Khí hậu nhiệt đới gió mùa Việt Nam có ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất nông, lâm nghiệp.

- Điều kiện nóng ẩm cho phép cây trồng phát triển quanh năm, có thể thâm canh và xen canh, kết hợp nông lâm theo hình thức VAC hay VACR (Vườn - ao - chuồng - rừng).

- Khó khăn: mùa mưa tập trung khá lớn, mưa bão gây thiệt hại mùa màng, sạt lở đất; độ ẩm lớn sâu bệnh dễ phát triển...

Ví dụ: Đồng bằng sông Cửu Long có khí hậu nóng ẩm sinh vật phát triển xanh tốt quanh năm, là vựa lúa trọng điểm lớn thứ 2 cả nước, nhiều hệ sinh thái phát triển (rừng ngập mặn với diện tích lớn nhất cả nước..)

- Ở vùng khí hậu phía Bắc nước ta tính nóng ẩm bị xáo trộn nhiều nhất: do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc nền nhiệt hạ thấp, thời tiết lạnh; vùng núi cao khí hậu phân hóa theo đai cao.

- Diện tích đất liền (S1) = 330000km2 (làm tròn).

- Diện tích biển Việt Nam (S2) = 1000000 km2

=> Tỉ lệ S2: S1= 3,03.
Như vậy 1km2 đất liền ứng với trên 3km2 mặt biển.

Tiếp giáp với vùng biển Đông rộng lớn, nước ta có điều kiện phát triển tổng hợp kinh tế biển:

- Đánh bắt và nuôi trồng thủy sản:

+ Vùng biển nước ta giàu hải sản (cá, tôm...), có 4 ngư trường trọng điểm thuận lợi cho đánh bắt hải sản.

+ Ven biển có nhiều vũng vịnh, đầm phá, bãi triều và rừng ngập mặn thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản.

- Khai thác khoáng sản biển: tài nguyên dầu khí có giá trị lớn ở thềm lục địa phía Nam với 8 bề trầm tích lớn; vùng biển nước ta còn là kho muối vô tận, có các mỏ cát thủy tinh, ti tan, vật liệu xây dựng (cát, sỏi, đá...).

- Du lịch biển: dọc bờ biển có nhiều bãi tắm đẹp, các hòn đảo ven bờ, vịnh nước...là những điểm du lịch hấp dẫn.

- Giao thông vận tải biển: vùng biển nước ta nằm gần các tuyến hàng hải quốc tế, dọc bờ biển có thể xây dựng nhiều vũng vịnh nước sâu, kín gió...

Thiên nhiên nước ta có bốn tính chất chung nổi bật, đó là:

- Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa.

- Thiên nhiệt chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển (tính chất bán đảo).

- Đồi núi chiếm phần lớn diện tích.

- Thiên nhiên phân hóa đa dạng phức tạp.

Biểu hiện của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa:

- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa:

+ Nhiệt đới: nhiệt độ trung bình năm trên 200C, cán cân bức xạ nhiệt dương quanh năm.

+ Ẩm: khí hậu nước ta được tăng cường ẩm từ các khối khí qua biển, độ ẩm >80%, lượng mưa lớn từ 1500 -2000 mm.

+ Gió mùa: nước ta có hai mùa gió với hướng và tính chất trái ngược nhau: gió mùa mùa hạ thổi hướng tây nam nóng ẩm, gây mưa lớn; gió mùa mùa đông hướng đông bắc mang lại thời tiết lạnh.

- Đia hình:

+ Xâm thực mạnh ở vùng đồi núi trong điều kiện lớp vỏ phong hóa dày, thấm nước tốt, vụn bở, trên các sườn đất dốc => hình thành địa hình caxtơ, địa hình bị cắt thành các đồi thấp xen thung lũng sông.

+ Bồi tụ nhanh ở vùng đồng bằng, mở mang các vùng đồng bằng hạ lưu sông: đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long.

- Sông ngòi:

+ Mạng lưới sông ngòi dày đặc

+ Sông ngòi nhiều nước, giàu phù sa

+ Chế độ nước sông theo mùa

- Đất: feralit là quá trình hình thành đất đặc trưng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm, lớp vỏ phong hóa dày, vụn bở.

- Các hệ sinh thái rừng phát triển mạnh mẽ và đa dạng: hệ sinh thái rừng ngập mặn, rừng nhiệt đới gió mùa, rừng thứ sinh,....

Thuận lợi và khó khăn của sự phân hóa đa dạng các cảnh quan tự nhiên:

* Thuận lợi:

- Thiên nhiên nước ta đa dạng, tươi đẹp, hấp dẫn, là tài nguyên phát triển du lịch sinh thái. 

- Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa là điều kiện để nước ta phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới, đẩy mạnh thâm canh, xen canh, tăng vụ, tạo nên các băng chuyên địa lí...

-.Sinh vật phát triển sinh trưởng quanh năm năng suất cao, đa dạng hóa các sản phẩm nông nghiệp (cây công nghiệp lâu năm, cây công nghiệp hằng năm, cây ăn quả, lương thực, thủy hải sản, gia súc gia cầm....). Đa dạng hóa các thành phần loài nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới.

- Tài nguyên thiên nhiên phong phú đa dạng: nguồn lợi thủy sản, sản phẩm nông nghiệp, khoáng sản giàu có..=> phát triên các ngành công nghiệp (nhiên liệu, năng lượng, khai khoáng, luyện kim, chế biến thực phẩm...)

* Khó khăn:  Việt Nam là vùng có nhiều thiên tai (bão, lũ lụt, sạt lở đất đai...). Môi trường sinh thái dễ bị biến đổi, mất cân bằng. Nhiều tài nguyên có nguy cơ bị cạn kiệt và hủy hoại (rừng cây, đất đai, động vật quý hiếm...).