Tailieumoi.vn giới thiệu Giải sách bài tập Hoá học lớp 12 Bài 26: Kim loại kiềm thổ  chi tiết giúp học sinh xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Hoá học 12. Mời các bạn đón xem:

Bài giảng Hóa học 12 Bài 26: Kim loại kiềm thổ và hợp chất quan trọng của chúng

Giải SBT Hoá học 12 Bài 26: Kim loại kiềm thổ

Bài 26.1 trang 57 SBT Hoá học 12: Ở trạng thái cơ bản, nguyên tử kim loại kiềm thổ có số electron hoá trị là

A. 1e.                                     B. 2e.

C. 3e.                                    D. 4e.

Phương pháp giải:

Dựa vào lý thuyết về các kim loại kiềm thổ

Lời giải:

Ở trạng thái cơ bản, nguyên tử kim loại kiềm thổ có số electron hóa trị là 2 electron.

$\to$ Chọn B.

Bài 26.2 trang 57 SBT Hoá học 12: Chỉ dùng thêm thuốc thử nào cho dưới đây có thể nhận biết được 3 lọ mất nhãn chứa các dung dịch : H₂SO₄, BaCl₂, Na₂SO₄ ?

A. Quỳ tím.                                

B. Bột kẽm.

C. Na₂CO₃.                            

D. Quỳ tím hoặc bột kẽm hoặc Na₂CO₃.

Phương pháp giải:

Thử với từng loại thuốc thử, thấy dùng quỳ tím, bột kẽm hoặc Na₂CO₃ đều nhận biết được 3 dung dịch H₂SO₄, BaCl₂, Na₂SO₄

Lời giải:

1. Dùng thuốc thử là quỳ tím

+ Quỳ tím chuyển sang màu đỏ: H₂SO₄

+ Không có hiện tượng: BaCl₂, Na₂SO₄

- Cho dung dịch H₂SO₄ đã nhận biết được vào 2 dung dịch chưa nhận biết được

+ Xuất hiện kết tủa trắng: BaCl₂

+ Không có hiện tượng: Na₂SO₄

H₂SO₄ + BaCl₂ $\to$ BaSO₄ + 2HCl

2. Dùng thuốc thử là bột kẽm

+ Xuất hiện khí không màu thoát ra: H₂SO₄

Zn + H₂SO₄ $\to$ ZnSO₄ + H₂

+ Không có hiện tượng: BaCl₂, Na₂SO₄

- Cho dung dịch H₂SO₄ đã nhận biết được vào 2 dung dịch chưa nhận biết được

+ Xuất hiện kết tủa trắng: BaCl₂

H₂SO₄ + BaCl₂ $\to$ BaSO₄ + 2HCl

+ Không có hiện tượng: Na₂SO₄

3. Dùng thuốc thử là Na₂CO₃

+ Xuất hiện khí không màu thoát ra: H₂SO₄

Na₂CO₃ + H₂SO₄ $\to$ Na₂SO₄ + CO₂ + H₂O

+ Xuất hiện kết tủa trắng: BaCl₂

Na₂CO₃ + BaCl₂ $\to$ BaCO₃ + 2NaCl

+ Không có hiện tượng: Na₂SO₄

$\to$ Chọn D.

Bài 26.3 trang 57 SBT Hoá học 12: Cho các chất : Ca, Ca(OH)₂, CaCO₃, CaO. Dựa vào mối quan hệ giữa các hợp chất vô cơ, dãy biến đổi nào sau đây có thể thực hiện được ?

A. Ca → CaCO₃ → Ca(OH)₂ → CaO

B. Ca → CaO → Ca(OH)₂ → CaCO₃

C. CaCO₃ → Ca → CaO → Ca(OH)₂

D. CaCO₃ →Ca(OH)₂ → Ca→ CaO

Phương pháp giải:

Dựa vào mối quan hệ giữa các hợp chất

Lời giải:

2Ca + O₂ $\to$ 2CaO

CaO + H₂O $\to$ Ca(OH)₂

Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ $\to$ CaCO₃ + 2NaOH

$\to$ Chọn B

Bài 26.4 trang 57 SBT Hoá học 12: Có thể dùng chất nào sau đây để làm mềm nước có tính cứng tạm thời ?

