Tương tự như bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của Phan Bội Châu, bài thơ Đập đá ở Côn Lôn của Phan Châu Trinh được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú. Bài thơ đã thể hiện khí phách hiên ngang bất khuất của người chiến sĩ cách mạng trong chốn tù đày.

Nhan đề bài thơ gợi lên cảnh lao động khổ sai của tác giả và các chiến sĩ yêu nước bị thực dân Pháp bắt giam và đày đọa ở Côn Đảo. Sau sự kiện chống thuế ở Trung Kì, năm 1908, Phan Châu Trinh và một số chiến sĩ bị thực dân Pháp bắt giam và đày ra Côn Đảo với án khổ sai chung thân.

Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,

Lừng lẫy làm cho lở núi non.

Xách búa đánh tan năm bảy đống,

Ra tay đập bể mấy trăm hòn.

Bốn câu thơ đầu vừa tả thực cảnh đập đá, vừa biểu lộ một tâm thế, một ý chí. Chí nam nhi, chí làm trai coi việc đứng giữa đất Côn Lôn, bị tù đày khổ sai là một thách thức nhưng không phải là thấp hèn mà là lừng lẫy, không những thế còn lừng lẫy làm cho lở núi non. Hai từ đứng giữa biểu thị một tư thế hiên ngang, bất khuất trước quân thù.

Câu thơ thứ hai thể hiện chí khí kiên cường trước cảnh đày đọa của quân thù. Các động từ đánh tan, đập bể vừa tả thực sức mạnh đập đá, vừa thể hiện một quyết tâm, một ý chí căm thù giặc. Đó là quyết tâm phá tan cảnh ngục tù, lật đổ ách thống trị của bọn thực dân tàn bạo. Câu thứ ba và thứ tư đối nhau làm cho lời thơ thêm mạnh mẽ, các số từ trong câu đã tạo nên vẻ đa nghĩa cho bài thơ: .

Xách búa đánh tan năm bảy đống,

Ra tay đập bể mấy trăm hòn.

Hai câu năm và sáu đối nhau rất chỉnh. Tác giả lấy thời gian bị giam cầm (tháng ngày)đối với gian truân, thử thách (mưa nắng); lấy thân dày dạn phong trần (thân sành sỏi) đối với tinh thần sắt thép (dạ sắt son). Nghệ thuật đối làm hiện lên hình ảnh người chiến sĩ cách mạng có tâm hồn và khí phách cao đẹp.

Thân sành sỏi và dạ sắt son là hai hình ảnh ẩn dụ thể hiện một cách hàm súc và hình tượng phẩm chất cao quý của tác giả:

Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,

Mưa nắng càng bền dạ sắt son.

Những kẻ vá trời khi lỡ bước,

Gian nan chi kể việc con con!

Các từ bao quản và chi sờn biểu thị một thái độ chấp nhận đương đầu với khó khăn thử thách, thái độ thách thức với cảnh ngục tù của quân thù. Hai câu kết thể hiện bản lĩnh phi thường của những người có chí lớn, mưu đồ đại sự (vá trời) mà không thành (lỡ bước).

Hình ảnh những anh hùng thất thế mà vẫn hiên ngang đã được khắc họa một cách thú vị. Chuyện tù đày được xem là con con, không đáng kể. Hai câu cuối toát lên một phong thái ung dung tự tại, rất ngạo nghễ của người chí sĩ yêu nước:

Những kẻ vá trời khi lỡ bước,

Gian nan chi kề việc con con!

Đập đá ở Côn Lôn là bài thơ tiêu biểu cho thơ ca viết trong ngục tù của các chiến sĩ yêu nước đầu thế kỉ XX. Bài thơ có giọng điệu đĩnh đạc, hào hùng,ngôn ngữ hàm súc, vừa bình dị, vừa cổ kính sang trọng. Tác giả đã lấy thơ để giãi bày cái tâm, cái chí của mình, sẵn sàng xả thân để cứu nước, sắt son thủy chung với sự nghiệp cứu nước, bất khuất hiên ngang trước cảnh tù đày. Đó chính là cái tâm, cái chí của Phan Châu Trinh thể hiện qua bài thơ Đập đá ở Côn Lôn.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 13

Nhà tù Côn Đảo được mệnh danh là địa ngục trần gian, bởi trên hòn đảo trơ trọi, giữa nắng gió biển khơi, trong chế độ nhà tù khắc nghiệt, người đi đày sẽ buộc phải làm công việc lao động khổ sai như đập đá cho đến khi kiệt sức và không ít người đã gục ngã.

Bài thơ thể hiện khí phách của một người xem thường mọi thử thách gian nan, nói về công việc lao động cưỡng bức hết sức nặng nhọc mà như nói về một công việc chinh phục thiên nhiên dũng mãnh và đầy khí phách của một dũng sĩ thần thoại

Bốn câu thơ đầu có hai lớp nghĩa. Tư thế đứng của con người giữa đất trời: Thể hiện quan niệm nhân sinh truyền thống về “chí làm trai” “Đã sinh làm trai cũng phải khác đời” (Phan Bội Châu), “Chí làm trai Nam, Bắc, Tây, Đông - Cho phí sức vẫy vùng trong bốn bể” (Nguyễn Công Trứ),... Đó là niềm kiêu hãnh, ý chí tự khẳng định mình, là khát vọng hành động mãnh liệt. Con người thể hiện chí làm trai của mình: Đứng giữa đất Côn Lôn, đứng giữa biển rộng, non cao, đội trời đạp đất, tư thế hiên ngang, sừng sững. Từ câu thơ toát lên một vẻ đẹp hùng tráng.

Miêu tả công việc đập đá: Bằng nét bút khoa trương nhằm làm nổi bật sức mạnh to lớn của con người khổng lồ: Khí thế hiên ngang “lừng lẫy” như bước vào một trận chiến đấu mãnh liệt; hành động thì quả quyết, mạnh mẽ phi thường: “Xách búa”, “ra tay”; sức mạnh thật là ghê gớm, gần như thần kì: “Làm cho lở núi non”, “đánh tan năm bảy đống”, “đập bể mấy trăm hòn”...

Câu thơ khắc họa hình ảnh người tù cách mạng trong tư thế vươn cao ngang tầm vũ trụ, đã biến một công việc lao động khổ sai thành một cuộc chinh phục dũng mãnh của con người có sức mạnh thần kì.

Bốn câu thơ cuối tác giả trực tiếp bộc lộ cảm xúc và suy nghĩ của mình. Đây là khẩu khí của người anh hùng không chịu khuất phục hoàn cảnh, xem thường mọi thứ thử thách gian nan, luôn giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu. Vẻ đẹp tinh thần này kết hợp với tầm vóc lẫm liệt, oai phong đã tạo nên một hình tượng giàu chất sử thi và gây ấn tượng mạnh.

