HCHO ra NH4NO3 | HCHO + AgNO3 + NH3 + H2O → Ag + NH4NO3 + (NH4)2CO3

Trịnh Thị Thu Hiền Ngày: 05-05-2023 Lớp 12

3.3 K

Tailieumoi.vn xin giới thiệu phương trình HCHO + AgNO₃ + NH₃ + H₂O → Ag + NH₄NO₃ + (NH₄)₂CO₃ gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học. Mời các bạn đón xem:

Phương trình HCHO + AgNO₃ + NH₃ + H₂O → Ag + NH₄NO₃ + (NH₄)₂CO₃

1. Phương trình phản ứng hóa học

HCHO + 4AgNO₃ + 6NH₃ + 2H₂O → 4Ag + 4NH₄NO₃ + (NH₄)₂CO₃

2. Hiện tượng nhận biết phản ứng.

- Có kết tủa trắng Ag, có khí thoát ra chính là NH₄NO₃

3. Điều kiện phản ứng

- Không có

4. Bản chất của các chất tham gia phản ứng

a. Bản chất của HCHO (Andehit fomic)

- Trong phản ứng trên HCHO là chất khử.

- HCHO mang đầy đủ tính chất hoá học đặc trưng của một andehit nên có phản ứng tráng gương.

b. Bản chất của AgNO₃ (Bạc nitrat)

- Trong phản ứng trên AgNO₃ là chất oxi hoá.

- AgNO₃ có tính oxi hoá mạnh tác dụng với HCHO tạo kết tủa trắng Ag và khí NH₄NO₃ thoát ra.

5. Tính chất hóa học

5.1. Tính chất hóa học của HCHO

a. Phản ứng với hiđro

R(CHO)_x + xH₂ → R(CH₂OH)_x(xúc tác Ni, t⁰)

Chú ý:

- Trong phản ứng của anđehit với H₂: Nếu gốc R có các liên kết pi thì H₂ cộng vào cả các liên kết pi đó.

- Phản ứng với H₂ chứng tỏ anđehit có tính oxi hóa.

b. Phản ứng với AgNO₃/NH₃ (phản ứng tráng bạc)

R(CHO)_x + 2xAgNO₃ + 3xNH₃ + xH₂O → R(COONH₄)_x + xNH₄NO₃ + 2xAg

- Phản ứng chứng minh anđehit có tính khử và được dùng để nhận biết anđehit.

- Riêng HCHO có phản ứng:

HCHO + 4AgNO₃ + 6NH₃ + 2H₂O → (NH₄)₂CO₃ + 4NH₄NO₃ + 4Ag

Chú ý:

- Phản ứng tổng quát ở trên áp dụng với anđehit không có nối ba nằm đầu mạch. Nếu có nối ba nằm ở đầu mạch thì H của C nối ba cũng bị thay thế bằng Ag.

- Các đặc điểm của phản ứng tráng gương của anđehit:

+ Nếu n_Ag = 2n_anđehit → anđehit thuộc loại đơn chức và không phải HCHO.

+ Nếu n_Ag = 4n_anđehit → anđehit đó thuộc loại 2 chức hoặc HCHO.

+ Nếu n_Ag > 2n_{hỗn hợp} các anđehit đơn chức thì hỗn hợp đó có HCHO.

+ Số nhóm CHO = n_Ag/2n_anđehit (nếu trong hỗn hợp không có HCHO).

- Một số loại chất khác cũng có khả năng tham gia phản ứng tráng gương gồm:

+ HCOOH và muối hoặc este của nó: HCOONa, HCOONH₄, (HCOO)_nR. Các chất HCHO, HCOOH, HCOONH₄ khi phản ứng chỉ tạo ra các chất vô cơ.

+ Các tạp chức có chứa nhóm chức CHO: glucozơ, fructozơ, mantozơ…

c. Phản ứng oxi hóa

a. Oxi hóa hoàn toàn

C_xH_yO_z + (x + y/4 - z/2)O₂ → xCO₂ + y/2H₂O

Nếu đốt cháy anđehit mà n_CO2 = n_H2O thì anđehit thuộc loại no, đơn chức, mạch hở.

C_nH_2n+1CHO → (n + 1)CO₂ + (n + 1)H₂O

b. Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn

R(CHO)_x + x/2O₂ → R(COOH)_x (xúc tác Mn²⁺, t⁰)

Đối với bài toán oxi hóa anđehit thành axit cần chú ý định luật bảo toàn khối lượng trong quá trình giải.

d. Phản ứng với Cu(OH)₂ ở nhiệt độ cao

R(CHO)_x + 2xCu(OH)₂↓ → R(COOH)_x + xCu₂O↓ + 2xH₂O

xanh đỏ gạch

→ Phản ứng này được dùng để nhận biết anđehit.

Chú ý: Phản ứng với Cu(OH)₂ thường được thực hiện trong môi trường kiềm nên có thể viết phản ứng dưới dạng:

R(CHO)_x + 2xCu(OH)₂ + xNaOH → R(COONa)_x + xCu₂O + 3xH₂O

HCOOH, HCOOR, HCOOM, glucozơ, fructozơ, mantozơ cũng có phản ứng này.

e. Phản ứng với dung dịch Br₂

R(CHO)_x + xBr₂ + xH₂O → R(COOH)_x + 2xHBr

Nếu anđehit còn có liên kết pi ở gốc hiđrocacbon thì xảy ra đồng thời phản ứng cộng Br₂ vào liên kết pi đó.

5.2. Tính chất hóa học của AgNO3

- Mang tính chất hóa học của muối

Tác dụng với muối

AgNO₃ + NaCl →AgCl↓+ NaNO₃

2AgNO₃ + BaCl₂ →2AgCl↓+ Ba(NO₃)2

Tác dụng với kim loại:

Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag

Tác dụng với axit:

AgNO₃ + HI → AgI ↓ + HNO₃

Oxi hóa được muối sắt (II)

Fe(NO₃)₂ + AgNO₃ → Fe(NO₃)₃ + Ag

5.3. Tính chất hóa học của NH₃

Tính bazơ yếu

- Tác dụng với nước:

NH₃ + H₂O ⇋ NH₄⁺ + OH^-

⇒ Dung dịch NH₃ là một dung dịch bazơ yếu.

- Tác dụng với dung dịch muối (muối của những kim loại có hidroxit không tan):

AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄Cl

Al³⁺ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄⁺

- Tác dụng với axit → muối amoni:

NH₃ + HCl → NH₄Cl (amoni clorua)

2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄ (amoni sunfat)

Khả năng tạo phức

Dung dịch amoniac có khả năng hòa tan hiđroxit hay muối ít tan của một số kim loại, tạo thành các dung dịch phức chất.

Ví dụ:

* Với Cu(OH)₂:

Cu(OH)₂ + 4NH₃ → [Cu(NH₃)₄](OH)₂ (màu xanh thẫm)

* Với AgCl:

AgCl + 2NH₃ → [Ag(NH₃)₂]Cl

Sự tạo thành các ion phức là do sự kết hợp các phân tử NH₃ bằng các electron chưa sử dụng của nguyên tử nitơ với ion kim loại.

Tính khử

- Amoniac có tính khử: phản ứng được với oxi, clo và khử một số oxit kim loại (Nitơ có số oxi hóa từ -3 đến 0, +2).

- Tác dụng với oxi:

Hóa học lớp 11 | Lý thuyết và Bài tập Hóa học 11 có đáp án

- Tác dụng với clo:

2NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6HCl

NH₃ kết hợp ngay với HCl vừa sinh ra tạo “khói trắng” NH₄Cl

- Tác dụng với CuO:

Hóa học lớp 11 | Lý thuyết và Bài tập Hóa học 11 có đáp án

5.4. Tính chất hóa học của H₂O

- Nước tác dụng với kim loại

Nước tác dụng được với một số kim loại ở nhiệt độ thường như: Li, Na, K, Ca.. tạo thành bazo và khí H₂.

