Với giải sách bài tập Địa lí 10 Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất sách Kết nối tri thức hay, chi tiết giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Địa lí 10. Mời các bạn đón xem:
Giải SBT Địa lí lớp 10 Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất
Bài tập 1 trang 13 SBT Địa lí 10: Lựa chọn đáp án đúng.
A. Trái Đất tự quay quanh trục.
B. trục Trái Đất nghiêng.
C. Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời.
D. Trái Đất có dạng hình khối cầu.
Trả lời:
Đáp án đúng là: A
Câu 1.2. Khi Luân Đôn là 0 giờ ngày 20 - 11 - 2021 thì
A. Hà Nội là 8 giờ cùng ngày.
B. Xơ-un (Hàn Quốc) là 9 giờ cùng ngày.
C. Tô-ky-ô (Nhật Bản) là 10 giờ cùng ngày.
D. Béc-lin (Đức) là 2 giờ cùng ngày.
Trả lời:
Đáp án đúng là: B
Câu 1.3. Khi Hà Nội là 9 giờ ngày 2 - 9 - 2021 thì
A. Tô-ky-1 (Nhật Bản) là 9 giờ cùng ngày.
B. Luân Đôn (Anh) là 2 giờ cùng ngày.
C. Băng Cốc (Thái Lan) là 8 giờ cùng ngày.
D. Xơ-un (Hàn Quốc) là 12 giờ cùng ngày.
Trả lời:
Đáp án đúng là: B
A. 7 giờ ngày 15 - 2.
B. 7 giờ ngày 14 - 2.
C. 21 giờ ngày 15 - 2.
D. 21 giờ ngày 14 - 2.
Trả lời:
Đáp án đúng là: D
Câu 1.5. Đường chuyền ngày quốc tế được quy định là
A. kinh tuyến 0° đi qua múi giờ số 0.
B. kinh tuyến 90°Đ đi qua giữa múi giờ SỐ 6 (+6).
C. kinh tuyến 180° đi qua giữa múi giờ số 12 (+12).
D. kinh tuyên 90°T đi qua giữa múi giờ Số 18 (-6).
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
Câu 1.6. Đường chuyển ngày quốc tế không phải là đường thẳng do
A. Trái Đất hình khối cầu không phải mặt phẳng.
B. được điều chỉnh theo biên giới quốc gia.
C. kinh tuyến 180° không phải là đường thẳng.
D. nằm giữa biển.
Trả lời:
Đáp án đúng là: B
A. Ngày 21 - 3 và ngày 22 - 6.
B. Ngày 21 - 3 và ngày 23 - 9.
C. Ngày 22 - 6 và ngày 23 - 9.
D. Ngày 22 - 6 và ngày 22 - 12.
Trả lời:
Đáp án đúng là: B
Trả lời:
- Đặc điểm chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất: chiều tự quay từ tây sang đông ngược chiều kim đồng hồ), trục Trái Đất nghiêng một góc khoảng 66933' với mặt phẳng quỹ đạo, chu kì tự quay là 24 giờ (một ngày đêm), vận tốc tự quay lớn nhất ở Xích đạo và nhỏ nhất ở hai cực,....
- Nếu Trái Đất chỉ chuyển động xung quanh Mặt Trời mà không tự quay quanh trục thì trên Trái Đất vẫn có ngày và đêm, nửa được chiếu sáng là ngày, nửa chìm trong bóng tối là đêm. Một năm chỉ có một ngày và một đêm. Nửa Trái Đất là ban ngày được Mặt Trời chiếu sáng nên nhiệt độ rất cao, nửa Trái Đất là ban đêm thì nhiệt độ rất thấp. Ranh giới giữa ban ngày và ban đêm có sự chênh lệch khí áp rất lớn, nửa ban ngày có áp thấp cực sâu và nửa ban đêm có áp cao cực mạnh, do đó sinh ra các luồng gió cực mạnh từ nửa ban đêm sang nửa ban ngày. Với điều kiện ánh sáng, nhiệt độ và áp suất như thế sẽ không thể tồn tại sự sống trên Trái Đất được.
