- Cuộc cách mạng tháng Hai đã lật đổ chế độ phong kiến Nga hoàng, đem lại quyền tự do, dân chủ cho nhân dân. Tuy nhiên, sau cách mạng tháng Hai, cục diện 2 chính quyền song song tồn tại ở nước Nga. Đó là:

+ Chính quyền Xô viết của công nhân, nông dân và binh lính.

+ Chính phủ lâm thời tư sản của giai cấp tư sản và đại địa chủ tư sản hóa.

=> Cục diện trên đòi hỏi nước Nga phải tiến hành cuộc cách mạng lần thứ hai vào tháng Mười năm 1917 (Cách mạng tháng Mười) nhằm lật đổ chính phủ lâm thời tư sản, giành chính quyền hoàn toàn về tay giai cấp vô sản. Đây là một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa.

* Bảng sự kiện chính của Cách mạng tháng Mười năm 1917

* Xây dựng chính quyền Xô viết:

- Thông qua “Sắc lệnh hòa bình” và “Sắc lệnh ruộng đất”.

- Thực hiện các biện pháp nhằm thủ tiêu những tàn tích cũ của chế độ phong kiến, xóa bỏ sự phân biệt đẳng cấp, những đặc quyền của Giáo hội, thực hiện nam nữ bình quyền, các dân tộc bình đẳng và có quyền tự quyết.

- Thành lập các cơ quan trung ương và Xô viết các địa phương, thay thế hoàn toàn chính quyền tư sản.

- Thành lập Hồng quân công nông để bảo vệ chính quyền mới.

- Tiến hành quốc hữu hóa các nhà máy, xí nghiệp của giai cấp tư sản, thành lập Hội đồng Kinh tế quốc dân tối cao.

⟹ Những việc làm ở trên của Chính quyền Xô viết đem lại lợi ích cho quần chúng nhân dân.

* Bảo vệ Chính quyền Xô viết:

- Cuối năm 1918, quân đội 14 nước đế quốc câu kết với lực lượng phản cách mạng đã mở cuộc tấn công vũ trang nhằm tiêu diệt nước Nga Xô viết còn non trẻ.

- Từ năm 1919, Chính quyền Xô viết đã thực hiện Chính sách cộng sản thời chiến với nội dung: nhà nước kiểm soát toàn bộ nền công nghiệp, trưng thu lương thực thừa của nông dân, thi hành chế độ lao động cưỡng bức đối với toàn dân (từ 16 đến 50 tuổi),…

- Vừa chiến đấu vừa xây dựng, Hồng quân và nhân dân Xô viết đã từng bước đẩy lùi các cuộc tấn công của lực lượng phản cách mạng. Nhà nước Xô viết được bảo vệ và giữ vững.

* Đối với nước Nga:

- Làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh đất nước và số phận hàng triệu con người Nga.

- Đưa những người lao động lên chính quyền, xây dựng chế độ mới - chế độ xã hội chủ nghĩa.

* Đối với thế giới:

- Dẫn đến những biến đổi lớn lao trên thế giới.

- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức.

- Tạo ra những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, phong trào giải phóng dân tộc ở nhiều nước.

* Hai cuộc cách mạng ở nước nga năm 1917

1. Tình hình nước Nga trước cách mạng.

- Nước Nga là một đế quốc quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng Ni-cô-lai II.

- Nga hoàng tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất đã gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước.

- Những mâu thuẫn xã hội trở nên hết sức gay gắt, phong trào phản chiến lan rộng khắp nơi đòi lật đổ Nga hoàng.

2. Cách mạng tháng Hai năm 1917.

- Mở đầu là cuộc biểu tình ngày 23 - 2 (8 - 3 theo Công lịch) của 9 vạn nữ công nhân ở Pê-tơ-rô-grát. ba ngày sau, tổng bãi công bao trùm khắp thành phố, biến thành khởi nghĩa vũ trang, nhất là được sự hưởng ứng của binh lính. Cuộc khởi nghĩa thắng lợi => Chế độ quân chủ chuyên chế bị lật đổ, nước Nga đã trở thành một nước cộng hòa.

- Phong trào cách mạng diễn ra trong cả nước, xuất hiện tình trạng hai chính quyền song song tồn tại với những đường lối chính trị khác nhau

+ Các Xô viết đại biểu của công nhân, nông dân và binh lính.

+ Giai cấp tư sản lập ra Chính phủ lâm thời nhằm giành lại chính quyền từ các Xô viết.

3. Cách mạng tháng Mười năm 1917.

- Thời gian: 11/1917.

- Kẻ thù: chính phủ lâm thời tư sản.

- Nhiệm vụ:

+ Lật đổ chính phủ lâm thời tư sản.

+ Đem chính quyền về tay nhân dân.

- Lãnh đạo: đảng Bônsêvích (Lê-nin).

- Lực lượng: giai cấp vô sản, quần chúng nhân dân.

- Kết quả:

+ Lật đổ được chính phủ lâm thời tư sản.

+ Chính quyền thuộc về tay vô sản -> Nga Xô viết.

- Tính chất: Cách mạng vô sản – Cách mạng Xã hội chủ nghĩa.

4. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga.

a. Đối với nước Nga

- Lật đổ được phong kiến, tư sản.

- Lần đầu tiên nhân dân Nga thực sự làm chủ đất nước và làm chủ vận mệnh của mình.

- Chính quyền: không còn người bóc lột người.

- Giải phóng các dân tộc trong đế quốc Nga.

b. Đối với thế giới

- Phá vỡ trận tuyến của chủ nghĩa tư bản

- Cổ vũ mạnh mẽ cuộc đấu tranh của công nhân và phong trào giải phóng dân tộc.