2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂ ↑

2K + 2H₂O → 2KOH + H₂ ↑

Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂ ↑

- Nước tác dụng với oxit bazo

Nước tác dụng với oxit bazo tạo thành bazo tương ứng. Dung dịc bazo làm quỳ tím hóa xanh.

Na₂O + H₂O → 2NaOH

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

- Nước tác dụng với oxit axit

Nước tác dụng với oxit axit tạo thành axit tương ứng. Dung dịch axit làm quỳ tím hóa đỏ.

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

6. Cách thực hiện phản ứng

- Cho HCHO tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃.

7. Bạn có biết

- Hiện tại chúng tôi không có thêm bất kỳ thông tin nào thêm về phương trình này.

8. Bài tập liên quan

Câu 1: Chia a gam axit axetic thành 2 phần bằng nhau:

Phần 1: trung hòa vừa đủ bởi 0,5 lít dung dịch NaOH 0,4 M

Phần 2: thực hiện phản ứng este hóa với ancol etylic thu được m gam este ( giả sử hiệu suất phản ứng là 100%)

Vậy m có giá trị là:

A. 16,7 gam

B. 17,6 gam

C. 16,8 gam

D. 18,6 gam

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

n_NaOH= 0,2 mol

Phương trình hóa học:

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

0,2 <--------0,2

=> mCH₃COOH = 0,2.60 = 12 g

=> nCH₃COOH = 0,2 (2 phần bằng nhau)

Phương trình hóa học:

CH₃COOH + C₂H₅OH → CH₃COOC₂H₅ + H₂O

0,2 -----------→ 0,2

=> m = 0,2.88 = 17,6 g

Câu 2. Để tách các chất ra khỏi nhau từ hỗn dung dịch chứa axit axetic và ancol etylic, có thể tiến hành theo trình tự nào sau đây?

A. Dùng CaCO₃, chưng cất, sau đó tác dụng với H₂SO₄

B. Dùng CaCCl₂, chưng cất, sau đó tác dụng với H₂SO₄

C. Dùng Na₂O, sau đó cho tác dụng với H₂SO₄

D. Dùng NaOH, sau đó cho tác dụng với H₂SO₄

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

Cho hỗn hợp tác dụng với CaCO₃, sau đó chưng cất được etyl axetat.

2CH₃COOH + CaCO₃→ (CH₃COO)₂Ca + H₂O + CO₂

Chất rắn không bay hơi cho tác dụng với H₂SO₄, sau đó chưng cất thu được CH₃COOH.

(CH₃COO)₂Ca + H₂SO₄ → 2CH₃COOH + CaSO₄

Câu 3. Ứng dụng nào sau đây không phải của HCHO.

A. Dùng để sản xuất nhựa phenol-fomanđehit.

B. Dùng để sản xuất nhựa ure-fomanđehit.

C . Dùng để tẩy uế, ngâm mẫu động vật.

D. Dùng để sản xuất axit axetic.

Lời giải:

Đáp án: D

Câu 4. Cho 5,8 gam anđehit đơn chức X phản ứng hoàn toàn với một lượng dư Ag₂O (hoặc AgNO₃) trong dung dịch NH₃ đun nóng, thu được m gam Ag. Hoà tan hoàn toàn m gam Ag bằng dung dịch HNO₃ đặc, sinh ra 4,48 lít NO₂ (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Công thức của X là

A. C₃H₇CHO.

B. C₄H₉CHO.

C. HCHO.

D. C₂H₅CHO

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

Ag + 2HNO₃ → AgNO₃ + NO₂ + H₂O

0,2 0,2

R-CHO → 2Ag

0,1 ← 0,2.

M_RCHO = 5,8/0,1 = 58

R+ 29 = 58 → R= 29 (C₂H₅)

Câu 5. Cho các nhận định sau:

(a) Anđehit là hợp chất chỉ có tính khử.

(b) Anđehit cộng hiđro thành ancol bậc một.