Trả lời:
- Hà Nội: 9 giờ + 7 = 16 giờ ngày 20 - 11 - 2021.
- Mát-xcơ-va: 9 giờ + 2 = 11 giờ ngày 20 - 11 - 2021.
- Niu Oóc: 9 giờ - (24 - 19) = 4 giờ ngày 20 - 11 - 2021.
- Ri-ô đề Gia-nê-rô: 9 giờ - (24 - 21) = 6 giờ ngày 20 - 11 - 2021
Trả lời:
(*) Hình vẽ thể hiện độ dài ban ngày và ban đêm của các địa điểm trên Trái Đất ngày 21/3 và ngày 23/9
Bài tập 5 trang 14 SBT Địa lí 10: Dựa vào hình dưới đây và kiến thức đã học:
- Trình bày chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời.
- Xác định 4 ngày mở đầu 4 mùa ở các nước vùng ôn đới bán cầu Nam.
- Cho biết thời gian các mùa diễn ra ở các nước vùng ôn đới bán cầu Nam.
Trả lời:
- Chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời
+ Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng từ Tây sang Đông trên quỹ đạo có hình elip gần tròn.
+ Trái Đất chuyển động một vòng quanh Mặt Trời trên quỹ đạo hết 365 ngày và 6 giờ.
+ Trong khi chuyển động trên quỹ đạo quanh mặt trời, trục Trái Đất lúc nào cũng giữ nguyên độ nghiêng 66033’ trên mặt phẳng quỹ đạo và hướng nghiêng của trục không đổi.
- Xác định 4 ngày mở đầu 4 mùa ở các nước ôn đới bán cầu Nam
+ Mùa xuân: bắt đầu từ ngày 23/9
+ Mùa hạ: bắt đầu từ ngày từ 22/12
+ Mùa thu: bắt đầu từ ngày từ 21/3
+ Mùa đông: bắt đầu từ ngày từ 22/6
- Thời gian các mùa diễn ra ở các nước ôn đới bán cầu Nam
+ Mùa xuân: từ 23/9 (thu phân) đến 22/12 (đông chí)
+ Mùa hạ: từ 22/12 (đông chí) đến 21/3 (xuân phân).
+ Mùa thu: từ 21/3 (xuân phân) đến 22/6 (hạ chí).
+ Mùa đông: từ 22/6 (hạ chí) đến 23/9 (thu phân).
Bài tập 6 trang 15 SBT Địa lí 10: Dựa vào hình dưới đây:
- Nhận xét độ dài ban ngày và ban đêm giữa các địa điểm ở bán cầu Bắc và bán cầu Nam trên Trái Đất vào ngày 22 - 6 và ngày 22 - 12. Nơi nào trên Trái Đất có ngày dài 24 giờ, đêm dài 24 giờ và nơi nào có 6 tháng ngày và 6 tháng đêm?
- Cho biết độ dài thời gian ban ngày và thời gian ban đêm vào ngày 22 - 12 ở các vĩ độ: 0°, 66°33°B và 90°B.
Trả lời:
- Nhận xét: Ngày 22 - 6, bán cầu Bắc có độ dài ban ngày lớn hơn độ dài ban đêm, bán cầu Nam ngược lại. Ngày 22 - 12, bán cầu Bắc có độ dài ban ngày nhỏ hơn độ dài ban đêm, bán cầu Nam ngược lại.
- Thời gian ban ngày và ban đêm vào ngày 22 - 12:
Vĩ độ |
Thời gian ban ngày |
Thời gian ban đêm |
0o |
12 giờ |
12 giờ |
66o33’B |
0 giờ |
24 giờ |
90oB |
0 giờ |
24 giờ |
Bài tập 7 trang 15 SBT Địa lí 10: Ghép các ô bên trái với các ô bên phải sao cho phù hợp.
