Khởi động trang 28 Tin học lớp 10: Trong tin học, âm thanh và hình ảnh là hai trong các dạng thông tin quan trọng của đa phương tiện (multimedia) mà con người có thể tiếp nhận qua các giác quan. Những thông tin này được lưu trong máy tính như thế nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức học trong bài

Trả lời:

Những thông tin này được lưu dưới dạng các bit trong máy tính.

1. Biểu diễn âm thanh

Hoạt động 1 trang 28 Tin học 10: Bản chất của âm thanh: Âm thanh được truyền đi bằng sóng âm. Trên thực tế, sóng âm có dạng hình sin như hình 6.1, trục hoành là trục thời gian, trục tung thể hiện biên độ của tín hiệu. Tín hiệu âm thanh có đồ thị liên tục như vậy được gọi là tín hiệu âm thanh tương tự (âm thanh analog).

Để có thể xử lí một cách hiệu quả, âm thanh trong máy tính cần lưu trữ dưới dạng số hoá (âm thanh số). Vậy âm thanh số được tạo ra như thế nào?

Phương pháp giải:

Âm thanh số được tạo ra bằng cách lấy mẫu biên độ tín hiệu của sóng âm theo chu kì lấy mẫu

Trả lời:

Âm thanh số được tạo ra bằng cách lấy mẫu biên độ tín hiệu của sóng âm theo chu kì lấy mẫu. Chu kì lấy mẫu càng nhỏ, thang lấy mẫu càng chi tiết, âm thanh càng trung thực nhưng cần nhiều không gian lưu trữ.

Câu hỏi 1 trang 29 Tin học 10: Khi số hoá âm thanh, chu kì lấy mẫu tăng thì lượng thông tin lưu trữ tăng hay giảm? 

Phương pháp giải:

Chu kì lấy mẫu càng nhỏ, thang lấy mẫu càng chi tiết, âm thanh càng trung thực nhưng cần nhiều không gian lưu trữ

Trả lời:

Khi số hoá âm thanh, chu kì lấy mẫu tăng, thì lượng thông tin lưu trữ giảm. Vì chu kì lấy mẫu càng nhỏ, thang lấy mẫu càng chi tiết, âm thanh càng trung thực nhưng cần nhiều không gian lưu trữ tức là chu kì lấy mẫu và không gian lưu trữ là 2 đại lượng tỉ lệ nghịch

Câu hỏi 2 trang 29 Tin học 10: Tốc độ bit 128 Kb/s (còn được gọi là Kbps) nghĩa là gì?

Phương pháp giải:

Theo tiếng anh, Kbps viết tắt của từ Kilo bit per second – trong âm nhạc được hiểu là chỉ số truyền tải dữ liệu trên mỗi giây

Trả lời:

Tốc độ bit 128 Kb/s nghĩa là mỗi giây có 128 000 bit được truyền đi.

2. Biểu diễn hình ảnh

Hoạt động 2 trang 30 Tin học 10: Hãy đọc để biết màu trên màn hình máy tính hay ti vi được tạo như thế nào.

Hệ ba màu cơ bản đỏ, xanh lá cây – lục và xanh dương – lam (Hình 9.4.a) phối hợp theo các “liều lượng khác nhau” để tạo ra tất cả các màu (Hình 6.4.b) được gọi là hệ màu RGB (viết tắt từ Red – Green – Blue).

Phương pháp giải:

Đọc và quan sát Hình 6.4

Trả lời:

Ảnh màu thường theo hệ RGB. Mỗi điểm ảnh được mã hoá bởi 24 bit. Mỗi màu cơ bản sử dụng 8 bit để mô tả sắc độ từ 0 (đen) đến 255 (màu đậm nhất).

Câu hỏi 1 trang 31 Tin học 10: Hình ảnh trên màn hình máy tính sử dụng hệ màu nào?

A. Đỏ - Lam – Vàng (RBY)

B. Đỏ - Lục – Lam (RGB)

C. Xanh lơ – Hồng sẫm – Vàng – Đen (CMYK)

D. Cả A, B, C

Phương pháp giải:

Màn hình LCD hay OLED của máy tính dùng ba diode cạnh nhau phát ba màu theo hệ RGB để tạo thành một điểm ảnh.

Trả lời:

Hình ảnh trên màn hình máy tính sử dụng hệ màu:

B. Đỏ - Lục – Lam (RGB)

Câu hỏi 2 trang 32 Tin học 10: Điều nào sai khi nói về định dạng ảnh ".jpeg"?

A. Kích thước tệp nhỏ, giảm được chi phí lưu trữ

B. Kích thước tệp nhỏ nên khi dùng với web tải về nhanh hơn.

C. Tuy kích thước giảm đáng kể so với ảnh bitmap nhưng chất lượng ảnh đủ tốt.

D. Công nghệ không dùng được với các định dạng ảnh khác với ".jpeg"

Phương pháp giải:

Công nghệ web có thể sử dụng được nhiều định dạng ảnh như “.jpg”, “.jpeg”, “.gif”, “.png”, “.svg” ,…

Trả lời:

Điều sai khi nói về định dạng ảnh ".jpeg"

D. Công nghệ không dùng được với các định dạng ảnh khác với ".jpeg"

Luyện tập (trang 32)

Luyện tập 1 trang 32 Tin học 10: Có một bảng quảng cáo LED như trong Hình 6.9. Nếu coi mỗi vị trí đặt bóng LED tương ứng với một điểm ảnh thì độ sâu màu của ảnh này là bao nhiêu?

Phương pháp giải:

Hình 6.9 là hình ảnh đen trắng

Trả lời:

Ảnh đen trắng chỉ có hai màu sắc là đen và trắng, tương đương độ sâu màu là 1.

Luyện tập 2 trang 32 Tin học 10: Nhạc CD có tốc độ bit là 1411 Kb/s. Hãy ước một đĩa nhạc CD có dung lượng 650 MB có thể nghe được bao lâu?

Phương pháp giải:

Kb/s: trong âm nhạc được hiểu là chỉ số truyền tải dữ liệu trên mỗi giây

Trả lời:

Một đĩa nhạc CD có dung lượng 650 MB có thể nghe được trong vòng 62,9 phút.

Vận dụng (trang 32)

Vận dụng 1 trang 32 Tin học 10: Có nhiều website cung cấp dịch vụ nhạc số. Một số trang cho phép tải nhạc về máy. Khi tải nhạc thường có gợi ý lựa chọn 128 Kbps, 320 Kbps hay Lossless (Hình 6.10). Em hãy giải thích ý nghĩa của những lựa chọn đó.

Phương pháp giải:

Kb/s: trong âm nhạc được hiểu là chỉ số truyền tải dữ liệu trên mỗi giây

Trả lời:

Chất lượng nhạc 128 kbps nghĩa là thông số truyền tải dữ liệu là 128.000 bit trên 1s hay như chất lượng nhạc 320 kbps có nghĩa là chỉ số truyền tải dữ liệu là 320 bit trên 1s. Lossless có thể hiểu đơn giản là một file nhạc chất lượng cao. Hiểu sâu hơn, Lossless là một dạng âm thanh số (âm thanh được mã hóa số). Người ta làm ra dạng âm thanh số này bằng cách lấy âm thanh gốc rồi loại bỏ các dữ liệu (bit) không cần thiết.

Vận dụng 2 trang 32 Tin học 10: Sử dụng phần mềm Paint có sẵn trong Windows mở một hình, sau đó chọn lệnh Save As. Phần mềm sẽ hỏi lưu ảnh dưới định dạng nào trong các định dạng ".png", ".jpeg", ".bmp" và ".gif". Hãy lưu tệp với 4 định dạng trong cùng một thư mục và so sánh độ lớn của các tệp

Phương pháp giải:

Sử dụng phần mềm Paint và thực hiện yêu cầu

Trả lời:

Sử dụng phần mềm Paint, vẽ hình và lưu tệp với bốn định dạng cùng một thư mục ta thấy độ lớn của các tệp như sau: “.bmp” > “.jpeg” > “.png” > “.gif”

Xem thêm các bài giải SGK Tin học lớp 10 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Bài 5: Dữ liệu lôgic

Bài 7: Thực hành sử dụng thiết bị số thông dụng

Bài 8: Mạng máy tính trong cuộc sống hiện đại

Bài 9: An toàn trên không gian mạng