(d) Anđehit no, đơn chức, mạch hở có công thức tổng quát C_nH_2nO.

Số nhận định đúng là

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Lời giải:

Đáp án: C

Giải thích:

(a) Sai vì anđehit là hợp chất vừa có tính oxi hóa và tính khử.

Thí dụ:

Tính khử của andehit

CH₃CHO + H₂→ CH₃CH₂OH.

Tính oxi hóa

CH₃CHO + 2AgNO₃+ 3NH₃ + H₂O → CH₃COONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

(b) Đúng

CH₃CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O → CH₃COONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

(d) Đúng

Câu 6. Cho chất anđehit fomic (HCHO) và axit axetic (CH₃COOH), hãy chọn nhận xét đúng trong các nhận xét sau:

A. Hai chất đó giống nhau về công thức phân tử và khác nhau về công thức đơn giản nhất.

B. Hai chất đó khác nhau về công thức phân tử và giống nhau về công thức đơn giản nhất.

C. Hai chất đó khác nhau về công thức phân tử và khác nhau về công thức đơn giản nhất.

D. Hai chất đó có cùng công thức phân tử và cùng công thức đơn giản nhất.

Lời giải:

Đáp án: B

Giải thích:

Công thức đơn giản nhất của anđehit fomic: CH₂O

Công thức đơn giản nhất của axit axetic: CH₂O

=> 2 chất khác nhau về công thức phân tử và giống nhau về công thức đơn giản nhất

Câu 7. Dãy gồm các chất đều phản ứng với phenol là:

A. nước brom, anđehit axetic, dung dịch NaOH.

B. nước brom, axit axetic, dung dịch NaOH.

C. dung dịch NaCl, dung dịch NaOH, kim loại Na.

D. nước brôm, anhidrit axetic, dung dịch NaOH.

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

Dãy gồm các chất đều phản ứng với phenol là: nước brôm, anhidrit axetic, dung dịch NaOH.

C₆H₅OH + 3Br₂→ C₆H₂Br₃OH + 3HBr

C₆H₅OH + (CH₃CO)₂O ⟶ CH₃COOH + CH₃COOC₆H₅

C₆H₅OH + NaOH → C₆H₅ONa + H₂O

Câu 8. Có bao nhiêu anđehit 2 chức có công thức đơn giản là C₂H₃O?

A. 2

B. 4

C. 1

D. 3

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

Hướng dẫn Anđehit 2 chức có 2 nhóm –CHO => phân tử có 2 nguyên tử O

=> CTPT: C₄H₆O₂

Có 2 công thức thỏa mãn là

OHC-CH₂-CH₂-CHO

CH₃-CH(CHO)₂

Câu 9. Nguồn nguyên liệu chính dùng để sản xuất anđehit axetic trong công nghiệp là

A. etanol.

B. etan.

C. axetilen.

D. etilen.

Lời giải:

Đáp án: D

Giải thích:

Nguồn nguyên liệu chính để sản xuất anđehit axetic trong công nghiệp là etilen

2CH₂=CH₂ + O₂ $\overset{PdCl_{2}, CuCl_{2} }{\rightarrow}$ 2CH₃CHO

Câu 10. Để trung hòa 6,72 gam một axit cacboxylic Y (no, đơn chức), cần dùng 200 gam dung dịch NaOH 2,24%. Công thức của Y là

A. CH₃COOH.

B. HCOOH.

C. C₂H₅COOH.

D. C₃H₇COOH.

Lời giải:

Đáp án: A

Giải thích:

Hướng dẫn n_NaOH = 0,112 mol

Y là axit no, mạch hở => n_RCOOH = n_NaOH = 0,112 mol

=> M = 6,72 / 0,112 = 60 => Y là CH₃COOH

Câu 11. Dãy nào sau đây gồm các chất đều tác dụng được với dung dịch AgNO3/NH3

A. Anđehit fomic, but-1-in, axetilen

B. Axetilen, metan, etilen

C. Anđehit fomic, but - 1-en, axetilen

D. Butanol, phenol, but-1-in

Lời giải:

Đáp án: D

Dãy gồm các chất đều tác dụng được với dung dịch AgNO₃/NH₃ là anđehit fomic, but-1-in, axetilen.

