Tài liệu tác giả tác phẩm Ông lão bên chiếc cầu Ngữ văn lớp 9 Cánh diều gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Ông lão bên chiếc cầu lớp 9.

Tác giả tác phẩm: Ông lão bên chiếc cầu - Ngữ văn 9

I. Tác giả Hê - minh - uê

- Hê - minh - uê sinh năm 1961, trong một gia đình trí thức tại Mỹ.

- Năm 19 tuổi, ông từng tham gia chiến tranh thế giới thứ I (1914-1918)  và bị tan vỡ ảo tưởng tốt đẹp về quan hệ trong xã hội đương thời. Sau khi rời khỏi chiến trường, ông bị ám ánh và chịu sự tác động của chiến tranh, không hòa nhập với cuộc sống, họ chủ yếu tìm sự bình yên trong men rượu và tình yêu.

- Sau khi sang Pháp, ông vừa làm báo vừa sáng tác văn học. Đến năm 1923, cuốn sách đầu tiên của ông được xuất bản tại đây.

- Năm 1939, chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, Hê-minh-uê tiếp tục tham gia lực lượng quân Đồng minh và là 1 trong những người đầu tiên tiến vào giải phóng Pa-ri. 

- Mục đích cầm bút sáng tác của ông là : “Viết một áng văn xuôi đơn giản và trung thực về con người”.

- Ông thường chọn một số đề tài: Chiến tranh, cuộc sống sôi động của những người đi săn cá, săn voi, đấu bò,…

- Những áng văn của ông thường ngắn gọn, giản dị, vừa sôi nổi mãnh liệt và suy tư sâu sắc.

II. Tìm hiểu văn bản Ông lão bên chiếc cầu

1. Thể loại

- Tác phẩm Ông lão bên chiếc cầu thuộc thể loại: truyện ngắn.

2. Xuất xứ

- Lê Huy Bắc chủ biên và giới thiệu, dịch, NXB Văn học, Hà Nội, 2004.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm.

4. Bố cục Ông lão bên chiếc cầu

- Phần 1 (từ đầu đến…ông lão vẫn ngồi đó): bối cảnh truyện và giới thiệu khái quát về ông lão.

- Phần 2 (đoạn còn lại): cuộc đối thoại giữa ông lão và nhân vật “tôi”

5. Tóm tắt Ông lão bên chiếc cầu

Ông lão – một nhân vật không rõ tên tuổi, được tác giả khai thác những khía cạnh trong cuộc nói chuyện giữa ông và tác giả. Đó không chỉ là một ông lão ngồi bên cầu mà nhân vật “tôi” gặp được mà ông là đại diện cho rất nhiều số phận con người bị ảnh hưởng bởi chiến tranh. Ông là một người có chân dung bụi bặm, xám bẩn nhưng ánh lên sau đó là tấm lòng lương thiện sâu sắc dành cho các con vật nuôi của mình. Từ cuộc nói chuyện này, chúng ta thấy được số phận hẩm hiu của ông lão già nua, vì thời cuộc đã trở thành nạn nhân không may của thảm cảnh chiến tranh trong cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha (1936-1939).

5. Giá trị nội dung Ông lão bên chiếc cầu

- Văn bản Ông lão bên chiếc cầu là là cuộc nói chuyện giữa nhân vật ông lão và tác giả. Từ cuộc nói chuyện này, chúng ta thấy được số phận hẩm hiu của ông lão già nua, vì thời cuộc đã trở thành nạn nhân không may của thảm cảnh chiến tranh trong cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha (1936-1939). Ở đây, Hemingway chỉ ghi nhận sự tàn bạo phi lý của chiến tranh mà không hề biểu lộ xúc động nào.

6. Giá trị nghệ thuật Ông lão bên chiếc cầu

- Tác giả đã rất thành công trong việc tạo dựng tình truyện, lối kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Ông lão bên chiếc cầu

1. Đề tài, mối cảnh truyện

- Đề tài: Số phận con người và loài vật trong chiến tranh.

- Bối cảnh: nội chiến Tây Ban Nha.