Trả lời:
Ghép nối: 1- b) 2 - d) 3 - a) 4 - c)
Bài tập 8 trang 16 SBT Địa lí 10: Ghép ô ở giữa với ô bên trái và ô bên phải sao cho phù hợp.
Trả lời:
Ghép nối:
A - 1 - c) B - 2 - d) C - 3 - a) D - 4 - b)
Bài tập 9 trang 16 SBT Địa lí 10: Hãy sử dụng các cụm từ sau để hoàn thành đoạn văn dưới đây:
Trái Đất có dạng hình khối cầu và tự quay quanh trục từ tây sang đông, nên ở cùng một thời điểm, người đứng ở các (1)................ khác nhau sẽ nhìn thấy Mặt Trời ở các độ cao khác nhau, vì vậy các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau, đó là (2).............. (hay giờ mặt trời). Giờ địa phương không thuận tiện trong đời sống, sản xuất. Do đó, người ta chia bề mặt Trái Đất làm (3)..................., mỗi múi rộng 15 độ kinh tuyến. Các địa phương nằm trong cùng một múi giờ sẽ thống nhất có một giờ, đó là (4)............... Giờ ở múi số 0 (múi có đường kinh tuyến gốc chạy qua giữa múi ) được lấy làm (5).............. hay giờ GMT. Trong thực tế, ranh giới các múi giờ thường được điều chỉnh theo biên giới quốc gia, tạo thành các (6).................
Trả lời:
Trái Đất có dạng hình khối cầu và tự quay quanh trục từ tây sang đông, nên ở cùng một thời điểm, người đứng ở các (1) - kinh tuyến khác nhau sẽ nhìn thấy Mặt Trời ở các độ cao khác nhau, vì vậy các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau, đó là (2) - giờ địa phương (hay giờ mặt trời). Giờ địa phương không thuận tiện trong đời sống, sản xuất. Do đó, người ta chia bề mặt Trái Đất làm (3) - 24 múi giờ, mỗi múi rộng 15 độ kinh tuyến. Các địa phương nằm trong cùng một múi giờ sẽ thống nhất có một giờ, đó là (4) - giờ múi Giờ ở múi số 0 (múi có đường kinh tuyến gốc chạy qua giữa múi ) được lấy làm (5) - giờ quốc tế hay giờ GMT. Trong thực tế, ranh giới các múi giờ thường được điều chỉnh theo biên giới quốc gia, tạo thành các (6) - khu vực giờ
a) Mùa là khoảng thời gian trong năm, có những đặc điểm riêng về thời tiết và khí hậu.
b) Nguyên nhân sinh ra các mùa là do dạng khối cầu của Trái Đất.
c) Hiện tượng mùa diễn ra ngược nhau giữa bán cầu Bắc và bán cầu Nam.
d) Bốn mùa biểu hiện rõ nhất ở vùng nhiệt đới.
Trả lời:
- Những câu sai là: b), d)
- Sửa lỗi sai:
b) Nguyên nhân sinh ra các mùa là do Trái Đất quay quanh Mặt Trời với hướng trục không thay đổi và nghiêng với mặt phẳng quỹ đạo một góc khoảng 66°33.
d) Bốn mùa biểu hiện rõ nhất ở vùng ôn đới.
Trả lời:
- Anh ở múi giờ số 0, Việt Nam có giờ sớm hơn giờ ở Anh là 7 giờ. Do đó, khi Việt Nam là ban đêm thì ở Anh mới là chiều cùng ngày.
Câu tục ngữ đó đúng với những khu vực nào trên Trái Đất?
Trả lời:
- Ở Việt Nam dùng âm - dương lịch, tháng năm là cuối xuân đầu hạ nên ngày dài, đêm ngắn. Tháng mười là cuối thu đầu đông nên ngày ngắn, đêm dài.
