Với giải Câu hỏi trang 124, 125, 126 Kinh tế và Pháp luật lớp 10 Chân trời sáng tạo chi tiết trong Bài 18: Hệ thống pháp luật và văn bản pháp luật giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập KTPL 10. Mời các bạn đón xem:
Giải bài tập KTPL lớp 10 Bài 18: Hệ thống pháp luật và văn bản pháp luật
Câu hỏi trang 124, 125, 126 KTPL 10: Em hãy quan sát bảng, đọc thông tin sau đây và trả lời câu hỏi.
Theo em, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam được cấu trúc như thế nào?
*Tình huống
- Em đồng ý với ý kiến của A hay B? Vì sao?
- Theo em, làm thế nào để phân biệt văn bản quy phạm pháp luật và văn bản áp dụng pháp luật?
Phương pháp giải:
- Quan sát bảng và nêu cấu trúc của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam.
- Đọc tình huống và trả lời em đồng ý với ý kiến của A hay B. Giải thích lí do vì sao lại đưa ra câu trả lời như vậy.
- Lập bảng phân biệt văn bản quy phạm pháp luật và văn bản áp dụng pháp luật theo các tiêu chí sau:
+ Khái niệm
+ Thẩm quyền ban hành
+ Nội dung
+ Hình thức tên gọi
+ Phạm vi áp dụng
+ Cơ sở ban hành
+ Thời gian có hiệu lực
Trả lời:
- Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam được cấu trúc như sau:
+ Hiến pháp là hệ thống các quy phạm pháp luật có hiệu lực pháp lý cao nhất do Quốc hội ban hành.
+ Hiến pháp chia thành các Bộ Luật, Luật và Nghị quyết.
+ Bộ Luật sẽ đưa ra các pháp lệnh, Luật sẽ đưa ra các Nghị quyết, Nghị quyết sẽ có những Nghị quyết liên tịch.
+ Tất cả các pháp lệnh, Nghị quyết, Nghị quyết liên tịch đều được Chủ tịch nước đưa ra thành lệnh hoặc quyết định và được Thủ tướng Chính phủ tiếp nhận thành các Quyết định rồi được Hội đồng Thẩm phán Toàn án nhân dân tối cao đưa ra dưới dạng Nghị quyết.
+ Nghị quyết này được phổ biến thành các Thông tư do các cơ quan có thẩm quyền thông qua.
+ Tất cả các Thông tư này sẽ được Hội đồng nhân dân các cấp thông qua và tiếp nhận thành những Nghị quyết và Quyết định.
- Em đồng ý với ý kiến của B vì văn bản quyết định xử phạt vi phạm hành chính là văn bản áp dụng pháp luật, bởi nó chứa đựng các quy tắc xử sự cá biệt được ban hành dựa trên các văn bản quy phạm pháp luật, có nội dung áp dụng đối với cá nhân, tổ chức xác định được thực hiện 1 lần trong thực tiễn.
- Phân biệt:
Tiêu chí |
Văn bản quy phạm pháp luật |
Văn bản áp dụng pháp luật |
Khái niệm |
Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật này. |
Văn bản áp dụng pháp luật là văn bản chứa đựng các quy tắc xử sự cá biệt, do cơ quan, cá nhân có thẩm quyền ban hành, được áp dụng một lần trong đời sống và bảo đảm thực hiện bằng sự cưỡng chế Nhà nước. |
Thẩm quyền ban hành |
Cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. |
Do các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền hoặc các tổ chức, cá nhân được Nhà nước trao quyền ban hành, dựa trên các quy phạm pháp luật cụ thể để giải quyết một vấn đề pháp lý cụ thể. |
Nội dung ban hành |
Chứa đựng các quy tắc xử sự chung được Nhà nước bảo đảm thực hiện và được áp dụng nhiều lần trong thực tế cuộc sống, được áp dụng trong tất cả các trường hợp khi có các sự kiện pháp lý tương ứng xảy ra cho đến khi nó hết hiệu lực. |
Chứa quy tắc xử sự riêng. Áp dụng một lần đối với một tổ chức cá nhân là đối tượng tác động của văn bản, nội dung của văn bản áp dụng pháp luật chỉ rõ cụ thể cá nhân nào, tổ chức nào phải thực hiện hành vi gì. Đảm bảo tính hợp pháp (tuân thủ đúng các văn bản quy phạm pháp luật), phù hợp với thực tế (đảm bảo việc thi hành). Mang tính cưỡng chế nhà nước cao. |
Hình thức tên gọi |
Có quy định các hình thức. |
Chưa được pháp luật hóa tập trung về tên gọi và hình thức thể hiện. |
Phạm vi áp dụng |
Áp dụng là đối với tất cả các đối tượng thuộc phạm vi điều chỉnh trong phạm vi cả nước hoặc đơn vị hành chính nhất định. |
Đối tượng nhất định được nêu trong văn bản |
Cơ sở ban hành |
Dựa trên Hiến pháp, Luật, các văn bản quy phạm pháp luật cao hơn với văn bản quy phạm pháp luật là nguồn của luật. |
Thường dựa vào một văn bản quy phạm pháp luật hoặc dựa vào văn bản áp dụng pháp luật của chủ thể có thẩm quyền. Văn bản áp dụng pháp luật hiện tại không là nguồn của luật |
Thời gian có hiệu lực |
Lâu dài. |
Thời gian có hiệu luật ngắn theo vụ việc. |
Lý thuyết Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật
- Văn bản pháp luật bao gồm: Văn bản quy phạm pháp luật và văn bản áp dụng pháp luật:
+ Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật.
+ Văn bản áp dụng pháp luật là văn bản chứa đựng các quy tắc xử sự cá biệt, mang tính quyền lực nhà nước do cơ quan, công chức nhà nước có thẩm quyền hoặc cá nhân, tổ chức xã hội được nhà nước trao quyền ban hành theo trình tự, thủ tục luật định trên cơ sở áp dụng các quy phạm pháp luật, đối với những quan hệ cụ thể, cá biệt nhằm xác lập quyền và nghĩa vụ cụ thể của cá nhân, tổ chức nhất định hoặc xác định trách nhiệm pháp lí đối với chủ thể vi phạm pháp luật.
Xem thêm lời giải bài tập KTPL 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Mở đầu trang 122 KTPL 10: Em hãy quan sát hình ảnh dưới đây và thực hiện yêu cầu....
Câu hỏi trang 123 KTPL 10: Em hãy quan sát sơ đồ, đọc trường hợp và trả lời câu hỏi....
Câu hỏi trang 124 KTPL 10: Em hãy quan sát bảng dưới đây và trả lời câu hỏi....
Luyện tập 1 trang 127 KTPL 10: Em hãy cho biết những nhận định sau đây đúng hay sai. Vì sao?...
Luyện tập 3 trang 128 KTPL 10: Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi....