Tailieumoi.vn xin giới thiệu bài văn mẫu Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của Tản Viên từ Phán sự lục Ngữ văn 10 Kết nối tri thức, gồm dàn ý và các bài văn phân tích mẫu hay nhất giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo từ đó học cách viết văn hay hơn.

Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của Tản Viên từ Phán sự lục

Đề bài: Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện Tản Viên từ Phán sự lục

Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của Tản Viên từ Phán sự lục - Mẫu 1

Nghệ thuật là một yếu tố không thể thiếu trong bất kì một tác phẩm văn học nào. Đặc biệt ở mỗi thời kì, văn học mang những nét nghệ thuật khác nhau. Nếu ở thời hiện đại các tác phẩm truyện mang nét tả thực, nghệ thuật người kể chuyện, điểm nhìn… các tác phẩm thơ mang nhiều nét hiện đại như thể thơ tự do, hình ảnh, biện pháp tu từ… thì văn học dân gian có yếu tố kì ảo là nét nghệ thuật chính.

Chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên là một trong những truyện của văn học dân gian mang trong mình nét nghệ thuật tiêu biểu đặc sắc ấy.

Chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên kể về hành trình đấu tranh bảo vệ cho khát vọng chiến thắng của công lí và chính nghĩa của anh chàng Tử Văn nói riêng và của con người nói chung. Chàng Tử Văn vốn là một người yêu cái thiện ghét cái ác cho nên khi nhìn thấy dân làng bị thần miếu quấy rầy nhũng nhiều chàng không thể khoanh đứng nhìn. Phàm là cái độc ác thì thần thánh hay người trần gì thì cũng phải thẳng tay trừng trị. Mặc dù người dân can ngăn chàng nhưng chàng quyết định đốt đền cho kì được. Chàng tắm rửa sạch sẽ và châm lửa đốt đền. Ngay sau khi đốt đền chàng trở về nhà bắt đầu có hiện tượng chóng mặt, buồn nôn.

Trong cơn mê man chàng gặp tên giặc họ Thôi, ăn mặc giống người phương Bắc. Hắn đồi chàng phải xây lại thành không thì chàng sẽ phải đền mạng. Những tưởng chàng sẽ đồng ý nhưng không, người nho sĩ yêu cái thiện ghét cái độc ác ấy khăng khăng không chịu xây lại. Tên giặc tức giận phải bỏ đi, khi ấy một ông lão cũng xuất hiện và tự xưng là chủ nhân của ngôi đền, bị tên giặc họ Lôi kia chèn ép và đuổi ra khỏi đền. Vì sức yếu lực tàn mà quan trên bị hắn bưng bít hết cho nên ông phải đi lánh tạm. Hồn Tử Văn xuống âm phủ và làm theo những lời dặn của ông lão đó. Tử Văn đấu khẩu với tên giặc ho Thôi và xin Diêm vương đến chỗ ông lão để xác nhận. Khi mọi việc được sáng tỏ ông lão lấy lại được miếu đền còn Tử Văn trở thành một phán sự ở đền Tản Viên. Có thể thấy truyện thể hiện khát khao chiến đấu chống lại cái ác để bảo vệ cái chính nghĩa và công lí.

Truyện không chỉ đạt được thành công ở nội dung mà còn ở nghệ thuật. Nghệ thuật kì ảo được tác giả sử dụng triệt để trong tác phẩm của mình. Một người trần mắt thịt mà có thể trừng trị được một hồn vất vưởng của tên giặc. Thông qua đó tác giả muốn khẳng định vị trí của con người ở trong trời đất. Không những thế, yếu tố kì ảo còn được thể hiện ở việc thần thánh và con người nói chuyện với nhau như chuyện thường, người nho sĩ Tử Văn chết hai ngày mà vẫn còn sống lại được. Điều đó thể hiện sự gần gũi của con người với thần thánh thời xưa, người xưa rất hay tin vào tâm linh, vào thần thánh.

Như vậy qua đây có thể thấy rằng, chuyện chức phán sự ở đền Tản Viên là một truyện ngắn mang đậm màu sắc dân gian dân tộc, ở đó con người có niềm tin vào thần thánh và những điều kì diệu. Truyện đạt tới trình độ xuất sắc về nội dung và nghệ thuật.

Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của Tản Viên từ Phán sự lục - Mẫu 2

Chào các bạn, mình là Ngọc Anh. Hôm nay mình sẽ giới thiệu cho cô và các bạn về tác phẩm mình rất yêu thích, đó chính là “Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên”.

“Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên” là một trong số hai mươi thiên truyện thuộc tập “Truyền kì mạn lục” do Nguyễn Dữ viết. Đây được coi là một áng “thiên cổ kì văn” của nước Việt ta khi đó. Những tác phẩm trong tập sách này đều được tác giả sưu tầm, viết lại từ cốt truyện dân gian nhưng có thêm một vài chi tiết kì ảo. Thông điệp và giá trị trong “Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên” cũng nhờ đó mà được khắc sâu, làm rõ hơn. 

Tác phẩm kể về một người đọc sách tên Ngô Tử Văn, tính tình khảng khái, cương trực. . Chàng đã dũng cảm đốt đền của tên tướng bại trận phương bắc họ Thôi đang tác quái, gây hại cho dân. Hắn đe dọa và kiện chàng ở Minh ty. Chàng được Thổ thần chỉ cách nên đã vạch trần được tội ác của tên tướng giặc khiến hắn phải chịu trừng phạt. Bị Diêm Vương tra hỏi, chàng thẳng thắn nói ra sự thật, đấu tranh cho công bằng và lẽ phải. Nhờ đó, chàng được phong cho chức Phán sự ở đền Tản Viên. 

Tác phẩm này có giá trị phản ánh xã hội thực tại với đầy rẫy những bất công thời Lê Sơ: quan lại tham lam, lạm quyền, bóc lột dân chúng, cái ác thì hoành hành, công lý thì bị che mắt. Tuy vật, hành động đốt đền, dám đứng ra đối chất với tên tướng giặc bại trận của nhân vật Ngô Tử Văn cũng thể hiện niềm tin về sự chính nghĩa nhất định sẽ thắng gian tà, tinh thần tự tôn dân tộc, quyết tâm đấu tranh với cái xấu, cái ác đến cùng. Đi liền với đó là sự ca ngợi những con người có đức tính cương trực, thẳng thắn, can đảm dám đứng lên bảo vệ lẽ phải cho mọi người. 

Được chấp bút bởi một danh sĩ nổi tiếng thời bấy giờ là Nguyễn Dữ nên “Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên” có giá trị nghệ thuật cao. Truyện được kết hợp giữa yếu tố hiện thực và kì ảo, sử dụng thể loại truyền kì, là văn xuôi tự sự, phản ánh hiện thực qua những yếu tố hoang đường, thể hiện quan niệm của tác giả. Tác phẩm có cách xây dựng nhân vật rõ nét, đặc biệt là nhân vật Ngô Tử Văn, một hình tượng anh hùng đầy trí tuệ, dũng cảm và cương trực. Ngoài ra, các nhân vật khác như Diêm Vương, tên tướng bại trận cũng được khắc họa rõ nét thông qua lời nói, cử chỉ. Ngay từ những dòng văn đầu tiên, chuyện Ngô Tử Văn đốt đền đã được kể, tạo nên sự kịch tính cho tác phẩm. Cốt truyện ngày càng được đẩy lên cao trào, gợi sự hứng thú và tò mò cho người đọc. Bên cạnh đó, việc sử dụng các ngôn ngữ giàu sức hấp dẫn, có nhiều ẩn dụ, biện pháp tu từ cũng tạo nên sự cuốn hút kì lạ cho câu chuyện. 

Trên đây là phần tóm tắt, giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật “Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên” của mình. Đây là một tác phẩm kì ảo nổi bật của văn chương trung đại Việt Nam. Hi vọng rằng sau khi nghe bài nói của mình, các bạn có thể tìm đọc tác phẩm để hiểu hơn về thông điệp, giá trị mà người xưa muốn gửi gắm. Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe. 

Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của Tản Viên từ Phán sự lục - Mẫu 3

Xin chào cô và các bạn. Tôi là …, học sinh lớp … trường Trung học phổ thông …. Tôi rất vui và vinh dự khi được giới thiệu, đánh giá về nội dung dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện mà bản thân yêu thích.

Truyện có yếu tố tưởng tượng kì ảo luôn có một sức hấp dẫn đặc biệt đối với các bạn học sinh. Và tôi cũng là một trong số đó. Đây là lý do chính mà tôi lựa chọn "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" để trình bày suy nghĩ, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

Nguyễn Dữ sống vào thế kỉ XVI. "Truyền kì mạn lục" là tác phẩm nổi bật nhất trong sự nghiệp văn học của ông. "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" là một trong số hai mươi truyện thuộc "Truyền kì mạn lục". Truyện đề cao chính nghĩa, khẳng định sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác và gian tà.

Trước hết, tôi xin trình bày những phân tích, đánh giá về nội dung tác phẩm. Ngô Tử Văn là nhân vật chính của truyện. Chàng là kẻ sĩ có tinh thần bất khuất, hành động dũng cảm, dám chiến đấu để trừ hại cho dân. Vì không chịu được cảnh yêu tà tác oai tác quái nên Ngô Tử Văn đã có hành động đốt đền để diệt trừ với hồn ma tên tướng giặc. Chàng tin việc làm của mình là đúng nên khi bị hồn ma tên tướng giặc đe dọa chàng vẫn thản nhiên, không hề run sợ. Ngô Tử Văn phải một mình đối đầu với thế giới ma quỷ dưới Minh ti, chàng vượt qua được sự rùng rợn, ghê sợ chốn âm phủ để bảo vệ chính nghĩa. Chàng dũng cảm tố cáo tội ác của hồn ma tên Bách hộ họ Thôi để mang lại cuộc sống yên bình cho nhân dân. Tử Văn đứng về phía công lí nên chiến thắng của chàng hết sức vẻ vang. Chàng được tiến cử giữ chức quan phán sự ở đền Tản Viên, đảm nhiệm trọng trách giữ gìn công lí, bảo vệ chính nghĩa. Kết thúc ấy cũng là cách mà Nguyễn Dữ dùng để bất tử hóa hình tượng kẻ sĩ khảng khái, cương trực, luôn đứng về phía lẽ phải.

"Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" còn có ngụ ý phê phán sâu sắc. Đối tượng thứ nhất mà truyện phê phán là hồn ma tên tướng giặc Bách hộ họ Thôi. Khi sống hắn làm kẻ cướp nước, chết đi lại làm kẻ cướp đền gian ác và xảo trá. Cuối cùng hắn cũng bị trừng trị thích đáng. Đối tượng thứ hai mà truyện lên án đó là thánh thần, quan lại dưới âm phủ. Tác phẩm phê phán hiện thực xã hội đương thời với những kẻ tham lam, tiếp tay cho cái xấu và cái ác gây nên khổ đau cho người dân. Đồng thời, tác giả cũng kêu gọi, khích lệ mọi người đấu tranh đến cùng để bảo vệ chính nghĩa.

Tiếp theo, tôi xin trình bày những phân tích và đánh giá của mình về nghệ thuật của "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên". Sự kết hợp giữa bút pháp hiện thực và bút pháp kì ảo đã tạo nên sự thành công vang dội cho tác phẩm. Việc tác giả giới thiệu cụ thể về họ tên, quê quán, tính cách của nhân vật chính đã cho thấy sự chân thực của câu chuyện. Những yếu tố kì ảo như thế giới dưới Minh ti có triều đình, vua chúa, ma quỷ, luật pháp hay việc chết đi sống lại góp phần kích thích trí tò mò của người đọc, làm tăng sức hấp dẫn cho tác phẩm. Cốt truyện được xây dựng với những xung đột được đẩy lên cao trào khiến người đọc không thể rời mắt khỏi các sự việc diễn ra liên tiếp. Nghệ thuật xây dựng nhân vật với hai tuyến chính nghĩa - gian tà đối lập nhau với những tình tiết công phu cùng những chi tiết khắc họa rõ nét tính cách nhân vật đã giúp "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" thể hiện rõ được tâm tư, tình cảm của tác giả. Bởi vậy mà tác phẩm này luôn có sức hút với bao thế hệ bạn đọc.

