Câu hỏi trang 136 Địa Lí 7: Dựa vào hình 11.1 và thông tin trong bài, em hãy cho biết người dân châu Phi khai thác thiên nhiên ở các môi trường như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc thông tin trong mục 1 (Khai thác và sử dụng thiên nhiên), quan sát hình 11.1.

Trả lời:

Người dân châu Phi khai thác thiên nhiên ở các môi trường như sau:

- Môi trường xích đạo:

+ Sử dụng đất trồng cây công nghiệp quy mô lớn (cọ dầu, ca cao, cao su, cây lương thực như ngô, lúa nước).

+ Khai thác khoáng sản (dầu mỏ, bô - xít,...).

- Môi trường nhiệt đới:

+ Nhiều quốc gia tận dụng ưu thế về hệ động, thực vật đặc trưng để thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên nhằm bảo vệ đa dạng sinh học và thu hút khách du lịch.

+ Khai thác một số mỏ khoáng sản có giá trị như vàng, đồng,...

+ Khu vực Đông Nam châu Phi với lượng ẩm tương đối lớn, đang được khai thác trồng cây công nghiệp, cây ăn quả xuất khẩu.

+ Vùng ven sa mạc, trồng rừng ngăn hiện tượng sa mạc hóa.

+ Khu vực xavan Nam Xa-ha-ra, trồng các loại cây như bông, lạc,... và chăn nuôi dê, cừu,...

- Môi trường hoang mạc:

Một số quốc gia ứng dụng công nghệ để thích nghi với điều kiện khắc nghiệt của tự nhiên nhằm khai thác lãnh thổ hiệu quả như:

+ Khai thác, chế biến dầu mỏ và khí tự nhiên trong hoang mạc Xa-ha-ra;

+ Dùng công nghệ tưới và nhà kính để thành lập các trang trại ở ốc đảo;

+ Xây dựng các nhà máy điện mặt trời;

+ Tổ chức các giải thể thao như đua xe trên hoang mạc;

+ Tổ chức các hoạt động du lịch khám phá,...

- Môi trường cận nhiệt:

+ Trồng các loại cây cận nhiệt: lúa mì, nho, ô liu,... và chăn nuôi cừu.

+ Phát triển mạnh các hoạt động du lịch nghỉ dưỡng.

+ Khai thác khoáng sản: dầu khí ở phía bắc và vàng, kim cương ở phía nam.

2. Vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên

Giải Địa lí 7 trang 138

Câu hỏi trang 138 Địa Lí 7: Quan sát hình 11.3 dựa vào thông tin trong bài, em hãy phân tích vấn đề về săn bắn và buôn bán động vật hoang dã, lấy ngà voi, sừng tê giác ở châu Phi.

Phương pháp giải:

Dựa vào nội dung mục 2 (Vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên) và quan sát hình 11.3.

Trả lời:

Vấn đề về săn bắn và buôn bán động vật hoang dã, lấy ngà voi, sừng tê giác ở châu Phi:

* Nguyên nhân 

- Việc buôn bán sừng tê giác đen và ngà voi mang lại giá trị kinh tế cao.

- Một bộ phận người dân có niềm tin hoang đường về tác dụng chữa bệnh thần kì của sừng tê giác.

- Sử dụng ngà voi làm đồ trang sức hay trang trí nội thất.

- Hiện nay, tê giác và voi đang dần có nguy cơ tuyệt chủng bởi nạn buôn bán trái phép nên càng trở nên quý hiếm và được truy lùng ở mọi nơi.

* Biện pháp

- Một số quốc gia thành lập các khu bảo tồn tự nhiên, vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển để bảo vệ các loài động vật quý hiếm.

- Phần lớn các quốc gia đều có quy định rất nghiêm đối với việc săn bắn, mua bán động vật hoang dã.

Luyện tập - Vận dụng

Luyện tập 1 trang 138 Địa Lí 7: Em hãy hoàn thành bảng tổng hợp thông tin về phương thức khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên châu Phi theo mẫu sau:

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức đã học về phương thức khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên châu Phi.

Trả lời:

Vận dụng 2 trang 138 Địa Lí 7: Em hãy vẽ tranh hoặc viết một đoạn văn thể hiện thông điệp kêu gọi bảo vệ động vật hoang dã ở châu Phi.

Phương pháp giải:

Dựa vào hiểu biết của bản thân và tìm hiểu thông tin trên Internet.

Trả lời:

Bài tham khảo:

Thiên nhiên châu Phi rất phong phú và đa dạng, nhất là các loài động vật. Cách đây hơn 100 năm, châu lục này được xem như một vườn thú khổng lồ. Tuy nhiên hiện nay, nhiều loài động vật châu Phi đang đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng như: linh dương xanh, gấu núi, sư tử, tê giác, báo đốm,... Việc săn bắn trộm, giết hại hàng loạt và buôn bán động vật hoang dã là một trong những vấn đề cần lên án châu Phi.