A. NaCl                     B. H₂SO₄

C. Na₂CO₃                 D. KNO₃

Phương pháp giải:

Dựa vào lý thuyết về nước cứng.

Lời giải:

Để làm mềm nước cứng tạm thời, ta sử dụng Na₂CO₃

$\to$ Chọn C.

Bài 26.5 trang 57 SBT Hoá học 12: Anion gốc axit nào sau đây có thể làm mềm nước cứng ?

A. NO₃^-                                 B. SO₄ ^2-

C. CIO₄^-                                D. PO₄ ^3-

Phương pháp giải:

Để làm mềm nước cứng, ta loại bỏ ion Ca²⁺ và Mg²⁺ bằng cách tạo kết tủa với các ion này

Lời giải:

Anion làm mềm nước cứng là $P{O}_4^{3-}$

$\to$ Chọn D.

Bài 26.6 trang 57 SBT Hoá học 12: Trong một dung dịch có a mol Ca²⁺, b mol Mg²⁺, c mol Cl^- , d mol $HC{O}_3^{-}$ . Biểu thức liên hệ giữa a, b, c, d là

A. a + b = c + d.          B. 2a + 2b = c + d.

C. 3a + 3b = c + d       D. 2a + c = b + d

Phương pháp giải:

Áp dụng phương pháp bảo toàn điện tích

Lời giải:

Áp dụng phương pháp bảo toàn điện tích: $2n_{C{a}^{2+}}+2n_{M{g}^{2+}}=n_{C{l}^{-}}+n_{HC{O}_3^{-}}$

$\to 2\text{a}+2b=c+d$

$\to$ Chọn B.

Bài 26.7 trang 58 SBT Hoá học 12: Trong nước tự nhiên thường có lẫn một lượng nhỏ các muối Ca(NO₃)₂, Mg(NO₃)₂, Ca(HCO₃)₂, Mg(HCO₃)₂. Có thể dùng dung dịch nào sau đây để loại đồng thời các cation trong các muối trên ra khỏi nước ?

A. Dung dịch NaOH

B. Dung dịch K₂SO₄

C. Dung dịch Na₂CO₃ 

D. Dung dịch NaNO₃

Phương pháp giải:

Sử dụng chất có thể tạo kết tủa với các cation Ca²⁺ và Mg²⁺

Lời giải:

Dùng dung dịch Na₂CO₃ có thể tách các cation Ca²⁺ và Mg²⁺  ra khỏi nước

Ca(NO₃)₂ + Na₂CO₃ $\to$ CaCO₃ + 2NaNO₃

Mg(NO₃)₂ + Na₂CO₃ $\to$ MgCO₃ + 2NaNO₃

Ca(HCO₃)₂ + Na₂CO₃ $\to$ CaCO₃ + 2NaHCO₃

Mg(HCO₃)₂ + Na₂CO₃ $\to$ MgCO₃ + 2NaHCO₃

$\to$ Chọn C.

Bài 26.8 trang 58 SBT Hoá học 12: Có thể loại bỏ tính cứng tạm thời của nước bằng cách đun sôi vì lí do nào sau đây ?

A. Nước sôi ở nhiệt độ cao (ở 100°c, áp suất khí quyển).

B. Khi đun sôi đã làm tăng độ tan của các chất kết tủa.

C. Khi đun sôi các chất khí hoà tan trong nước thoát ra.

D. Các muối hiđrocacbonat của canxi và magie bị phân huỷ bởi nhiệt để tạo kết tủa.

Phương pháp giải:

Dựa vào phương trình phản ứng nhiệt phân muối hiđrocacbonat

Lời giải:

Muối hiđrocacbonat của canxi và magie bị phân hủy bởi nhiệt để tạo kết tủa theo phương trình phản ứng:

$Ca(HC{O}_3{)}_2\stackrel{t^0}{\to }CaC{\text{O}}_3+C{O}_2+H_{2}O$

$Mg(HC{O}_3{)}_2\stackrel{t^0}{\to }MgC{O}_3+C{O}_2+H_{2}O$

Từ đó loại được ion Ca²⁺ và Mg²⁺ra khỏi dung dịch.

$\to$ Chọn D.

