I. Nhận xét

Câu 1 trang 44 Tiếng Việt lớp 5: Tìm câu ghép trong hai đoạn văn sau và cho biết các vế câu được nối với nhau bằng những từ nào :

       Bốn mùa Hạ Long mang trên mình một màu xanh đằm thắm : xanh biếc của biển, xanh lam của núi, xanh lục của trời. Màu xanh ấy như trường cửu, lúc nào cũng bát ngát, cũng trẻ trung, cũng phơi phới.

      Tuy bốn mùa là vậy nhưng mỗi mùa Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người. Mùa xuân của Hạ Long là mùa sương và cá mực. Mùa hè của Hạ Long là mùa gió nồm nam và cá ngừ, cá vược. Mùa thu của Hạ Long là mùa trăng biển và tôm he...

Theo THI SẢNH

Câu 2 trang 44 Tiếng Việt lớp 5: Tìm thêm những câu ghép có quan hệ từ tương phản.

Phương pháp giải:

1) Câu ghép là câu có nhiều hơn một cụm chủ - vị.

Con hãy phân tích cấu tạo của các câu trên để tìm câu ghép có trong đoạn.

2) 

- Đặt những vế câu có quan hệ tương phản về nghĩa.

- Sử dụng các quan hệ từ biểu thị mối quan hệ tương phản: tuy, mặc dù, tuy ... nhưng...., mặc dù ... nhưng ..., ......

Trả lời:

1) Câu ghép: Tuy bốn mùa là vậy nhưng mỗi mùa Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người.

-  Cách nối các vế câu ghép: có hai vế câu được nối với nhau bằng cặp QHT: tuy ... nhưng.

Chú thích: 

- C1 là chủ ngữ 1, C2 là chủ ngữ 2

- V1 là vị ngữ 1, V2 là vị ngữ 2

2) Ví dụ: - Dù trời mưa to nhưng chúng em vẫn đến lớp.

          -  Mặc dù đêm rất khuya nhưng Tuấn vẫn miệt mài làm bài tập.

II. Luyện tập

Câu 1 trang 44 Tiếng Việt lớp 5: Phân tích cấu tạo của các câu ghép sau:

a)  Mặc dù giặc Tây hung tàn nhưng chúng không thể ngăn cản các cháu học tập, vui tươi, đoàn kết, tiến bộ.

HỒ CHÍ MINH

b)  Tuy rét vẫn kéo dài, mùa xuân đã đến bên bờ sông Lương.

NGUYẾN ĐÌNH THI

Câu 2 trang 45 Tiếng Việt lớp 5: Thêm một vế câu vào chỗ trống để tạo thành câu ghép chỉ quan hệ tương phản:

a)   Tuy hạn hán kéo dài ...

b)   ... nhưng các cô vẫn miệt mài trên đồng ruộng.

Câu 3 trang 45 Tiếng Việt lớp 5: Tìm chủ ngữ, vị ngữ của mỗi vế câu ghép trong mẩu chuyện vui sau :

Chủ ngữ ở đâu ?

Cô giáo viết lên bảng một câu ghép :

"Mặc dù tên cướp rất hung hăng, gian xảo nhưng cuối cùng hắn vẫn phải đưa hai tay vào còng số 8."

Rồi cô hỏi :

-  Em nào cho cô biết chủ ngữ của câu trên ở đâu ?

Hùng nhanh nhảu :

-  Thưa cô, chủ ngữ đang ở trong nhà giam ạ.

PHẠM HÁI LÊ CHÂU

Phương pháp giải:

1) Con phân tích các thành phần chủ - vị trong các câu.

2)

- Con tìm một vế câu tương phản về ý nghĩa với vế câu đã cho.

- Bổ sung thêm một quan hệ từ để bắt cặp với quan hệ từ đã được cho trong bài.

3) 

- Con tìm các câu ghép có trong mẩu chuyện.

- Phân tích cấu tạo ngữ pháp của từng câu ghép vừa tìm được.

Trả lời:

1)

2) Ví dụ:

-  Tuy hạn hán kéo dài nhưng người dân làng em chẳng chút lo lắng.

-  Tuy trời đã nhá nhem tối nhưng các cô vẫn miệt mài trên ruộng đồng.

3)