I. Tác giả Huy Cận

1. Tiểu sử

-  Huy Cận (1919-2005) quê ở làng Ân Phú, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh.

- Thuở nhỏ ông học ở quê rồi vào Huế học hết trung học.

- Năm 1939 ra Hà Nội học ở Trường Cao đẳng Canh nông.

- Từ năm 1942, Huy Cận tích cực hoạt động trong mặt trận Việt Minh sau đó được bầu vào uỷ ban dân tộc giải phóng toàn quốc.

- Sau cách mạng tháng 8, giữ nhiều trọng trách quan trọng trong chính quyền cách mạng.

- Sau này ông làm Thứ trưởng Bộ Văn hóa, rồi Bộ trưởng đặc trách Văn hóa Thông tin trực thuộc Hội đồng Bộ trưởng trong chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, phụ trách các công tác văn hóa và văn nghệ.

- Từ 1984, ông là Chủ tịch Ủy ban Trung ương Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam. Ngoài ra, ông còn là Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa I, II và VII.

2. Sự nghiệp

a. Phong cách nghệ thuật

- Huy Cận là nhà thơ lớn, một đại biểu xuất sắc của phong trào Thơ Mới với hồn thơ ảo não.

- Thơ Huy Cận hàm súc, giàu chất suy tưởng triết lí.

b. Tác phẩm chính

- Trước cách mạng tháng 8: Lửa thiêng, Kinh cầu tự, Vũ trụ ca

-  Sau cách mạng tháng 8: Trời mỗi ngày lại sáng, Đất nở hoa, Chiến trường gần đến chiến trường xa...

3. Vị trí và tầm ảnh hưởng

- Huy Cận đã được Nhà nước phong tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (đợt I - năm 1996).

- Tháng 6 năm 2001, Huy Cận được bầu là viện sĩ Viện Hàn lâm Thơ Thế giới.

- Ngày 23 tháng 2 năm 2005, ông được Nhà nước truy tặng Huân chương Sao Vàng.

II. Tìm hiểu tác phẩm Con chim chiền chiện

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- In trong Những bài thơ em yêu, Phạm Hổ, Nguyễn Nghiệp tuyển chọn

b. Bố cục Con chim chiền chiện

Văn bản Con chim chiền chiện được chia thành 5 phần

c. Thể loại

Văn bản Con chim chiền chiện thuộc thể loại thơ bốn chữ

d. Phương thức biểu đạt

Phương thức biểu đạt của văn bản Con chim chiền chiện là biểu cảm kết hợp miêu tả

2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

a. Giá trị nội dung của văn bản Con chim chiền chiện

Bài thơ nói về những chú chim chiền chiện với tiếng hót trong veo báo hiệu sự bắt đầu của mùa xuân. Đồng thời ca ngợi cuộc sống yên  bình, tự do và sự no ấm ở làng quê Việt Nam

b. Giá trị nghệ thuật của văn bản Con chim chiền chiện

- Ngôn ngữ giàu hình ảnh

- Cách ngắt nhịp 2/2, 3/1 linh hoạt

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Con chim chiền chiện

1. Khung cảnh thiên nhiên con chim chiền chiện bay lượn

Con chim chiền chiện

Bay vút, vút cao

Lòng đầy yêu mến

Khúc hát ngọt ngào.

Cánh đập trời xanh

Cao hoài, cao vợi

Tiếng hót long lanh

Như cành sương chói.

Chim ơi, chim nói

Chuyện chi, chuyện chi?

Lòng vui bối rối

Đời lên đến thì...

 - Con chim bay giữa khung cảnh cao rộng, bao la: trên đồng lúa

- Bay lượn tự do nên chim rất vui

- Hình ảnh so sánh: Tiếng hót của chim như “cành sương khói”
 → Chim chiền chiện được bay lượn tự do dưới bầu trời rộng bao la nên cảm thấy rất vui.

2. Tiếng hót của chim chiền chiện

- Sau đây là các câu thơ nói về tiếng hót của chim chiền chiện:

Khúc hát ngọt ngào

Tiếng hót long lanh

Như cành sương chói

Chim ơi, chim nói

Chuyện chi chuyện chi?

Tiếng ngọc trong veo

Chim gieo từng chuỗi

Đồng quê chan chứa

Những lời chim ca

Chỉ còn tiếng hót

Làm xanh da trời

→ Tiếng hót của chiền chiện gợi cho ta cảm giác về cuộc sống thanh bình, hạnh phúc, tự do. Tiếng hót của chim chiền chiện gợi cho con người cảm thấy yêu cuộc sống, yêu con người hơn.

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 7 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Tác giả - tác phẩm: Ông một

Tác giả - tác phẩm: Con chim Chiền Chiện

Tác giả - tác phẩm: Những cái nhìn hạn hẹp

Tác giả - tác phẩm: Những tình huống hiểm nghèo

Tác giả - tác phẩm: Biết người, biết ta