Tài liệu tác giả tác phẩm Mưa xuân Ngữ văn lớp 9 Kết nối tri thức gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Mưa xuân lớp 9.

Tác giả tác phẩm: Mưa xuân - Ngữ văn 9

I. Tác giả Nguyễn Bính

- Nguyễn Bính (1918 - 1966) quê ở Nam Định, là nhà thơ nổi tiếng từ phong trào Thơ mới.

- Thơ Nguyễn Bính đẳm thắm, thiết tha, gẩn gũi với ca dao, thể hiện tình yêu đối với làng quê và văn hoá truyền thống của dân tộc.

- Tác phẩm tiêu biểu: Tâm hồn tôi (1940), Lỡ bước sang ngang (1940), Hương cố nhân (1941), Mây Tần (1942), Nước giếng thơi (1956), Đêm sao sáng (1962) (thơ); Trong bóng cờ bay (1957), Tiếng trống đêm xuân (1958) (truyện thơ),...

II. Tìm hiểu văn bản Mưa xuân

1. Thể loại

- Tác phẩm Mưa xuân thuộc thể loại: thơ 7 chữ.

2. Xuất xứ

- Bài thơ được in trong tập Lỡ bước sang ngang.

- Trích trong Tuyển tập Nguyễn Bính, NXB Văn học, Hà Nội, tr25 – 26.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: biểu cảm.

4. Bố cục đoạn trích

- Phần 1: Vẻ đẹp của thiên nhiên khi mùa xuân đến.

- Phần 2: Tâm trạng và hành động của con người khi mùa xuân đến.

5. Giá trị nội dung

- Bài thơ là bức tranh thôn quê đẹp và sống động, tạo nên một cảm giác yên bình, thanh tịnh và đầy sức sống. Bức tranh này giúp cho người đọc có thể tìm lại được sự bình yên trong tâm hồn và cảm nhận được sự đẹp đẽ của cuộc sống thôn quê. Nguyễn Bính đã ghim vào tâm khảm người đọc một bản đính ước của mùa và xui người ta mong nhớ.

6. Giá trị nghệ thuật

- Với thể thơ 7 chữ, cách ngắt nhịp linh hoạt cùng những hình ảnh miêu tả sinh động, hấp dẫn đã tạo nên sự thành công của bài thơ.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Mưa xuân

1. Những thay đổi trong tâm trạng của cô gái

- Tâm trạng trong câu thơ:mưa xuân phơi phới bay: cô gái vui vẻ, háo hức, hân hoan chờ đợi chàng trai

- Tâm trạng trong câu thơ: mùa xuân đã cạn ngày: em buồn, thất vọng.

2. Không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ và dòng tâm trạng, cảm xúc của cô gái

- Không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ và dòng tâm trạng, cảm xúc của cô gái có mối liên hệ mật thiết với nhau.

- Những hình ảnh thơ:

+ Khung cửi, lụa trắng gợi hoàn cảnh sống nơi thôn dã.

+ Hình ảnh mưa xuân: không gian đặc trưng của vùng quê Bắc Bộ. Mưa xuân gọi chồi non, lộc biếc, tuổi xuân bừng lên với những cảm xúc mới mẻ.

=> Lợi tự tình: câu chuyện trong bài là một câu chuyện tình yêu đẹp nhưng cũng đầy dang dở, tâm trạng e ấp, mong chờ và niềm khao khát được gặp lại người thương của một cô gái trẻ trong đêm hội chèo làng Đặng.

IV. Đọc tác phẩm: Mưa xuân

MƯA XUÂN

- NGUYỄN BÍNH -

Em là con gái trong khung cửi

Dệt lụa quanh năm với mẹ già

Lòng trẻ còn như cây lụa trắng

Mẹ già chưa bán chợ làng xa.

Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay

Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy

Hội chèo làng Đặng đi ngang ngõ,

Mẹ bảo: "Thôn Đoài hát tối nay”

Lòng thấy giăng tơ một mối tình

Em ngừng thoi lại giữa tay xinh

Hình như hai má em bừng đỏ

Có lẽ là em nghĩ đến anh.

Bốn bên hàng xóm đã lên đèn

Em ngửa bàn tay trước mái hiên

Mưa chấm bàn tay từng chấm lạnh

Thế nào anh ấy chả sang xem!

Em xin phép mẹ, vội vàng đi

Mẹ bảo xem về kể mẹ nghe.

Mưa bụi nên em không ướt áo

Thôn Đoài cách có một thôi đê.

Thôn Đoài vào đám hát thâu đêm

Em mải tìm anh chả thiết xem.

Chắc hẳn đêm nay giường cửi lạnh,

Thoi ngà nằm nhớ ngón tay em.

Chờ mãi anh sang anh chẳng sang

Thế mà hôm nọ hát bên làng

Năm tao bảy tuyết anh hò hẹn

Để cả mùa xuân cũng nhỡ nhàng!

Mình em lầm lụi trên đường về

Có ngắn gì đâu một dải đê!

Áo mỏng che đầu mưa nặng hạt

Lạnh lùng thêm tủi với canh khuya.

Bữa ấy mưa xuân đã ngại bay

Hoa xoan đã nát dưới chân giày

Hội chèo làng Đặng về ngang ngõ

Mẹ bảo: “Mùa xuân đã cạn ngày.”

Anh ạ! Mùa xuân đã cạn ngày

Bao giờ em mới gặp anh đây?

Bao giờ hội Đặng đi ngang ngõ

Để mẹ em rằng hát tối nay?

V. Văn mẫu

Đề: Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu cảm nhận của em về không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ được gợi lên trong bài thơ Mưa xuân.

Qua bài thơ “Mưa xuân” của Nguyễn Bính đã gợi cho em không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ. Không phải ngẫu nhiên mà mùa xuân được gọi là mùa đẹp nhất. Nổi bật trong thiên nhiên của mùa xuân phải kể đến đó là mưa xuân. Mùa xuân đến với hoa xoan rụng từng lớp, từng lớp vẽ nên một bức tranh quê thật tuyệt vời. Kết hợp với đó là những cơn mưa xuân, nó thường mang đến cảm giác rất nhẹ nhàng, êm ái như gieo vào lòng người những xuyến xao. Bằng ngôn ngữ thơ mộc mạc nhẹ nhàng đầy gợi hình gợi cảm, Nguyễn Bính đã tái hiện cho người đọc không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ thật ấn tượng và để lại những dấu ấn khó phai trong lòng độc giả.