- Câu tục ngữ trên đúng với vùng bán cầu Bắc, không đúng với vùng Xích đạo (quanh năm thời gian ban ngày bằng thời gian ban đêm) và ngược lại ở bán cầu Nam.
Bài tập 13 trang 17 SBT Địa lí 10: Xếp thứ tự nguyên nhân sinh ra mùa sao cho đúng.
Trả lời:
- Sắp xếp nguyên nhân hình thành các mùa:
(1) Trục Trái đất nghiêng và không đổi phương tring quá trình chuyển động quanh Mặt Trời
(4) Có thời kì bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời và có thời kì ván cầu Nam ngả về phía Mặt Trời.
(3) Thời gian chiếu sáng và sự thu nhận lượng bức xạ mặt trời thay đổi trong năm
(2) Hình thành các mùa
Bài giảng Địa lí 10 Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất - Kết nối tri thức
Xem thêm các bài giải SBT Địa lí 10 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 4: Sự hình thành Trái Đất, vỏ Trái Đất và vật liệu cấu tạo vỏ Trái Đất
Bài 6: Thạch quyển, thuyết kiến tạo mảng
Bài 8: Thực hành: Sự phân bố các vành đai động đất, núi lửa
Lý thuyết Địa lí 10 Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất
1. Hệ quả địa lí tự quay quanh trục
a. Sự luân phiên ngày đêm
- Do Trái Đất hình cầu => một nửa Trái Đất được mặt trời chiếu sáng, 1 nửa chưa được chiếu sáng
- Do Trái Đất tự quay quanh trục => Lần lượt mọi nơi trên Trái Đất đều được chiếu sáng rồi lại chìm vào bóng tối.
b. Giờ trên Trái Đất
- Do Trái Đất tự quay quanh trục, nên trong cùng 1 thời điểm, mỗi người ở kinh tuyến khác nhau sẽ nhìn thấy mặt trời ở độ cao khác nhau => Các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau=> giờ địa phương (giờ mặt trời)
- Để thuận tiện, chia Trái Đất thành 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15 kinh tuyến => giờ múi
Bản đồ giờ trên Trái Đất
- Giờ quốc tế (GMT) là giờ ở múi số 0 (múi đi qua đài thiên văn Greenwich – London)
- Ranh giới giữa các múi giờ được điều chỉnh theo biên giớ quốc gia => khu vực giờ
- Đường chuyển ngày quốc tế: Đường kinh tuyến 1800 đi qua giữa múi số 12 ở Thái Bình Dương.
- Nếu đi từ tây sang đông qua đường chuyển ngày quốc tế thì phải lùi 1 ngày lịch, và ngược lại.
2. Các hệ quả địa lí do chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời
a. Hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau
- Hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo vĩ độ:
+ Ở xích đạo, ngày và đêm luôn luôn bằng nhau
+ Càng xa xích đạo, thời gian ngày đêm càng chênh lệch
+ Từ vòng cực về cực, có hiện tượng ngày hoặc đêm dài 24h
+ Riêng ở 2 cực có 6 tháng ngày, 6 tháng đêm
Hiện tượng ngày đêm vào các ngày 22-6 và 22-12
- Hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa:
+ Mùa xuân, mùa hạ có ngày dài hơn đêm
+ Mùa thu, mùa đông có ngày ngắn hơn đêm
+ Ngày 21/3 và 23/9 có ngày đêm dài bằng nhau ở tất cả mọi nơi trên Trái Đất
b. Hiện tượng các mùa trong năm
- Mùa là khoảng thời gian trong năm có những đặc điểm riêng về thời tiết và khí hậu
- Nguyên nhân: Do trục Trái Đất nghiêng 1 góc không đổi với mặt phẳng quỹ đạo
- Mùa ở 2 bán cầu trái ngược nhau
- Ở vùng ôn đới có 4 mùa rõ rệt, ở vùng nhiệt đới có 2 mùa không rõ rệt, ở vùng hàn đới chỉ có mùa lạnh kéo dài