Giải SGK Khoa học tự nhiên 6 Bài 44 (Kết nối tri thức): Lực ma sát

Tải xuống 9 2.4 K 3

Với giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 44: Lực ma sát chi tiết bám sát nội dung sgk Khoa học tự nhiên 6 Kết nối tri thức với cuộc sống giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập môn Khoa học tự nhiên 6. Mời các bạn đón xem:

Giải bài tập Khoa học tự nhiên 6 Bài 44: Lực ma sát

Mở đầu trang 157 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6: Khi đi trên sàn nhà trơn ướt, ta có thể bị trượt ngã. Em có thể giải thích tại sao không?

Lời giải:

Khi đi trên sàn nhà trơn ướt, ta có thể bị trượt ngã vì lực ma sát tác dụng lên đế dép là quá nhỏ, do đó dễ bị ngã.

Câu hỏi 1 trang 157 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Lực ma sát là lực tiếp xúc hay lực không tiếp xúc?

Lời giải:

- Lực ma sát là lực tiếp xúc.  

- Vì lực ma sát xuất hiện ở giữa bề mặt tiếp xúc của một vật với bề mặt của một vật khác.

Câu hỏi 2 trang 157 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Xác định phương và chiều của lực ma sát trong các hình 44.2?

Xác định phương và chiều của lực ma sát trong các hình 44.2

Lời giải:

- Lực ma sát trong Hình 44.2 a và 44.2 b có:

+ Phương: nằm ngang.

+ Chiều: từ phải sang trái.

Em có biết 1 trang 158 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Ổ bi lắp ở trục quay (hình 44.5) có tác dụng gì?

Ổ bi lắp ở trục quay (hình 44.5) có tác dụng gì

Lời giải:

Ổ bi có tác dụng chuyển đổi ma sát trượt thành ma sát lăn, làm giảm lực ma sát lên các vật chuyển động, đảm bảo cho các thiết bị, máy móc, linh kiện được vận hành một cách dễ dàng, thuận lợi.

Câu hỏi 3 trang 158 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Mỗi em hãy tìm một ví dụ cho mỗi loại lực ma sát?

Lời giải:

- Lực ma sát trượt: Khi trượt từ trên cầu trượt xuống đất, giữa lưng ta và mặt cầu trượt có lực ma sát.

Mỗi em hãy tìm một ví dụ cho mỗi loại lực ma sát

- Lực ma sát nghỉ: Đặt một quyển sách nằm im trên mặt bàn nằm nghiêng, lực ma sát giữa quyển sách và mặt sàn là lực ma sát nghỉ.

Mỗi em hãy tìm một ví dụ cho mỗi loại lực ma sát

- Lực ma sát lăn: Khi sơn tường bằng rulô, giữa rulô với mặt tường xuất hiện lực ma sát lăn.

Mỗi em hãy tìm một ví dụ cho mỗi loại lực ma sát

Hoạt động 1 trang 158 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Hãy chỉ ra lực ma sát trong các tình huống sau đây và nói rõ có tác dụng cản trở hay thúc đẩy chuyển động.

Hãy chỉ ra lực ma sát trong các tình huống sau đây và nói rõ có tác dụng cản trở

Lời giải:

a) - Lực ma sát trượt xuất hiện ở giữa má phanh với vành bánh xe và giữa mặt đường với bánh xe => Lực ma sát có tác dụng cản trở chuyển động của xe đạp.

b) - Lực ma sát nghỉ xuất hiện giữa mặt đất và thùng hàng.

=> Lực ma sát nghỉ cản trở lực đẩy của người.

=> Lực ma sát nghỉ có tác dụng cản trở chuyển động của thùng hàng.

c) - Lực ma sát trượt xuất hiện giữa mặt đất và thùng hàng.

- Lực đẩy của họ đã thẳng được lực ma sát. 

=> Lực ma sát trượt có tác dụng cản trở chuyển động. 

d) - Xe không chuyển động được vì lực ma sát trượt giữa đất và bánh xe lớn, lực ma sát nghỉ giữa đất và bánh xe quá nhỏ, không đủ để làm thúc đẩy xe chuyển động lên được.

=> Cách khắc phục : Chèn thêm gạch đá, hoặc lót ván vào vùng lầy nhằm tăng lực ma sát nghỉ.