Bài 26.9 trang 58 SBT Hoá học 12: Để oxi hoá hoàn toàn một kim loại M hoá trị II thành oxit phải dùng một lượng oxi bằng 40% lượng kim loại đã dùng. Kim loại M là

A. Zn.                   B. Mg.

C. Ca.                   D. Ba.

Phương pháp giải:

Gọi công thức của oxit là MO

Khối lượng oxi bằng 40% khối lượng của M nên ${\displaystyle \frac{16}{M}}.100=40\to M$

$\to$ Kim loại M

Lời giải:

Gọi công thức của oxit là MO

Vì khối lượng oxi bằng 40% khối lượng của M nên ${\displaystyle \frac{16}{M}}.100=40\to M=40$

$\to$ Kim loại là Ca

$\to$ Chọn C.

Bài 26.10 trang 58 SBT Hoá học 12: Nung hỗn hợp muối cacbonat của hai kim loại kế tiếp nhau trong nhóm IIA tới khối lượng không đổi thu được 2,24 lít CO₂ (đktc) và 4,64 g hỗn hợp hai oxit. Hai kim loại đó là

A. Mg và Ca.           B. Be và Mg.

C. Ca và Sr             D. Sr và Ba.

Phương pháp giải:

Gọi công thức chung của 2 muối cacbonat là $\overline{M}C{O}_3$

$\overline{M}C{O}_3\stackrel{t^0}{\to }\overline{M}O+C{O}_2$

Từ số mol của CO₂, suy ra số mol 2 oxit. Từ đó tìm được $M_{\overline{M}O}\to M_{\overline{M}}$

Kết luận 2 kim loại

Lời giải:

Gọi công thức chung của 2 muối cacbonat là $\overline{M}C{O}_3$

$\begin{array}{c}\overline{M}C{O}_3\stackrel{t^0}{\to }\overline{M}O+C{O}_2\\ 0,10,10,1(mol)\end{array}$

$M_{\overline{M}O}={\displaystyle \frac{4,64}{0,1}}=46,4g/mol\to M_{\overline{M}}=46,4-16=30,4g/mol$

M₁ < 30,4 $\to$ M₁ là Mg (M_Mg = 24 g/mol)

M₂ > 30,4 $\to$ M₂ là Ca (M_Ca = 40 g/mol)

$\to$ Chọn A.

Bài 26.11 trang 59 SBT Hoá học 12: Để trung hoà dung dịch hỗn hợp X chứa 0,1 mol NaOH và 0,15 mol Ba(OH)₂ cần bao nhiêu lít dung dịch hỗn hợp Y chứa HCl 0,1M và H₂SO₄ 0,05M ?

A. 1 lít                 B. 2 lít            

C. 3 lít                 D. 4 lít

Phương pháp giải:

$n_{O{H}^{-}}=n_{NaOH}+2n_{Ba{(OH)}_2}\to n_{H^{+}cần}$

Mà $n_{H^{+}}=n_{HCl}+2n_{H_{2}S{O}_4}$

$\to$ V_{dd axit}

Lời giải:

Dung dịch X có:  

$\begin{array}{rl}& n_{O{H}^{-}}=0,1+0,15.2=0,4\left(mol\right)\\ & n_{H^{+}cần}=0,4mol\end{array}$

1 lít dung dịch Y có:

$\begin{array}{rl}& n_{H^{+}}=0,1+0,05.2=0,2\left(mol\right)\\ & V_{ddaxit}=\frac{0,4}{0,2}=2\left(lit\right)\end{array}$ 

$\to$ Chọn B.

Bài 26.12 trang 59 SBT Hoá học 12: Cho hỗn hợp 2 muối cacbonat của kim loại hoá trị II trong dung dịch HCl dư thu được 6,72 lít khí (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thấy khối lượng muối khan thu được nhiều hơn khối lượng hai muối cacbonat ban đầu là

A. 3,0 g.             B. 3,1 g.

C. 3,2 g.             D. 3,3 g.

Phương pháp giải:

$1mol\overline{M}C{O}_3\to 1mol\overline{M}C{l}_2$ khối lượng tăng 11g

Vậy $0,3mol\overline{M}C{O}_3\to 0,3mol\overline{M}C{l}_2$ 

$\to$ Khối lượng tăng

Lời giải:

$n_{\overline{M}C{O}_3}=n_{C{O}_2}=\frac{6,72}{22,4}=0,3mol$

$1mol\overline{M}C{O}_3\to 1mol\overline{M}C{l}_2$ khối lượng tăng 11g

Vậy $0,3mol\overline{M}C{O}_3\to 0,3mol\overline{M}C{l}_2$ 

⟹ Khối lượng tăng là 0,3. 11 = 3,3 (g)

$\to$ Chọn D.