Câu 5-6 là sự đối lập giữa những thử thách gian nan, những gian khổ phải chịu đựng không phải một sớm, một chiều mà dài dằng dặc qua năm tháng với sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và ý chí chiến đấu sắt son của người chiến sĩ cách mạng.

Câu 7-8 là sự đối lập giữa chí lớn của những người dám mưu đồ sự nghiệp cứu nước vào những năm đầu thế kỉ XX, khi đất nước đang lâm vào cảnh tối tăm do bị thực dân Pháp đàn áp, thì không phải ai cũng tin vào sức người có thể làm được. Những thử thách trên bước đường chiến đấu bị Phan Châu Trinh coi như là những “việc con con”, không làm ông nhụt chí.

Ngôn ngữ hàm súc, vừa bình dị vừa cổ kính trang trọng. Người xưa thường lấy thơ để giãi bày cái tâm, để nói lên cái chí. Sẵn sàng xả thân để cứu nước, sắt son thủy chung với dân tộc, bất khuất hiên ngang trước cảnh tù đày, đó là cái tâm, cái chí của Phan Châu Trinh thể hiện trong bài thơ "Đập đá ở Côn Lôn" này. Cái tâm, cái chí của nhà cách mạng tiền bối Phan Châu Trinh là bài học lớn cho chúng ta ngưỡng mộ và noi theo.

 Video tóm tắt kiến thức: Đập đá ở Côn Lôn

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 14

Côn Đảo trước kia được coi là “địa ngục trần gian”, nơi thực dân Pháp cho xây dựng những nhà tù giam cầm các chiến sĩ yêu nước. Bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” được sáng tác khi nhà yêu nước Phan Châu Trinh bị bắt và giam cầm ở nơi đây. Bài thơ toát lên vẻ đẹp của người chiến sĩ kiên trung dù bị đày ải, khổ sai nhưng vẫn mang dáng vẻ chí khí, bất khuất trước kẻ thù.

Ngay từ những câu thơ đầu bài thơ, Phan Châu Trinh đã làm hiện lên hình ảnh một người anh hùng hiên ngang giữa đảo xa:

Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn

Lừng lẫy làm cho lở núi non

Ông thể hiện niềm tự hào được “làm trai” – một đấng nam nhi đầu đội trời chân đạp đất, mạnh mẽ, dũng mãnh và được rạng danh tiếng tăm – “lừng lẫy” giữa đời. Mang sức mạnh của một thanh niên trai trẻ, những công việc khổ sai cũng trở nên quá đỗi tầm thường:

Xách búa đánh tan năm bảy đống

Ra tay đập bể mấy trăm hòn

“Xách búa”, “đánh tan”, “đạp bể” – động từ mạnh, dứt khoát, thể hiện một sức mạnh ghê gớm, tạo cho người tù yêu nước một tư thế ngạo nghễ hiên ngang. Công việc đập đá tưởng chừng như nặng nề, vất vả mà lại quá đỗi nhẹ nhàng với người tù yêu nước. Thời gian sống trong tù tôi luyện thân thể họ, những khó khăn, thử thách lại càng làm ý chí của họ thêm vững vàng:

Tháng ngày bao quản thân sành sỏi

Mưa nắng càng bền dạ sắt son

Ông bày tỏ quan điểm cá nhân:

Những kẻ vá trời khi lỡ bước

Gian nan chi kể việc con con

Mượn câu chuyện thần thoại Nữ Oa đội đá vá trời, Phan Châu Trinh nói lên cái chí lớn của đời mình: Tìm con đường cứu nước, giải phóng dân tộc. Đối với ông, đập đá cũng chỉ là một “việc con con”, còn theo đuổi hoài bão mới thực sự là hành trình gian nan và thử thách. Ông coi thường những vất vả, nhọc nhằn trước mắt để giữ ý chí vững bền và hiên ngang trước kẻ thù.

“Đập đá ở Côn Lôn” – nhan đề bài thơ là về chuyện đập đá nhưng ý thơ không chỉ đơn giản là những cực nhọc trong cảnh tù đày. Toàn bài thơ hiện lên hình ảnh người tù yêu nước cao lớn sừng sững, đứng hiên ngang giữa đất trời, bất chấp mọi gian khổ để đi theo tiếng gọi của lý tưởng. Đó chính là tư thế hiên ngang của người anh hùng Việt Nam trong những năm chiến đấu vì tự do, độc lập của nước nhà.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 15

Phan Châu Trinh (1872-1926), là một nhà hoạt động cách mạng sôi nổi và mạnh mẽ nhất trong những năm đầu của thế kỷ XX, ông là người đầu tiên đề xướng phong trào cứu nước kiểu dân chủ, đòi bác bỏ chế độ quân chủ phong kiến sớm nhất ở Việt Nam. Trong suốt cuộc đời mình Phan Châu Trinh đã từng đi đến nhiều nơi để theo đuổi lý tưởng giải phóng dân tộc lúc ở Pháp, lúc ở Nhật. Tuy nhiên vì một số hướng đi sai lầm mà ông cũng như Phan Bội Châu vẫn chưa tìm ra được một con đường cứu nước đúng đắn và phù hợp với đặc điểm lúc bấy giờ của đất nước. Không chỉ là một nhà hoạt động cách mạng sôi nổi, Phan Châu Trinh còn là một nhà thơ, nhà văn chính luận có nhiều tác phẩm đặc sắc. Đập đá ở Côn Lôn là một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của ông, được viết trong một hoàn cảnh khá đặc biệt, ấy là khi Phan Châu Trinh bị thực dân Pháp khép vào tội xúi giục nhân dân Trung Kỳ chống thuế và bị bắt đày ra Côn Đảo, bị buộc phải lao động khổ sai với công việc khai thác đá.

Trước hết trong bốn câu thơ đầu tác giả đã thể hiện quan điểm của mình về chí làm trai, đồng thời thông qua đó cũng bộc lộ những sự vất vả, cực nhọc của công việc lao động khổ sai khi bị lưu đày tại Côn Đảo.

"Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,

Lừng lẫy làm cho lở núi non.