=> Lực ma sát nghỉ có tác dụng thúc đẩy chuyển động.

e) - Lực ma sát có phương nằm ngang, chiều từ phải sang trái và có tác dụng giúp ta không bị ngã về phía trước.

=> Lực ma sát có tác dụng thúc đẩy chuyển động. 

Câu hỏi 4 trang 159 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Tại sao trên mặt lốp xe lại có các khía rãnh (hình 44.7)?. Đi xe mà lốp có các khía rãnh đã bị mòn thì có an toàn không? Tại sao?

Tại sao trên mặt lốp xe lại có các khía rãnh (hình 44.7)

Lời giải:

- Khía rãnh trên vỏ lốp xe giúp tăng ma sát giữa bánh xe và mặt đường khiến xe chuyển động dễ dàng hơn về phía trước.

- Đi xe mà lốp có các khía rãnh đã bị mòn thì không an toàn lốp xe đã mòn làm giảm lực ma sát giữa lốp xe và mặt đường, xe sẽ bị trơn trượt, gây nguy hiểm khi tham gia giao thông.

Câu hỏi 5 trang 159 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Tại sao khi phanh gấp, lốp xe ô tô để lại một vệt đen dài trên đường nhựa?

Lời giải:

Vì khi phanh gấp, lực ma sát trượt giữa lốp xe và đường rất lớn làm cho lốp bị cọ sát mạnh với đường và để lại một vệt đen dài trên đường nhựa.

Tại sao khi phanh gấp, lốp xe ô tô để lại một vệt đen dài trên đường nhựa

Câu hỏi 6 trang 159 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Hãy giải thích ý nghĩa của biển báo chỉ dẫn tốc độ giới hạn chạy trên đường cao tốc mô tả trong Hình 44.8?

Hãy giải thích ý nghĩa của biển báo chỉ dẫn tốc độ giới hạn chạy trên đường cao tốc

Lời giải:

Hãy giải thích ý nghĩa của biển báo chỉ dẫn tốc độ giới hạn chạy trên đường cao tốc

Biển báo hiệu đường cao tốc.

Hãy giải thích ý nghĩa của biển báo chỉ dẫn tốc độ giới hạn chạy trên đường cao tốc

Biển báo tốc độ tối đa 120km/h, tốc độ tối thiểu 70km/h.

Hãy giải thích ý nghĩa của biển báo chỉ dẫn tốc độ giới hạn chạy trên đường cao tốc

Biển báo tốc độ tối đa khi trời mưa là 100km/h.

Em có thể 1 trang 159 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Thảo luận về sự lợi, hại của việc dùng ôtô bánh lốp cao su chạy trên đường nhựa và tàu hỏa bánh sắt chạy trên đường sắt. Tập trung vào khía cạnh an toàn giao thông.

Lời giải:

- Việc dùng ô tô bánh lốp cao su chạy trên đường nhựa:

+ Có lợi: Vì lực ma sát giữa mặt đường và lốp xe cao su rất lớn, làm xe chuyển động chậm trên đường => giúp xe chuyển động trên đường được an toàn hơn

+ Có hại: Để xe di chuyển được trên đường cần tiêu tốn nhiều năng lượng để thắng lực ma sát giữa lốp xe và mặt đường.

- Việc dùng tàu hỏa bánh sắt chạy trên đường sắt:

+ Có lợi: Vì tàu hỏa có khối lượng rất lớn nên bánh xe tàu hỏa phải được làm bằng kim loại để chịu được sức nặng của tàu hỏa. Ngoài ra, bánh xe bằng kim loại được mài nhẵn, kết hợp với đường ray làm từ kim loại làm giảm lực ma sát khi hai bề mặt đó tiếp xúc nhau.

+ Có hại: trọng tải lớn làm ảnh hưởng tới mặt đường.

Thảo luận về sự lợi, hại của việc dùng ôtô bánh lốp cao su chạy trên đường nhựa

Em có thể 2 trang 159 Bài 44 Khoa học tự nhiên lớp 6Hãy thử tưởng tượng xem cuộc sống của chúng ta sẽ như thế nào nếu không có lực ma sát?

Lời giải:

- Nếu không có ma sát chúng ta sẽ không đứng được, không đi được, không cầm nắm được bất kì một thứ gì cả, các đồ vật sẽ không liên kết với nhau được,…

- Tại vì:

+ Chúng ta đứng vững được trên mặt đất là do ma sát nghỉ của bàn chân với mặt đất.