- Ngôi kể thứ nhất.

- Các nhân vật: tôi, ông lão.

2. Nhân vật ông lão

- Nhân vật ông lão là một người có chân dung bụi bặm, xám bẩn nhưng ánh lên sau đó là tấm lòng lương thiện sâu sắc dành cho các con vật nuôi của mình.

- Câu chuyện dự báo cái chết có thể đến với ông vì đang xảy ra chiến tranh nhưng ông nhất quyết không chịu đi vì lo cho vật nuôi của mình.

- Chi tiết về ngày “Chủ nhật Phục sinh”; và “niềm may mắn” của ông lão hoàn toàn đối lập với cảnh ngộ của ông lão. Ngày lễ Phục sinh đánh dấu sự sống trở lại của Chúa, và “niềm may mắn” khi giống mèo có thể tự xoay sở. Thế nhưng còn ông lão, có thể ông sẽ phải đối mặt với cái chết khi quân đội phát xít đang đến gần.

- Ông lão không tên: đại diện cho rất nhiều số phận con người bị ảnh hưởng bởi chiến tranh.

3. Ý nghĩa, thông điệp truyện

- Thông điệp:

+ Chiến tranh chỉ đem đến mất mát, đau thương

+ Con người dù trong hoàn cảnh nào cũng luôn giữ cho mình sự lương thiện và tình yêu thương.

- Ý nghĩa: nhắc nhở con người phải biết trân trọng, giữ gìn nền hòa bình trên toàn thế giới.

IV. Đọc tác phẩm: Ông lão bên chiếc cầu

ÔNG LÃO BÊN CHIẾC CẦU

Hê-minh-uê

1. Ông lão mặc bộ đồ rất bẩn, đeo đôi kính gọng thép đang ngồi bên lề đường. Có một chiếc cầu phà bắc qua sông. Xe chở hàng, xe tải, đàn ông, đàn bà và trẻ con đang vượt qua. Mấy chiếc xe hàng, do lừa kéo, chậm rãi bò lên bờ dốc khi qua khỏi cầu. Binh lính giúp đẩy hộ. Mấy chiếc xe tải chuyển bánh chạy trước. Những người nông dân lê chân trong bụi đất ngập đến mắt cá. Nhưng ông lão vẫn ngồi đấy, không nhúc nhích. Lão quá mệt để đi tiếp. Nhiệm vụ của tôi là băng qua cầu, thăm dò đầu cầu bên kia và tìm xem bước tiến của quân địch. Tôi thu xếp xong mọi thứ rồi quay lại. Bấy giờ chỉ còn vài chiếc xe ngựa và ít người rớt lại, nhưng ông lão vẫn ngồi đó.

2. "Bác từ đâu đến?”, tôi hỏi.

"Từ Xan Các-lốt (San Carlos).", lão đáp và mỉm cười.

Đấy là quê hương của lão. Lão hãnh diện và mỉm cười khi có người nhắc đến.

"Tôi nuôi gia súc.”, lão giải thích.

"Tuyệt!", tôi tiếp lời song thật chưa hiểu hết.

“Ù", lão nói, “tôi ở lại, anh biết đấy, để chăm nom gia súc. Tôi là người cuối cùng rời khỏi thị trấn Xan Các-lốt.".

Trông lão chẳng giống người chăn cừu hay nuôi gia súc tí nào. Tôi nhìn bộ đồ bẩn màu đen, khuôn mặt xám bẩn, đôi kính gọng thép của lão và hỏi: “Chúng thuộc loại nào?".

“Nhiều loài.", lão trả lời và lắc đầu, "Tôi phải để chúng lại.".

Tôi đang quan sát chiếc cầu và miền đồng bằng trông hệt như ở châu Phi của vùng châu thổ E-brô (Ebro)(1) và tự nhủ chẳng biết bao lâu nữa, chúng tôi mới có thể thấy quân thù. Tôi lắng nghe để xem có tiếng động nào là dấu hiệu chứng tỏ chúng đang đến. Ông lão vẫn ngồi đấy.

