Bài 20.1 trang 53 SBT Vật lí 8: Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào không phải do chuyển động không ngừng của các nguyên tử, phân tử gây ra?

A. Sự khuếch tán của đồng sunfat vào nước.

B. Quả bóng bay dù được buộc thật chặt vẫn xẹp dần theo thời gian

C. Sự tạo thành gió

D. Đường tan vào nước

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết chuyển động không ngừng của nguyên tử và phân tử

Lời giải:

Vì sự tạo thành gió trong tự nhiên là do hiện tượng đối lưu của các dòng không khí lớn chứ không phải do chuyển động không ngừng của các nguyên tử, phân tử.

Chọn C

A. Khối lượng của vật        

B. Trọng lượng của vật

C. Cả khôi lượng lẫn trọng lượng của vật

D. Nhiệt độ của vật

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết: Nhiệt độ càng cao thì nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh

Lời giải:

Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì nhiệt độ tăng lên.

Chọn D

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết: Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên

Lời giải:

Đường tan vào nước nóng nhanh hơn tan vào nước lạnh do các phân tử chuyển động nhanh hơn

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết: Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

Lời giải:

Mở lọ nước hoa trong lớp học. Sau vài giây cả lớp đều ngửi thấy mùi nước hoa do các phân tử chuyển động không ngừng theo mọi hướng nên có một số phân tử này ra khỏi lọ nước hoa và tới được các vị trí khác nhau trong lớp học.

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết: 

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

+ Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên

Lời giải:

Nhỏ một giọt mực vào một cốc nước. Dù không khuấy cũng chỉ sau một thời gian ngắn toàn bộ nước trong cốc đã có màu mực do các phân tử chuyển động không ngừng, giữa chúng có khoảng cách.

Nếu tăng nhiệt độ của nước thì hiện tượng trên xảy ra nhanh lên vì các phân tử chuyển động nhanh hơn trong nhiệt độ cao.

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết:

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

+ Bazo làm cho băng thấm phênolphtalêin ngả sang màu hồng

Lời giải:

Mặc dù hơi amôniac nhẹ hơn không khí nhưng các phân tử amôniac luôn chuyển động không ngừng theo mọi hướng và giữa các phân tử không khí có khoảng cách nên các phân tử amôniac sẽ len vào các khoảng đó và lan ra mọi nơi trong ống nghiệm, sẽ có những phân tử amôniac chạm vào băng giấy đã được nhúng phênolphtalêin, mà hơi amôniac là bazơ nên làm cho băng thấm phênolphtalêin ngả sang màu hồng.

A. Chuyển động không ngừng.

B. Giữa chúng có khoảng cách,

C. Nở ra khi nhiệt độ tăng, co lại khi nhiệt độ giảm

D. Chuyển động càng nhanh khi nhiệt độ càng cao.

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết:

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

+ Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên

Lời giải:

Nguyên tử, phân tử không có tính chất nở ra khi nhiệt độ tăng, co lại khi nhiệt độ giảm.

Chọn C

A. Giữa chúng có khoảng cách

B. Chúng là các phân tử

C. Các phân tử nước chuyển động không ngừng, va chạm vào chúng mọi phía.

D. Chúng là các thực thể sống.

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết: Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

Lời giải:

Trong thí nghiệm của Bơ-rao các hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng vì các phân tử nước chuyển động không ngừng, va chạm vào chúng mọi phía.

Chọn C 

A. Nhiệt độ chất lỏng           

B. Khối lượng chất lỏng

C. Trọng lượng chất lỏng                    

D. Thể tích chất lỏng     

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

+ Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên

Lời giải:

Hiện tượng khuếch tán giữa hai chất lỏng xác định xảy ra hay chậm phụ thuộc vào nhiệt độ chất lỏng. Khi nhiệt độ của chất lỏng tăng, các phân tử chuyển động nhanh hơn thì hiện tượng khuếch tán xảy ra nhanh hơn và ngược lại.

Chọn A

A. Chuyển động không ngừng

B. Chuyển động càng chậm thì nhiệt độ của khí càng thấp

C. Chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ của khí càng cao

D. Chuyển động không hỗn độn

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết:

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

+ Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên

Lời giải:

D - sai vì các phân tử chất khí chuyển động hỗn độn không ngừng.

Chọn D

Lời giải:

A. Không chuyển động

B. Đứng sát nhau

C. Chuyển động với vận tốc nhỏ không đáng kể

D. Chuyển động quanh một vị trí xác định

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết về cấu tạo chất rắn

Sử đụng lí thuyết: Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

Lời giải:

Vật rắn có hình dạng xác định vì phân tử cấu tạo nên vật rắn chuyển động quanh một vị trí xác định là các nút mạng tinh thể.

Chọn D

A. Khoảng cách giữa các phân tử khí tăng

B. Khoảng cách giữa các phân tử khí giảm

C. Vận tốc của các phân tử khí tăng

D. Vận tôc của các phân tử khí giảm

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết: 

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

+ Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên

Lời giải:

Khi tăng nhiệt độ của khí đựng trong một bình kín làm bằng inva (một chất hầu như không nở vì nhiệt) thì vận tốc của các phân tử khí tăng.

A. Giữa các phân tử có khoảng cách

B. Các phân tử chuyển động không ngừng

C. Các phân tử chuyển động không ngừng và giữa chúng có khoảng cách.

D. Cả ba phương án trên đều đúng

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết: Các phân tử chuyển động không ngừng và giữa chúng có khoảng cách.

Lời giải:

Các phân tử chuyển động không ngừng và giữa chúng có khoảng cách.

Chọn C

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết:

+ Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

Lời giải:

Do các phân tử đường chuyển động hỗn độn về mọi phía và giữa các phân tử nước có khoảng cách, nên một số phân tử đường có thể chuyển động lên gần mặt nước, vì vậy nếm nước ở trên vần thấy ngọt.

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết:

+ Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách 

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

+ Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên

Lời giải:

Người ta mài thật nhẵn bề mặt của một miếng đồng và một miếng nhôm rồi ép chặt chúng vào nhau. Sau một thời gian, quan sát thấy ở bề mặt của miếng nhôm có đồng, ở bề mặt của miếng đồng có nhôm là do các phân tử đồng và nhôm khuếch tán vào nhau.

Hàng ngang

1. Tên của một vật được dùng trong thí nghiệm của Bơ-rao

2. Tên một tính chất của chuyển động của các nguyên tử, phân tử.

 3. Các phân tử các chất này chuyển động hoàn toàn hỗn độn về mọi p

4. Nhờ có cái này mà phân tử các chất có thể khuếch tán vào nhau

5. Hiện tượng này xảy ra được là nhờ các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng, giữa chúng có khoảng cách

6. Tên gọi các hạt cấu tạo nên các vật.

Hàng dọc bôi sẫm: Tên gọi một loại hạt cấu tạo nên các vật

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết về cấu tạo các chất và sự chuyển động của nguyên tử và phân tử

Lời giải:

Hàng ngang

1. Hạt phấn hoa

2. Không ngừng

3. Chất khí

4. Khoảng cách

5. Khuếch tán

6. Nguyên tử

Hàng dọc: Phân tử

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết:

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

+ Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên

Lời giải:

Khi bị đun nóng các phân tử khí chuyển động nhanh lên, va chạm vào thành bình nhiều hơn và mạnh hơn, nên áp suất chất khí tác dụng lên thành bình tăng.

Các phân tử đồng sun-phát được ví như những con dê còn các phân tử nước được ví như những con cừu. Mới đầu chúng ở hai chuồng khác nhau, nhưng sau một thời gian, chúng hòa lẫn với nhau giống như các phân tử đồng sun-phát mới đầu ở dưới còn các phân tử nước  mới đầu ở trên, nhưng sau một thời gian chúng đã hòa lẫn vào nhau. Hỏi:

a) Các con vật trên có những đặc điểm gì giống các phân tử đế được ví như các phân tử ?

b) Có thể coi các con vật trên đúng là các phân tử không? Tại sao?

c) Có thể dùng hình ảnh trên để khẳng định là giữa các phân tử có khoảng cách và các phân tử luôn chuyến động không? Tại sao?

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết:

+ Các chất được cấu tạo bởi nguyên tử và phân tử

+ Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng

+ Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên

Lời giải:

a) Giữa các con vật có khoảng cách và chúng chuyến động không ngừng về mọi phía giống như các phân tử.

b) Không, vì kích thước của các con vật vô cùng lớn so với kích thước của phân tử.

c) Hình ảnh này chỉ dùng để minh họa cho hiện tượng khuếch tán, không thể dùng để khẳng định giữa các phân tử có khoảng cách và các phân tử chuyển động không ngừng.