Bài nói Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" (Nguyễn Dữ) của tôi đến đây là kết thúc. Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe.

Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của Tản Viên từ Phán sự lục - Mẫu 4

Xin chào các bạn, mình là Ngọc Anh. Hôm nay mình sẽ giới thiệu tới cô và các bạn về một tác phẩm mà mình rất ưa thích, đó chính là “Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên”.

“Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên” thuộc tập “Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ là một kiệt tác của văn hóa Việt. Các tác phẩm trong tập sách này, dù sử dụng cốt truyện dân gian, nhưng lại được tác giả sáng tạo thêm một số chi tiết kỳ ảo. Điều này làm tăng độ sâu của thông điệp và giá trị trong “Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên” 

Tác phẩm kể về Ngô Tử Văn, một người đọc sách có tính cách mạnh mẽ và quả cảm. Chàng đã dũng cảm đốt đền để trừ hại cho dân chúng, đối đầu với tên tướng giặc Bách hộ họ Thôi. Ngô Tử Văn thậm chí phải đối mặt với hồn ma đe dọa ở Minh ty. Chàng thông minh vạch trần tội ác của tên tướng giặc, đồng thời đấu tranh vì công bằng và lẽ phải. Thành công của chàng khiến Diêm Vương phải trừng phạt tên tướng giặc, và chàng được phong chức Phán sự tại đền Tản Viên. 

Tác phẩm này là bức tranh phản ánh xã hội thực tại thời Lê Sơ, với sự bất công, tham lam, lạm dụng quyền lực. Hành động đốt đền của Ngô Tử Văn thể hiện lòng tin vào chiến thắng của chính nghĩa, và tác phẩm ca ngợi những con người can đảm, thẳng thắn, dám đứng lên bảo vệ lẽ phải. 

Bởi vì được viết bởi danh sĩ nổi tiếng Nguyễn Dữ, tác phẩm “Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên” không chỉ có giá trị nghệ thuật cao mà còn kết hợp độc đáo giữa hiện thực và kì ảo. Sử dụng thể loại truyền kì và văn xuôi tự sự, tác giả phản ánh hiện thực qua những chi tiết hoang đường, thể hiện quan điểm của mình. Nhân vật chính Ngô Tử Văn, một anh hùng trí tuệ, dũng cảm và cương trực, được xây dựng rõ nét. Cùng với đó, Diêm Vương, tên tướng bại trận, được mô tả rõ nét qua lời nói và cử chỉ. Câu chuyện mở đầu bằng sự kiện Ngô Tử Văn đốt đền, tạo điểm độ kịch tính. Cốt truyện ngày càng hấp dẫn, với ngôn ngữ phong phú, ẩn dụ và biện pháp tu từ, tạo nên sức cuốn hút đặc biệt. 

Đó là tổng quan về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm “Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên”. Đây thực sự là một kiệt tác kì ảo trong văn chương trung đại Việt Nam. Hy vọng sau bài giới thiệu của mình, bạn sẽ muốn khám phá thêm về thông điệp và giá trị mà tác giả muốn truyền đạt. Xin cảm ơn cô và các bạn đã dành thời gian lắng nghe. 

Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của Tản Viên từ Phán sự lục - Mẫu 5

Truyện kể về nhân vật Ngô Tử Văn, đó là một con người khảng khái, cương trực, thấy sự tà gian thì không thể chịu được. Ông đã tức giận trước sự “hung yêu tác quái”của tên hung thần và cuối cùng ông đã ra tay đốt đền – một việc làm mà trong nhân gian không ai dám làm, thậm chí còn khiếp sợ trước sự tàn bạo của tên hung thần quái ác.

Nhưng Ngô Tử Văn thì ngược lại, ông không hề khiếp sợ trước những lời đe dọa của tên hung thần cũng như trước khung cảnh ghê rợn nơi cõi âm. Ông còn tỏ ra cứng cỏi, bất khuất trước Diêm Vương đầy uy lực. Bằng chính nghĩa và sự dũng cảm, cương trực đấu tranh cho chính nghĩa, cuối cùng, Ngô Tử Văn đã chiến thắng, giải trừ được tai họa đem lại an lành cho nhân dân và được tiến cử vào chức phán sự đền Tản Viên, đảm đương nhiệm vụ giữ gìn công lí.

Tóm lại, Chuyện chức phán sự đền Tản Viên đề cao tinh thần khảng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân của Ngô Tử Vàn, một người trí thức Việt; đồng thời thể hiện niềm tin công lí, chính nghĩa nhất định sẽ thắng gian tà.

Nghệ thuật kể lại hết sức lôi cuốn, nhân vật được xây dựng khá sắc nét, tình tiết và diễn biến truyện giàu kịch tính, truyện đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Câu chuyện mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Sự chiến thắng của Ngô Tử Văn sau nhiều gian nguy, thử thách có ý nghĩa khẳng định niềm tin chính nghĩa nhất định sẽ thắng gian tà. Đề cao nhân vật Ngô Tử Văn, truyện còn có ý nghĩa thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ, sự đấu tranh triệt để với cái xấu, cái ác để bảo vệ nhân dân, bảo vệ chính nghĩa.

Truyện còn có ý nghĩa phê phán gay gắt, trước hết là phê phán tên tướng giặc xảo quyệt, lúc sống là giặc xâm lược, lúc chết cũng không từ bỏ dã tâm tham lam, hung ác.

Qua các chi tiết hư cấu, hoang đường, truyện còn phơi bày hiện thực đầy rẫy những bất công từ cõi trần đến cõi âm: kẻ ác được sung sướng, người lương thiện chịu oan ức, thánh thần ở cõi âm cũng tham lam của đút, bao che cho kẻ lộng hành. Những hiện tượng bất công ở cõi âm chính là tấm gương phản chiếu những bất công trong xã hội đương thời.

Qua câu chuyện này, tác giả muốn nhắn nhủ rằng: Hãy đấu tranh đến cùng chông cái xấu, cái ác. Chỉ có đấu tranh dũng cảm mới đem lại chiến thắng cho chính nghĩa.

Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của Tản Viên từ Phán sự lục - Mẫu 6

Nguyễn Dữ là nhà văn nổi tiếng với cảm quan hiện thực đầy tinh tế về cuộc sống cùng sự nhạy bén trong việc sử dụng ngôn từ. Không chỉ vậy, ông còn là một nhà văn với tinh thần nhân đạo sâu sắc, mới mẻ. Điều này đã được thể hiện thông qua tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.”

Giá trị nhân đạo là sự quan tâm đến con người mà biểu hiện của giá trị nhân đạo là lòng thương người, sự cảm thông, bênh vực con người. Mỗi một tác phẩm thì giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo biểu hiện ở khía cạnh khác nhau. Giá trị nhân đạo trong tác phẩm trước hết thể hiện ở tiếng nói lên án những thế lực xấu xa, chuyên ức hiếp dân lành. Ở làng Tử Văn sống trước có một ngôi đền linh ứng nhưng giờ đã thành ngôi đền có hồn của tên giặc xâm lược tử trận gần đó làm yêu quái trong dân gian. Hồn ma còn đút lót, dọa nạt những vị thần xung quanh. Khi có nguy cơ bị vạch mặt ở dưới âm phủ, thì hắn lại giở trò lấp liếm. Trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, tác giả đã vạch trần bộ mặt gian tà của không ít kẻ đương quyền “quen dùng chước dối lừa, thích làm trò thảm ngược”. Trong câu nói buột miệng của Tử Văn: “Sao mà nhiều thần quá vậy?” cũng cho ta thấy một hiện thực của xã hội phong kiến lúc bấy giờ: xã hội có quá nhiều kẻ hữu danh vô thực, lợi dụng địa vị, quyền thế làm điều bất chính. Nguyễn Dữ viết Truyền kì mạn lục vào giai đoạn nhà Lê suy tàn, nội chiến liên miên, cái ác hiện hữu khắp nơi, những tên quan lại thì cậy thế ức hiếp dân lành. Tiếng nói tố cáo của Nguyễn Dữ cũng chính là tố cáo những thế lực xấu xa đương thời: Bọn quan lại tham lam, nhũng nhiễu ngang nhiên vơ vét, đục khoét, ăn hối lộ, bao che kẻ ác, dung túng cho kẻ xấu lộng hành, gây ra bao nỗi oan ức, khổ sở cho dân lành.

