Với giải Câu hỏi trang 33 Lịch sử lớp 8 Cánh diều chi tiết trong Bài 7: Phong trào Tây Sơn thế kỉ XVIII giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập Lịch sử 8. Mời các bạn đón xem:

Giải bài tập Lịch sử lớp 8 Bài 7: Phong trào Tây Sơn thế kỉ XVIII

Câu hỏi trang 33 Lịch Sử 8: Trình bày những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn trong quá trình đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược.

Lời giải:

♦ Phong trào Tây Sơn đánh bại quân Xiêm xâm lược (1785)

- Bối cảnh:

+ Sau khi chính quyền chúa Nguyễn bị lật đổ (1777), Nguyễn Ánh - cháu nội của chúa Nguyễn Phúc Khoát đã tập hợp lực lượng, chống lại quân Tây Sơn.

+ Sau nhiều lần liên tiếp bị quân Tây Sơn đánh bại, Nguyễn Ánh sang Xiêm cầu viện. Lợi dụng cơ hội đó, cuối năm 1784, vua Xiêm sai tướng Chiêu Tăng và Chiêu Sương đem 5 vạn quân tiến vào Gia Định, với sự dẫn đường của Nguyễn Ánh.

- Diễn biến chính:

+ Nhận được tin báo, Nguyễn Nhạc cử Nguyễn Huệ đem binh thuyền vào đánh đuổi quân Xiêm.

+ Với sự ủng hộ của nhân dân địa phương, Nguyễn Huệ cho xây dựng trận địa mai phục ở Rạch Gầm - Xoài Mút (một khúc sông Tiền).

+ Sáng ngày 19/1/1785, quân Tây Sơn dùng cách đánh nghi binh, dụ quân Xiêm vào trận địa mai phục, rồi đồng loạt tấn công.

- Kết quả: quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết, chỉ còn vài nghìn quân chạy thoát về nước; quân Tây Sơn làm chủ vùng Gia Định.

♦ Phong trào Tây Sơn đánh bại quân Thanh xâm lược (1789)

- Bối cảnh:

+ Giữa năm 1788, Lê Chiêu Thống cùng một số quan đại thần chạy lên phía bắc, rồi cho người sang cầu viện nhà Thanh.

+ Vua Thanh là Càn Long cử Tôn Sĩ Nghị chỉ huy 29 vạn quân, chia làm bốn đạo tiến vào Đại Việt theo ba hướng chính: Tuyên Quang, Cao Bằng và Lạng Sơn.

- Diễn biến chính:

+ Nhận được tin cấp báo, cuối tháng 12/1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế (niên hiệu là Quang Trung) rồi thần tốc tiến quân ra Bắc.

+ Trên đường đi, Quang Trung dừng lại ở Nghệ An và Thanh Hóa để tuyển thêm quân. Ra đến Tam Điệp (Ninh Bình), Quang Trung hội quân với Ngô Thì Nhậm và Ngô Văn Sở, cùng bàn kế sách đánh đuổi quân Thanh.

+ Đêm 25/1/1789 (đêm 30 Tết Kỉ Dậu), quân Tây Sơn bất ngờ tấn công và tiêu diệt gọn quân Thanh ở đồn tiền tiêu.

+ Ngày 28/1/1789 (mùng 3 Tết), quân Tây Sơn bao vây và triệt hạ đồn Hà Hồi (Thường Tín, Hà Nội). Quân Thanh bị đánh bất ngờ, hoảng sợ, hạ khí giới đầu hàng.

+ Rạng sáng ngày 30/1/1789 (mùng 5 Tết), quân Tây Sơn giành thắng lợi quyết định ở đồn Ngọc Hồi và Đống Đa (Hà Nội).

- Kết quả: Quân Thanh đại bại, buộc phải rút chạy về nước.

Lý thuyết Những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn

1. Lật đổ chúa Nguyễn, chúa Trịnh và vua Lê

- Phong trào Tây Sơn đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các tầng lớp nhân dân. 

- Lực lượng và thanh thế nghĩa quân ngày càng lớn mạnh, lần lượt lật đổ chính quyền chúa Nguyễn, chúa Trịnh và vua Lê.

2. Đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược

a) Đánh bại quân Xiêm xâm lược (1785)

- Sau khi chính quyền chúa Nguyễn bị lật đổ (1777), Nguyễn Ánh tập hợp lực lượng, chống lại quân Tây Sơn. Sau nhiều lần liên tiếp bị quân Tây Sơn đánh bại, Nguyễn Ánh sang Xiêm cầu viện. 

- Cuối năm 1784, vua Xiêm sai tướng Chiêu Tăng và Chiêu Sương đem 5 vạn quân tiến vào Gia Định, với sự dẫn đường của Nguyễn Ánh.

- Nguyễn Nhạc cử Nguyễn Huệ đem binh thuyền vào đánh đuổi quân Xiêm. 

- Ngày 19-1-1785, Nguyễn Huệ cho quân đánh nghi binh, nhử quân Xiêm vào trận địa mai phục, sau đó bất ngờ chặn đánh. 

=> Quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết, chỉ còn vài nghìn quân chạy thoát về nước.

b) Đại phá quân Thanh xâm lược (1789)

- Giữa năm 1788, vua Lê Chiêu Thống cùng một số quan đại thần chạy lên phía bắc, rồi cho người sang cầu viện nhà Thanh. 

- Vua Thanh là Càn Long cử Tôn Sĩ Nghị chỉ huy 29 vạn quân, chia làm bốn đạo tiến vào Đại Việt theo ba hướng chính: Tuyên Quang, Cao Bằng và Lạng Sơn.

- Cuối tháng 12-1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế (lấy niên hiệu là Quang Trung) rồi thần tốc tiến quân ra Bắc. 

- Đêm 30 Tết Kỷ Dậu (1789), 5 đạo quân Tây Sơn cùng tiến ra Thăng Long.

- Sau 5 ngày (từ đêm 30 Tết đến trưa ngày mồng 5 Tết Kỷ Dậu), quân Tây Sơn đã đánh tan 29 vạn quân Thanh, trong đó thắng lợi tiêu biểu là trận Ngọc Hồi – Đống Đa. 

=> Tướng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống không kịp thoát thân đã thắt cổ tự tử. Tôn Sĩ Nghị hoảng sợ, phải bỏ lại quân sĩ phía sau để tháo chạy về nước.