Phương pháp giải:

a) Lực của máy kéo tác dụng lên mặt đường là áp lực.

b) Cả 2 lực: Lực của ngón tay tác dụng lên đầu đinh và lực của mũi đinh tác dụng lên gỗ đều là áp lực.

Tìm các dấu "=", ">", "<" thích hợp cho các ô trống của bảng 7.1.

Lời giải:

Ta có:

- Cùng diện tích bị ép như nhau, nếu độ lớn của áp lực càng lớn thì tác dụng nó cũng càng lớn.

- Cùng độ lớn của áp lực như nhau, nếu diện tích bị ép càng nhỏ thì tác dụng của áp lực càng lớn.

Như vậy, tác dụng của áp lực phụ thuộc vào diện tích bị ép và độ lớn của áp lực.

Ta có bảng 7.1: Bảng so sánh

Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực …(1)… và diện diện tích bị ép …(2)…

(1) càng mạnh.                                           

(2) càng nhỏ.

Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực càng mạnh và diện diện tích bị ép càng nhỏ.

Phương pháp giải:

Trong đó:

+ $p$ là áp suất ($N/m^2$)

+ $F$ là áp lực tác dụng lên mặt bị ép có diện tích $S$ (N)

Do đó, để làm tăng, giảm áp suất ta phải tăng áp lực và giảm diện tích bị ép.

- Ví dụ : Lưỡi dao càng mỏng thì dao càng sắc, vì dưới tác dụng của cùng một áp lực, nếu diện tích bị ép càng nhỏ (lưỡi dao mỏng) thì tác dụng của áp lực càng lớn (dao càng dễ cắt gọt các vật).

Phương pháp giải: 

- So sánh:

+ Áp suất của xe tăng lên mặt đường nằm ngang là:

$$\begin{gathered} p_1={\displaystyle \frac{F_1}{S_1}} \\ ={\displaystyle \frac{340000}{1,5}=226666,67\left(N/m^2\right)} \end{gathered}$$

+ Áp suất của ôtô lên mặt đường nằm ngang là:

$$\begin{gathered} p_2={\displaystyle \frac{F_2}{S_2}} \\ ={\displaystyle \frac{20000}{0,025}=800000\left(N/m^2\right)} \end{gathered}$$

Như vậy, áp suất của xe tăng lên mặt đường nằm ngang nhỏ hơn áp suất của ô tô. Do đó xe tăng chạy được trên đất mềm.

- Máy kéo nặng nề hơn ô tô lại chạy được trên nền đất mềm là do máy kéo dùng xích có bản rộng nên áp suất gây ra bởi trọng lượng của máy kéo nhỏ. Còn ô tô dùng bánh (diện tích bị ép nhỏ), nên áp suất gây bởi trọng lượng của ô tô lớn hơn. 

1. Áp lực

Áp lực là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép.

Ví dụ: Trong hình 7.3a SGK thì trọng lượng của máy kéo là áp lực, trong hình 7.3b SGK thì lực của ngón tay tác dụng lên đầu đinh và lực của mũi đinh tác dụng lên bảng gỗ đều là áp lực.

2. Áp suất

Áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép. Áp suất được tính bằng công thức $p={\displaystyle \frac{F}{S}}$.

Chú ý:

Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào hai yếu tố là độ lớn của áp lực và diện tích bị ép.

3. Đơn vị của áp suất

Paxcan (Pa) (1 Pa = 1 N/m2).

Lưu ý:

- Đơn vị áp suất trong hệ thống đo lường hợp pháp của nước ta là paxcan: $1Pa=1N/m^2$. Vì Pa quá nhỏ nên trong thực tế, người ta dùng đơn vị lớn hơn là bar: $1bar={10}^{5}Pa$.

- Ngoài ra, người ta cũng dùng atmotphe làm đơn vị áp suất. Atmotphe là áp suất gây bởi một cột thủy ngân cao $76cm$: $1atm=103360Pa$.

Để đo áp suất, người ta có thể dùng áp kế.

Sơ đồ tư duy về áp suất - Vật lí 8