Xách búa đánh tan năm bảy đống,

Ra tay đập bể mấy trăm hòn"

Câu thơ đầu tiên "Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn" đã mở ra cho người đọc một hình dung về bối cảnh không gian rộng lớn, đồng thời thông qua đó tọa dựng tầm vóc và tư thế hiên ngang của con người trong trời đất, bộc lộ khí phách của một người anh hùng, sừng sững giữa đất trời. Trong đó hai từ "làm trai" nhắc nhở độc giả về quan niệm chí nam nhi trong nền giáo dục truyền thống mà cụ thể ấy là Nho học, người ta luôn quan niệm rằng làm trai thì phải trả món nợ công danh, phải làm nên sự nghiệp, đáp đền cho Tổ quốc, đồng thời lừng lẫy với núi sông, xứng đáng là bậc nam tử hán đại trượng phu chí lớn rộng khắp đất trời. Có thể thấy quan niệm truyền thống về chí làm trai đã từng xuất hiện rất nhiều trong thơ ca xưa ví như Nguyễn Công Trứ có "Chí làm trai Nam, Bắc, Tây, Đông/ Cho thỏa sức vẫy vùng trong bốn bể", hay Phan Bội Châu với "Làm trai phải lạ ở trên đời" tức là không cam chịu cuộc sống tầm thường, mà luôn hướng tới những lý tưởng vĩ đại phi thường, tiêu biểu như sự nghiệp giải phóng dân tộc. Hoặc xa hơn nữa còn có Phạm Ngũ Lão với "Nam nhi vị liễu công danh trái/Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu", ý bảo nam nhi mà chưa trả được nợ công danh thì ắt phải xấu hổ khi nghe chuyện nhà Gia Cát. Tương tự vậy trong Đập đá ở Côn Lôn của Phan Chu Trinh ông viết "Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn/ Lừng lẫy làm cho lở núi non", tức là thể hiện lòng kiêu hãnh, ý chí tự khẳng định mình, khát vọng hành động mãnh liệt, sẵn sàng làm nên những việc lừng lẫy rung chuyển núi sông. Đặc biệt nhân vật trữ tình với tư thế "đứng giữa" đất Côn Lôn, đối diện với núi non sừng sững, lại càng làm nổi bật lên vẻ đẹp oai hùng, hiên ngang của trang nam tử với ý chí cao ngút trời xanh. Khẳng định tầm vóc của con người khi đứng trước thiên nhiên, trời đất không hề bị lu mờ mà càng trở nên, rõ ràng, sắc nét, mang vẻ đẹp hùng tráng, mà vẻ đẹp ấy vốn toát ra từ chính ý chí nam nhi, từ những khát vọng to lớn trong công cuộc giải phóng dân tộc vĩ đại. Ở ba câu thơ tiếp, dù miêu tả công việc lao động khổ sai, cực nhọc khi tay cầm búa, dùng sức người đập đá, với khối lượng công việc lớn, thế nhưng giọng điệu thơ của Phan Châu Trinh ở đây lại hết sức mạnh mẽ, hùng hồn như đang bước vào một trận chiến mãnh liệt. Các từ ngữ mang sắc thái mạnh như "lừng lẫy", "đánh tan", "đập bể", thể hiện được sức mạnh, tầm vóc của con người trong những công việc lao động vất vả, nhưng không hề vì thế mà nao núng, chán chường. Trái lại từ một công việc lao động khổ sai vất vả, Phan Châu Trinh đã biến nó thành một công cuộc chinh phục thiên nhiên đầy thách thức, mà con người trong đó luôn tràn trề sức sống, sinh lực, sẵn sàng chinh phục mọi đỉnh cao. Bộc lộ khẩu khí ngang tàn, ngạo nghễ của một con người tuy chịu cảnh tù đày thế nhưng vẫn hiên ngang mạnh mẽ, tinh thần lạc quan, tầm vóc sáng ngang sơn hà. Tạo dựng được một tượng đài về người anh hùng vượt lên trong nghịch cảnh, chiến thắng số phận, với khí phách hiên ngang lẫm liệt, sừng sững giữa đất trời, cũng như trong chính lòng giặc thù.

Nếu như 4 câu thơ đầu tập trung thể hiện khí phách, tầm vóc của người anh hùng giữa đất trời, thì ở bốn câu thơ cuối vẻ đẹp tâm hồn của Phan Châu Trinh lại càng được bộc lộ một cách rõ ràng, bổ sung cho phong thái ngạo nghễ, hiên ngang của người anh hùng trước những hoàn cảnh khó khăn, ngục tù, luôn giữ vững niềm tin và ý chí sắt son vào con đường mình đã chọn không đổi dời.

"Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,

Mưa nắng càng bền dạ sắt son.

Những kẻ vá trời khi lỡ bước,

Gian nan chi kể việc con con!"

Để nhấn mạnh cho vẻ đẹp tâm hồn kiên định, ý chí mạnh mẽ, cũng như chí lớn nam nhi của mình tác giả đã tinh tế dùng thế tương quan đối nghịch giữa các sự thể trong hai câu thơ 5 và 6 "Tháng ngày bao quản thân sành sỏi/Mưa nắng càng bền dạ sắt son". Trong đó "tháng ngày" và "mưa nắng" là chỉ những khó khăn vất vả với cuộc sống tù đày dài đằng đẵng ngày này qua tháng khác không biết hồi kết, còn mưa nắng là để chỉ những nỗi khó nhọc, gian lao trong quá trình lao động khổ sai mà người tù phải gánh chịu. Tuy nhiên đối lập với những khó khăn này, thì "tháng ngày" chỉ càng làm cho thân thể, ý chí người chiến sĩ thêm bền bỉ, dẻo dai, với một tấm "thân sành sỏi", còn "mưa nắng" cũng chỉ khiến cho tấm lòng, tâm hồn tác giả thêm vững chãi, một lòng kiên trung với lý tưởng cách mạng, cứu nước, "càng bền dạ sắt son". Có thể nói rằng chính những khó khăn vất vả trong cảnh tù đày càng khiến người chiến sĩ cách mạng thêm quyết tâm và tin tưởng vào sự nghiệp, lý tưởng mà mình đang theo đuổi, càng trở nên mạnh mẽ và hiên ngang giữa trời đất, chứ không thể làm suy sụp hay chán chường trước nghịch cảnh.

Đến câu thơ thứ 7 "Những kẻ vá trời khi lỡ bước", khiến ta dễ dàng liên tưởng đến truyền thuyết bà Nữ Oa đội đá vá trời cứu muôn vạn sinh linh, đó là một sự kiện phi thường mà không phải ai cũng có thể làm được. Thì ở đây bản thân Phan Châu Trinh cũng ví công cuộc tìm đường cứu nước, làm cách mạng của mình chính là một công việc "vá trời" khác, bởi lẽ trong thế kỷ XX ấy dường như người ta chẳng thể tin vào việc một con người nhỏ bé có thể lãnh đạo một dân tộc nhỏ bé chống lại bọn đế quốc hung tàn mạnh mẽ được. Điều này càng thể hiện được cái chí lớn và khí phách anh hùng của Phan Châu Trinh trước một thời đại đầy biến động, chính vì thế với công việc mà vốn không ai tưởng tượng nổi ông cũng đã mạnh dạn mưu đồ thì chừ có há chi mấy "việc con con" như cảnh lao tù khổ sai khi lỡ bước. Thể hiện ý chí quyết tâm mạnh mẽ, niềm tin hướng về một ngày tự do không xa của tác giả, đồng thời là sự coi thường những phương cách bỉ ổi của bè lũ thực dân đối với những chí sĩ yêu nước như tác giả.