Các phương trình hóa học xảy ra

C₂H₂+ 2AgNO₃+ 2NH₃ → Ag₂C₂↓ + 2NH₄NO₃

HCHO + 4AgNO₃+ 6NH₃ + 2H₂O → (NH₄)₂CO₃ + 4Ag↓ + 4NH₄NO₃

C₄H₆ + AgNO₃ + NH₃→ C₄H₅Ag↓ + NH₄NO₃

Câu 12. Chất nào không thể điều chế trực tiếp từ CH₃CHO:

A. C₂H₂.

B. CH₃COOH.

C. C₂H₅OH.

D. CH₃COOC₂H₃.

Lời giải:

Đáp án: A

Phương trình phản ứng minh họa

CH₃COOH + H₂ → CH₃CHO + H₂O

C₂H₅OH + CuO → CH₃CHO + Cu + H₂O

CH₃COOC₂H₃+ NaOH → CH₃COONa + CH₃CHO + H₂O

Câu 13. Hai chất X và Y có cùng công thức phân tử C₃H₄O₂. X tác dụng với CaCO₃ tao ra CO₂. Y tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃ tạo Ag. Công thức cấu tạo thu gọn phù hợp của X, Y lần lượt là:

A. CH₂=CHCOOH, OHC-CH₂-CHO.

B. CH₃CH₂COOH, HCOOCH₂CH₃.

C. HCOOCH=CH₂, CH₃COOCH₃.

D. HCOOCH=CH₂, CH₃CH₂COOH.

Lời giải:

Đáp án: A

Phương trình phản ứng minh họa

2CH₂=CHCOOH + CaCO₃ →(CH₂=CHCOO)₂Ca + CO₂ + H₂O

OHC-CH₂-CHO + 2Ag₂O → HOOCCH₂COOH + 4Ag

Câu 14: So sánh nhiệt độ sôi của các chất axit axetic, axeton, propan, etanol

A. CH₃COOH > CH₃CH₂CH₃ > CH₃COCH₃ > C₂H₅OH

B. C₂H₅OH > CH₃COOH > CH₃COCH₃ > CH₃CH₂CH₃

C. CH₃COOH > C₂H₅OH > CH₃COCH₃ > CH₃CH₂CH₃

D. C₂H₅OH > CH3COCH₃ > CH₃COOH > CH₃CH₂CH₃

Lời giải:

Đáp án: C

Nhiệt độ sôi của axit axetic > ancol > axeton > ankan

Nhiệt độ sôi của các chất giảm dần theo thứ tự CH₃COOH > C₂H₅OH > CH₃COCH₃ > CH₃CH₂CH_3.

Câu 15: Vì sao nhiệt độ sôi của axit thường cao hơn ancol tương ứng?

A. Vì ancol không có liên kết hidro, axit có liên kết hidro

B. Vì liên kết hidro của axit bền hơn của ancol

C. Vì khối lượng phân tử của axit lớn hơn

D. Vì axit có 2 nguyên tử oxi

Lời giải:

Đáp án: B

Vì liên kết hidro của axit bền hơn của ancol

Câu 16: Trong các chất sau: benzen, axetilen, glucozơ, axit fomic, andehit axetic, etilen, saccarozơ, metyl fomat. Số chất tham gia phản ứng tráng gương là:

A. 4

B. 5

C. 6

D. 7

Lời giải:

Đáp án: A

Glucozơ (HOCH₂[CH₂OH]₄CH=O) ; axit fomic (HCOOH), andehit axetic (CH₃CHO); metyl fomat (HCOOCH3)

=> Có 4 chất có pư tráng bạc

HOCH₂[CH2OH]₄CH=O + 2AgNO₃/NH₃ + H₂O → HOCH₂(CHOH)₄COONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