Tài liệu tác giả tác phẩm Ngõ Tràng An Ngữ văn lớp 12 Chân trời sáng tạo gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Ngõ Tràng An lớp 12.

Tác giả tác phẩm: Ngõ Tràng An - Ngữ văn 12

I. Tác giả Vân Long

- Nhà thơ Vân Long (1934 – 2022), quê quán Hà Nội.

- Nguyên là biên tập viên thơ Nhà xuất bản Hội nhà văn, nguyên Chủ tịch Hội đồng thơ Hội Nhà văn Hà Nội (2006 – 2007).

- Ngoài 8 tập thơ đã xuất bản, ông còn sáng tác nhiều cho thiếu nhi và là cây bút viết chân dung - tiểu luận phê bình hấp dẫn.

- Một số tập thơ: Vào thu, Dưới lá xanh, Những khối hình câm,…

II. Tìm hiểu văn bản Ngõ Tràng An

1. Thể loại

- Tác phẩm Ngõ Tràng An thuộc thể loại: Thơ tự do.

2. Xuất xứ

- In trong Thơ với tuổi thơ, Vân Long, NXB Kim Đồng, 2003, tr.23 – 24.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: biểu cảm.

4. Bố cục Ngõ Tràng An

- Phần 1 (từ đầu đến ngày nhỏ): hồi tưởng kí ức thuở nhỏ.

- Phần 2 (tiếp theo đến trái bàng): nhân vật “tôi” gặp lại bản thân mình của những năm về trước.

- Phần 3 (đoạn còn lại): những tâm tư, tình cảm ẩn náu trong nhân vật “tôi” của hiện tại.

5. Giá trị nội dung

- Quá khứ và hiện tại hiện lên qua cái nhìn của nhân vật “tôi”, từ đó gợi sự hoài niệm, cảm xúc ngổn ngang, trầm tư, suy lắng. Qua đó mở ra một không gian thời gian đa chiều, cho phép người đọc suy ngẫm về sự liên kết giữa quá khứ và hiện tại.

6. Giá trị nghệ thuật

- Thể thơ tự do gần gũi với người đọc.

- Kết cấu hiện tại - quá khứ - hiện tại đan xen.

- Sử dụng từ ngữ và hình ảnh bình dị, quen thuộc.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Ngõ Tràng An

1. Quá khứ và hiện tại qua cái nhìn của nhân vật “tôi”

- Ngày bé là một cậu bé nghịch ngợm, chọc ghẹo cô bạn thân của mình.

- Các hình ảnh: “Tôi gặp lại tôi/ Luồn cột đèn đầu ngõ”;, “Suốt năm mươi năm”, “Hoa đại đầu thế kỉ/ Rụng vào tôi - bây - giờ”.

+ “Hoa đại đầu thế kỉ / Rụng vào tôi - bây - giờ”: Hình ảnh của hoa đại rơi vào thời điểm hiện tại của người nói không chỉ đơn thuần là một hình ảnh về sự rụng rơi của hoa. Nó còn mang ý nghĩa về sự chuyển giao, tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại.

+ “Hoa đại đầu thế kỉ” có thể tượng trưng cho những giá trị, kỷ niệm của thời gian xa xưa. Đây là những hình ảnh đẹp và quý báu, đại diện cho thời kỳ lịch sử.

+ “Rụng vào tôi - bây - giờ” thể hiện việc những giá trị này đã được kế thừa và trải qua thời gian, rơi vào hiện tại của người nói. Điều này gợi lên sự hoài niệm và tâm hồn sâu lắng.

=> Gợi cảm xúc ngổn ngang, trầm tư, suy lắng.

2. Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ

- Thể thơ tự do:

+ Bài thơ viết theo thể thơ tự do, không ràng buộc về số lượng câu, số lượng chữ trong mỗi câu, hay vần điệu cố định.

+ Thể thơ tự do cho phép tác giả tự do sáng tạo, tạo ra những hình ảnh và ý nghĩa độc đáo.

- Kết cấu hiện tại - quá khứ - hiện tại đan xen:

+ Bài thơ lồng ghép giữa ba thời kỳ: hiện tại, quá khứ và hiện tại đan xen.

+ Sự đan xen này tạo ra một không gian thời gian đa chiều, cho phép người đọc suy ngẫm về sự liên kết giữa quá khứ và hiện tại.

- Hình ảnh và từ ngữ tượng trưng:

+ Tác giả sử dụng từ ngữ và hình ảnh bình dị, quen thuộc, nhưng đầy ý nghĩa tượng trưng.

+ Ví dụ, hình ảnh “hoa đại đầu thế kỉ” không chỉ là một loài hoa, mà còn tượng trưng cho những giá trị văn hóa, tinh thần từ quá khứ.

+ Từ ngữ và hình ảnh này tạo nên sự độc đáo và sâu sắc cho bài thơ.

IV. Đọc tác phẩm Ngõ Tràng An

Ngõ Tràng An

Vân Long

Tôi thả bước lơ ngơ

Trưa vàng ngõ cũ

In một bước tình cờ

Lên dấu chân ngày nhỏ

Chùa – vẫn ngôi chùa cổ

Khói nhang xưa

Tôi lại gặp tôi

Luồn cột đèn đầu ngõ

Chiếc tầu bay giấy lượn lờ

Suốt năm mươi năm

Năm mươi năm

Cô bạn nhỏ chưa khô giọt lên

Giận tôi vì một trái bàng!

Thêm dãy nhà hai tầng

Ngõ đất thành ngõ gạch

Ngôi chùa càng chìm sâu

Bóng mít bóng cau

Chìm sâu thời thơ bé

Hoa đại đầu thế kỉ

Rụng vào tôi – bây – giờ

5- 1988

(In trong Thơ với tuổi thơ, Vân Long, NXB Kim Đồng, 2003, tr23-24)

V. Văn mẫu