Bài 26.13 trang 59 SBT Hoá học 12: Cho a gam hỗn hợp BaCO₃ và CaCO₃ tác dụng hết với V lít dung dịch HCl 0,4M thấy giải phóng 4,48 lít CO₂ (đktc), dẫn khí thu được vào dung dịch Ca(OH)₂ dư.

a)   Khối lượng kết tủa thu được là

A. 10 g.              B. 15 g

C. 20 g               D. 25 g.

b)  Thể tích dung dịch HCl cần dùng là

A. 1,0 lít.            B. 1,5 lít.

C. 1,6 lít.            D. 1,7 lít.

c)  Giá trị của a nằm trong khoảng nào dưới đây ?

A. 10 g < a < 20 g       B. 20 g < a < 35,4 g

C. 20 g < a < 39,4 g    D. 20 g < a < 40 g

Phương pháp giải:

a. Từ phương trình, suy ra số mol của CaCO₃

Từ đó tính được khối lượng kết tủa.

b. Dựa vào 2 PTHH, nhận xét mối quan hệ về số mol giữa HCl và CO₂

Từ đó tính được thể tích dung dịch HCl.

c. Giả sử hỗn hợp ban đầu chỉ có BaCO₃, tính ra giá trị lớn nhất của a

Giả sử hỗn hợp ban đầu chỉ có CaCO₃, tính ra giá trị nhỏ nhất của a

Lời giải:

a.  PTHH:  $C{O}_2+Ca(OH{)}_2\to CaC{\text{O}}_3+H_{2}O$

 $n_{C{O}_2}={\displaystyle \frac{4,48}{22,4}}=0,2mol\to n_{CaC{\text{O}}_3}=n_{C{O}_2}=0,2mol$

$\to m_{CaC{\text{O}}_3}=0,2.100=20gam$

$\to$ Chọn C.

b. PTHH:

$BaC{\text{O}}_3+2HCl\to BaC{l}_2+C{O}_2+H_{2}O$

$CaC{\text{O}}_3+2HCl\to CaC{l}_2+C{O}_2+H_{2}O$

 Nhận xét: Từ PTHH ta thấy  $n_{HCl}=2n_{C{O}_2}=0,4mol$

 $\to V_{HCl}={\displaystyle \frac{0,4}{0,4}}=1,0lít$

$\to$ Chọn A.

c. Giả sử hỗn hợp ban đầu chỉ có BaCO₃

$n_{BaC{\text{O}}_3}=n_{C{O}_2}=0,2mol\to m_{BaC{\text{O}}_3}=0,2.197=39,4gam$

Giả sử hỗn hợp ban đầu chỉ có CaCO₃

$n_{CaC{\text{O}}_3}=n_{C{O}_2}=0,2mol\to m_{CaC{\text{O}}_3}=0,2.100=20gam$

Thực tế, hỗn hợp ban đầu chứa cả BaCO₃ và CaCO₃ nên giá trị của a nằm trong khoảng 20 gam < a < 39,4 gam

$\to$ Chọn C.

Bài 26.14 trang 59 SBT Hoá học 12: Trong một cốc nước có chứa 0,03 mol Na⁺; 0,01 mol Ca²⁺; 0,01 mol

Mg²⁺, 0,04 mol $HC{O}_3^{-}$; 0,01 mol Cl^-; 0,01 mol $S{O}_4^{2-}$. Nước trong cốc thuộc loại

A. nước cứng tạm thời.                    

B. nước cứng vĩnh cửu.

C. nước cứng toàn phần.

D. nước mềm.

Lời giải:

Nước trong cốc chứa các anion $HC{O}_3^{-},C{l}^{-},S{O}_4^{2-}$ nên nước trong cốc là nước cứng toàn phần.

$\to$ Chọn C.   

Bài 26.15 trang 60 SBT Hoá học 12: Trong một cốc nước chứa 0,02 mol Ca²⁺ ; 0,01 mol Mg²⁺ ; 0,04 mol HCO₃^- ; 0,02 mol Cl^-. Nước trong cốc thuộc loại

A. nước cứng tạm thời

B. nước cứng vĩnh cửu.                           

C. nước cứng toàn phần

D. nước mềm.

Lời giải:

Do nước chứa các anion $HC{O}_3^{-},C{l}^{-}$ nên nước trong cốc là nước cứng toàn phần.

$\to$ Chọn C.

Bài 26.16 trang 60 SBT Hoá học 12: Trong các phương pháp sau, phương pháp chỉ khử được tính cứng tạm thời của nước là

A. phương pháp hoá học (sử dụng Na₂CO₃, Na₃PO₄).

B. phương pháp nhiệt (đun sôi)

C. phương pháp lọc.

D. phương pháp trao đổi ion.

Lời giải:

Phương pháp chỉ khử được tính cứng tạm thời của nước là phương pháp nhiệt (đun sôi).

$2HC{O}_3^{-}\stackrel{t^0}{\to }C{O}_3^{2-}+C{O}_2+H_{2}O$

$\to$ Chọn B.

Bài 26.17 trang 60 SBT Hoá học 12: Vì sao tính chất vật lí của kim loại nhóm IIA không biến đổi theo một quy luật nhất định ?

Lời giải:

Sự biến đổi không theo quy luật do kim loại nhóm IIA có những kiểu mạng tinh thể khác nhau : mạng lục phương (Be, Mg) ; mạng lập phương tâm diện (Ca, Sr) ; mạng lập phương tâm khối (Ba).

Bài 26.18 trang 60 SBT Hoá học 12: So sánh kim loại Mg và Ca về các mặt:

a)   Cấu hình electron của nguyên tử.

b)   Tác dụng với nước.

c)   Phương pháp điều chế các đơn chất.

Lời giải:

a) Cấu hình electron : Mg : [Ne]3s²; Ca : [Ar]4s²

b) Tác dụng với nước : Ca tác dụng với nước ở điều kiện thường còn Mg không tác dụng.

c) Phương pháp điều chế : Cả Ca và Mg đều được điều chế bằng phương pháp điện phân nóng chảy hai muối MgCl₂ và CaCl₂.

Bài 26.19 trang 60 SBT Hoá học 12: Hãy dẫn ra những phản ứng để chứng tỏ rằng từ Be đến Ca, tính kim loại của các nguyên tố tăng dần.

Bài 26.20 trang 60 SBT Hoá học 12: Sục hỗn hợp khí CO₂ và CO vào dung dịch Ca(OH)₂ thấy có kết tủa. Lọc bỏ kết tủa, thu được dung dịch nước lọc. Đổ dung dịch NaOH vào nước lọc thấy xuất hiện kết tủa. Viết phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra trong thí nghiệm trên.

Lời giải:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓+ H₂O     (1)

CaCO₃ + CO₂ + H₂O → Ca(HCO₃)₂             (2)

Ca(HCO₃)₂ + 2NaOH → CaCO₃+ Na₂CO₃ + 2H₂O        (3).

Bài 26.21 trang 60 SBT Hoá học 12: Nước trong vùng có núi đá vôi thuộc loại nước cứng. Viết phương trình hoá học của các phản ứng mô tả sự tạo thành nước cứng.

Phương pháp giải:

Dựa vào thành phần của đá vôi và các điều kiện tự nhiên (như nước, không khí,...) để viết phương trình hóa học phù hợp.

Lời giải:

Trong thành phần của đá vôi có các hợp chất CaCO₃, MgCO₃. Nước mưa hoà tan khí CO₂ trong không khí đã hoà tan dần các hợp chất CaCO₃,MgCO₃

$\begin{array}{c}CaC{O}_3+C{O}_2+H_{2}O\overrightarrow{\leftarrow \phantom{{}_{\text{vbox}to.5ex\text{vss}}}}Ca{\left(HC{O}_3\right)}_2\hfill \\ MgC{O}_3+C{O}_2+H_{2}O\overrightarrow{\leftarrow \phantom{{}_{\text{vbox}to.5ex\text{vss}}}}Mg{\left(HC{O}_3\right)}_2\hfill \end{array}$

Bài 26.22 trang 60 SBT Hoá học 12: Về mặt hoá học thì nước có tính cứng tạm thời và nước có tính cứng vĩnh cửu khác nhau ở điểm nào ?

