Với tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 12 Bài 8: Đại cương về polymer sách Cánh diều hay, chi tiết cùng với 10 bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 12.

Lý thuyết Hóa học 12 Bài 8: Đại cương về polymer

A. Lý thuyết Đại cương về polymer

I. Khái niệm và danh pháp

1. Khái niệm

- Polymer là những hợp chất có phân tử khối lớn do nhiều đơn vị nhỏ (còn gọi là mắt xích) liên kết với nhau tạo nên.

- Các phân tử nhỏ tạo nên các mắt xích của polymer được gọi là các monomer.

2. Danh pháp

Tên của polymer được hình thành như sau: poly + tên của monomer

II. Tính chất vật lí

- Ở điều kiện thường, hầu hết các polymer là những chất rắn và không bay hơi. Các polymer có nhiệt độ nóng chảy nằm trong một khoảng khá rộng. Đa số các polymer nóng chảy tạo thành chất lỏng nhớ, khi để nguội sẽ rắn lại được gọi là chất nhiệt dẻo. Một số polymer khi đun nóng không nóng chảy mà bị phân hủy được gọi là chất nhiệt rắn (PPF,…)

- Đa số các polymer không tan trong môi trường thông thường.

III. Tính chất hóa học

1. Phản ứng giữ nguyên mạch polymer

- Các nhóm thế gắn vào mạch polymer có thể tham gia phản ứng mà không làm thay đổi mạch polymer.

- Những polymer có liên kết đôi trong mạch có thể tham gia phản ứng cộng vào liên kết đôi mà không làm thay đổi mạch polymer

2. Phản ứng cắt mạch polymer

Các polymer có nhóm chức trong mạch dễ bị thủy phân chẳng hạn tinh bột, cellulose, capron, nylon – 6,6,…

3. Phản ứng tăng mạch polymer

- Ở điều kiện thích hợp các mạch polymer có thể phản ứng với nhau để tạo thành mạch dài hơn hoặc tạo thành mạng lưới (như phản ứng lưu hóa cao su)

- Phản ứng nối các mạch polymer lại với nhau thành mạng không gian được gọi là phản ứng khâu mạch polymer. Polymer khâu mạch có mạng không gian nên khó nóng chảy, khó hòa tan và bền hơn so với polymer chưa khâu mạch.

IV. Điều chế

1. Phản ứng trùng hợp

- Phản ứng trùng hợp là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monomer) giống nhau hay tương tự nhau tạo thành phân tử lớn (polymer)

- Điều kiện về cấu tạo để monomer có thể tham gia phản ứng trùng hợp là trong phân tử phải có liên kết bội.

2. Phản ứng trùng ngưng

- Phản ứng trùng ngưng là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monomer) lại thành phân tử lớn (polymer), đồng thời giải phóng nhiều phân tử nhỏ khác

- Điều kiện về cấu tạo để monomer tham gia phản ứng trùng ngưng là trong phân tử phải có ít nhất hai nhóm chức có khả năng phản ứng để tạo liên kết.

Sơ đồ tư duy Đại cương về Polymer

B. Trắc nghiệm Đại cương về polymer

Câu 1. Polymer Z được tổng hợp theo phương trình hoá học sau:

${\text{nH}}_2 \text{N}{\left[{\text{CH}}_2\right]}_6{\text{NH}}_2+\text{nHOOC}{\left[{\text{CH}}_2\right]}_4\text{COOH}\stackrel{\text{xt},{\text{t}}^{°}}{\to }\text{Z}+(\text{n}-1){\text{H}}_2\text{O}$

Polymer Z được điều chế bằng phản ứng

A. trùng hợp.                 

B. trùng ngưng.              

C. thế.                            

D. trao đổi.

Câu 2. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Tinh bột tan rất ít trong nước lạnh, dù phân tử có nhiều nhóm -OH.

B. Các polymer tan tốt trong nước và các dung môi thông dụng.

C. Poly(phenol-formaldehyde) không bay hơi.

D. Polystyrene được dùng làm chất dẻo để chế tạo các vật dụng.

Câu 3. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Các polymer là các chất không bay hơi.

B. Hầu hết các polymer không tan trong các dung môi thông thường.

C. Các polypeptide ít tan trong nước lạnh, nhưng tan nhiều trong nước nóng.

D. Các polymer polybuta-1,3-diene, polychoroprene và polyisoprene có tính đàn hồi nên được ứng dụng làm cao su.

Câu 4. Trong công nghiệp, người ta có thể điều chế poly(vinyl alcohol) bằng cách đun nóng PVC trong dung dịch kiềm. Khi đó xảy ra phản ứng sau:

Phản ứng trên thuộc loại phản ứng

A. giữ nguyên mạch polymer.                           

B. phân cắt mạch polymer.

C. oxi hoá - khử.                                               

D. tăng mạch polymer.

Câu 5. Cho các polymer sau: polybuta-1,3-diene, polyisoprene, polyethylene, tơ capron. Trong số các polymer trên, có bao nhiêu chất có thể tham gia phản ứng cộng trong điều kiện thích hợp?

A. 1.                               

B. 2.                               

C. 3.                               

D. 4.

Phần II. Câu trắc nghiệm đúng sai. Trong mỗi ý a, b, c, d mỗi câu, hãy chọn đúng hoặc sai.

Câu 11. Cho các phát biểu về polymer như sau:

a. Polymer là các hợp chất có phân tử khối lớn, phân tử gồm nhiều mắt xích tạo nên.

b. Theo nguồn gốc, các polymer được chia thành polymer thiên nhiên và polymer tổng hợp.

c. Polymer tổng hợp được điều chế bằng phản ứng trùng hợp (như PE) hoặc trùng ngưng (như nylon-6,6).

d. Phản ứng depolymer hoá là phản ứng phân huỷ polymer để tạo ra monomer ban đầu.

Câu 12. Một học sinh lập bảng về một số polymer và monomer hoặc cặp monomer tương ứng của nó theo bảng dưới đây. Hãy chỉ ra trường hợp nào đúng, trường hợp nào sai.

Phần III. Câu trắc nghiệm yêu cầu trả lời ngắn

Câu 13. Cho các polymer sau: polystyrene, polypropylene, poly(phenol-formaldehyde), poly(methyl metacrylate). Có bao nhiêu polymer được tổng hợp bằng phản ứng trùng hợp?

Câu 14. Cho các polymer sau: polyethylene, poly(vinyl chloride), polypropylene, polystyrene, nylon-6,6. Có bao nhiêu polymer được tổng hợp bằng phản ứng trùng ngưng?

Câu 15. Một phân tử poly(methyl methacrylate) có phân tử khối bằng 42500. Số mắt xích trong phân tử polymer trên bằng bao nhiêu?

Xem thêm các bài tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 12 Cánh diều hay, chi tiết khác: