Tài liệu tác giả tác phẩm Nhớ đồng Ngữ văn lớp 8 Chân trời sáng tạo gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Nhớ đồng lớp 8.

Tác giả tác phẩm: Nhớ đồng - Ngữ văn 8

I. Tác giả Tố Hữu

- Tên: Tố Hữu, tên thật là Nguyễn Kim Thành.  

- Năm sinh: 1920 - 2002

- Quê quán: Thừa Thiên Huế

- Tố Hữu sinh trưởng trong gia đình nho học ở Huế và yêu văn chương.

- Tố Hữu sớm giác ngộ cách mạng và hăng say hoạt động cách mạng và hăng say hoạt động, kiên cường đấu tranh trong các nhà tù thực dân.

- Tố Hữu đảm nhiệm nhiều cương vị trọng yếu trên mặt trận văn hóa và trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. 

- Đường thơ, đường cách mạng: con đường thơ và con đường hoạt động cách mạng của ông có sự thống nhất, không thể tách rời. Mỗi tập thơ của ông là một chặng đường cách mạng.

- Phong cách thơ Tố Hữu: 

+ Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình – chính trị

+ Thơ Tố Hữu thiên về khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.

+ Thơ Tố Hữu có giọng tâm tình, ngọt ngào

+ Thơ Tố Hữu mang tính dân tộc đậm đà.

=> Thơ Tố Hữu là tấm gương phản chiếu tâm hồn một người chiến sĩ cách mạng suốt đời phấn đấu, hi sinh vì tương lai tươi đẹp của dân tộc, cuộc sống hạnh phúc của con người.

- Tố Hữu để lại cho thi đàn văn học Việt Nam nhiều tác phẩm tiêu biểu: Máu lửa, Xiềng xích, Giải phóng… 

II. Tìm hiểu tác phẩm Nhớ đồng

1. Thể loại: Thơ 7 chữ

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Nhớ đồng được in trong Tố Hữu – tác phẩm văn học được Giải thưởng Hồ Chí Minh, NXB Văn học năm 2005).

- Năm xuất bản: Tháng 7/1939.

3. Phương thức biểu đạt

Văn bản Nhớ đồng có phương thức biểu đạt là biểu cảm

4. Tóm tắt Nhớ đồng

Bài thơ là nỗi nhớ đồng quê tha thiết trong cảnh lao tù. Cùng với nỗi nhớ, cảnh đồng quê hiện ra một cách bình dị thân thuộc. Không gian nhớ đồng là buổi sớm mai. Nỗi nhớ gắn liền với niềm say mê lí tưởng và sự khao khát tự do. Nỗi nhớ ấy thể hiện khát vọng tự do, tình yêu nhân dân, đất nước.

5. Bố cục bài Nhớ đồng

Gồm 3 phần:

+ Phần 1 (từ đầu đến “rất thiệt thà): Nỗi nhớ da diết của nhà thơ với cuộc sống bên ngoài

+ Phần 2 (tiếp đến “bát ngát trời): Nhớ chính bản thân khi chưa bị giam nơi ngục tù

+ Phần 3 (còn lại): Trở lại thực tại.

6. Giá trị nội dung

- Bài thơ bộc lộ niềm xót xa và lòng biết ơn của người con trước những hi sinh thầm lặng của người mẹ.

7. Giá trị nghệ thuật

- Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.

- Xây dựng hình tượng người mẹ tảo tần, vất vả hi sinh tất cả vì con.

- Lựa lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Nhớ đồng

1. Nỗi nhớ da diết cuộc sống bên ngoài nhà tù

- Cảm hứng của bài thơ được gợi lên từ tiếng hò. 

- Tiếng hò được lặp lại nhiều lần. 

+ Tiếng hò lẻ loi đơn đọc giữa trời trưa – nhân vật trữ tình cảm nhận được sự hiu quạnh. 

“không gian đồng vắng 

thời gian trưa vắng.” 

+ Hiu quanh của đời buồn tủi nhọc nhằn, lòng người đang bị giam cầm trong tù ngục cách biệt với cuộc sống bên ngoài. 

- Tiếng hò đã đồng cảm, hòa điệu của nhiều nỗi hiu quanh.

