Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh lớp 12 tác phẩm Số phận con người gồm đầy đủ nội dung, dàn ý phân tích, bố cục, tóm tắt hay nhất. Tài liệu có 5 trang đầy đủ những nét chính về văn bản như:

Các nội dung được Giáo viên nhiều năm kinh nghiệm biên soạn chi tiết giúp học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến thức từ đó dễ dàng nắm vững được nội dung tác phẩm Số phận con người Ngữ văn lớp 12.

Mời quí bạn đọc tải xuống để xem đầy đủ tài liệu Số phận con người – nội dung, dàn ý phân tích, bố cục, tóm tắt:

Số phận con người

I. Đôi nét về tác giả Sô-Lô-Khốp

- Sô-lô-khốp tên khai sinh là Mi-khai-in A-lếch-xan-đrô-vích Sô-lô-khốp, sinh năm 1905, mất năm 1984, là nhà văn Nga lỗi lạc, đã vinh dự nhận Giải thưởng Nô-ben về văn học năm 1965

- Sô-lô-khốp sinh tại thị trấn Vi-ô-sen-xcai-a, thuộc tỉnh Rô-xtop trên vùng thảo nguyên sông Đông.

- Ông tham gia công tác cách mạng từ khác sớm (thư kí ủy ban trấn, nhân viên thu mua lương thực, tiễu phỉ,…)

- Cuối năm 1922, ông đến Mát-xco-va, làm nhiều nghề để kiếm sống như đập đá, khuân vác, kế toán…

- Năm 1926, ở độ tuổi 21, ông đã in hai tập truyện ngắn.

- Năm 1925, ông trở về quê nhà và viết cuốn tiểu thuyết tâm đắc nhất của cuộc đời mình

- Ông là đảng viên Đảng cộng sản Liên Xô từ năm 1932.

- Năm 1939, ông được bầu làm Viện sĩ Viện hàn lâm Khoa học Liên Xô. Trong thời gian chiến tranh vệ quốc vĩ đại chống phát xít Đức xâm lược, ông theo sát Hồng quân trên nhiều chiến trường với tư cách là phóng viên báo Sự thật

- Tác phẩm chính: Truyện sông Đông (tập truyện), Thảo nguyên xanh (tập truyện), Sông Đông êm đềm (tiểu thuyết),…

- Phong cách nghệ thuật: nột nổi bật là viết đúng sự thật. Ông không né tránh những sự thật dù khắc nghiệt trong khi phản ánh những bức tranh thời đại rộng lớn, những cảnh đời, những chân dung số phận đau thương. Trong sáng tác của ông, chất bi và chất hùng, chất sử thi và chất tâm lí luôn được kết hợp nhuần nhuyễn.

II. Đôi nét về tác phẩm Số phận con người

1. Hoàn cảnh ra đời

Truyện ngắn Số phận con người được sáng tác năm 1957, là cột mốc quan trọng, mở ra chân trời mưới cho văn học Nga. Dung lượng tu tưởng lớn của truyện khiến có người liệt tác phẩm vào thể loại tiểu anh hùng ca

