Khám phá trang 26 Công nghệ 9: Vì sao lại ưu tiên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học trong phòng, trị bệnh cho cây ăn quả có múi?
Trả lời:
Ưu tiên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học trong phòng, trị bệnh cho cây ăn quả có múi vì:
+ Bảo vệ môi trường và hệ sinh thái.
+ An toàn cho người trồng, chăm sóc và người sử dụng (không để lại tồn dư thuốc trong nông sản).
+ Đảm bảo chất lượng và đáp ứng các yêu cầu khắt khe khi xuất khẩu sang các thị trường bên ngoài, đặc biệt là các thị trường khó tính
Kết nối năng lực trang 26 Công nghệ 9: Nêu một số biện pháp đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường trong quá trình trồng và chăm sóc cây ăn quả có múi.
Trả lời:
Một số biện pháp đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường trong quá trình trồng và chăm sóc cây ăn quả có múi:
- Hạn chế sử dụng các chất hóa học.
- Khi bón phân, vun xới, tỉa, dặm diệt cỏ dại và phòng trừ sâu cần đeo bao tay và xử lý rác thải đúng nơi quy định, đảm bảo vệ sinh môi trường.
- Tận dụng các chất thải hữu cơ để ủ phân hữu cơ.
Luyện tập 1 trang 27 Công nghệ 9: Phân tích đặc điểm thực vật học và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả có múi.
Trả lời:
Đặc điểm thực vật học và yêu cầu ngoại cảnh của cây có múi:
* Đặc điểm thực vật học:
- Rễ: hệ rễ cọc bao gồm rễ chính và rễ bên. Rễ chính cắm sâu xuống đất giúp cây đứng vững, rễ bên phân bố nông và phát triển mạnh ở tầng đất mặt từ 10 – 30 cm.
- Thân, cành: nhiều cành, phân cành thấp.
- Lá: thường có màu xanh, mọc so le, phiến hình trái xoan hoặc thuôn dài.
- Hoa: thường là hoa lưỡng tính, có thể mọc đầu cành hoặc mọc từ nách lá. Hoa đơn hoặc chùm, cánh hoa thường có màu trắng hoặc trắng ngả vàng.
- Quả: thường có hình cầu, vỏ quả dày, thường có màu xanh khi chín chuyển sang màu vàng, bên trong gồm nhiều múi mọng nước, có vị chua hoặc ngọt tuỳ loại, hạt màu trắng ngà.
* Yêu cầu ngoại cảnh:
- Nhiệt độ: nhiệt độ thích hợp từ 12 – 39 độ C. Tuy nhiên, nhiệt độ thích hợp nhất là 23 đến 29 độ C.
- Lượng mưa và độ ẩm: Lượng mưa khoảng từ 900 – 1200 ml/năm và độ ẩm không khí từ 70 - 80%.
- Ánh sáng: ưa sáng, ánh sáng trực tiếp giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt.
- Đất trồng: đa dạng đất, tuy nhiên đất thích hợp nhất là phù sa hoặc đất thịt pha cát, độ pH từ 5,5 đến 6,4.
- Gió: tốc độ vừa phải, nơi gió lớn cần phải bố trí hệ thống cây chắn gió hợp lí.
Luyện tập 2 trang 27 Công nghệ 9: Trình bày kĩ thuật trồng, chăm sóc cây có múi. Nêu một số biện pháp kĩ thuật tỉa cành, tạo tán cây ăn quả có múi
Trả lời:
- Kĩ thuật trồng cây có múi (cây bưởi):
+ Thời vụ: vụ xuân và vụ thu
+ Khoảng cách: 5m × 5m hoặc 5m × 6m
+ Chuẩn bị hố trồng: Kích thước hố 60cm × 60cm × 60cm. Bón phân lót cho hố từ 20 – 30kg phân hữu cơ + 1kg phân kali + 1kg supe lân. Trộn phân lót với đất vừa đào từ hố lên rồi lập lại xuống hố.
+ Trồng cây: Tạo một hố nhỏ chính giữa hố trồng, xé bỏ túi bầu và đặt cây xuống, lấp đất cao hơn mặt bầu từ 2 – 3 cm, nén chặt gốc cây. Vun đất mặt vào quanh gốc cây, cắm cọc vào quanh gốc và buộc cố định cho cây. Phủ gốc bằng xác thực vật khô và tưới đẫm nước xung quanh.
- Kĩ thuật chăm sóc cây có múi (cây bưởi):
+ Làm cỏ, vun xới: 2 – 3 lần/năm.
+ Bón phân thúc:
Thời kì kiến thiết cơ bản: chia làm 4 lần, bón vào tháng 3, 6, 8, 12. Bón bằng cách rạch rãnh xung quanh tán cây, rải phân rồi lấp đất hoặc hòa loãng vào nước rồi tưới xung quanh gốc cây.
Thời kì kinh doanh: chia làm 4 lần (sau thu hoạch, khi cây bắt đầu ra hoa, khi cây đậu quả và sau lần 3 từ 1,5 đến 2 tháng). Bón bằng cách đào rãnh xung quanh cây theo hình chiếu của tán rộng, rải phân hữu cơ xuống trước, phân vô cơ sau, sau đó lấp đát và tưới nước, giữ ẩm.
+ Tưới nước:
Thời kì kiến thiết cơ bản: thường xuyên đủ nước, đảm bảo độ ẩm từ 65 – 70%
Thời kì kinh doanh: giai đoạn ra hoa, đậu quả và quả lớn thì 2 đến 3 ngày tưới 1 lần. Khi quả thành thục thì 15 đến 20 ngày tưới 1 lần. Giai đoạn sau thu hoạch, từ 10 đến 15 ngày tưới 1 lần.
+ Phòng, trừ sâu bệnh hại: thường xuyên cắt tỉa, quét vôi gốc cây, vệ sinh vườn. Sử dụng phân bón hợp lí để nâng cao sức đề kháng của cây. Khi có sâu hại cần kịp thời sử dụng các biện pháp phù hợp để tiêu diệt (bắt tay, bẫy, thuốc trừ sâu sinh học, hóa học…).
- Một số biện pháp kĩ thuật tỉa cành, tạo tán cây ăn quả có múi:
+ Thời kì kiến thiết cơ bản:
• Cuối năm 1 bấm ngọn để tạo cành cấp 1.
• Cuối năm 2, lựa chọn 3 – 5 cành cấp 1 khỏe và loại bỏ toàn bộ các cành cấp 2 đã phát sinh, bấm cành cấp 1 bị loại để tạo nhánh cấp 2.
• Cuối năm 3, loại bỏ bớt cành cấp 2 để tạo cành cấp 3, cấp 4.
+ Thời kì kinh doanh: Loại bỏ cành chết, cành bị tổn thương, cành sâu, bệnh. Cắt tỉa những quả nhỏ, dị hình, quả nhiễm sâu, bệnh…
Vận dụng trang 27 Công nghệ 9: Vận dụng kiến thức để thực hiện việc trồng và chăm sóc một loại cây có múi phù hợp với thực tiễn ở địa phương em.
Trả lời:
* Kĩ thuật trồng:
- Thời vụ
- Khoảng cách
- Chuẩn bị hố trồng
- Trồng cây
* Kĩ thuật chăm sóc:
- Làm cỏ, vun xới
- Bón phân thúc
- Tưới nước
- Biện pháp phòng, trừ sâu, bệnh hại
