* Thái độ của “Chính phủ vệ quốc”:

- Khi quân Phổ tiến sâu vào đất Pháp, vội vã xin đình chiến.

- Đàn áp phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân.

* Thái độ của nhân dân:

- Nhân dân kiên quyết chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

- Khi mâu thuẫn giữa Chính phủ tư sản (ở Véc-xai) với nhân dân ngày càng gay gắt, Chi-e tiến hành âm mưu bắt hết các ủy viên của Ủy ban Trung ương (đại diện cho nhân dân).

- Ngày 18-3-1871, Chi-e cho quân đánh úp đồi Mông-mác (Bắc Pa-ri) - là nơi tập trung đại bác của Quốc dân quân, nhưng thất bại. Chi-e phải cho quân chạy về Véc-xai. Nhân dân nhanh chóng làm chủ Pa-ri và đảm nhiệm vai trò Chính phủ lâm thời.

- Ngày 26-3-1871, nhân dân Pa-ri tiến hành bầu cử Hội đồng Công xã theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. Những người trúng cử phần đông là công nhân và trí thức - đại diện cho nhân dân lao động Pa-ri.

Những chính sách của công xã Pa-ri phục vụ quyền lợi cho nhân dân. Bao gồm:

+ Tách nhà thờ ra khỏi hoạt động của nhà nước

+ Giao cho công nhân quản lí những xí nghiệp vắng chủ

+ Hoãn trả tiền thuê nhà, hoãn trả nợ

+ Quy định tiền lương tối thiểu.

+ Thực hiện chế độ giáo dục, miễn học phí.

Nhân dân Pa-ri đấu tranh và thành lập Công xã Pa-ri do:

- Dưới nền thống trị của đế chế II (1852-1870), thực chất là nền chuyên chính của giai cấp tư sản, bên trong thì đàn áp quần chúng nhân dân đấu tranh, ngoài thì tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược. Vì thế, giai cấp vô sản bị bóc lột nặng nề.

- Chiến tranh xâm lược Đức bị thất bại, cuối cùng nước Pháp lại rơi vào sự xâm lược của Đức. Tư sản Pháp hèn nhát xin đình chiến, chịu bồi thường chiến phí nặng nề và tiến hành đàn áp phong trào đấu tranh của giai cấp vô sản.

⟹ Vì vậy, nhân dân Pa-ri phải đấu tranh lật đổ nền thống trị của đế chế II, thành lập nhà nước vô sản để bảo vệ “Tổ quốc lâm nguy”.

* Niên biểu những sự kiện cơ bản của Công xã Pa-ri

* Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới, vì:

- Công xã Pa-ri đã đập tan bộ máy nhà nước tư sản cũ, lập nền chuyên chính của giai cấp vô sản. Cơ quan cao nhất là Hội đồng Công xã, gồm nhiều ủy ban, đứng đầu mỗi ủy ban là một ủy viên công xã, chịu trách nhiệm trước nhân dân và có thể bị bãi miễn.

- Quân đội và bộ máy cảnh sát cũ bị giải tán, thay thế là lực lượng vũ trang nhân dân.

- Công xã tách nhà thờ khỏi các hoạt động của trường học và nhà nước, nhà trường không dạy Kinh Thánh.

- Công xã còn thi hành nhiều chính sách tiến bộ khác: công nhân được làm chủ những xí nghiệp mà chủ bỏ trốn; đối với những xí nghiệp còn chủ ở lại, Công xã kiểm soát chế độ tiền lương, giảm bớt lao động đêm, cấp cúp phạt công nhân.

- Đề ra chủ trương giáo dục bắt buộc và không mất tiền cho toàn dân, cải thiện điều kiện làm việc cho nữ công nhân.

⟹ Như vậy, cơ cấu tổ chức và hoạt động thực tế chứng tỏ Công xã Pa-ri là một nhà nước khác hẳn các kiểu nhà nước của những giai cấp bóc lột trước đó. Đây là một nhà nước kiểu mới - nhà nước vô sản, do dân và vì dân.

* Ý nghĩa lịch sử:

- Có ý nghĩa và ảnh hưởng to lớn đối với cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản toàn thế giới.

- Tthể hiện sự sáng tạo hình thức nhà nước kiểu mới dựa trên cơ sở dân chủ vô sản và hoạt động lợi ích của đa số nhân dân lao động.

- Là hình ảnh của chế độ xã hội mới tiến bộ, cổ vũ nhân dân lao động toàn thế giới đấu tranh cho một xã hội tốt đẹp hơn.

* Bài học:

- Cách mạng vô sản muốn giành thắng lợi phải có đảng cách mạng chân chính lãnh đạo, thực hiện liên minh công nông;

- Phải kiên quyết trấn áp kẻ thù, xây dựng nhà nước của dân, do dân và vì dân.

Sự thành lập của công xã

1. Hoàn cảnh ra đời của công xã

- Năm 1870 – 1871: cuộc chiến tranh Pháp – Phổ.

- Ngày 4/9/1870: công nhân và tiểu tư sản đứng lên lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế => thiết lập chính phủ tư sản – “chính phủ Vệ quốc”

- “Chính phủ Vệ quốc” > < quần chúng nhân dân

2. Cuộc khởi nghĩa ngày 18-3-1871. Sự thành lập công xã.

- Mâu thuẫn giữa Chính phủ tư sản (ở Véc-xai) >< nhân dân ngày càng gay gắt, Chi-e tiến hành âm mưu bắt hết các ủy viên của Ủy ban Trung ương (đại diện cho nhân dân).

- Ngày 18 - 3 - 1871, Chi-e cho quân đánh úp đồi Mông-mác (Bắc Pa-ri) - là nơi tập trung đại bác của Quốc dân quân, nhưng cuối cùng chúng đã thất bại. Chi-e phải cho quân chạy về Véc-xai. Nhân dân nhanh chóng làm chủ Pa-ri và đảm nhiệm vai trò Chính phủ lâm thời.

- Ngày 26 - 3 - 1871, nhân dân Pa-ri tiến hành bầu cử Hội đồng Công xã theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. Những người trúng cử phần đông là công nhân và trí thức - đại diện cho nhân dân lao động Pa-ri.

3. Tổ chức bộ máy và chính sách của công xã Pa-ri

- Hội đồng Cộng xã: cơ quan cao nhất của Nhà nước.

- Thành lập các Ủy ban lo các công việc:

+ Đối ngoại.

+ Tài chính

+ An ninh, xã hội.

+ Giáo dục.

- Chính sách:

+ Thành lập các lực lượng vũ trang – an ninh nhân dân.

+ Tách nhà thờ ra khỏi trường học.

+ Giá bán tối đa, lương tối thiểu.

+ Giáo dục bắt buộc, miễn học phí.

4. Ý nghĩa lịch sử bài học của Công xã Pari

a. Ý nghĩa:

- Công xã Pari là mô hình thủ nhỏ của một xã hội mới.

- Là nguồn cổ vũ mạnh mẽ cho phong trào công nhân.

b. Bài học:

- Cần phải có một Đảng chân chính lãnh đạo.

- Có sự liên minh công – nông.

- Xây dựng nhà nước của dân, do dân và vì dân.