Đập đá ở Côn Lôn là một bài thơ hay, thể hiện rất rõ vẻ đẹp, tư thế hiên ngang sánh ngang với trời đất của người làm trai trước một thời đại nhiều biến động dữ dội của đất nước. Đồng thời cũng bộc lộ rất rõ những vẻ đẹp trong tâm hồn tác giả ấy là tấm lòng yêu nước thương dân sâu sắc, ý chí quyết tâm chống giặc cứu nước, lý tưởng một lòng làm cách mạng giải phóng dân tộc khỏi ách ngục tù của thực dân, đế quốc đồng thời còn thể hiện ý chí sắt đá, mạnh mẽ, vượt qua được tất cả mọi gian lao vất vả mà vẫn giữ được tấm lòng son sắt với Tổ quốc.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 16

Những năm đầu thế kỉ XX, cùng với Phan Bội Châu, tên tuổi Phan Châu Trinh trở thành biểu tượng của tinh thần yêu nước, đồng bào cả nước đều ngưỡng mộ ông. Hình ảnh Phan Tây Hồ, nhà chí sĩ giàu lòng yêu nước, khảng khái sống mãi với non sông, đất nước và trong tâm tưởng của nhân dân Việt Nam. Đọc bài thơ Đập đá ở Côn Lôn ta càng hiểu thêm phẩm chất cách mạng sáng ngời của Cụ:

Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,

Lừng lẫy làm cho lở núi non.

Xách búa đánh tan năm bảy đống,

Ra tay đập bể mấy trăm hòn.

Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,

Mưa nắng chi sờn dụ sắt son.

Những kẻ vá trời khi lỡ bước,

Gian nan chi kể việc con con!

Năm 1908 Phan Châu Trinh bị bắt, triều đình Huế đã khép tội cầm đầu phong trào chống thuế ở Trung Kì và đày đi Côn Lôn. Côn Lôn! Cái địa danh gợi lên trong trí tưởng tượng của những người Việt Nam một sự chết chóc, rùng rợn. Giữa bốn bề biển cả mênh mông, cái "địa ngục trần gian" này là nơi giam cầm, đọa đày dã man những người yêu nước và đã có biết bao người con ưu tú của dân tộc đã vĩnh viễn nằm lại nơi đây.

Bị đày đến địa ngục, Phan Châu Trinh tự xác định: Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn. Trong tư thế "đứng" ấy của nhà chí sĩ cách mạng vừa biểu thị một thái độ ngang tàng bất khuất vừa chủ động tự tin - Giữa trời biển bao la, trước cảnh ngục là tàn bạo của kẻ thù, dáng đứng của Phan Châu Trinh thật vững vàng như một tượng đài hiên ngang.

Ông không còn là một người tù bị đi đày nữa mà là một con người của tự do. Chí "làm trai" của người quân tử có phen được bộc lộ và thử thách. Đúng là một thử thách rất khắc nghiệt, người tù ngày ngày phải lao động khổ sai. Việc đập đá rất cực nhọc đối với Phan Châu Trinh, một nhà nho chân yếu tay mềm chỉ quen với bút nghiên, đèn sách không quen với công việc nặng nhọc.

Bị cực hình về thể xác nhưng tinh thần vẫn vững vàng: Lừng lẫy làm cho lở núi non. Đây không còn là chuyện người tù đập đá nữa mà còn bao hàm một ý nghĩa rộng lớn về chí khí hào hùng lẫm liệt của kẻ "làm trai" có chí lớn quyết xoay chuyển lại thời cuộc, nước non.

Xách búa đánh tan năm bảy đống,

Ra tay đập bể mấy trăm hòn.

"Xách búa", "ra tay" thể hiện tư thế chủ động; "đánh tan", "đập bể" động từ chỉ hành động dứt khoát, mạnh mẽ, khoáng đạt. Nhà chí sĩ đang hình dung như dồn tất cả nghị lực và lòng căm thù vào cánh tay để "đập bể", "đánh tan" cái dinh luỹ của chế độ thực dân phong kiến thối nát.

Ba năm trời đằng đẵng Phan làm thân tù tội, chịu đựng biết bao đoạ đày "nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại" (một ngày ở tù, nghìn năm ở ngoài). Nhưng thời gian (tháng ngày), gian nan (mưa nắng) cũng là hoàn cảnh để rèn luyện khí tiết người cách mạng.

Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,

Mưa nắng chi sờn dạ sắt son.

"Lửa thử vàng, gian nan thử sức", nhà tù đế quốc là trường hợp để tôi rèn thử thách. Phan Bội Châu trong nhà ngục Quảng Đông "vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu", Hồ Chí Minh trong nhà lao Tưởng Giới Thạch vẫn Tự khuyên mình

Nghĩ mình trong bước gian truân

Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng.

(Nhật kí trong tù)

Những thử thách khốc liệt của lao lù làm cho Phan Châu Trinh thêm rắn rỏi, dạn dày, lòng dạ càng thêm sáng ngời "sắt son" một niềm tin mãnh liệt ở sự nghiệp cứu dấn, cứu nước. Bài thơ kết thúc bằng một lời khẳng định mạnh mẽ đầy tự tin:

Những kẻ vá trời khi lỡ bước,

Gian nan chi kể việc con con!

Phan tự ví mình là kẻ "vá trời", lấp biển, mưu đồ sự nghiệp lớn lao. Người anh hùng có chí lớn, tin ở tài năng và nghị lực của mình nhưng chẳng may bị sa cơ, "lỡ bước"! Bị "lỡ bước" trên con đường tranh đấu đầy chông gai hiểm nạn là lẽ tất yếu, thường tình đối với ông. Người cách mạng sẵn sàng chấp nhận tù đày, xiềng gông kể cả việc phải hi sinh tính mạng.

Nói chuyện tù tội, chết chóc mà lời thơ cứ tự nhiên, nhẹ nhàng: Gian nan chi kể việc con con! Ông xem đó chỉ là việc "con con", không đáng kể, thái độ tư thế của nhà chí sĩ đĩnh đạc, ung dung lạ thường, ở đây ta lại bắt gặp sự đồng điệu rất lí thú trong tư thế của hai chí sĩ họ Phan:

Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp,

Bao nhiêu nguy hiểm sự gì đâu.

(Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác - Phan Bội Châu)

Kẻ thù dùng bạo lực, cực hình đày đọa để tiêu diệt lòng yêu nước, nhưng chúng đã lầm, sức mạnh tinh thần của những người yêu nước vô địch.

