metan, butan.

Đáp án: B

M_X + M_Y = 74 → M_X + (M_X + 14) = 74 → M_X = 30 (C₂H₆)

M_Y = 44 (C₃H₈) → etan, propan.

Bài 5: Khi cho ankan X ( trong phân tử có phần trăm khối lượng cacbon bằng 83,72%) tác dụng với clo theo tỉ lệ số mol 1 : 1( trong điều kiện chiếu sáng ) chỉ thu được 2 dẫn xuất monoclo đồng phân của nhau. Tên của X là

A. 2-metylpropan   B. 2,3-đimetylbutan

C. butan      D. 3-metylpentan.

Đáp án: B

Đặt CTPT X là C_nH_2n+2

⇒ 12n /(14n+2) .100% = 83,27% ⇒ n = 6 → CTPT: C₆H₁₄

Bài 6: Đốt cháy hoàn toàn 3,6 gam ankan X, thu được 5,6 lít CO₂ (đktc). Công thức phân tử của X là

A. C₃H₈   B. C₄H₁₀   C. C₅H₁₀   D. C₅H₁₂.

Đáp án: D

Đặt CTPT X là C_nH_2n+2

⇒ 3,6n/(14n+2) = 5,6/22,4 ⇒ n = 5 → CTPT: C₅H₁₂

Bài 7: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm hai hiđrocacbon kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng thu được 2,24 lít CO₂ (đktc) và 3,24 gam H₂O. hai hiđrocacbon trong X là

A. C₂H₆ và C₃H₈   B. CH₄ và C₂H₆ .

C. C₂H₂ và C₃H₄    D. C₂H₄ và C₃H₆

Đáp án: B

n_CO2 = 0,1 mol; n_H2O = 0,18mol

n_H2O > n_CO2 ⇒ X là ankan; n_ankan = n_H2O – n_CO2 = 0,08

Gọi công thức trung bình của X là:

n_CO2 = 0,1; n_ankan = 0,08 ⇒ n_tb = 1,25 ⇒ 2 ankan là: CH4 và C2H6

Bài 8: Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lít hỗn hợp X (đktc) gồm CH₄, C₂H₆ và C₃H₈ thu được V lít khí CO₂ (đktc) và 6,3 gam H₂O. Giá trị của V là

A. 5,60   B. 7,84   C. 4,48    D. 10,08.

Đáp án: A

n_X = 0,1 mol; n_H2O = 0,35 mol

n_X = n_H2O - n_CO2 ⇒ n_CO2 = 0,35 - 0,1 = 0,25 mol

→ V = 22,4. 0,25 = 5,6 lít

Bài 9: Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lít hỗn hợp X (đktc) gồm CH₄, C₂H₆ và C₃H₈ thu được 4,48 lit khí CO₂ (đktc) và m gam H₂O. Giá trị của V là

A. 1,8    B. 3,6    C. 5,4    D. 7,2.

Đáp án: C

n_X = 0,1 mol; n_CO2 = 0,2 mol

n_X = n_H2O - n_CO2 ⇒ n_H2O = 0,3 mol

→ m = 0,3.18 = 5,4 (gam)

Bài 10: Đốt cháy hoàn toàn 6 gam hỗn hợp X gồm hai ankan cần hết 15,68 lít O₂ (đktc). Hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào nước vôi trong dư, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 40,0    B. 37,5    C. 20,0    D. 30,0.

Đáp án: A

C_nH_2n+2 + (3n+1)/2 O₂ → n_CO2 + (n+1)H₂O

⇒ n = 2 ⇒ C₂H₆

n_CO2 = (2.6)/30 = 0,4 mol ⇒ m_CaCO3 = 0,4.100 = 40g

Bài 11: Đốt cháy hoàn toàn một lượng hi đrocacbon X. Hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ba(OH)₂ (dư) tạo ra 29,55 gam kết tủa, dung dịch sau phản ứng có khối lượng giảm 19,35 gam so với dung dịch Ba(OH)₂ ban đầu. Công thức phân tử X là

A. C₃H₆    B. C₂H₆    C. C₃H₄    D. C₃H₈.

Đáp án: D

n_C = n_CO2 = n_BaCO3 = 0,15 mol

m_giảm = m_BaCO3 - (m_CO2 + m_H2O) = 19,35

⇒ m_CO2 + m_H2O = 10,2 g

m_H2O = 10,2 – 0,15.44 = 3,6 (gam) → n_H2O = 0,2 mol; ⇒ n_H = 0,4 mol

n_C : n_H = 0,15 : 0,4 = 3 : 8 → CTPT: C₃H₈

Bài 12: Hỗn hợp khí X gồm etan và propan. Đốt cháy hoàn toàn X, thu được 7,84 lít CO₂ (đktc) và 9 gam H₂O. thành phần phần trăm theo khối lượng của etan trong X là

A. 66,67%   B. 57,69    C. 25,42%    D. 40,54%.

Đáp án: B

n_CO2 = 0,35 mol; n_H2O = 0,5 mol

C₂H₆ (x mol); C₃H₈ (y mol)

n_CO2 = 2x + 3y = 0,35 mol

n_H2O = 3x + 4y = 0,5 mol

⇒ x = 0,1; y = 0,05 mol

Bài 13: Clo hóa ankan X theo tỉ lệ mol 1 : 1 tạo sản phẩm dẫn xuất monoclo có thành phần khối lượng clo là 38,378%. Công thức phân tử của X là

A. C₄H₁₀    B. C₃H₈    C. C₃H₆    D. C₂H₆.

Đáp án: A

C_nH_2n+2 + Cl₂ → C_nH_2n+1Cl + HCl

→ CTPT: C₄H₁₀

Bài 14: Khí clo hóa hoàn toàn ankan X thu được chất hữu cơ Y có khối lượng phân tử lớn hơn khối lượng phân tử của X là 138. Ankan X là

A. CH₄    B. C₂H₆    C. C₃H₈    D. C₄H₁₀.

Đáp án: A

C_nH_m + mCl₂ → C_nCl_m + mHCl

→ 35,5m – m = 138 → m = 4 → CTPT: CH₄

Bài 15: Khi crackinh hoàn toàn có một thể tích ankan X thu được ba thể tích hỗn hợp Y ( các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất); tỉ khối của Y so với H₂ bằng 12. Công thức phân tử của X là

A. C₆H₁₄   B. C₃H₈    C. C₄H₁₀    D. C₅H₁₂.

Đáp án: D

M_Y = 12.2 = 24

BTKL: m_X = m_Y → n_X.M_X = n_Y.M_Y → n_X.M_X = (3n_X).M_Y

→ M_X = 3M_Y = 3.24 = 72 (C₅H₁₂)

Bài 16: Nung một lượng butan trong bình kín ( cố xúc tác thích hợp) thu được hỗn hợp X gồm ankan và anken. Tỉ khối của X so với khí hiđro là 21,75. Thành phần phần trăm thể tích của butan trong X là

A. 25,00   B. 66,67   C. 50,00    D. 33,33.

Đáp án: C

bảo toàn khối lượng:

m_C4H₁₀ = m_X 

Giả sử ban đầu C₄H₁₀ 3 mol; n_X = 4 mol

Số mol khí giảm = n_C4H₁₀ pư = 1 mol

⇒ n_C4H₁₀ trong X = 2 mol ⇒ %V C₄H₁₀ = 2:4.100% = 50%