Bài 5: Truyện ngắn

Bài 6: Thơ

ĐỌC

Đọc hiểu văn bản chú ý đặc trưng của thể loại truyện ngắn:

+ Phân tích và đánh giá được một số yếu tố về hình thức (các chi tiết tiêu biểu, sự kết nối giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật,…); nội dung (đề tài, chủ đề, tư tưởng, triết lí nhân sinh,…) của truyện ngắn hiện đại.

+ Nêu được ý nghĩa, tác động của văn bản văn học trong việc làm thay đổi suy nghĩ, tình cảm, cách nhìn và cách đánh giá của cá nhân đối với

văn học và cuộc sống.

Đọc hiểu văn bản chú ý đặc trưng của thể loại thơ:

+ Nhận biết và phân tích được vai trò của yếu tố tượng trưng trong thơ.

+ Nhận biết và phân tích được giá trị thẩm mĩ của các yếu tố cấu tứ, ngôn từ; tình cảm, cảm xúc chủ đạo của người viết.

+ Thiết lập mối quan hệ liên văn bản của văn bản thơ đang phân tích với văn bản có cùng đề tài hoặc chung đặc điểm phong cách của cùng một tác giả.

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường.

Các biện pháp tu từ tiếng Việt được học trong SGK Ngữ văn 11: biện pháp lặp cấu trúc, biện pháp đối và ôn tập các biện

pháp ẩn dụ, so sánh, hoán dụ, liệt kê…

VIẾT

Viết bài nghị luận về một tác phẩm

truyện.

Viết bài nghị luận về một tác phẩm thơ.

NÓI VÀ NGHE

Giới thiệu một tác phẩm truyện.

Giới thiệu một tác phẩm thơ.

Câu

Nội dung

Điểm

Câu 1

B. Bài thơ rút trong Bắc hành tạp lục, thể “hành”, ngũ ngôn trường thiên.

0,5 điểm

Câu 2

C. Người mẹ và đàn con hành khất

0,5 điểm

Câu 3

A. Đồng cảm, xót thương

0,5 điểm

Câu 4

D. Làng khác mùa màng tốt hơn

0,5 điểm

Câu 5

B. Không biết lòng mẹ đau/ Lòng mẹ đau ra sao?

0,5 điểm

Câu 6

A. Mẹ chết không thương tiếc

0,5 điểm

Câu 7

C. Lòng người và đất trời cùng đau xót trước cảnh đời bất hạnh

0,5 điểm

Câu 8

C. Nhà vua biết sự phi lí ở đời (kẻ nghèo, người dư thừa)

0,5 điểm

Câu 9

* Những câu/ đoạn thơ chứa nghệ thuật đối lập

- Nước mắt chảy ròng ròng trên áo >< Lũ con vẫn vui cười

- Qua trưa rồi chưa được ăn/ Áo quần sao mà rách rưới quá >< Gân hươu cùng vây cá/ Đầy bàn thịt heo, thịt dê/ Quan lớn không thèm đụng đũa/ Đám theo hầu chỉ nếm qua.

- Một người làm hết sức/ Không đủ nuôi bốn miệng ăn >< Vứt bỏ không luyến tiếc/ Chó hàng xóm cũng ngán món ăn ngon.

* Hiệu quả: Phản ánh hiện thực và thể hiện cảm xúc:

- Phản ánh hiện thực đối lập, ngang trái, bất công

- Thể hiện cảm xúc: niềm thương cảm, nỗi phẫn uất trước bất công,…

1,0 điểm

Câu 10

- HS tự trả lời theo quan điểm cá nhân

- Tham khảo gợi ý: chọn khổ thơ/ dòng thơ/ hình ảnh thơ độc đáo về hình thức, giàu cảm xúc (thể hiện cảnh ngộ thương tâm của mẹ con người ăn mày; nỗi lòng thương con của người mẹ; cảnh dư thừa phù phiếm của bọn quan lại… nỗi thương cảm của nhà thơ/ Giá trị nhân đạo…) mà em hiểu sâu sắc.

- Từ đó xác định nội dung, cảm xúc, nhận thức (mới mẻ/ được cảm nhận sâu sắc hơn).

1,0 điểm

Câu

Nội dung

Điểm

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

Đảm bảo cấu trúc ba phần: Mở - Thân - Kết.

0,25 điểm

b. Xác định đúng yêu cầu của đề: Hãy viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội mà em tâm đắc nhất được gợi ra từ văn bản Sở kiến hành .

0,25 điểm

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau:

- HS rút ra vấn đề cần nghị luận (VD: khát vọng cháy bỏng về hạnh phúc con người; giá trị của tình yêu thương; sự tương phản giữa thiện – ác trong cuộc sống con người…)

- Mở bài: Giới thiệu vấn đề xã hội cần bàn luận, thể hiện rõ quan điểm của người viết về vấn đề đó.

- Thân bài: Trình bày hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ cho quan điểm của người viết, phản biện các ý kiến trái chiều.

- Kết bài: Khẳng định lại quan điểm của người viết về vấn đề, đưa ra những đề xuất giải pháp phù hợp.

3,0 điểm

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25 điểm

e. Sáng tạo: Diễn đạt sáng tạo, sinh động, giàu hình ảnh, có giọng điệu riêng.

0,25 điểm

Lưu ý: Chỉ ghi điểm tối đa khi thí sinh đáp ứng đủ các yêu cầu về kiến thức và kĩ năng.