Bài thơ Đập đá ở Côn Lôn có giọng điệu hào hùng, sảng khoái của con người coi thường gian nguy, xem khinh kẻ địch. Đó là tư thế của những người chiến thắng, "đứng trên đầu thù". Phan Châu Trinh nhà yêu nước vĩ đại, người chiến sĩ bất khuất hiên ngang đã đi vào lịch sử của dân tộc.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 17

Phan Châu Trinh không chỉ là một nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng, mà còn là một nhà thơ, nhà văn xuất sắc. Các tác phẩm của ông thấm đẫm tinh thần yêu nước và ý chí chiến đấu kiên trì, bền bỉ. “Đập đá ở Côn Lôn” là một trong những bài thơ tiêu biểu thể hiện tinh thần cứng cỏi, yêu nước của tác giả.

Tác phẩm được viết trong hoàn cảnh ông bị bắt giam, lưu đày ngoài Côn Đảo với công việc đập đá khổ sai. Nhưng ngay từ những câu thơ đầu đã thể hiện được tinh thần sắt đá, tư thế sừng sững, lớn lao, nổi bật giữa đất trời của người chí sĩ cách mạng:

“Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn
Lừng lẫy làm cho lở núi non
Xách búa đánh tan năm bảy đống
Ra tay đập bể mấy trăm hòn”

Hai câu thơ đầu đã thể hiện chí nam nhi của các bậc trượng phu thời xưa. Văn học dân gian đã từng khẳng định, làm trai thì phải:

“Làm trai cho đáng nên trai,
Xuống đông đông tĩnh, lên đoài đoài yên”

Sống cùng thời với Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu cũng có quan điểm tương tự:

“Sinh vi nam tử yếu hi kì”

Trong câu thơ của Phan Châu Trinh chí làm trai thật lớn lao, mạnh mẽ. Nhân vật trữ tình hiện lên trong tư thế làm chủ, hiên ngang, đầu đội trời, chân đạp đất, vô cùng anh dũng, kiêu hùng. Đây cũng là nét mới trong cách thể hiện chí làm trai của ông. Giữa non nước, đất trời Côn Lôn, con người được đặt vào vị trí trung tâm với sức mạnh “làm cho lở núi non”. Từ “lừng lẫy” được đảo lên đầu câu nhấn mạnh hơn nữa sức mạnh phi thường của nhân vật trữ tình.

Để làm rõ sức mạnh phi thường của kẻ làm trai, hai câu thơ tiếp theo miêu tả trực tiếp sức mạnh đó: “Xách búa đánh tan năm bảy đống/ Ra tay đập bể mấy trăm hòn”. Tác giả sử dụng hàng loạt các động từ mạnh: “xách búa, ra tay, đập bể” cho thấy sức mạnh thần kì của con người. Sử dụng số từ “năm, bảy, mấy trăm” có tính chất ước lệ càng khẳng định hơn nữa vẻ đẹp sức mạnh của con người. Hai câu thơ dùng nhiều thanh trắc với nhịp điệu mạnh mẽ như chính những hành động trong thực tế công việc của tác giả. Đây đồng thời cũng là hình ảnh thực tế của công việc đập đá mà người tù khổ sai phải làm. Tuy nhiên, câu thơ không dừng lại là tái hiện công việc mà nó còn mang ý nghĩa tượng trưng cho sức mạnh của kẻ làm trai - gây ấn tượng mạnh về tầm vóc của đấng nam nhi.

Những câu thơ cuối thể hiện những suy ngẫm, chiêm nghiệm của nhân vật trữ tình:

“Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son
Những kẻ vá trời khi lỡ bước
Gian nan chi kể việc con con”

Bốn câu thơ cuối tạo tương quan đối lập giữa hoàn cảnh thực tế với ý chí kiên cường, dẻo dai của người chiến sĩ. Hai câu thực có sự đối lập giữa “tháng ngày”, “mưa nắng” với “thân sành sỏi”, “dạ sắt son” – sự đối lập giữa gian khổ với sức chịu đựng dẻo dai và ý chí bền bỉ phi thường của người chiến sĩ. Hai câu thơ cuối thật đẹp đẽ. Đây không còn là công việc khổ sai mà trở thành trọng trách lớn lao “vá trời”. Ông tự nhận trách nhiệm to lớn, cứu nước cứu dân, bởi vậy những gian nan vất vả này chỉ là thử thách nhỏ bé, tầm thường không đáng quan tâm. Câu thơ đã hoàn chỉnh bức tranh chân dung tinh thần của người chiến sĩ. Bài thơ kết hợp hài hòa giữa giọng điệu hào hùng và bút pháp lãng mạn, người chí sĩ cách mạng được xây dựng bằng bút pháp khoa trương, phóng đại và thủ pháp đối lập. Thể thơ thất ngôn bát cú phù hợp với nội dung tư tưởng và cảm hứng chủ đạo của bài.

Tác phẩm đã cho thấy ý chí kiên trung, nghị lực phi thường của người chí sĩ cách mạng trong hoàn cảnh khổ sai, tù đày vẫn vững lòng với sự nghiệp cứu nước của mình. Bài thơ còn có ý nghĩa nêu gương và động viên to lớn đối với thế hệ cách mạng sau này.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 18

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 19

Phan Châu Trinh, nhà cách mạng kiệt xuất, đã để lại bài thơ Đập đá ở Côn Lôn trong giai đoạn bị đày đọa tại đảo Côn Lôn. Thơ mang đậm tinh thần chiến đấu, là biểu tượng cho khí phách quật cường và lòng dũng sĩ thần thoại của ông.

Nhà tù Côn Đảo, một địa ngục trần gian, nơi những người yêu nước bị thực dân đày đọa. Trong khó khăn đó, việc đập đá trở thành thách thức khổ sai. Tuy nhiên, giữa bất công và gian khổ, Phan Châu Trinh, người tù vĩ đại, đã xây dựng nên một tượng đài bằng những câu thơ, thể hiện vẻ đẹp hùng vĩ và tinh thần cứng cỏi. Những dòng thơ đầu tiên mô tả cảnh đập đá, đồng thời gợi lên hình ảnh anh hùng đứng giữa đất Côn Lôn.

Câu mở đầu táo bạo khám phá không gian, với tư thế kiêu hãnh của 'làm trai' đối mặt với trời, đạp đất kiêu hùng. Dân gian có câu 'Làm trai cho đáng nên trai', Phan Chu Trinh nâng niu tinh thần làm trai trong bối cảnh đặc biệt: '... đứng giữa đất Côn Lôn', vững vàng như là chủ nhân giang sơn. Hình ảnh khai thác đá trở nên biểu tượng cho sức mạnh vươn lên vượt bậc, những hành động mạnh mẽ như 'xách búa', 'ra tay', 'lừng lẫy' tạo nên bức tranh anh hùng dời non lấp bể. Những từ ngữ mạnh mẽ như 'đánh tan năm bảy đống', 'đập bể mấy trăm hòn' càng làm nổi bật vẻ ngạo nghễ, tầm vóc lớn lao trong không gian biển trời.

