Tailieumoi.vn xin giới thiệu phương trình CH≡C-CH₂-CH₃ + 2H₂  CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học. Mời các bạn đón xem:

Phương trình CH≡C-CH₂-CH₃ + 2H₂  CH₃-CH₂-CH₂-CH₃

1. Phản ứng hóa học:

    CH≡C-CH₂-CH₃ + 2H₂  CH₃-CH₂-CH₂-CH₃

2. Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ

- Xúc tác: Niken (Ni)

3. Cách thực hiện phản ứng

- Khi có điều kiện nhiệt độ kèm xúc tác thích hợp, but-1-in phản ứng với hidro để tạo ankan tương ứng.

4. Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Dưới tác dụng của nhiệt và chất xúc tác niken các ankin có phân tử khối nhỏ bị đề hiđro tạo ankan tương ứng (với các ankan có phân tử khối nhỏ ở thể khí).

5. Tính chất hóa học

5.1. Tính chất hóa học của C₄H₆

a. Phản ứng cộng

- Cộng brom

- Dẫn butin qua dung dịch brom màu da cam.

    + Hiện tượng: Dung dịch brom bị mất màu. butin có phản ứng cộng với brom trong dung dịch.

    + Sản phẩm mới sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với một phân tử brom nữa:

    + Trong điều kiện thích hợp, butin cũng có phản ứng cộng với hiđro và một số chất khác.

- Cộng hiđro

- Cộng hiđro clorua

    + Phản ứng cộng HX, H₂O vào các ankin trong dãy đồng đẳng của axetilen cũng tuân theo quy tắc Mac-côp-nhi-côp như anken.

b. Phản ứng oxi hóa

- Butin là hiđrocacbon, vì vậy khi đốt, propin sẽ cháy tạo ra cacbon đioxit và nước, tương tự metan và etilen.

- Propin cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt.

c. Phản ứng thế bới kim loại

- Tính chất riêng của các ankin có nối ba đầu mạch

5.2. Tính chất hóa học của H₂

Hiđro là phi kim có tính khử. Ở những nhiệt độ thích hợp, hiđro không những kết hợp được với đơn chất oxi mà còn kết hợp được với nguyên tố oxi trong một số oxit kim loại. Các phản ứng này đều tỏa nhiều nhiệt. Cụ thể:

- Hiđro tác dụng với oxi

Hiđro cháy trong oxi theo phương trình hóa học:

Hỗn hợp H₂ và O₂ là hổn hợp nổ. Hỗn hợp nổ mạnh nhất khi tỉ lệ H₂ : O₂ là 2:1 về thể tích.

- Hiđro tác dụng với một số oxit kim loại như FeO, CuO, Fe₂O₃, …

Ví dụ:

Hiđro phản ứng với đồng oxit ở nhiệt độ khoảng 400°C theo phương trình hóa học:

6. Bạn có biết

- Phản ứng trên là phản ứng cộng hợp hidro của ankin.

- Tùy thuộc vào xúc tác sử dụng mà phản ứng cộng H₂ vào axetilen xảy ra theo các hướng khác nhau.

- Thường thì phản ứng cộng H₂ thường tạo ra hỗn hợp nhiều sản phẩm

- Số mol khí giảm bằng số mol H₂ tham gia phản ứng.

7. Bài tập liên quan

Ví dụ 1: X là một ankin mạch hở. X có % khối lượng H trong phân tử là 11,11% . CTPT X là:

 A. C₂H₂

 B. C₃H₄

 C. C₅H₈

 D. C₄H₆

Hướng dẫn

Đáp án D

Ví dụ 2: Cho 5,4g but-1-in tác dụng với khí H₂ có xúc tác Ni. Thể tích khí thu được sau phản ứng là?

 A. 4,48 lít

 B. 1,12 lít

 C. 2,24 lít

 D. 8,96 lít

Hướng dẫn:

Đáp án C

Ví dụ 3: Điều kiện để phản ứng sau:

CH≡C-CH₂-CH₃ + 2H₂ → CH₃-CH₂-CH₂-CH₃

Điều kiện để phản ứng xảy ra là:

 A. Nhiệt độ

 B. Xúc tác: Ni

 C. Áp xuất

 D. Cả A,B

Hướng dẫn

Cho but-1-in tác dụng với hidro ở nhiệt độ cao kèm xúc tác Ni thì ta sẽ thu được ankan.

Đáp án D

8. Một số phương trình phản ứng hoá học khác của Ankin và hợp chất:

• CH≡C-CH₂-CH₃ + AgNO₃ + NH₃ → AgC≡C–CH₂-CH₃ + NH₄NO₃
• CH≡C-CH₂-CH₃ + Br₂ → CHBr=CBr-CH₂-CH₃
• CH≡C-CH₂-CH₃ + H₂O → CH₃–CO-CH₂– CH₃
• CH≡C-CH₂-CH₃ + HCl → CH₂=CCl-CH₂-CH₃
• 3CH≡C-CH₂-CH₃ + 8KMnO₄ + KOH → 3CH₃-CH₂-COOK + 3K₂CO₃ + 8MnO₂ + 2H₂O
• CH₃-C≡C-CH₃ + H₂ → CH₃-CH=CH-CH₃
• CH₃-C≡C-CH₃ + 2H₂ → CH₃-CH₂-CH₂-CH₃