Với tóm tắt lý thuyết Sinh học lớp 10 Bài 18: Chu kì tế bào sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Sinh học 10.

Sinh học lớp 10 Bài 18: Chu kì tế bào

A. Lý thuyết Sinh học 10 Bài 18: Chu kì tế bào

I. Khái niệm chu kì tế bào

Chu kì tế bào hay chu kì phân bào là hoạt động sống có tính chu kì, tính từ khi tế bào được sinh ra, lớn lên và phân chia thành hai tế bào con. 

Tế bào nhân thực có kích thước và số lượng NST lớn hơn nhiều so với tế bào nhân sơ nên chu kì tế bào dài và phức tạp hơn.

II. Các pha của chu kì tế bào

Ở tế bào nhân sơ, chu kì phân bào là quá trình trực phân.

Ở tế bào nhân thưc, chu kì tế bào gồm 2 giai đoạn: kỳ trung gian và quá trình nguyên phân.

 

Thời gian của một chu kì tế bào ở mỗi loại tế bào là khác nhau. 

Ví dụ: Tế bào phôi động vật chỉ mất 20 phút để hoàn thành 1 chu kì trong khi đó, 1 chu kì tế bào gan kéo dài tới 6 tháng.

III. Kiểm soát chu kì tế bào

Hệ thống kiểm soát chu kì tế bào điều khiển các giai đoạn nghiêm ngặt, đảm bảo chu kì tế bào bình thường. 

Nếu cơ chế kiểm soát phát hiện ra các sai sót, chúng sẽ chặn chu kì tế bào tại điểm kiểm soát đến khi các sai sót được sửa chữa xong. Nếu sai sót không được khắc phục, điểm kiểm soat sẽ kích hoạt cơ chế tự hủy theo chương trình chết tế bào.

IV. Ung thư

1. Nguyên nhân và cơ chế

Ung thư là bệnh liên quan đến việc tăng sinh tế bào một cách mất kiểm soát và có khả năng xâm lấn (di căn) đến các mô cạn hoặc những bộ phận khác.

2. Thực trạng

Cần phải theo dõi - tầm soát sức khỏe định kì để phát hiện sốm bệnh ung thư, nhất là nhóm người có nguy cơ mắc ung thư cao để điều trị đạt hiệu quả cao.

Sơ đồ tư duy chu kì tế bào:

B. Bài tập trắc nghiệm Sinh học 10 Bài 18: Chu kì tế bào

Câu 1: Cho các pha sau:

(1) Pha S.

(2) Pha M.

(3) Pha G₁.

(4) Pha G₂.

Trình tự các pha diễn ra trong kì trung gian của tế bào sinh vật nhân thực là

A. (1) → (3) → (4).

B. (2) → (3) → (4).

C. (3) → (4) → (2).

D. (3) → (1) → (4).

Câu 2: Sự nhân đôi DNA và nhiễm sắc thể diễn ra ở

A. pha G₂.

B. pha S.

C. pha G₂.

D. pha M.

Câu 3: Pha M gồm 2 quá trình là

A. phân chia nhân và phân chia tế bào chất.

B. nhân đôi DNA và nhân đôi nhiễm sắc thể.

C. sinh trưởng tế bào và sinh sản tế bào.

D. phân chia nhân và phân chia bào quan.

Câu 4: Trình tự các kì diễn ra trong pha phân chia tế bào (pha M) của chu kì tế bào là

A. kì sau → kì đầu → kì giữa → kì cuối.

B. kì giữa → kì đầu → kì sau → kì cuối.

C. kì đầu → kì giữa → kì sau → kì cuối.

D. kì đầu → kì sau → kì giữa → kì cuối.

Câu 5: Vai trò của quá trình phân chia nhân trong pha M là

A. phân chia nhiễm sắc thể của tế bào mẹ thành 2 phần giống nhau cho 2 tế bào con.

B. phân chia nhiễm sắc thể của tế bào mẹ thành 2 phần khác nhau cho 2 tế bào con.

C. phân chia tế bào chất của tế bào mẹ thành 2 phần giống nhau cho 2 tế bào con.

D. phân chia tế bào chất của tế bào mẹ thành 2 phần khác nhau cho 2 tế bào con.

Câu 11: Cho các phát biểu sau:

(1) Chu kì tế bào là khoảng thời gian từ khi tế bào sinh ra, lớn lên và phân chia thành hai tế bào con.