Lời giải:

Khác nhau về thành phần anion của muối.

- Nước có tính cứng tạm thời chứa anion HCO_­3^- khi đun nóng bị phân huỷ thành ion cacbonat làm kết tủa Ca²⁺ và Mg²⁺ .

- Nước có tính cứng vĩnh cửu chứa các anion SO₄^2- và Cl^-, khi đun nóng không làm kết tủa Ca²⁺ và Mg²⁺

Bài 26.23 trang 60 SBT Hoá học 12: Có 4 cốc đựng riêng biệt các loại nước : nước cất, nước có tính cứng tạm thời, nước có tính cứng vĩnh cửu và nước có tính cứng toàn phần. Hãy xác định loại nước đựng trong 4 cốc trên bằng phương pháp hoá học. Viết phương trình hoá học của các phản ứng đã dùng.

Phương pháp giải:

Đun sôi 4 dung dịch để chia các dung dịch thành 2 nhóm

Nhận biết mỗi chất trong mỗi nhóm bằng dung dịch Na₂CO₃.

Lời giải:

Đun sôi nước trong các cốc ta sẽ chia ra thành 2 nhóm :

(1) Không thấy vẩn đục là nước cất và nước có tính cứng vĩnh cửu.

(2) Thấy vẩn đục là nước có tính cứng tạm thời và nước có tính cứng toàn phần.

+ Thêm vài giọt dung dịch Na₂CO₃ vào mỗi cốc của nhóm (1). Nếu có kết tủa là nước có tính cứng vĩnh cửu, không có kết tủa là nước cất.

+ Lấy nước lọc của mỗi cốc ở nhóm (2) (sau khi đun sôi để nguội) cho thêm vài giọt dung dịch Na₂CO₃. Nếu có kết tủa là nước có tính cứng toàn phần, không có kết tủa là nước có tính cứng tạm thời.

Bài 26.24 trang 61 SBT Hoá học 12: Viết PTHH của các phản ứng trong sơ đồ biến hoá sau :

Phương pháp giải:

Dựa vào các tính chất, phản ứng đặc trưng của các hợp chất của canxi.

(1) $Ca+2C\stackrel{t^0}{\to }Ca{C}_2$

(2) CaC₂ + 2HCl→ CaCl₂ + C₂H₂

$\begin{array}{rl}& (3)CaC{l}_2+2H_{2}O\underset{mangngan}{\overset{dp\mathrm{d}\mathrm{d}}{⟶}}Ca(OH{)}_2+C{l}_2+H_2\\ & (4)Ca(OH{)}_2\stackrel{t^0}{⟶}CaO+H_{2}O\end{array}$

(5) CaO + CO₂ → CaCO₃

(6) CaCO₃ + CO₂ + H₂O → Ca(HCO₃)₂

$(7)Ca(HC{O}_3{)}_2\stackrel{t^0}{⟶}CaC{O}_3+C{O}_2+H_{2}O$

(8) Ca(NO₃)₂ → Ca(NO₂)₂ + O₂

(9) CaCO₃ + 2HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

(10) CaCl₂ + 2AgNO₃ → Ca(NO₃)₂ + 2AgCl

(11) CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂

(12) Ca + CO₂ + H₂O → CaCO₃ + H₂

(13) Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂

(14) Ca(OH)_2 dư + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

(15) Ca(OH)₂ + Cl₂ → CaOCl₂ + H₂O

(16) CaOCl₂ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂

Hoặc 

$2CaOC{l}_2\stackrel{CO}{⟶}2CaC{l}_2+O_2$

Bài 26.25 trang 61 SBT Hoá học 12: Viết phương trình phản ứng trong sơ đồ biến hóa sau:

Lời giải:

