Với giải Câu hỏi trang 158 Lịch sử & Địa lí lớp 8 Chân trời sáng tạo chi tiết trong Chủ đề chung 1: Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập Lịch sử & Địa lí 8. Mời các bạn đón xem:

Giải bài tập Lịch sử & Địa lí lớp 8 Chủ đề chung 1: Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long

Câu hỏi trang 158 Lịch Sử và Địa Lí 8: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy trình bày quá trình con người khai khẩn và cải tạo châu thổ, chế ngự với chế độ nước của sông Hồng.

Trả lời:

- Trong lịch sử, sự biến đổi của châu thổ sông Hồng gắn liền với quá trình khai thác, quản lí nguồn nước và khai phá đất đai nhằm xây dựng các vùng nông nghiệp lúa nước:

+ Thiên niên kỉ thứ nhất, dân di cư từ vùng trung du xuống khu vực thấp dọc hai bên bờ sông và sang phía đông (Hải Dương, Quảng Ninh); Thiên niên kỉ thứ hai, người dân di cư vào các vùng trũng và duyên hải phía đông, đông nam (Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định).

+ Từ thế kỉ X đến thế kỉ XIII, sự xuất hiện của lúa chiêm phù hợp với điều kiện khí hậu và đất đai nơi đây đã đem đến sự thịnh vượng cho Đại Việt, dẫn đến sự gia tăng dân số nhanh chóng của đồng bằng sông Hồng giai đoạn này. Cuối thế kỉ XIII, biến đổi khí hậu, thiên tai và đặc biệt là lũ lụt ngày càng nghiêm trọng đã làm thay đổi cấu trúc của đồng bằng sông Hồng.

- Để chế ngự và thích ứng với chế độ nước sông Hồng, con người đã xây dựng nên hệ thống đê điều.

+ Công trình đê lớn đầu tiên được bắt đầu vào năm 1248 (thời nhà Trần).

+ Đến cuối thế kỉ XIV, đê điều trên vùng châu thổ sông Hồng về cơ bản được hoàn thành và vẫn tiếp tục được xây dựng ở các thế kỉ sau.

+ Đầu thế kỉ XX, hệ thống đê có độ dài 4.000 km và tiếp tục được nối dài.

Lý thuyết Quá trình hình thành và phát triển châu thổ sông Hồng. Chế độ nước sông Hồng

a) Quá trình hình thành và phát triển châu thổ sông Hồng

- Khái quát 

Châu thổ sông Hồng rộng 15,000km², hình tam giác với đỉnh tại Việt Trì (Phú Thọ) và đáy từ Quảng Yên (Quảng Ninh) đến cửa sông Đáy (Ninh Bình).

- Quá trình hình thành và phát triển:

+ Hệ thống sông Hồng bao gồm sông chính Hồng (dài 551km), hàng trăm phụ lưu (như Đà và Lô) và hàng chục chi lưu (như Trà Lý, Đáy,..). 

+ Tổng lượng dòng chảy lên tới 112 tỉ m3/năm và lượng phù sa hết sức phong phú, khoảng 120 triệu tấn/năm. 

+ Châu thổ sông Hồng được hình thành từ sự bồi đắp phù sa của hệ thống sông Hồng, kết hợp với tác động của thuỷ triều và sóng biển.

- Khi mùa lũ đến, nước sông Cửu Long tràn ngập vùng rộng khoảng 10 000 km, bồi đắp phù sa cho bề mặt châu thổ.

Trước đây, châu thổ sông Cửu Long tiến ra biển hàng trăm mét mỗi năm ở khu vực bán đảo Cà Mau. Tuy nhiên, hiện nay do biến đổi khí hậu và nước biển dâng, nhiều nơi ven biển của châu thổ bị sạt lở.

b) Chế độ nước sông Hồng

- Hệ thống sông Hồng là một trong hai hệ thống sông lớn nhất Việt Nam, bắt nguồn từ Trung Quốc và đổ ra vịnh Bắc Bộ.

- Toàn hệ thống có hàng trăm phụ lưu, hợp thành mạng lưới hình nan quạt, có lượng dòng chảy phong phú và phù sa lớn.

- Chế độ nước đơn giản, có một mùa lũ và một mùa cạn rõ rệt. Tuy nhiên, với xây dựng hệ thống hồ chứa nước ở thượng lưu, chế độ nước sông đã điều hoà hơn.