Những bài phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn ấn tượng

Bốn câu cuối thể hiện trực tiếp cảm xúc và tư duy của người anh hùng:

Tháng ngày bao quản thông sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chỉ kể việc con con!

'Thân sành sỏi', 'dạ sắt son' sẽ vững vàng qua thời gian, cùng 'tháng ngày', mưa nắng'. Tính đối lập ở câu 5-6 thể hiện lòng kiên trì, tinh thần mạnh mẽ dù trong mọi khó khăn. Tấm lòng thủy chung, dạ sắt son 'mài chăng khuyết, nhuộm chăng đen' như là sự kế thừa truyền thống anh hùng bất khuất của Việt Nam. Bối cảnh đầy gian nan khiến người chiến sĩ dám hy sinh vì giang sơn xã tắc, Phan Chu Trinh từ ngữ như nhà nho nhưng vẫn toát lên tinh thần yêu nước, ý chí cách mạng. Cảm hứng lãng mạn hào hùng được thể hiện ở hai câu thơ cuối với hình ảnh thần thoại 'vá trời', làm nổi bật sức mạnh khác thường của người anh hùng. Đối lập giữa 'vá trời' và thực tế khó khăn chỉ là 'việc con con' nhưng là kết quả của ý chí quật cường, niềm tin vào sự nghiệp chính nghĩa.

Đập đá ở Côn Lôn và Cảm tác vào nhà ngục Quảng Đông là những tác phẩm xuất sắc đại diện cho lòng yêu nước, anh hùng trong truyền thống dân tộc Việt Nam đầu thế kỷ XX. Điều này thể hiện rõ trong văn học kháng chiến chống Mỹ, chống Pháp.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 20

Những năm đầu thế kỉ XX, cùng với Phan Bội Châu, tên tuổi Phan Châu Trinh trở thành biểu tượng của tinh thần yêu nước. Hình ảnh Phan Tây Hồ, nhà chí sĩ giàu lòng yêu nước, khảng khái sông núi trong tâm tưởng của nhân dân Việt Nam. Đọc bài thơ Đập đá ở Côn Lôn ta càng hiểu thêm phẩm chất cách mạng của Cụ:

Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng chi sờn dụ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con!

Năm 1908, Phan Châu Trinh bị bắt và đày đi Côn Lôn, 'địa ngục trần gian' nơi giam cầm và đoạ đày những người yêu nước. Địa danh Côn Lôn gợi lên sự chết chóc, rùng rợn. Giữa biển cả mênh mông, đây là nơi đã man những con người ưu tú của dân tộc. Bị đày đến địa ngục, Phan tự xác định:

Đứng giữa đất Côn Lôn

Tư thế 'đứng' của nhà chí sĩ cách mạng không chỉ là biểu hiện của sự ngang tàng và bất khuất mà còn là sự chủ động tự tin. Trước cảnh ngục tù tàn bạo của kẻ thù, dáng đứng của Phan trở nên vững vàng như một tượng đài hiên ngang. Ông không còn là người tù bị đày nữa mà là biểu tượng của tự do. Chí 'làm trai' của người quân tử hiện lên rõ nét và kiêu hãnh.

Bài văn Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn được tuyển chọn

Thách thức rất lớn khi người tù hàng ngày phải đối mặt với công việc đập đá khổ sai. Đối với Phan, một nhà nho chân yếu tay mềm, công việc nặng nhọc này là thử thách. Mặc dù bị cảnh đối với thể xác, tinh thần ông vẫn giữ vững:

Làm cho lở núi non lung linh ánh sáng.

Không chỉ là câu chuyện về người tù đập đá, đây là biểu tượng của chí khí hùng tráng, quyết tâm xoay chuyển thời cuộc và đất nước.

Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mây trăm hòn.

'Xách búa', 'ra tay' thể hiện tư thế chủ động; 'đánh tan', 'đập bể' động từ chỉ hành động dứt khoát, mạnh mẽ, khoẻ mạnh. Nhà chí sĩ đang hình dung như đẩy mạnh mọi nỗ lực và lòng căm thù vào cánh tay để 'đập bể', 'đánh tan' cái dinh luỹ của chế độ thực dân phong kiến thối nát.

Ba năm dài đằng đẵng, Phan gắn bó với cuộc sống tù tội, chịu đựng hàng loạt đoạ đày, nhưng thời gian (tháng ngày) và gian nan (mưa nắng) cũng là bài kiểm tra để làm cho tâm hồn của người cách mạng trở nên mạnh mẽ.

Tháng ngày bảo quản thân sành sỏi,
Mưa nắng làm cho linh hồn sắt son.

'Lửa thử vàng, gian nan thử sức', nhà tù của đế quốc trở thành trường quay để tôi trải qua những thách thức rèn luyện. Phan Bội Châu trong nhà ngục Quảng Đông vẫn giữ vững hào kiệt, Hồ Chí Minh trong nhà tù Tưởng Giới Thạch vẫn tự mình động viên:

Nghĩ về mình trong những bước đi đầy gian truân,
Tai ương là cơ hội rèn luyện tinh thần, thêm sức mạnh.

Những thách thức gay go của lao lực đã làm cho Phan Châu Trinh trở nên mạnh mẽ, kiên cường, và tâm hồn ông càng sáng lạn như 'sắt son' với niềm tin mạnh mẽ trong sứ mệnh cứu dấn và cứu nước.

Bài thơ kết thúc bằng một tuyên bố mạnh mẽ, đầy tự tin:

Những người 'vá trời' khi gặp trục trặc,
Gian nan chỉ là câu chuyện con con!

Phan tự so sánh chính mình với những người 'vá trời', người làm nên công trình lớn lao, mơ ước về sứ mệnh cứu nước. Anh hùng, mặc dù có tâm hồn lớn, tin vào khả năng và quyết tâm của bản thân, nhưng đôi khi lại trượt chân! Sự 'trượt chân' trên con đường đầy thách thức là điều không tránh khỏi, điều mà ông chấp nhận như là một phần không thể tránh khỏi trong cuộc chiến đấu đầy hiểm nguy. Thậm chí, khi nói về tù đày và sự chết chóc, lời thơ vẫn nhẹ nhàng, tự nhiên:

Khó khăn chỉ là câu chuyện con con!

Phan Châu Trinh coi đó chỉ là một trở ngại nhỏ, thái độ bản lĩnh và thanh thản của nhà cách mạng là điều rất thú vị, và tại đây, chúng ta có cơ hội nhìn thấy sự đồng điệu đặc biệt giữa hai anh hùng mang họ Phan:

Thân thể vẫn còn, sứ mệnh vẫn tiếp tục,
Mọi nguy hiểm đều trở nên vô nghĩa.
(Cảm tác khi vào tù Quảng Đông - Phan Bội Châu)

Kẻ thù có thể sử dụng bạo lực và đau đớn để áp đặt ý chí, nhưng họ đã đánh giá sai, sức mạnh tinh thần của những người yêu nước vô song.