= > Người chiến sĩ cách mạng thấy nhớ nhung da diết, đồng quê = cuộc sống bên ngoài nhà tù. 

+ Tiếng than khắc khoải, da diết = > diễn tả cõi lòng hoang vắng vì bị cách biệt với thế giới bên ngoài = > nỗi hiu quạnh của người tha thiết yêu đời.  

+ Sự lặp lại = > nhấn mạnh liền ý liên kết nhiều nội dung khác nhau, tô đậm cảm xúc, khắc sâu ý tưởng = > triền miên vì nỗi nhớ da diết. 

- Đồng quê thể hiện đậm đà nỗi nhớ của tác giả:

+ Cồn thơm, ruồng tre mát, ô mạ xanh mơn mởn, nương khoai ngọt sắn bùi, chiều sương phủ bãi đồng, xóm làng và con đường thân thuộc, xóm nhà tranh thấp, con đường quen. 

= > Tất cả đều đơn sơ gần gũi quen thuộc, thân thương = > bị ngăn cách. 

2.  Diễn biến tâm trạng của tác giả

- Nỗi nhớ biểu hiện tâm trạng nhà thơ:

+ Từ tiếng hò – đồng quê – cảnh sắc bóng dáng con người – người mẹ già nua – nhớ chính mình – từ hiện tại trở về quá khứ - hiện tại – nhớ + tràn nhập xót thương – không chỉ buồn mà cháy bỏng khát khao, tự do – đằng sau là nỗi phẫn uất, bất bình với thực tại. 

IV. Đọc tác phẩm Nhớ đồng

Gì sâu bằng những trưa thương nhớ
Hiu quạnh bên trong một tiếng hò!

Đâu gió cồn thơm đất nhả mùi
Đâu ruồng che mát thở yên vui
Đâu từng ô mạ xanh mơn mởn
Đâu những nương khoai ngọt sắn bùi?

Đâu những đường con bước vạn đời
Xóm nhà tranh thấp ngủ im hơi
Giữa dòng ngày tháng âm u đó
Không đổi, nhưng mà trôi cứ trôi...

Gì sâu bằng những trưa hiu quạnh
Ôi ruộng đồng quê thương nhớ ơi!

Đâu những lưng cong xuống luống cày
Mà bùn hy vọng nức hương ngây
Và đâu hết những bàn tay ấy
Vãi giống tung trời những sớm mai?

Đâu những chiều sương phủ bãi đồng
Lúa mềm xao xác ở ven sông
Vẳng lên trong tiếng xe lùa nước
Một giọng hò đưa hố não nùng

Gì sâu bằng những trưa thương nhớ
Hiu quạnh bên trong một tiếng hò!

Đâu dáng hình quen, đâu cả rồi
Sao mà cách biệt, quá xa xôi
Chao ôi thương nhớ, chao thương nhớ
Ôi mẹ già xa đơn chiếc ơi!

Đâu những hồn thân tự thuở xưa
Những hồn quen dãi gió dầm mưa
Những hồn chất phác hiền như đất
Khoai sắn tình quê rất thiệt thà!

Đâu những ngày xưa, tôi nhớ tôi
Băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời
Vơ vẩn theo mãi vòng quanh quẩn
Muốn thoát, than ôi, bước chẳng rời

Rồi một hôm nào, tôi thấy tôi
Nhẹ nhàng như con chim cà lơi
Say hương đồng vui ca hát
Trên chín tầng cao bát ngát trời...

Cho tới chừ đây, tới chừ đây
Tôi mơ qua cửa khám bao ngày
Tôi thu tất cả trong thầm lặng
Như cánh chim buồn nhớ gió mây.

Gì sâu bằng những trưa hiu quạnh
Ôi ruộng đồng quê thương nhớ ơi!

Video bài giảng Ngữ văn 8 Nhớ đồng - Chân trời sáng tạo

Xem thêm các bài tóm tắt Tác giả, tác phẩm Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Tác giả - tác phẩm: Trong lời mẹ hát

Tác giả - tác phẩm: Nhớ đồng

Tác giả - tác phẩm: Những chiếc lá thơm tho

Tác giả - tác phẩm: Chái bếp

Tác giả - tác phẩm: Bạn đã biết gì về sóng thần?

Tác giả - tác phẩm: Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng?