Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh đang trong quá trình ôn tập tài liệu Soạn văn lớp 7: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động mới nhất, tài liệu bao gồm 3 trang, trả lời đầy đủ các câu hỏi lý thuyết chuẩn bị bài trong sách giáo khoa Ngữ văn 7, giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức và chuẩn bị cho kì thi môn Văn sắp tới. Chúc các em học sinh ôn tập thật hiệu quả và đạt được kết quả như mong đợi.

Mời các quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây:

CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Câu chủ động và câu bị động
a) Tìm chủ ngữ trong các câu sau:
(1) Mọi người yêu mến em.
(2) Em được mọi người yêu mến.
Gợi ý:
Mọi người / yêu mến em.
C                            V
Em/ được mọi người yêu mến.
C                         V
b) Chủ ngữ của hai câu trên có ý nghĩa khác nhau như thế nào?
Gợi ý:
- Ở câu (1), chủ ngữ "Mọi người" là chủ thể của hành động "yêu mến" hay "em" là chủ
thể của hoạt động "yêu mến"?
- Ở câu (2), chủ ngữ "Em" là chủ thể của hành động "yêu mến" hay "mọi người" là chủ
thể của hoạt động "yêu mến"?
c) Câu (1) là câu chủ động, câu (2) là câu bị động. Vậy thế nào là câu chủ động và thế nào
là câu bị động?
Gợi ý: Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động hướng vào
người, vật khác - chủ ngữ chỉ chủ thể hành động. Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ
người, vật được hoạt động của người, vật khác hướng vào - chủ ngữ chỉ đối tượng của
hoạt động.
2. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
Cho hai câu:
(1) Mọi người yêu mến em.
(2) Em được mọi người yêu mến.
Hãy chọn câu thích hợp để điền vào chỗ có dấu ba chấm trong đoạn văn sau và giải thích
tại sao em lại làm như vậy:
- Thuỷ phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng "ồ" nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là "vua toán"
của lớp từ mấy năm nay... Tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến.
(Theo Khánh Hoài)
Gợi ý: Chú ý câu đứng trước: Em tôi là chi đội trưởng, là "vua toán" của lớp từ mấy năm
nay. Câu này nói về "mọi người", các bạn trong lớp hay nói về Thuỷ - em?
Câu đứng trước câu cần lựa chọn, và cả đoạn văn đều đang nói về Thuỷ (em). Thuỷ (em)
trong đoạn này là đối tượng mà hoạt động hướng vào (được nói đến) chứ không phải là
chủ thể của hoạt động. Cho nên, điền vào vị trí dấu ba chấm phải là câu bị động (Em
được mọi người yêu mến.) thì mới đảm bảo mối liên kết giữa các câu trong mạch chung
của đoạn.
II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
1. Trong hai đoạn văn dưới đây, những câu nào là câu bị động?
a) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính,
trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong
hòm.
(Hồ Chí Minh)
b) Người đầu tiên chịu ảnh hưởng của thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có
tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam
bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa.
Tác giả "Mấy vần thơ" liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.
(Theo Hoài Thanh)
Gợi ý:
- a: Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng
có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.
- b: Người đầu tiên chịu ảnh hưởng của thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ.; Tác giả "Mấy vần
thơ" liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.
2. Nhận xét về tác dụng của việc dùng câu bị động trong hai đoạn văn trên.
Gợi ý: Xem xét mối quan hệ của câu bị động với các câu khác trong đoạn, với chủ đề của
cả đoạn.
- a: Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính,
trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong
hòm.
Trong trường hợp này, các câu bị động được lược bỏ thành phần chủ ngữ. Có thể khôi
phục: Có khi tinh thần yêu nước được người ta trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê,
rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi tinh thần yêu nước (được) người ta cất giấu kín đáo
trong rương, trong hòm. Việc lược bỏ chủ ngữ là nhằm tránh lặp thừa. Câu bị động trong
đoạn văn này được sử dụng để đảm bảo sự liên kết. Đối tượng nói đến ở đây là tinh thần
yêu nước chứ không phải chủ thể của tinh thần yêu nước. Câu đầu đoạn văn thể hiện rõ
điều này.
- b: Người đầu tiên chịu ảnh hưởng của thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có
tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam
lúc bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương
xa. Tác giả "Mấy vần thơ" liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.
Chủ đề của đoạn văn này là nói về Thế Lữ - "Người đầu tiên..." - "Tác giả "Mấy vần
thơ"..." chứ không phải nói về thơ Pháp, hay những người tôn vinh ông. Hai câu bị động
có chủ ngữ cùng hướng về một đối tượng và cùng thống nhất với chủ đề của đoạn.