Bài thơ Đập đá ở Côn Lôn phản ánh giọng điệu hùng tráng, hân hoan của con người khinh thường khó khăn, coi thường đối thủ. Đây là tư thế của những chiến thắng, người 'đứng trên đầu thù'. Phan Châu Trinh, nhà yêu nước lớn lao, chiến sĩ bất khuất, đã ghi dấu trong trang sử dân tộc.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 21

Phan Châu Trinh (1872-1926) - anh hùng cách mạng của Việt Nam trong những năm đầu thế kỷ XX. Ông để lại những tác phẩm văn xuôi và thơ ca đậm chất dân chủ, tình yêu nước. Bài thơ 'Đập đá ở Côn Lôn' thể hiện tư thế mạnh mẽ, bất khuất của chiến sĩ cách mạng bị giam cầm.

Bài thơ sử dụng thể thất ngôn bát cú Đường luật, mang tính triết học sâu sắc:

'Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng chi sờn dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con'.

Bài thơ mang tựa đề 'Đập đá ở Côn Lôn' mô tả khung cảnh lao động gian khổ của nhà thơ và những chiến sĩ yêu nước bị thực dân Pháp giam giữ tại nhà tù Côn Đảo. Năm 1908, sau cuộc đối đầu với chính quyền thuế ở Trung Kì, Phan Châu Trinh bị chính quyền thực dân bắt giữ và đày ra Côn Đảo với án tù khổ sai chung thân.

1. Bốn câu đầu không chỉ miêu tả cảnh đập đá mà còn thể hiện tâm trạng, ý chí. Tinh thần nam nhi, tinh thần làm trai hiện rõ khi đối mặt với thách thức 'đứng giữa đất Côn Lôn', bị giam cầm không khiến họ nao núng, ngược lại, họ tỏ ra 'lừng lẫy làm cho lở núi non'. Câu thứ hai, đặc biệt là 'làm cho lở núi non', thể hiện chí khí mạnh mẽ đối diện với khó khăn, thử thách của kẻ địch.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn của Phan Châu Trinh

Các ngữ từ như 'đánh tan' và 'đập bể' không chỉ phản ánh sức mạnh đập đá 'năm bảy đống' và 'mấy trăm hòn', mà còn thể hiện quyết tâm và ý chí phá vỡ ngục tù, lật đổ ách thống trị của thực dân tàn ác. Cách sử dụng ngôn ngữ nghệ thuật như phép đối, số từ, hàm súc, và đa nghĩa làm nổi bật giá trị nghệ thuật trong bài thơ:

'Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn'

2. Câu 5 và 6 tương quan mạnh mẽ, sử dụng thời gian bị giam giữ (thúng ngày) so sánh với khó khăn thử thách (mưa nắng); thân thể chắc nịch và kiên cường (thân sành sỏi) so với tinh thần mạnh mẽ và bền bỉ (dạ sắt son). Hình ảnh 'thân sành sỏi' và 'dạ sắt son' là biểu tượng cho phẩm chất cách mạng của nhà thơ:

'Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng chi sờn dạ sắt son'

Những từ như 'bao quản' và 'chi sờn' đại diện cho tinh thần sẵn sàng đối mặt và thách thức bạo lực của kẻ thù. Tinh thần này xuất hiện rõ trong 'Nhật kí trong tù' của Hồ Chí Minh hơn 30 năm sau:

'Kiên trì và nhẫn nại,
Không chịu lùi một phân;
Vật chất tuy đau khổ,
Không nao núng ti-nh thần'
(Bốn tháng rồi)

3. Hai câu cuối thể hiện lòng dũng cảm phi thường của những người có chí lớn, có thể đối diện với mọi thử thách (vá trời) mà không bị khốn cùng (lỡ bước). Họ coi thường những khó khăn như 'việc con con' không đáng kể, không đáng chú ý. Câu cuối phát triển một phong cách ung dung tự tại, đầy kiêu hãnh của những chiến sĩ:

'Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con.'

'Đập đá ở Côn Lôn' là minh chứng cho sự sáng tạo trong thơ tù của các anh hùng cách mạng thế kỉ XX. Bài thơ phát triển giọng điệu đĩnh đạc, hùng vĩ.

Ngôn ngữ hàm súc, vừa giản dị vừa trang trọng. Thơ là ngôn ngữ của tâm hồn, là lời nói của chí tưởng. Sẵn sàng hi sinh vì quê hương, sắt son tận tụy với dân tộc, không khuất phục trước tình thế tù đày, đó là tâm hồn, chí tưởng của Phan Châu Trinh trong bài thơ 'Đập đá ở Côn Lôn'. Tâm tư, lý tưởng của nhà cách mạng lớn Phan Châu Trinh là bài học quý báu cho chúng ta ngưỡng mộ và theo đuổi.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 22

Nhan đề bài thơ đề cập đến hình ảnh lao động khổ sai của tác giả và những chiến sĩ yêu nước bị thực dân Pháp giam giữ và đày đọa tại Côn Đảo. Sau sự kiện chống thuế ở Trung Kì, năm 1908, Phan Châu Trinh và đồng đội bị thực dân Pháp bắt giữ và đày ra Côn Đảo với án chung thân khổ sai.

Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, Lấp lánh làm cho núi non hiên ngang. Nâng búa đánh vụt năm bảy đống, Tay đầy quyết tâm, đập bể hàng trăm hòn.

Bốn câu thơ đầu không chỉ tả thực cảnh đập đá, mà còn biểu lộ tâm thế, ý chí kiên cường. Chí nam nhi, chí làm trai đối diện với đất Côn Lôn, bị tù đày nhưng không phải là điều thấp hèn, mà là lấp lánh, không những thế còn khiến cho núi non trở nên rạng rỡ.

Tư thế 'đứng giữa' là biểu hiện của sự kiêu hãnh, bất khuất trước thách thức của quân thù. Câu thứ hai thể hiện sức mạnh tinh thần trước những ngày đau đớn trong tù. Các động từ như đánh tan, đập bể vừa tả sức mạnh vật chất, vừa thể hiện quyết tâm, ý chí phá bỏ mọi gò bó. Câu thứ ba và thứ tư tạo nên sức mạnh, số liệu làm tăng vẻ hùng mạnh cho bài thơ:

Nâng búa đánh vụt năm bảy đống, Tay đầy quyết tâm, đập bể hàng trăm hòn.

