Bài 11.1 trang 25 Sách bài tập KHTN 8: Trong các chất NaCl CaO H2SO4 CO2 MgO CuO số lượng oxide là

A. 1.                              B. 2.                           C. 3.                           D. 4.

Lời giải:

Đáp án đúng là: D

Có 4 oxide trong dãy là: CaO; CO₂; MgO; CuO.

Bài 11.2 trang 25 Sách bài tập KHTN 8: Trong các oxide CaO SO2 FeO CO CO2 MgO Na2O số lượng basic oxide/oxide base là

A. 3.                              B. 4.                           C. 5.                           D. 6.

Lời giải:

Đáp án đúng là: B

Các basic oxide/oxide base là: CaO; FeO; MgO; Na₂O.

Bài 11.3 trang 25 Sách bài tập KHTN 8: Sodium hydroxide (NaOH) ở dạng rắn là chất hút nước rất mạnh có thể dùng để làm khô một số chất khí có lẫn hơi nước và không phản ứng với NaOH. Không dùng NaOH để làm khô khí nào trong số các khí dưới đây?Giải thích.

A. Khí N₂ bị lẫn hơi nước.                                B. Khí CO bị lẫn hơi nước.

C. Khí SO₂ bị lẫn hơi nước.                              D. Khí H₂ bị lẫn hơi nước.

Lời giải:

Đáp án đúng là: C

Vì NaOH có phản ứng hóa học với SO₂.

2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O

Bài 11.4 trang 25 Sách bài tập KHTN 8: Nêu tên gọi và viết công thức hóa học của hai basic oxide oxide base hai acidic oxide/oxide acid và hai oxide lưỡng tính.

Lời giải:

* Hai basic oxide/oxide base:

    - CuO: Copper(II) oxide.

    - CaO: Calcium oxide.

* Hai acidic oxide/oxide acid:

    - P₂O₅: Diphosphorus pentoxide.

    - SO₂: Sulfur dioxide.

* Hai oxide lưỡng tính

    - Al₂O₃: Aluminium oxide.

    - ZnO: Zinc oxide.

Bài 11.5 trang 25 Sách bài tập KHTN 8: Cho các chất sau CuO MgO CO2 Fe2O3 SO2 CaO Na2O SO3.

a) Chất nào trong các chất trên phản ứng được với dung dịch KOH?
b) Chất nào trong các chất trên phản ứng được với dung dịch HCl?

Viết các phương trình hóa học minh họa.

Lời giải:

a) Các chất phản ứng được với dung dịch KOH là: CO₂, SO₂, SO₃.

Các phương trình hóa học của phản ứng xảy ra:

CO₂ + 2KOH → K₂CO₃ + H₂O

SO₂ + 2KOH → K₂SO₃ + H₂O

SO₃ + 2KOH → K₂SO₄ + H₂O

b) Các chất phản ứng được với dung dịch HCl là: CuO, MgO, Fe₂O₃, CaO, Na₂O.

Các phương trình hóa học của phản ứng xảy ra:

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

MgO + 2HCl → MgCl₂ + H₂O

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

Na₂O + 2HCl → 2NaCl + H₂O

Bài 11.6 trang 25 Sách bài tập KHTN 8: Viết phương trình hóa học của phản ứng tạo ra các oxide sau từ các đơn chất và oxygen: K2O, MgO, CO2, SO2, Al2O3, CuO, P2O5, CaO.

Lời giải:

Các phương trình hóa học:

4K + O₂ → 2K₂O

Bài 11.7 trang 25 Sách bài tập KHTN 8: Các chất sau đây là chất phản ứng và chất sản phẩm của ba phản ứng hóa học khác nhau: CuO, CO2, SO2, H2SO4, NaOH, CuSO4, Na2CO3, KOH, K2SO3, H2O. Viết ba phương trình hóa học từ các chất trên.

Lời giải:

Các phương trình hóa học của phản ứng:

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

SO₂ + 2KOH → K₂CO₃ + H₂O.

Bài 11.8 trang 25 Sách bài tập KHTN 8: Cốc nước vôi trong khi để trong không khí một thời gian thấy xuất hiện một lớp màng rắn trên bề mặt. Giải thích sự hình thành của lớp màng rắn và viết phương trình hóa học minh họa.

Lời giải:

Lớp màng rắn hình thành trên bề mặt nước vôi trong khi để trong không khí là CaCO₃, được tạo thành do Ca(OH)₂ tác dụng với CO₂ trong không khí.

Phương trình hoá học:

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O.

Bài 11.9 trang 26 Sách bài tập KHTN 8: Chia mẩu dây đồng thành hai phần bằng nhau.

- Phần 1 cho vào dung dịch HCl, không thấy hiện tượng gì xảy ra.

- Phần 2 đem đốt nóng trong không khí, một thời gian sau thu được chất rắn màu đen. Khi cho vào trong dung dịch HCl, thấy chất rắn màu đen tan ra và dung dịch có màu xanh.

Giải thích các hiện tượng diễn ra trong các quá trình trên. Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra (nếu có).

Lời giải:

Phần 1: Cu không tác dụng với dung dịch HCl.

Phẩn 2: Khi đốt nóng dây đồng (Cu) trong không khí sẽ có phản ứng:

CuO có màu đen, khi cho vào dung dịch HCl có phản ứng:

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

CuCl₂ vừa tạo thành tan trong nước tạo ra dung dịch có màu xanh.