(1) $MgC{l}_2\stackrel{đpnc}{\to }Mg+C{l}_2$

(2) 2Mg + O₂ → 2MgO

(3) MgO + 2HNO₃ → Mg(NO₃)₂ + H₂O

$(4)2Mg(N{O}_3{)}_2\stackrel{t^0}{⟶}2MgO+4N{O}_2+O_2$

(5) MgO +  2HCl → MgCl₂ + H₂O

(6) MgCl₂ + 2NaOH → Mg(OH)₂ + 2NaCl

$(7)Mg(OH{)}_2\stackrel{t^0}{⟶}MgO+H_{2}O$

(8) MgO + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂O

(9) MgSO₄ + Na₂CO₃ →  MgCO₃ + Na₂SO₄

(10) MgCO₃ + CO₂ + H₂O → Mg(HCO₃)₂

Bài 26.26 trang 61 SBT Hoá học 12: Hỗn hợp X chứa K₂O, $N{H}_{4}Cl$, NaHCO₃ và BaCl₂ có số mol mỗi chất đều bằng nhau. Cho hỗn hợp X vào nước dư, đun nóng thu được dung dịch Y. Xác định các ion có trong dung dịch Y.

Phương pháp giải:

Gọi số mol mỗi chất ban đầu là a mol

Viết các phương trình phản ứng của các chất với nước, các chất phản ứng với nhau, so sánh số mol để xét chất dư, chất hết

Lời giải:

Giả sử ban đầu mỗi chất đều là a mol.

Khi cho vào nước thì chỉ có K₂O tác dụng với nước

K₂O + H₂O → 2KOH

a        →         2a (mol)

KOH + NH₄Cl → KCl + NH₃ + H₂O

a        a (mol)

2KOH + 2NaHCO₃ → K₂CO₃ + Na₂CO₃ + 2H₂O

 a                a                  0,5a       0,5a (mol)

CO₃ ^2-     +            Ba ²⁺   →    BaCO₃

(0,5a + 0,5a)          a

Vậy cuối cùng chỉ còn K⁺, Na⁺ và Cl^-

Bài 26.27 trang 61 SBT Hoá học 12: Cho 8 g hỗn hợp gồm một kim loại kiềm thổ và oxit của nó tác dụng vừa đủ với 1 lít dung địch HCl 0,5M. Xác định kim loại kiềm thổ.

Phương pháp giải:

Gọi x và y là số mol của kim loại kiềm thổ X và oxit của nó XO

Lập phương trình khối lượng và phương trình số mol của hỗn hợp ban đầu

Giải hệ phương trình, tìm được nguyên tử khối của kim loại X

$\to$ kết luận

Lời giải:

Gọi kim loại kiềm thổ là X (có khối lượng mol là M), oxit của nó là XO.

X + 2HCl → XCl₂ + H₂   (1)

XO + 2HCl → XCl₂ + H₂O   (2)

Gọi x, y là số mol của kim loại kiềm thổ và oxit của nó.  Số mol HCl tham gia phản ứng (1) và (2) là 0,5 mol.

Ta có hệ pt: Mx+ (M+16)y = 8

                   2x+2y = 0,5

Giải hệ phương trình ta được :  $x={\displaystyle \frac{M-16}{64}}$

Biết 0 < x < 0,25, ta có : 0 < $x={\displaystyle \frac{M-16}{64}}$ < 0,25

⟹ 0 < M - 16 < 16 => 16 < M < 32

Vậy kim loại kiềm thổ có nguyên tử khối bằng 24, đó là Mg.

Bài 26.28 trang 61 SBT Hoá học 12: Khi lấy 11,1 g muối clorua của một kim loại chỉ có hoá trị II và một lượng muối sunfat của kim loại đó có cùng số mol, thấy khác nhau 2,5 g. Xác định công thức hoá học của hai muối.

Phương pháp giải:

Đặt công thức của các muối là MCl₂ và MSO₄.

Gọi x là số mol mỗi muối. Theo đề bài ta tìm được giá trị của x

Từ đó tìm được khối lượng mol của M

$\to$ kết luận công thức muối.

Lời giải:

Đặt công thức của các muối là MCl₂ và MSO₄.

Gọi x là số mol mỗi muối. Theo đề bài ta có .

(M + 96)x - (M + 71)x = 2,5 → x = 0,1 (mol)

Khối lượng mol của MCl₂ là ${\displaystyle \frac{11,1}{0,1}}=111g/mol$

Nguyên tử khối của M là 111 - 71 = 40 => M là Ca . Công thức các muối là CaCl₂ và CaSO_4.