Động vật hoang dã là một bộ phận không thể thiếu trong lớp sinh quyển mà con người chúng ta đang có mặt. Chúng được ví như một tài nguyên quý giá thúc đẩy sự phát triển toàn diện của xã hội, là một mắc xích quan trọng cho chuỗi chuyển hóa sinh học đang diễn ra. Sự tồn tại của thế giới động vật hoang dã ở châu Phi tác động không nhỏ đến sự cân bằng hệ sinh thái, duy trì môi trường sống trong lành cho con người.

Chính vì vậy, chúng ta cần phải cùng nhau chung tay bảo vệ động vật hoang dã ở châu Phi, cần có các biện pháp phù hợp nhằm ngăn chặn vấn nạn săn bắn trộm, giết hại hàng loạt và buôn bán động vật hoang dã, đồng thời tăng cường các biện pháp bảo tồn các loài động vật này.

Lý thuyết Địa lí 7 Bài 11: Phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên châu Phi

1. Khai thác và sử dụng thiên nhiên

a. Hoạt động khai thác thiên nhiên ở môi trường xích đạo

- Điều kiện tự nhiên thuận lợi, con người đã sử dụng đất trồng cây công nghiệp quy mô lớn như cọ dầu, ca cao, cao su và cây lương thực như lúa nước, ngô.

- Các quốc gia cũng khai thác khoáng sản như dầu mỏ, bô-xít.

- Các thách thức lớn do diện tích rừng suy giảm đang ảnh hưởng đến các hoạt động khai thác thiên nhiên.

b. Hoạt động khai thác thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới

- Môi trường nhiệt đới có hệ động vật và thực vật đặc trưng do đó nhiều quốc gia đã thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên để bảo vệ đa dạng sinh học và thu hút khách du lịch. Một số mỏ khoáng sản có giá trị như vàng, đồng...đang được khai thác.

- Khu vực Đông Nam châu Phi với lượng ẩm tương đối lớn đang được khai thác để trồng cây công nghiệp (cà phê, chè) cây ăn quả xuất khẩu.

Trồng Cà phê ở Đông Phi

- Ở vùng ven sa mạc, người dân tham gia các dự án trồng rừng ngăn chặn hiện tượng sa mạc hóa.

- Khu vực xavan Nam Xahara, các loại cây trồng như lạc, bông và vật nuôi dê, cừu...được lựa chọn phù hợp với điều kiện tự nhiên.

- Những khó khăn ở môi trường này là thái hóa đất và nguồn nước hạn chế.

c. Hoạt động khai thác thiên nhiên ở môi trường hoang mạc

- Hoạt động khai thác thiên nhiên ở đây diễn ra không thuận lợi.

- Các quốc gia ứng dụng công nghệ để thích ứng với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt để khai thác dầu mỏ, khí tự nhiên, thành lập các trang trại ở các ốc đảo, xây dựng các nhà máy điện mặt trời, các hoạt động du lịch, thể thao...

Khai thác dầu mở ở sa mạc

d. Hoạt động khai thác thiên nhiên ở môi trường cận nhiệt

- Ven Địa Trung Hải có điều kiện tự nhiên thuận lợi phát triển các loại cây trồng cận nhiệt như lúa mì, nho, oliu...và chăn nuôi cừu.

- Các hoạt động du lịch cũng được phát triển mạnh.

- Khai thác khoáng sản cũng diễn ra khá mạnh với khai thác dầu khí ở phía Bắc và vàng, kim cương ở phía Nam.

- Trong bối cảnh biến đổi khí hậu môi trường này dang bị đe dọa bởi hiện tượng hoang mạc hóa.

2. Vấn đề môi trường trong sử dụng thiên nhiên ở châu Phi

- Châu Phi nổi tiếng với các loài động vật hoang dã. Nạn săn trộn và mua bán bất hợp lý các sản phẩm như ngà voi, sừng tê giác...làm cho số lượng các loài động vật hoang dã suy giảm. Đây chính là vấn đề nan giải của châu Phi trong việc bảo vệ thiên nhiên.

- Các quốc gia châu Phi đã và đang thực thi nhiều chính sách bảo vệ động vật hoang dã như:

  + Thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển để bảo vệ các loài động vật quý hiếm.

  + Săn bắn động vật trong danh mục cấp phép với số lượng giới hạn, có quy định rất nghiêm trong việc mua bán, săn bắn động vật hoang dã.

Vườn quốc gia ở Kê-ni-a