Ngoài ra, giá trị nhân đạo của tác phẩm còn thể hiện ở tiếng nói ca ngợi chính nghĩa, mà nổi bật trong đó là hình tượng của Ngô Tử Văn. Trong khi mọi người đều sợ hãi, không dám làm gì quỷ thần ở ngôi đền gần làng thì Tử Văn cương quyết, ung dung, tắm rửa sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt hủy ngôi đền. Hành động đó xuất phát từ mong muốn diệt trừ yêu ma, trừ hại cho dân, cũng từ đó giúp ta thấy được cốt cách của một người dũng cảm, tin vào chính nghĩa, bênh vực người lương thiện của chàng. Sự khẳng khái, cương trực của Tử Văn còn thể hiện qua thái độ của chàng với hồn ma tên tướng giặc. Khi sống hắn là kẻ xâm lược nước ta, đến khi bỏ mạng ở nước Nam thì lại tranh miếu Thổ địa, vậy mà còn láo xược dám đến mắng mỏ, đe dọa Tử Văn. Trước sự ngang ngược trắng trợn của hồn ma tướng giặc, chàng không hề khiếp sợ mà vẫn “ngồi ngất ngưởng tự nhiên”. Điều đó càng chứng tỏ một khí phách cứng cỏi, một niềm tin vào chính nghĩa, sự đúng đắn trong hành động của Ngô Tử Văn. Vì cảm kích hành động chính nghĩa của chàng mà Thổ thần đã đến dặn dò chàng, đồng thời nhận lời giúp đỡ nếu Tử Văn cần đến người làm chứng. ". Khi đối diện trước Diêm Vương uy nghiêm, Tử Văn đấu tranh vạch tội tên tướng giặc bằng những lí lẽ, bằng chứng không thể chối cãi, giọng điệu đanh thép vững vàng. Chàng không chịu khuất phục trước uy quyền, kiên quyết đấu tranh cho công lí và lẽ phải đến cùng. Và công lí đã chiến thắng cái ác, hồn ma bị trừng phạt nặng nề, còn Tử Văn thì được ban thưởng.

Truyền kỳ mạn lục là tập truyện có nhiều thành tựu nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật dựng truyện, dựng nhân vật. Nó vượt xa những truyện ký lịch sử vốn ít chú trọng đến tính cách và cuộc sống riêng của nhân vật, và cũng vượt xa truyện cổ dân gian thường ít đi sâu vào nội tâm nhân vật. Tác phẩm kết hợp một cách nhuần nhuyễn, tài tình những phương thức tự sự, trữ tình và cả kịch, giữa ngôn ngữ nhân vật và ngôn ngữ tác giả, giữa văn xuôi, văn biền ngẫu và thơ ca. Lời văn cô đọng, súc tích, chặt chẽ, hài hòa và sinh động. Truyền kỳ mạn lục là mẫu mực của thể truyền kỳ, là "thiên cổ kỳ bút", là "áng văn hay của bậc đại gia", tiêu biểu cho những thành tựu của văn học hình tượng viết bằng chữ Hán dưới ảnh hưởng của sáng tác dân gian. Điều đó đã được thể hiện rõ rệt thông qua “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”

Có thể nói, tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là một tác phẩm mang giá trị nhân đạo sâu sắc. Tác phẩm đã lên tiếng tố cáo những thế lực xấu xa, đồng thời thể hiện tiếng nói thông cảm, trân trọng và đồng tình dành cho sự lương thiện, cương trực của Ngô Tử Văn.

Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của Tản Viên từ Phán sự lục - Mẫu 7

"Truyền kì mạn lục" là tác phẩm tạo nên tên tuổi của Nguyễn Dữ trong nền văn học Việt Nam mà cụ thể hơn là văn học thời kì trung đại.Tác phẩm này ra đời vào khoảng thời gian nửa đầu thế kỉ XVI, bao gồm 20 truyện được viết bằng chữ Hán.Một trong những truyện tiêu biểu của "Truyền kì mạn lục" là "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên".

Truyền kì là "một thể văn xuôi tự sự thời trung đại phản ánh hiện thực qua những yếu tố kì lạ, hoang đường.Trong truyện truyền kì, thế giới con người và thế giới cõi âm với những thánh thần, ma quỷ có sự tương giao".Đó cũng chính là yếu tố tạo nên sự hấp dẫn đối với người đọc bao thế hệ.Ẩn đằng sau những chi tiết hoang đường ấy là những vấn đề then chốt của hiện thực, những quan niệm, tư tưởng và thái độ của tác giả."Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" kể về việc kẻ sĩ Ngô Tử Văn đốt đền của viên Bách hộ họ Thôi đã tử trận làm yêu làm quái, gây hại cho dân lành.Hắn đe dọa và kiện Tử Văn ở Minh ti. Được Thổ công mách bảo cách đối phó với tên hung thần ấy nên khi bị giải đi xuống âm phủ Ngô Tử Văn đã vạch trần những tội ác mà hồn viên Bách hộ gây ra. Kẻ ác bị trừng phạt, Ngô Tử Văn được sống lại.Nhờ sự tiến cử của Thổ công mà chàng được nhận một chức phán sự ở đền Tản Viên.Sau đó, Tử Văn "thu xếp việc nhà rồi không bệnh mà mất".

Nhân vật Ngô Tử Văn được Nguyễn Dữ giới thiệu một cách trực tiếp bằng những lời văn ngắn gọn: "Ngô Tử Văn tên là Soạn, người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang. Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực".Đó cũng là những lời văn thể hiện thái độ ngợi khen về tính cách, phẩm chất con người Ngô Tử Văn của tác giả.Tức giận vì không thể chịu được sự gian tà nên chàng đã đốt đền của viên Bách hộ họ Thôi đã tử trận "làm yêu làm quái trong dân gian".Trước khi thực hiện hành động này, Tử Văn đã "tắm gội sạch sẽ, khấn trời" rồi châm lửa đốt. Trong khi tất cả mọi người xung quanh đều lo sợ thay cho chàng thì chàng "vẫn vung tay không cần gì cả", không mảy may suy nghĩ đến hậu quả khôn lường. Hành động đốt đền của Tử Văn đã thể hiện sự quyết liệt, dũng cảm, ngay thẳng, chính trực của một kẻ sĩ trong xã hội.Chàng tiêu diệt cái ác vì muốn mang lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Ngỡ tưởng chỉ cần đốt đền là mọi việc xong xuôi nhưng Ngô Tử Văn "thấy trong mình khó chịu, đầu lảo đảo và bụng run run, rồi nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét". Chàng thấy hồn ma tướng giặc đến đòi lại đền và nói những lời đe dọa: "Biết điều thì dựng trả ngôi đền như cũ. Nếu không thì, vô cớ hủy đền Lư Sơn, Cố Thiệu sẽ khó lòng tránh khỏi tai vạ".Trước những lời đe dọa ấy, Tử Văn không chút run sợ, "ngồi ngất ngưởng tự nhiên" bởi đấu tranh cho cái thiện chưa bao giờ là việc làm sai trái. Hồn ma viên Bách hộ họ Thôi có ngoại hình cao lớn, khôi ngô, trên đầu đội mũ trụ, nói những lời đạo lý nhưng thực chất lại là một kẻ hung ác, gian xảo. Khi sống, hắn theo Mộc Thạnh sang "lấn cướp" nước ta, đến khi chết đi trở thành hồn ma thì hắn lại chiếm đền của Thổ công làm nơi trú ngụ cho mình. Những lời đạo lí giả dối không thể che giấu đi bản chất xảo trá, bạo tàn của hắn.Ngô Tử Văn tin rằng hành động của mình là đúng, là việc chính nghĩa nên làm để bảo vệ cuộc sống của nhân dân nước Việt.