(2) Chu kì tế bào của sinh vật nhân thực dài hơn và phức tạp hơn so với chu kì tế bào của sinh vật nhân sơ.

(3) Thời gian cần thiết để hoàn thành một chu kì tế bào là giống nhau giữa các loại tế bào của cùng một cơ thể.

(4) Trong chu kì tế bào, vật chất di truyền được nhân đôi sau đó được phân chia đồng đều cho các tế bào con.

Trong các phát biểu trên, số phát biểu đúng khi nói về chu kì tế bào là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 12: Số điểm kiểm soát chính trong chu kì tế bào của sinh vật nhân thực là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 13: Vai trò của các điểm kiểm soát trong chu kì tế bào là

A. rút ngắn thời gian của quá trình phân bào.

B. kéo dài thời gian của quá trình phân bào.

C. đảm bảo tính chính xác của quá trình phân bào.

D. đảm bảo tính đột biến của quá trình phân bào.

Câu 14: Hoạt động nào sau đây không thể diễn ra nếu điểm kiểm soát G₁ phát hiện các sai hỏng?

A. Chu kì tế bào bị dừng lại.

B. Tế bào tiến vào pha S.

C. Tế bào tiến vào pha G₀.

D. Tế bào tiến thẳng vào pha M.

Câu 15: Ung thư là

A. một nhóm bệnh liên quan đến sự giảm sinh sản bất thường của tế bào nhưng không có khả năng di căn và xâm lấn sang các bộ phận khác của cơ thể.

B. một nhóm bệnh liên quan đến sự tăng sinh bất thường của tế bào nhưng không có khả năng di căn và xâm lấn sang các bộ phận khác của cơ thể.

C. một nhóm bệnh liên quan đến sự giảm sinh sản bất thường của tế bào với khả năng di căn và xâm lấn sang các bộ phận khác của cơ thể.

D. một nhóm bệnh liên quan đến sự tăng sinh bất thường của tế bào với khả năng di căn và xâm lấn sang các bộ phận khác của cơ thể.

Câu 16: Khối u lành tính khác với khối ác tính ở điểm là

A. có khả năng tăng sinh không giới hạn.

B. chỉ định vị ở một vị trí nhất định trong cơ thể.

C. có khả năng tách khỏi vị trí ban đầu và di chuyển đến vị trí mới.

D. có cơ chế kiểm soát chu kì tế bào không hoạt động hoặc hoạt động bất thường.

Câu 17: Các bệnh ung thư phổ biến ở Việt Nam gồm

A. ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng.

B. ung thư tuyến nước bọt, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại trực tràng.

C. ung thư tuyến nước bọt, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư hậu môn.

D. ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng, ung thư tuyến nước bọt, ung thư phổi.

Câu 18: Nguyên nhân nào sau đây không được sử dụng để giải thích cho hiện tượng tỉ lệ người mắc bệnh ung thư ngày càng gia tăng?

A. Tuổi thọ của con người ngày càng được gia tăng.

B. Ô nhiễm môi trường sống ngày càng nặng nề.

C. Công nghệ thông tin ngày càng phát triển mạnh.

D. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh ngày càng phổ biến.

Câu 19: Phương pháp nào sau đây không được sử dụng để chữa trị ung thư?

A. Phẫu thuật cắt bỏ khối u.

B. Chiếu xạ hoặc dùng hóa chất để tiêu diệt các tế bào khối u.

C. Sử dụng liệu pháp miễn dịch tăng cường khả năng đề kháng.

D. Sử dụng thuốc kháng sinh để tiêu diệt các tế bào khối u.

Câu 20: Cho các biện pháp sau:

(1) Không hút thuốc lá

(2) Tập thể dục thường xuyên

(3) Hạn chế ăn thức ăn nhanh

(4) Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

(5) Khám sàng lọc định kì

Số biện pháp có tác dụng phòng tránh bệnh ung thư là

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Xem thêm các bài tóm tắt lý thuyết Sinh học 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 17: Thông tin giữa các tế bào

Bài 19: Quá trình phân bào

Bài 21: Công nghệ tế bào

Bài 22: Khái quát về vi sinh vật