Đánh giá bài thơ Đập đá ở Côn Lôn

Câu thứ năm và sáu tương đồng, tác giả sử dụng thời gian bị giam giữ (tháng ngày) kết hợp với những thử thách của cuộc sống (mưa nắng) để tạo ra hình ảnh vững vàng (thân sành sỏi) đối với tinh thần mạnh mẽ (dạ sắt son). Thân sành sỏi và dạ sắt son là những biểu tượng cho phẩm chất cao quý của tác giả:

Vững như thân sành sỏi,
Chắc bền như dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con!

Tác giả với sự chấp nhận bền bỉ như thân sành sỏi và tinh thần kiên cường như dạ sắt son, coi cuộc sống là những thử thách nhỏ bé và không ngần ngại khi phải đối mặt với khó khăn.

Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn – mẫu 23

Bài thơ "Đập đá ở Côn Lôn" của Phan Châu Trinh thực sự là một tượng đài tôn vinh tinh thần anh hùng, ý chí mạnh mẽ và lòng yêu nước sâu sắc trong bối cảnh khắc nghiệt của nhà tù Côn Đảo. Bài thơ này không chỉ kể về sự bất khuất của những người tù cách mạng mà còn tạo ra một biểu tượng cho tất cả những ai đang đấu tranh vì tự do, quyền lý và tình yêu đối với quê hương. Chủ đề của bài thơ xoay quanh việc làm trai trong bóng tối của nhà tù Côn Lôn, nơi có hàng loạt anh hùng cách mạng đang chịu đựng sự giam giữ và tra tấn dã man. Phan Châu Trinh mở đầu bài thơ bằng hai câu thơ mạnh mẽ:

"Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn

Lừng lẫy làm cho lở núi non"

Những dòng này thể hiện lòng dũng cảm và kiên định của người tù cách mạng, họ không chấp nhận bị bóp nghẹt bởi tình thế khó khăn. Thay vào đó, họ đứng cao đầu, tự hào về sự đoàn kết và tinh thần chiến đấu. Bài thơ tiếp tục miêu tả cuộc đấu tranh tại nhà tù Côn Đảo, nơi những người tù đối diện với những thử thách tàn khốc. Tuy nhiên, họ không bao giờ đánh mất tinh thần, vẫn giữ lửa đam mê và tình yêu đối với quê hương:

"Tháng ngày bao quản thân sành sỏi

Mưa nắng càng bền dạ sắt son"

Những câu thơ này thể hiện tinh thần kiên trì và bất khuất của những người tù cách mạng. Dù bị giam cầm và tra tấn, họ vẫn giữ vững niềm tin vào lý tưởng và mục tiêu của họ. Cuối cùng, bài thơ kết thúc với một thông điệp mạnh mẽ về lòng quyết tâm và tầm vóc của những người tù:

"Những kẻ vá trời khi lỡ bước

Gian nan chi kể việc con con"

Những người tù cách mạng xem những khó khăn và khổ sai như những thử thách cần vượt qua trong cuộc đấu tranh lớn hơn cho quyền tự do và quyền dân tộc. Họ không ngừng đấu tranh và làm việc "con con" để bảo vệ lý tưởng và tình yêu đối với quê hương. Bài thơ "Đập đá ở Côn Lôn" của Phan Châu Trinh là một tác phẩm vĩ đại tôn vinh tinh thần anh hùng và lòng yêu nước trong bối cảnh khó khăn. Nó thể hiện tư duy chiến đấu và kiên nhẫn của những người tù cách mạng và là một nguồn cảm hứng cho mọi người về ý chí và quyết tâm trong cuộc đời. Bài thơ "Đập đá ở Côn Lôn" của Phan Châu Trinh thể hiện một sự thấu hiểu và tôn vinh tinh thần anh hùng của những người tù cách mạng trong môi trường đầy khó khăn và gian khổ. Hành động đập đá, mặc dù có vẻ bình thường và hàng ngày, được tác giả tái diễn một cách rất chân thực, tạo nên một hình ảnh đầy sức mạnh và ý nghĩa sâu sắc.

Dòng thơ "Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn" thể hiện sự mạnh mẽ, quyết tâm và kiên định của những người tù. Động từ "đánh tan" và "đập bể" tạo ra một cảm giác về sự xác định và định hướng, họ không chỉ đập đá mà còn đập tan nỗi khó khăn và khổ cực. Số lượng "năm bảy đống" và "mấy trăm hòn" được phóng đại để thể hiện sức mạnh phi thường của họ, làm cho công việc khó khăn trở nên bá đạo và ấn tượng.

Tác giả cũng truyền đạt cái tính cách mạnh mẽ và kiên định của những người tù thông qua những câu thơ về thời tiết khắc nghiệt tại Côn Đảo. "Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, Mưa nắng càng bền dạ sắt son" cho thấy họ không ngừng đối mặt với những khó khăn và tra tấn dã man. Tuy nhiên, họ không bao giờ đánh mất tinh thần và sức mạnh tinh thần. Mưa nắng chỉ khiến cho họ trở nên "bền dạ sắt son," thể hiện sự kiên nhẫn và lòng quyết tâm vượt qua mọi thách thức. Bài thơ "Đập đá ở Côn Lôn" của Phan Châu Trinh kết thúc bằng một hình ảnh hùng hồn và kiên cường hơn nữa, tạo ra một cú kết mạnh mẽ và sâu sắc về tinh thần của những người tù cách mạng tại nhà tù Côn Đảo:

"Gian nan chi kể việc con con"

Những dòng này là một lời tuyên bố mạnh mẽ về sự quyết tâm và tinh thần kiên nhẫn của những người tù cách mạng. Họ tự nhận mình như những "kẻ vá trời," người sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn và khổ sai để bảo vệ lý tưởng của họ. Dù bị giam cầm và gặp nhiều khó khăn, họ vẫn không chấp nhận bị đánh bại và vẫn đặt mục tiêu cao cả. Hình ảnh "vá trời" mang ý nghĩa biểu tượng cho việc làm những công việc phi thường và khó khăn. Bài thơ nhấn mạnh rằng việc đấu tranh cho tự do và quyền lý không bao giờ dừng lại, và những khó khăn trước mắt chỉ là những "việc con con" trong cuộc đấu tranh lớn hơn.

Tác giả Phan Châu Trinh sử dụng ngòi bút phóng khoáng và giọng điệu thơ hùng hào để khắc họa thành công hình ảnh những người chiến sỹ cách mạng, những người không chịu sự khủng bố của tù đày, những người vẫn luôn hiên ngang, và ý chí của họ vẫn luôn quật cường. Đó là hình tượng của những người chiến sỹ cách mạng đang giữ vững lý tưởng của họ và chiến đấu để bảo vệ đất nước khỏi sự xâm lược ngoại xâm. Tóm lại, bài thơ này tôn vinh tinh thần anh hùng và ý chí kiên cường của những người tù cách mạng và thể hiện thông điệp về quyết tâm và lòng yêu nước trong cuộc đấu tranh cho tự do và quyền lý.