“Chúng là loại gì?”, tôi hỏi.

"Có ba loại cả thảy”, lão giải thích, “hai con dê, một con mèo, và bốn cặp chim bồ câu.".

“Và bác đã thả chúng?”, tôi hỏi.

“Ừ. Bởi vì pháo. Đại uý bảo tôi phải rời đi bởi vì pháo.".

“Bác sống một mình à?”, tôi tiếp tục hỏi trong lúc đang nhìn về phía bên kia cầu, nơi những chiếc xe ngựa cuối cùng đang vội vã lăn bánh xuống bờ dốc.

“Ừ.", lão đáp, “Chỉ sống với mấy con vật mà tôi mới kể. Con mèo, dĩ nhiên, sẽ tự xoay xở được. Giống mèo có thể tự kiếm ăn lấy. Nhưng tôi không biết điều gì sẽ xảy ra với các con khác.".

"Bác theo phái nào?”, tôi hỏi.

"Tôi không quan tâm đến chính trị.”, lão đáp, “Tôi đã 76 tuổi. Tôi đã đi được 12 ki-lô-mét. Và tôi nghĩ chẳng nên đi nữa.".

“Bác không thể ở lại nơi này.", tôi nói, "Nếu bác muốn đi nhờ xe, thì hãy còn vài chiếc đang dỗ trên lối rẽ về hướng Tô-rơ-tô-sa (Tortosa)”.

“Tôi ngồi thêm lát nữa”, lão nói, “rồi sẽ đi. Những chiếc xe ấy về đâu?".

“Đến Bác-xê-lô-na (Barcelona)(3).", tôi đáp.

"Tôi không quen ai ở đó”, lão nói, “dẫu sao thì cũng cảm ơn anh. Cảm ơn anh rất nhiều.".

Lão lơ đãng và mệt mỏi nhìn tôi, rồi nói như muốn chia sẻ nỗi lo với người khác:

"Con mèo sẽ tự xoay xở được, tôi chắc thế. Chẳng cần phải lo cho nó. Nhưng còn những con khác. Anh nghĩ gì về chúng?”.

“Chẳng sao, chúng có thể tự lo được.”.

"Anh tin vậy sao?".

"Tại sao không?”, tôi nói, rồi nhìn sang bờ bên kia, nơi ấy bây giờ chẳng còn một

chiếc xe nào nữa.

“Nhưng chúng làm sao tránh được đạn pháo một khi tôi bị buộc phải rời đi vì

pháo kích?".

“Bác có mở chuồng chim ra không?". Tôi hỏi.

"Có.".

“Vậy thì chúng sẽ bay.".

“Ừ, chắc chắn chúng sẽ bay. Nhưng còn những con khác. Tốt hơn hết là không nên nghĩ gì về chúng.”, lão nói.

“Nếu cháu là bác, cháu sẽ đi”, tôi giục, “cố đứng dậy và đi ngay.".

“Cảm ơn.", lão đáp và co chân gượng đứng dậy, lảo đảo rồi ngồi bệt trở lại trên con đường đầy bụi.

"Tôi phải trông nom chúng.”, lão buồn bã nói, nhưng không phải với tôi, “Tôi chỉ quan tâm đến mấy con vật.".

Tôi không biết phải nói gì với lão. Hôm ấy là Chủ nhật Phục sinh. Quân đội phát xít đang tiến về E-brô. Bầu trời u ám dường như sà thấp xuống, vì thế, máy bay của chúng không hoạt động được. Điều ấy cùng với thực tế là giống mèo có thể tự xoay xở, đã mang lại cho ông lão niềm may mắn.

Xem thêm các bài Tóm tắt tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 9 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Tác giả - tác phẩm: Làng

Tác giả - tác phẩm: Ông lão bên chiếc cầu

Tác giả - tác phẩm: Chiếc lược ngà

Tác giả - tác phẩm: Chiếc lá cuối cùng

Tác giả - tác phẩm: Bàn về đọc sách

Tác giả - tác phẩm: Khoa học muôn năm