Nhờ có cuộc gặp gỡ với Thổ công mà Tử Văn thấy rõ được những hành động "hung yêu tác quái", quấy rầy hại dân của hồn ma tướng giặc. Thổ công bày cách giúp Tử Văn "khỏi phải chết một cách oan uổng" khi bị hồn ma kiện ở dưới chốn Minh ti.Chàng bị hai tên quỷ sứ bắt xuống dưới âm phủ. Đó là một không gian đáng sợ đến mức ghê rợn: "gió tanh sông xám, hơi lạnh thấu xương", "mấy vạn quỷ Dạ Xoa đều mắt xanh tóc đỏ, hình dáng nanh ác",...Cảnh tượng ấy không làm cho Tử Văn khiếp sợ, chàng rất cứng cỏi, "không chịu nhún nhường" trước những lời buộc tội của hồn ma tướng giặc. Cuộc cãi cọ của Tử Văn và hồn ma tướng giặc mãi chưa phân phải trái nên Tử Văn đã xin Diêm Vương "đem tư giấy đến đền Tản Viên để hỏi" để xác nhận sự thật, phân xử cho công bằng. Thấy vậy, người đội mũ trụ đã có những lời nói đỡ cho Tử Văn: "Gã kia một kẻ học trò,thật là ngu bướng,quả đáng tội lắm. Nhưng đã trách mắng như vậy, cũng đủ răn đe rồi. Xin đại vương khoan dung tha cho hắn để tỏ cái đức rộng rãi. Chẳng cần đòi hỏi dây dưa.Nếu thẳng tay trị tội nó, sợ hại đến cái đức hiếu sinh".Thoạt đầu người đọc ngỡ tưởng đó là lòng tốt của hồn ma tướng giặc nhưng thực chất đó chỉ là cách mà hắn tự bao biện, bênh vực cho chính mình.

Sau khi Diêm Vương sai người đi chứng thực, sự thật được làm sáng tỏ, tướng giặc bị "lồng sắt chụp vào đầu, khẩu gỗ nhét vào miệng", bỏ vào ngục Cửu U. Ngôi mộ của tên tướng giặc "tự dưng thấy bị bật tung lên, hài cốt tan tành ra như cám vậy". Đó là sự trừng phạt thích đáng cho những kẻ làm điều phi nghĩa, gian tà. Tử Văn về nhà mới biết mình đã chết được hai ngày, một tháng sau đó, chàng nhận chức phán sự ở đền Tản Viên do Thổ công tiến cử rồi "không bệnh mà mất".

"Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" hấp dẫn, lôi cuốn người đọc bởi các chi tiết kì ảo, có sự đan xen các câu chuyện về con người, ma quỷ, chuyện trần gian, địa ngục, chuyện chết đi và sống lại của Ngô Tử Văn,...Chi tiết Diêm Vương xử kiện ở dưới âm phủ đã thể hiện niềm tin của con người vào công lí xã hội. Nếu trên cõi trần gian cái ác có thể hoành hành, không bị trừng trị thì xuống dưới âm phủ mọi tội ác đều bị trừng trị thích đáng. Chi tiết này đã đẩy xung đột truyện lên cao trào để Ngô Tử Văn có cơ hội bộc lộ sự cương trực và bản lĩnh của mình. Đồng thời cũng có ý nghĩa giáo dục ý thức sống và hành động của con người, con người hãy sống hướng thiện, làm theo lẽ phải bởi "ở hiền gặp lành", "ác giả ác báo".

"Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" của Nguyễn Dữ đã ngợi ca sự cương trực, khảng khái và bản lĩnh chống lại cái ác, bảo vệ lẽ phải của Ngô Tử Văn. Chàng là đại diện tiêu biểu cho tầng lớp trí thức của nước ta lúc bấy giờ dũng cảm đấu tranh với cái ác. Bên cạnh đó, truyện cũng thể hiện niềm tin tưởng của tác giả Nguyễn Dữ vào công lí và chính nghĩa trong xã hội. Đó là lí do mà "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" vẫn còn vẹn nguyên giá trị đến ngày hôm nay.