Bài 26.29 trang 61 SBT Hoá học 12: Sục V lít khí CO₂ (đktc) vào bình đựng 2 lít dung dịch Ca(OH)₂ 0,01M, thu được 1 g kết tủa. Xác định V

Phương pháp giải:

Trường hợp 1: Phản ứng chỉ tạo 1 gam kết tủa

$C{O}_2+Ca(OH{)}_2\to CaC{O}_3+H_{2}O$

Trường hợp 2: Phản ứng tạo ra nhiều hơn 1 gam kết tủa, sau đó tan bớt trong CO₂ dư còn lại 1 gam

 $C{O}_2+Ca(OH{)}_2\to CaC{\text{O}}_3+H_{2}O$

$C{O}_2+H_{2}O+CaC{\text{O}}_3\to Ca(HC{O}_3{)}_2$

Lời giải:

Sục khí CO₂ vào dung dịch Ca(OH)₂ thu được 1 g kết tủa thì có 2 trường hợp xảy ra.

Trường hợp 1 : Phản ứng chỉ tạo ra 1 g kết tủa :

CO₂ + Ca(OH)₂ →CaCO₃ + H₂O       (1)

0,01                            $\frac{1}{100}$=0,01 (mol)

Theo đề bài : n_Ca(OH)2 = 0,01.2 = 0,02 (mol). Vậy $Ca(OH{)}_2$ dư.

V_CO2 = 22,4.0,01 = 0,224 (lít).

Trường hợp 2 : Phản ứng tạo ra nhiều hơn 1 g kết tủa, sau đó tan bớt trong CO₂ dư còn lại 1 g.

CO₂ + Ca(OH)₂ →CaCO₃+ H₂O

 0,02    0,02            0,02 (mol)

CaCO₃ + CO₂ + H₂O → Ca(HCO₃)₂

0,01       0,01 (mol)

V_CO2 = 22,4.(0,02 + 0,01) = 0,672 (lít).

Bài 26.30 trang 61 SBT Hoá học 12: Chỉ dùng nước và dung dịch HCl hãy trình bày cách nhận biết 4 chất rắn (đựng trong 4 lọ riêng biệt) : Na₂CO₃, CaCO₃, Na₂SO₄, CaSO₄.2H₂O.

Phương pháp giải:

Hòa tan 4 chất rắn vào nước, chia nhóm chất tan và nhóm chất không tan

Sau đó cho dung dịch HCl tác dụng với các chất trong mỗi nhóm.

Lời giải:

Hoà vào nước ta được hai nhóm chất :

(1) Tan trong nước là Na₂CO₃ và Na₂SO₄. Phân biệt 2 chất này bằng dung dịch HCl. Tác dụng với dung dịch HCl là Na₂CO₃ (sủi bọt khí) ; không tác dụng với dung dịch HCl là Na₂SO₄.

(2) Không tan trong nước là CaCO₃ và CaSO₄.2H₂O. Dùng dung dịch HCl để nhận ra CaCO₃ (có sủi bọt khí) còn lại là CaSO₄.2H₂O.

Bài 26.31 trang 61 SBT Hoá học 12: Hoà tan 23,9 g hỗn hợp bột BaCO₃ và MgCO₃ trong nước cần 3,36 lít CO₂ (đktc). Xác định khối lượng của mỗi muối trong hỗn hợp

Phương pháp giải:

Đặt số mol của BaCO₃ và MgCO₃ là x và y

Dựa vào đề bài, lập hệ phương trình và giải phương trình

Từ đó tính khối lượng mỗi muối

Lời giải:

BaCO₃ + CO₂ + H₂O → Ba(HCO₃)₂  (1)

MgCO₃ + CO₂ +H₂O →Mg(HCO₃)₂  (2)

Số mol CO₂ đã cho là : 0,15 (mol)

Đặt x và y là số mol của BaCO₃ và MgCO₃ ta có hệ phương trình :

x + y =0,15

197x + 84y = 23,9

→x = 0,1 và y = 0,05

m_BaCO3 = 197.0,1 = 19,7 (g)   

m_MgCO3 = 23,9 - 19,7 = 4,2 (g).