2. Tóm tắt đoạn trích

Chiến tranh kết thúc, Xô-cô-lốp được giải ngũ, nhưng anh không trở về Vô-rô-ne-giơ quê hương nữa. Một đồng đội bị thương đã giải ngũ có lần mời anh về nhà chơi, Xô-cô-lốp nhớ ra và tìm đến U-riu-pin-xcơ. Anh xin được làm lái xe chở hàng hóa về các huyện và chở lúa mì về thành phố. Mỗi lần đưa xe về thành phố, anh lại tạt vào cửa hiệu giải khát uống một li rượu lử người. Anh đã gặp bé Va-ni-a đầu tóc rối bù, rách bươm xơ mướp nhưng cặp mắt như những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm. Nó ăn ngay ở hiệu giải khát, ai cho gì thì nó ăn nấy. Bạ đâu ngủ đó. Xô-cô-lốp xúc động quyết định: "mình sẽ nhận nó làm con nuôi!". Xô-cô-lốp nói với bé Va-ni-a: "Là bố con!" khi nó nghẹn ngào hỏi: "Thế chú là ai?". Đưa bé Va-ni-a về nhà vợ chồng người bạn, Xô-cô-lốp tắm rửa, cắt tóc, sắm quần áo cho bé Va-ni-a. Nhìn nó ăn súp bắp cải, vợ người bạn lấy tạp dề che mặt khóc. Lần đầu tiên sau chiến tranh, Xô-cô"lốp được ngủ một giấc yên lành. Còn bé Va-ni-a rúc vào nách bố nuôi như con chim sẻ dưới mái rạ, ngáy khe khẽ. Ngày và đêm, bé Va-ni-a không chịu rời Xô-cô-lốp. Một chuyện rủi ro xảy đến, Xô-cô-lốp bị người ta tước mất bằng lái xe. Mất việc, anh đưa bé Va-ni-a đi bộ đến Ka-sa-rư kiếm sống. Nhìn 2 bố con đi xa dần với một nỗi buồn thấm thìa, chợt đứa bé quay lại nhìn nhà văn, vẫy vẫy bàn tay bé xíu hồng hồng. Như có móng sắc nhọn bóp lấy tim mình, tác giả vội quay mặt đi...

3. Bố cục (3 phần)

- Phần 1 (từ đầu đến “chú bé đang nghịch cát đấy”): Giới thiệu về nhân vật

- Phần 2 (tiếp đó đến “chợt lóe lên như thế”): Niềm hạnh phúc của bé Va-ni-a

- Phần 3 (còn lại): Số phận hẩm hiu của Sô-cô-lốp và niềm tin vào sức mạnh của con người Nga

4. Giá trị nội dung

“Số phận con người” chứa đựng một nội dung sâu sắc về triết học và thẩm mĩ: sức mạnh tinh thần, tình yêu thương có thể cứu vớt con người và nhờ nó, con người có thể vượt qua sự tàn phá, hủy diệt của chiến tranh, xây dựng cuộc sống tự do, yên lành

5. Giá trị nghệ thuật

- Cách kể chuyện giản dị nhưng chứa đựng sức khái quát rộng lớn và sâu sắc

- Nhân vật được xây dựng và miêu tả đặc sắc, sinh động

III. Dàn ý phân tích Số phận con người

1. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Sô-lô-khốp (tiểu sử, các tác phẩm chính, phong cách sáng tác…)

- Giưới thiệu về tác phẩm Số phận con người (hoàn cảnh ra đời, giá trị nội dung và nghệ thuật…)

2. Thân bài

a. Hoàn cảnh và tâm trạng của Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a sau chiến tranh

* Xô-lô-khốp

- Vợ và hai cô con gái bị bọn phát xít giết hại từ giữa năm 1942

- Đứa con trai – niềm hi vọng cuối cùng cũng bị bắn chết vào ngày 9/5/1945

- Nỗi đau, sự mất mát cứ bám theo anh cả trong những giấc ngủ, đến khi tỉnh giấc thì gối vẫn ướt đẫm nước mắt

- Trong công việc, gặp pahri những rủi ro, bất trắc, luôn sống trong nỗi thất vọng, cô đơn, luôn như người mất hồn “cặp mắt buồn nguội lạnh lúc nào cũng buồn thê thảm”ngày ngày tìm đến quán rượu, suýt trở thành kẻ nghiện rượu.

⇒ Số phận đầy mất mát, đau thương. Anh trở thành người không gia đình, không chốn trở về và anh rơi vào bi kịch của cuộc sống.

* Bé Va-ni-a

- Ngoại hình:

   + Rách bươm xơ mướp

   + Mặt mũi bê bết nước dưa hấu, lem luốc, bụi bặm, bẩn như ma lem

   + Đầu tóc rối mù

   + Cặp mắt như những ngôi sao sáng

- Gia cảnh:

   + Bố chết ở mặt trận

   + Mẹ chết trên tàu hỏa

   + Không quê hương, không bà con thân thiết

⇒ Đứa trẻ lang thang, không nơi nương tựa, sống cô độc.

b. Cuộc gặp gỡ giữa Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a

- Cảm thương cho số phận của Va-ni-a, Xô-cô-lốp lập tức quyết định nhận bé làm con nuôi.

→ Trái tim giàu lòng nhân ái, nhạy cảm trước nỗi đau của con người

- Sự thay đổi trong suy nghĩ và hành động của bé Va-ni-a:

   + Khi được Xô-cô-lốp nhận làm con, Va-ni-a vô cùng sung sướng và xúc động: nhảy chồm lên ôm cổ, hôn vào má, vào môi, vào trán, áp sát vào người,…

   + Cậu vô cùng hồn nhiên, vui vẻ, quyến luyến người bố không rời

- Sự thay đổi trong Xô-cô-lốp:

   + Xúc động cực độ, Xô-cô-lốp không nghĩ việc anh nhận Va-ni-a làm con lại khiến cậu bé hạnh phúc tới vậy

   + Anh lấy lại được thăng bằng trong cuộc sống, cảm nhận được sự bình an, niềm hạnh phúc và không khí gia đình dù còn đó những vất vả, những vụng về trong cách chăm sóc con

⇒ Các nhân vật đã nương tựa vào nhau để sống, chính tình yêu thương chân thành đã giúp họ cùng nhau vượt qua nỗi cô đơn và những mất mát, bi kịch của số phận mình

c. Số phận hẩm hiu của Xô-cô-lốp và niềm tin vào sức mạnh của con người Nga

- Số phận hẩm hiu của Xô-cô-lốp:

   + Gặp khó khăn trong công việc: Xe anh quét nhẹ phải con bò nhưng anh bị tước bằng, bị mất việc, phải đi phiêu bạt để kiếm sống.

   + Thể chất anh cũng đang yếu dần đi: trái tim tôi đã rệu rã lắm rồi, có khi tự nhiên nó nhói lên, thắt lại và giữa ban ngày mà mà tối tăm mặt mũi

   + Nỗi đau ám ảnh anh không dứt

→ Anh đã và đang gánh chịu những nỗi đau không gì bù đắp nỗi, thời gian cũng không xoa dịu được vết thương lòng. Anh đã cứng cỏi nuốt thầm giọt lệ để cho bé Va – ni – a không phải khóc

- Đoạn kết tác phẩm và niềm tin vào sức mạnh của con người Nga:

   + Tác giả bày tỏ nỗi băn khoăn lo lắng về tương lai của 2 nhân vật “Hia con người côi cút…phía trước?”Nhưng nghĩ đến tính cách con người Nga, nhà văn cũng thể hiện thái độ tin tưởng: “Thiết nghĩ…có thể đương đầu với thử thách”

→ nhà văn khẳng định sức mạnh tiềm ẩn và những cống hiến thầm lặng của một thế hệ Xô Cô Lốp nói riêng và nhân dân Nga nói chung cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

   + Lời nhắn gửi của tác giả hàm nhiều ý nghĩa và hướng đến nhiều đối tượng: “ Cái chính ở đây là…đừng làm tổn thương trái tim em bé…”

3. Kết bài

Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm

Sơ đồ tư duy Phân tích Số phận con người

Bài văn mẫu Phân tích Số phận con người - mẫu 1

Sô lô khốp được biết đến là một nhà văn Xô viết lỗi lạc, ông được nhận giải thưởng Noben về văn học vào năm 1965. Ông đã có nhiều tác phẩm hay và nổi tiếng để lại bao gồm truyện, tiểu thuyết và đặc biệt hơn nữa là tác phẩm xuất sắc viết về “số phận con người”. Và thông qua tác phẩm này chúng ta thấy được những số phận bất hạnh của con người sau chiến tranh.

