Tài liệu tác giả tác phẩm Nhật kí đô thị hóa Ngữ văn lớp 9 Cánh diều gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Nhật kí đô thị hóa lớp 9.

Tác giả tác phẩm: Nhật kí đô thị hóa - Ngữ văn 9

I. Tác giả Mai Văn Phấn

1. Tiểu sử

- Mai Văn Phấn (1955) quê tại Kim Sơn, Ninh Bình.

- Năm 1974, ông nhập ngũ, rồi xuất ngũ năm 1981 và theo học Ngôn ngữ học và Văn hóa Nga tại Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội.

- Năm 1983, ông tiếp tục tu nghiệp tại Trường Đại học Sư phạm Maxim Gorky, Minsk (thủ đô của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết Byelorussia bấy giờ).

- Hiện nay, ông sống và sáng tác tại thành phố Hải Phòng.

2. Sự nghiệp

- Mai Văn Phấn đã xuất bản 16 cuốn thơ và một cuốn sách, phê bình – tiểu luận (cho đến năm 2021).

- Mai Văn Phấn giành giải thưởng văn học Cikada 2017 của Thụy Điển. Giải Cikada được sáng lập năm 2004 và được trao cho các nhà thơ Đông Á, nơi “cảm quan thơ ca của họ chỉ ra tính bất khả xâm phạm của đời sống”.

- Một số tác phẩm tiêu biểu: Giọt nắng (thơ, 1992), Gọi xanh (thơ, 1995), Cầu nguyện ban mai (thơ, 1997), Nghi lễ nhận tên (thơ, 1999), Người cùng thời (trường ca, 1999), Vách nước (thơ, 2003), Hôm sau (thơ, 2009), Và đột nhiên gió thổi (thơ, 2009)…

II. Tìm hiểu văn bản Nhật kí đô thị hóa

1. Thể loại

- Tác phẩm Nhật kí đô thị hóa thuộc thể loại: thơ tự do.

2. Xuất xứ

- Cầu nguyện ban mai, NXB Hải Phòng, 1997.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: biểu cảm.

4. Bố cục đoạn trích

- Phần 1 (12 dòng thơ đầu): ký ức về thời thơ ấu gắn liền với quê hương, với hình bóng mẹ.

- Phần 2 (còn lại): thách thức của đô thị.

5. Giá trị nội dung

- Bài thơ thể hiện sự trân trọng những giá trị của gia đình, truyền thống trong môi trường hiện đại.

- Tư tưởng của tác giả: niềm tự hào, trân trọng các giá trị truyền thống. Bày tỏ sự tiếc nuối trước sự thay đổi của cuộc sống. Ngoài ra tác giả còn thể hiện tình cảm sâu sắc đối với gia đình và ký ức thời thơ ấu.

6. Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng xen kẽ các biện pháp tu từ ẩn dụ, so sánh.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Nhật kí đô thị hóa

1. Hình ảnh về thời thơ ấu

- Về “ngôi nhà của mẹ”, “chạm phải tay mình ngày thơ ấu”, người con đã hồi tưởng về những kỉ niệm: hình ảnh ngôi nhà như chiếc bánh không nhân, hình ảnh đồng xu cũ, chó đá đầu làng, tiếng gọi, hình ảnh mẹ ra bến sông.

- Những hình ảnh thuộc về “ngày thơ ấu": lỗ đáo, đôi chân cò lội nước, nơi chó đá đầu làng, bến sống,...

2. Suy nghĩ của người con

- Trước “những bước chân đô thị”, người con cảm thấy bất an trước sự thay đổi của cuộc sống đô thị, tiếc nuối cho những giá trị xưa cũ, những nét đẹp của thời thơ ấu.

- Biện pháp tu từ ẩn dụ: “bóng tối dẫn tôi về ngôi nhà của mẹ”.

- Biện pháp tu từ so sánh: “ngôi nhà như chiếc bánh không nhân”

=> Thể hiện được sự thiếu vắng, lạc lõng trước sự thay đổi của thực tại.

3. Cảm hứng, tư tưởng của tác giả trong bài thơ

- Cảm hứng chủ đạo: trân trọng những giá trị của gia đình, truyền thống trong môi trường hiện đại.

- Tư tưởng: niềm tự hào, trân trọng các giá trị truyền thống. Bày tỏ sự tiếc nuối trước sự thay đổi của cuộc sống. Ngoài ra tác giả còn thể hiện tình cảm sâu sắc đối với gia đình và ký ức thời thơ ấu.

IV. Đọc tác phẩm: Nhật kí đô thị hóa

V. Văn mẫu

Đề bài: Từ bài Chiều xuân (Anh Thơ) và bài Nhật kí đô thị hóa (Mai Văn Phấn), hãy nêu cảm nghĩ của em khi được đứng trước một cảnh đồng quê yên bình.

Đối với em, cảnh sắc đẹp nhất về quê hương mình là cảnh ngày hội đua thuyền đầu năm. Bao giờ cũng thế, đến ngày lễ này, không khí khắp quê em rộn ràng, náo nhiệt hẳn lên. Người người, nhà nhà háo hức, hân hoan cùng nhau đi trẩy hội. Những con thuyền đã được chuẩn bị kĩ càng. Tất cả đã sẵn sàng chào mừng ngày hội lớn nhất trong năm. Khi lễ hội bắt đầu diễn ra, đông đảo người dân đổ về con sông đầu làng để chiêm ngưỡng màn tranh tài giữa các đội. Hoà trong tiếng hò reo cổ vũ là tiếng cười nói vui tươi, rạng rỡ của mọi người. Thật là vui tươi, náo nhiệt làm sao!