+ Chúng ta cầm nắm được các vật là do ma sát giữa bàn tay với các vật đó. 

+ Chúng ta đi được trên mặt đất là do lực ma sát nghỉ thúc đẩy chuyển động.

+ Các máy móc hoạt động được là do các bộ phận liên kết với nhau qua ốc vít,…

- Khi ta bước vào đường trơn, ta sẽ bị ngã vì khi đó không lực ma sát để "giữ" lấy chân chúng ta.

Hãy thử tưởng tượng xem cuộc sống của chúng ta sẽ như thế nào nếu không có lực ma sát

Lý thuyết Bài 44: Lực ma sát

I. Lực ma sát là gì?

Lực ma sát là lực tiếp xúc xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc giữa hai vật.

Ví dụ: 

Khi trượt từ trên cầu trượt xuống đất, giữa lưng ta và mặt cầu trượt có lực ma sát.

Lực ma sát | Kết nối tri thức

Ta đẩy thùng hàng chuyển động trên mặt sàn, giữa mặt sàn và thùng hàng có lực ma sát. Lực này xuất hiện làm cản trở chuyển động của thùng hàng.

Lực ma sát | Kết nối tri thức

II. Lực ma sát nghỉ và lực ma sát trượt

- Lực ma sát nghỉ là lực giữ cho vật đứng yên ngay cả khi nó bị kéo hoặc đẩy.

Ví dụ:

Ô tô đậu được trên mặt đường nghiêng là nhờ có ma sát nghỉ.

Lực ma sát | Kết nối tri thức

Cậu bé tác dụng lực kéo lên thùng hàng mà thùng hàng vẫn đứng yên là nhờ có lực ma sát nghỉ.

Lực ma sát | Kết nối tri thức

- Lực ma sát trượt là lực xuất hiện khi vật trượt trên bề mặt của vật khác.

Ví dụ: 

Khi giáo viên viết phấn lên bảng, giữa viên phấn và bảng xuất hiện lực ma sát trượt.

Lực ma sát | Kết nối tri thức

Khi trượt từ trên cầu trượt xuống đất, giữa lưng ta và mặt cầu trượt xuất hiện lực ma sát trượt.

Lực ma sát | Kết nối tri thức

- Ngoài ra còn có lực ma sát lăn. Lực ma sát lăn xuất hiện khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.

Lực ma sát | Kết nối tri thức

Khi sơn tường bằng rulô, giữa rulô với mặt tường xuất hiện lực ma sát lăn.

III. Tác dụng của lực ma sát đối với chuyển động

- Lực ma sát có thể thúc đẩy hoặc cản trở chuyển động của các vật.

Ví dụ:

Rãnh, gai trên vỏ lốp xe giúp tăng ma sát giữa bánh xe mà mặt đường khiến xe chuyển động dễ dàng hơn về phía trước. Trong trường hợp này, lực ma sát làm thúc đẩy chuyển động của xe.

Lực ma sát | Kết nối tri thức

Lực ma sát giúp xe không bị trơn trượt hay sa lầy khi đi trên những đoạn đường trơn hay sa lầy khi đi trên đoạn đường bùn lầy. Trong trường hợp này, lực ma sát làm thúc đẩy chuyển động của xe.

                               Lực ma sát | Kết nối tri thức

Khi trượt từ trên cầu trượt xuống đất, giữa lưng ta và mặt cầu trượt có lực ma sátLực ma sát trượt lúc này có tác dụng cản trở chuyển động của ta.

                                                              Lực ma sát | Kết nối tri thức

Khi ta đẩy một thùng hàng, giữa mặt đất và thùng hàng xuất hiện lực ma sát trượt. Lực ma sát trượt lúc này có tác dụng cản trở chuyển động của thùng hàng.

                                                             Lực ma sát | Kết nối tri thức

IV. Ma sát trong an toàn giao thông

- Lực ma sát có vai trò quan trọng trong an toàn giao thông.

Ví dụ:

Lực ma sát | Kết nối tri thức

Tài liệu có 9 trang. Để xem toàn bộ tài liệu, vui lòng tải xuống
Đánh giá

0

0 đánh giá

Tải xuống