Nhân vật chính trong truyện được biết đến là nhân vật Xô-cô-lốp. Và anh ta được xây dựng lên là một người rơi vào bi kịch sau khi chiến tranh kết thúc. Trong khi trước đó anh phải đi lính và sau khi hòa bình thì anh mất hết tất cả từ người thân, nhà cửa và cả bạn bè nữa. Đối với Xô-cô-lốp thì có thể nói thì anh chiến đấu vì gia đình, vì quê hương đất nước nhưng khi hòa bình đã được lập lại thì mọi thứ đã bỏ anh mà đi thì không còn gì nữa cả. Anh dường như đã phải sống trong một cuộc sống đau khổ, kể cả khi chiến đấu, anh bị thương rất nhiều. Có cả vợ và hai người con của anh cũng bị bom của phát xít cướp đi tính mạng của mình. Và lúc này Xô-cô-lốp chỉ còn biết hi vọng và trông chờ vào người anh trai nhưng rồi cuối cùng anh ấy cũng đã chết trận.

Như vậy, thông qua đây chúng ta như đã có thể thấy được rằng số phận anh rất bất hạnh, khi chiến đấu đã chịu những giày vò thật tủi cực về thể xác lẫn tinh thần. Sau đó khi trở giờ về thì lại phải nếm trải niềm đau khổ về tinh thần tụt độ bởi người thân yêu duy nhất của mình cũng không còn nữa. Từ đó chúng ta có thể thấy được những hậu quả mà chiến tranh đã để lại là quá lớn lao, quá đắng cay và thật đáng thương cho Xô-cô-lốp.

Sau chiến tranh, anh cứ ngỡ được sống trong hạnh phúc, nhưng không, Xô-cô-lốp phải sống trong bế tắc và tuyệt vọng. Không hề có một mái nhà che nắng che mưa mà anh phải sống nhờ nhà một người bạn. Và để rồi cho tới khi anh tình cờ gặp được cậu bé có tên Va-ni-a. Nhà văn đã miêu tả thật ám ảnh về ngoại hình của cậu bé bằng những lời văn hết sức chân thật. Hiện lên đó là một cậu bé tầm 5 tới 6 tuổi ăn mặc rách rưới, cả cha và mẹ của cậu bé đều đã chết trong chiến tranh, ít ra Sô-lô-khốp còn có thể lao động được còn cậu bé thì lại không có ai, ai cho ăn gì thì cậu bé ăn nấy và bạ đâu ngủ đấy. Duyên phận dường như đã đưa đẩy cho họ gặp nhau như để bù đặp cho nhau những thiếu sót của cuộc đời đầy giông bão này vậy.

Xô-cô-lốp đã nhận nuôi bé Va-ni-a, anh còn chăm sóc tận tình chu đáo, anh còn mua quần áo cho cậu bé, là một chiếc áo bành tô rất đẹp. Có thể nói rằng chính lòng nhân ái đó đã đem hai trái tim đó như đã xích lại với nhau như để sưởi ấm cho nhau vậy. Anh luôn luôn cố gắng làm mọi việc để nuôi bé Va-ni-a, nhưng trớ trêu thay cuộc sống không giống như những gì mình nghĩ, anh vượt qua mọi nỗi đau, xe anh quệt nhẹ vào người ta và cuối cùng bị mất bằng lái và không được lái xe. Nghề mưu sinh của anh cũng đã không còn cho nên anh phải đi khắp nơi, đã thế sức khỏe anh lại yếu đi trông thấy, anh đau đến mức khóc nhưng anh lại không để cho bé Va-ni-a biết được điều này. Thông qua điều này chúng ta dường như nhận thấy tác giả có một tấm lòng nhân đạo cao cả.

Đến đoạn cuối của tác phẩm đầy tình thương yêu và biết bao sự nghiệt ngã này thì nhà văn đã thể hiện sự thương xót của mình đối với nhân vật. Đó chính là “Với nỗi buồn thấm thía, tôi nhìn theo hai bố con…”. Đoạn văn như đã thể hiện được sự khâm phục, tính cách của những con người luôn luôn kiên cường đứng vững vàng trước những khó khăn của cuộc sống. Có thể nói trong hoàn cảnh có nghèo khó thế nào thì họ vẫn luôn trao nhau những tình yêu thương đầy sự nhân ái, họ luôn luôn đùm bọc nhau cho nhau những yêu thương để vượt qua cuộc đời khó khăn và để sống.

Như vậy, chỉ với qua tác phẩm thôi mà chúng ta như có thể thấy được số phận đau khổ của con người qua chiến tranh là như thế nào. Con người đó, họ không những phải chịu những nỗi đau thể xác trên chiến trường mà còn phải chịu nhiều nỗi đau về tinh thần. Xô-cô-lốp cùng bé Va-ni-a là hai nhân vật chính là hiện thân của những số phận bất hạnh đó. Qua đó tác giả Sô-lô-khốp như đã muốn kêu gọi mọi người hãy có trách nhiệm đối với những con người như vậy hơn, để cuộc sống thực sự có ý nghĩa.

Bài văn mẫu Phân tích Số phận con người - mẫu 2

Sô Lô Khốp là nhà văn nổi tiếng của nước Nga, ông đạt được rất nhiều thành tựu văn học to lớn, trong đó ông đã đạt được giải thưởng Nô ben văn học năm 1965 và đạt được nhiều cảm xúc trong lòng người đọc. Số phận con người là một tác phẩm xuất sắc của ông.

Chiến tranh là một đề tài sâu rộng và nó dần ăn đi tiềm thức và cuộc sống của con người, con người được xem như là nạn nhân của chiến tranh, họ phải chịu đựng những đau khổ, và bất hạnh do cuộc sống gây nên, chiến tranh đã cướp đi rất nhiều thứ của con người, con người đang dần phải sống những năm tháng tăm tối và bị chiến tranh vùi dập đến tận xương tủy. Khi chiến tranh nhiều anh hùng đã xung phong ra mặt trận và Xô cô Lốp là một nhân vật như thế, chiến tranh nổ ra anh đã từ giã gia đình để xung phong ra mặt trận, bỏ lại ở nhà đó là vợ và con, buôn ba ngoài mặt trận nhiều năm, con trai lớn của anh cũng đang tham gia vào đội quân của Liên xô.

Trước khi tham gia vào chiến tranh Xô Cô Lốp được xem như là một nhân vật giàu lòng yêu thương, có tấm lòng nhân ái, và sự quả quyết trong cuộc sống, nhưng rồi chính chiến tranh đã cướp đi rất nhiều thứ của anh, từ gia đình, quê hương, người thân… anh đã trở thành nạn nhân của chiến tranh, bị chiến tranh vùi dập anh lâm vào tình trạng đau khổ, số phận con người đang dần phải chịu đựng nhiều đau khổ, và điều đó đã mang một ý nghĩa to lớn, ngay trong chính nhan đề, tác giả đã thể hiện được dòng tâm trạng, và một thái độ dứt khoát trước kẻ thù, ở đây số phận con người đã nêu ra một hiện thực đó là con người phải chịu nhiều đau khổ và là nạn nhân xấu số của chiến tranh.

Xô Cô Lốp là nhân vật đại diện cho con người Nga, với tính chất kiên cường, quả cảm mặc dù khó khăn như anh vẫn luôn thể hiện cho mình một thái độ dứt khoát và anh dũng trước cuộc sống, giá trị của tác phẩm để lại cho người đọc nhiều cảm xúc về chiến tranh, chính chiến tranh làm cho các nhân vật này phải chịu nhiều cực khổ, họ phải sống cuộc sống vất vả và gian nan nhất. Trong hoàn cảnh đó con người đang phải chịu những đau đớn, không chỉ nỗi đau về tinh thần mà còn thể hiện nỗi đau về thể xác, con người phải chịu những hậu quả lớn do chiến tranh gây nên, chiến tranh là thủ phạm gây nên bao nhiêu đau khổ cho con người.

