Câu 1 trang 123 Tiếng Việt lớp 5: Đọc bài văn dưới đây và trả lời câu hỏi:

Chim hoạ mi hót

Chiều nào cũng vậy, con chim hoạ mi ấy không biết từ phương nào bay đến đậu trong bụi tầm xuân ờ vườn nhà tôi mà hót.

Hình như nó vui mừng vì suốt ngày đã được tha hồ rong ruổi bay chơi trong khắp trời mây gió, uống bao nhiêu nước suối mát lành trong khe núi. Cho nên những buổi chiều tiếng hót có khi êm đềm, có khi rộn rã, như một điệu đàn trong bóng xế mà âm thanh vang mãi giữa tĩnh mịch, tường như làm rung động lớp sương lạnh mờ mờ rủ xuống cỏ cây.

Hót một lúc lâu, nhạc sĩ giang hồ không tên không tuổi ấy từ từ nhắm hai mắt lại, thu đầu vào lông cổ, im lặng ngủ, ngủ say sưa sau một cuộc viễn du trong bóng đêm dày.

Rồi hôm sau, khi phương đông vừa vẩn bụi hồng, con hoạ mi ấy lại hót vang lừng chào nắng sớm. Nó kéo dài cổ ra mà hót, tựa hồ nó muốn các bạn xa gần đâu đó lắng nghe. Hót xong, nó xù lông rũ hết những giọt sương rồi nhanh nhẹn chuyền từ bụi nọ sang bụi kia, tìm vài con sâu ăn lót dạ, đoạn vỗ cánh bay vút đi.       

a) Bài văn trên gồm mấy đoạn ? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì ?

b) Tác giả bài văn quan sát chim hoạ mi hót bằng những giác quan nào ?

c) Em thích những chi tiết và hình ảnh so sánh nào ? Vì sao ?

Phương pháp giải:

a. Con đọc kĩ bài văn và xác định nội dung chính của từng đoạn.

b. Con tìm những chi tiết miêu tả chú hoạ mi hót và thử suy nghĩ xem để miêu tả được như vậy tác giả đã phải dùng giác quan nào để quan sát?

c. Con cảm nhận và hoàn thành bài tập. So sánh chính là đối chiếu sự vật này với sự vật khác có nét tương đồng, các từ so sánh thường được dùng là: như, như là, là, tựa như, tựa,...

Trả lời:

a) Bài văn gồm 4 đoạn:

- Đoạn 1 (Câu đầu) - (Mở bài tự nhiên)

Giới thiệu sự xuất, hiện của chim hoạ mi vào các buổi chiều.

- Đoạn 2 (tiếp theo đến mờ rủ xuống cỏ cây)

Tả tiếng hót đặc biệt của hoạ mi vào buổi chiều.

- Đoạn 3 (tiếp theo đến cuộc viễn du trong bóng đêm dày).

Tả cách ngủ rất đặc biệt của họa mi trong đêm.

- Đoạn 4 phần còn lại - (Kết bài không mở rộng)

Tả cách hót chào nắng sớm rất đặc biệt của họa mi

b) Tác giả quan sát chim hoạ mi bằng nhiều, giác quan:

-  Bằng thị giác (mắt):

Nhìn thấy chim hoạ mi bay đến đậu trong bụi tầm xuân - thấy hoạ mi nhắm mắt, thu đầu vào lông cổ ngủ khi đêm đến - thấy hoạ mi kéo dài cổ ra mà hót, xù lông giũ hết những giọt sương, nhanh nhẹn chuyền bụi nọ sang bụi kia, tìm sâu ăn lót dạ rồi vỗ cánh bay đi.

-  Bằng thính giác (tai):

Nghe tiếng hót của chim hoạ mi vào các buổi chiều (khi êm đềm, khi rộn rã, như một điệu đàn trong bóng xế, ăm thanh vang mãi trong tĩnh mịch, tưởng như làm rung động lớp sương lạnh), nghe tiếng hót vang lừng chào nắng sớm của nó vào các buổi sáng.

c) Em rất thích hình ảnh so sánh trong bài (bài chỉ có mộl hình ảnh so sánh):

Tiếng hót có khi êm đềm, có khi rộn rã như một điệu đàn trong bóng xế, âm thanh vang mãi trong tĩnh mịch... vì hình ảnh so sánh đó gợi tả rất đúng, rất đặc biệt tiếng hót hoạ mi âm vang trong buổi chiều tĩnh mịch.

Câu 2 trang 123 Tiếng Việt lớp 5: Viết một đoạn văn khoảng 5 câu tả hình dáng (hoặc hoạt động) của một con vật mà em yêu thích.

Phương pháp giải:

- Viết đoạn văn có mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn.

- Chú ý tả hình dáng con vật đó bằng cách quan sát các bộ phận như: hình dáng, bộ lông, đôi mắt,....

Trả lời:

Bài tham khảo 1:

Nghe hơi mẹ, chim non nhích nhích dần ra, cố vươn cao cái mỏ hồng hồng, há thật rộng để chờ mồi như đứa trẻ đói lòng đang chờ bầu sữa mẹ. Chim mẹ đứng phía trên, cẩn thận mớm mồi cho con. Chú chim non nuốt lấy, nuốt để, vừa hết miếng này lại há họng chờ miếng khác. Đến lúc hết thức ăn rồi mà chú vẫn còn đòi mẹ mớm mồi. Chim mẹ rỉa lông cho con như người mẹ âu yếm con mình.

Bài tham khảo 2:

Cún Con nhà em rất thích được đi dạo vào mỗi buổi chiều. Mỗi khi được ra khỏi nhà, Cún con chạy thẳng ra công viên trước nhà em. Cún thích thú chạy nhảy quanh vườn hoa rực rỡ sắc màu. Thỉnh thoảng, có người lại gần trêu Cún, nó lại quấn lấy chân như là người quen từ lâu. Chân Cún ngắn nên dáng chạy của Cún rất đáng yêu khiến cho ai nhìn thấy cũng đều cười vui vẻ.