Bài 11.10 trang 26 Sách bài tập KHTN 8: Khi để sắt trong không khí ẩm trên bề mặt của sắt sẽ xuất hiện một lớp gỉ (trong đó chủ yếu là các oxide của sắt: FeO, Fe2O3). Để làm sạch lớp gỉ này, người ta có thể dùng dung dịch HCl loãng. Giải thích việc làm trên. Viết các phương trình hóa học minh họa.

Lời giải:

Khi cho dung dịch HCl loãng lên bề mặt sắt bị gỉ, xảy ra các phản ứng của HCl với FeO và Fe₂O₃ tạo ra các muối FeCl₂ và FeCl₃ tan trong nước, vì vậy, bề mặt sắt được làm sạch gỉ.

Các phương trình hóa học minh họa:

FeO + 2HCl → FeCl₂ + H₂O

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O

Bài 11.11 trang 26 Sách bài tập KHTN 8: Dẫn khí CO2 từ từ qua dung dịch nước vôi trong (Ca(OH)2). Sau khi phản ứng kết thúc, trong dung dịch vẫn còn dư Ca(OH)2 và tạo ra 20 gam CaCO3. Tính thể tích khí CO2 (đkc) đã tham gia phản ứng.

Lời giải:

Phương trình hóa học: CO₂ + CaCO₃ → CaCO₃ ¯ + H₂O

Từ phương trình hóa học tính được số mol CO₂ bằng số mol CaCO₃ và bằng 0,2 mol.

Từ đó tính được thể tích khí CO₂ đã phản ứng là: 0,2 .24,79 = 4,958 lít.

Bài 11.12 trang 26 Sách bài tập KHTN 8: CaO được sử dụng nhiều trong sản xuất nông nghiệp và công nghiệp. Phương pháp phổ biến để sản xuất CaO là nung đá vôi (CaCO₃), phương trình hóa học của phản ứng xảy ra như sau:

CaCO₃ $\stackrel{t^o}{\to }$CaO + CO₂ ­

Để tạo ra được 7 tấn CaO cần phải dùng bao nhiêu tấn quặng đá vôi (chứa 80% CaCO₃) và sinh ra bao nhiêu kg khí CO₂?

Lời giải:

CaCO_{3 $\stackrel{t^o}{\to }$}CaO + CO₂ ­

                                               100g                 56g

                                               x tấn                 7 tấn                         

- Dựa vào phương trình hóa học tạo ra CaO từ CaCO₃, tính được khối lượng CaCO₃ cần dùng là $\frac{100.7}{56}=$12,5 tấn, khối lượng CO₂ tạo ra là 12,5 – 7,5 = 5,5 tấn (5500 kg).

- Gọi lượng quặng chứa 80% CaCO₃ cần dùng là a, ta có: $\frac{a.80}{100}=\mathrm{12,5}$

Từ đó tính được a = 15,625 tấn.

Bài 11.13 trang 26 Sách bài tập KHTN 8: Khi đốt nóng, kim loại R phản ứng mạnh với oxygen tạo ra oxide (ở thể rắn, màu trắng, không tan trong nước nhưng tan được trong dung dịch acid HCl).

a) Xác định công thức của oxide nói trên, biết kim loại R có hóa trị II và phần trăm khối lượng của kim loại R trong oxide là 60%.

b) Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra trong quá trình trên và cho biết oxide được tạo thành thuộc loại oxide nào. Giải thích.

c) Nêu một số ứng dụng của oxide trên trong thực tiễn.

Lời giải:

a) Đặt công thức của oxide là RO.

%m_R = 60% => $\frac{M_R}{M_R+16}.100\%=60\%\Rightarrow M_R=24$

Vậy kim loại R là magnesium, Mg.

Công thức oxide là MgO.

b) Phương trình hoá học:

2Mg + O_{2 $\stackrel{t^o}{\to }$}MgO.

MgO là oxide base/ basic oxide.

c) Một số ứng dụng của MgO:

- MgO được dùng làm chất trợ lưu hóa trong cao su tổng hợp Polychloroprene (CR), cũng là chất xúc tác tổng hợp Polyphenyleneoxide, các miếng đệm của sơn và giấy.

- MgO được sử dụng rộng rãi như một chất cách điện trong cáp điện chịu nhiệt.

- MgO là thành phần chính trong các lò sản xuất sắt và thép, các kim loại màu, thủy tinh hay xi măng vì chịu được nhiệt độ rất cao. 

- MgO là một thành phần chống cháy chính trong các vật liệu xây dựng với đặc tính nổi bật là chống cháy, chống mối, chống ẩm, chống nấm mốc và kháng nấm mốc, và độ bền. 

- MgO là một trong những thành phần của xi măng Portland trong các nhà máy chế biến khô.

- MgO còn được ứng dụng trong công nghệ gốm với tác dụng là chất trợ chảy và tăng khả năng chống rạn men.

- MgO được sử dụng rộng rãi trong việc xử lý đất, nước ngầm, xử lý nước thải, xử lý nước uống bằng cách ổn định độ pH.

- MgO được sử dụng để làm dịu cơn đau ợ nóng và chua của chứng đau dạ dày.

Lý thuyết KHTN 8 Bài 11: Oxide