Chiến tranh cướp đi người thân và gia đình của con người, luôn hết mình quả cảm chiến đấu vì dân tộc, họ luôn phải vượt qua rất nhiều những gian nan để có thể quật cường đứng dậy trước những sóng gió mà cuộc sống này gây ra, con người cũng đang phải chịu những nỗi đau đớn, dằn vặt, đúng từ những điều đó mà con người phải chịu đựng nhiều bất hạnh và số phận con người đang phải chịu những vô định, dạt dào từ cuộc sống này. Giống như cậu bé Va ni a, chính chiến tranh cũng đã cướp đi cha mẹ của bé, mặc dù mới ít tuổi nhưng nỗi đau đớn về tinh thần đã bủa vây lấy con người của chính nhân vật này.

Tác phẩm đã để lại cho người đọc, nhiều cảm xúc, đó là những cảm xúc đau thương và sự cảm thông sâu sắc cho số phận của những con người trong tác phẩm, họ phải chịu nhiều đau đớn và sự tổn thương tinh thần sâu sắc, trong những cảm xúc đó con người đang bị chiến tranh vùi dập và nó cướp đi nhiều thứ quan trọng trong cuộc sống của con người, họ phải chịu nhiều tổn thương, không chỉ về thể xác mà còn chịu nhiều tổn thương tinh thần.

Và chiến tranh cũng đang ám ảnh lấy cuộc sống của con người, họ phải chịu đựng nhiều bất hạnh mà cuộc sống này đã gây nên, họ cướp đi gia đình người thân, và qua đó họ còn bị ám ảnh trước những hiện thực của chiến tranh, chiến tranh đã gây cho họ nhiều tổn thương, không chỉ về thể xác mà tinh thần của họ, cũng bị ám ảnh và đau đớn, mặc dù hòa bình, nhưng cuộc sống của họ vẫn bị ám ảnh những nỗi đau không thể nào nguôi ngoai, đó là những cảm xúc riêng trong tâm hồn của con người.

Chiến tranh để lại cho con người nhiều nỗi nhớ, khi người thân của họ ra chiến trường, nhưng không biết bao giờ mới quay trở về, họ vẫn đang bị ám ảnh và mang lại cho người đọc nhiều cảm xúc, hình ảnh bé van i a vẫn từng ngày chờ đợi bố về đó cũng thể hiện tình yêu thương mà những người con dành cho người bố, hình ảnh chiếc áo bành tô đó là sự thể hiện những nỗi khắc khoải sâu sắc của con người mong ngóng từng ngày người thân của mình sẽ trở về, đó là những cảm xúc riêng và cũng chứa chan bao nhiêu ý nghĩa.

Trong tác phẩm tác giả đã thể hiện được những ý nghĩa tư tưởng một cách sâu sắc, đó là hoàn cảnh của cuộc sống, của chiến tranh đang dần bao vây và che lấp đi cuộc sống cũng như giá trị của con người, từng ngày con người vẫn đang phải chịu những tổn thương sâu sắc, đó là hình ảnh của sự mất mát, đó là sự mất mát và không bao giờ có thể nguôi ngoai được, mỗi nhân vật trong tác phẩm đều thể hiện một tư tưởng khác nhau, nhưng họ đều phải chịu những nỗi đau chung đó là sự mất mát trong tâm hồn từ việc ra đi của người thân, họ bị thiếu hụt đi tình yêu thương.

Nhan đề trong tác phẩm cũng đã thể hiện mạnh mẽ được những điều đó, qua cách nhìn mới mẻ của tác giả, ông đã nêu lên hiện thực của chiến tranh, nó thật tàn khốc, và cướp đi cuộc sống bình lặng của con người. Trong tác phẩm, giá trị của nó để lại cho người đọc nhiều cảm xúc, con người có thể hiểu biết và có cái nhìn nhận về chiến tranh, chiến tranh cướp đi cuộc sống của con người.

Tác phẩm đã để lại cho người đọc nhiều cảm xúc, đó là sự tàn khốc và đau đớn và chiến tranh đã gây nên cho con người.