Câu 1 trang 154 Tiếng Việt lớp 5: Tìm những chi tiết nói lên lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho con người thuyền chài?

Phương pháp giải:

Em hãy đọc đoạn sau: Có lần... còn cho thêm gạo, củi.

Trả lời:

Những chi tiết nói lên lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho con người thuyền chài là:

- Nghe tin con của người thuyền chài bị bệnh đậu nặng, Lãn Ông đã tự tìm đến thăm.

- Ân cần chăm sóc đứa bé suốt một tháng trời không ngại khổ, ngại bẩn.

- Ông không những không lấy tiền mà còn cho thêm gạo, củi.

Câu 2 trang 154 Tiếng Việt lớp 5: Điều gì thể hiện lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho người phụ nữ?

Phương pháp giải:

Em hãy đọc đoạn sau: Một lần khác... Càng nghĩ càng hối hận.

Trả lời:

Điều thể hiện lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc chữa bệnh cho người phụ nữ là lương tâm và trách nhiệm của người thầy thuốc. Người phụ nữ chết không phải do ông gây ra nhưng ông tự buộc tội mình "như mắc phải tội giết người" và ông vô cùng ân hận. Lẽ ra, dù khuya bao nhiêu, nếu ông đến khám và cho thuốc kịp thời thì chưa chắc người bệnh đã qua đời. Điều day dứt, ân hận đó xuất phát từ "y đức" của Hải Thượng Lãn Ông.

Câu 3 trang 154 Tiếng Việt lớp 5: Vì sao có thể nói Lãn Ông là một người không màng danh lợi?

Phương pháp giải:

Em hãy đọc đoạn sau: Là thầy thuốc nổi tiếng... đến hết.

Trả lời:

Có thể nói Lãn Ông là một người không màng danh lợi là vì: nhiều lần vua chúa mời ông vào cung, tiến cử vào chức Ngự y nhưng ông đã khéo léo từ chối.

Câu 4 trang 154 Tiếng Việt lớp 5: Em hiểu nội dung hai câu thơ cuối bài như thế nào?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ hai câu thơ cuối bài và nêu ý hiểu của mình.

Trả lời:

Theo em hiểu nội dung hai câu thơ:

"Công danh trước mắt trôi như nước

        Nhân nghĩa trong lòng chẳng đổi phương".

Nghĩa là: Công danh không phải là cái tồn tại mãi, nó cũng sẽ trôi đi như nước. Chỉ có nhân nghĩa là cái tồn tại mãi mãi, mới đáng trân trọng và đáng quý nhất ở đời.

Bài đọc

Thầy thuốc như mẹ hiền 

    Hải Thượng Lãn Ông là một thầy thuốc giàu lòng nhân ái, không màng danh lợi.

    Có lần, một người thuyền chài có đứa con nhỏ bị bệnh đậu nặng, nhưng nhà nghèo, không có tiền chữa. Lãn Ông biết tin bèn đến thăm. Giữa mùa hè nóng nực, cháu bé nằm trong chiếc thuyền nhỏ hẹp, người đầy mụn mủ, mùi hôi tanh bốc lên nồng nặc. Nhưng Lãn Ông vẫn không ngại khổ. Ông ân cần chăm sóc đứa bé suốt một tháng trời và chữa khỏi bệnh cho nó. Khi từ giã nhà thuyền chài, ông chẳng những không lấy tiền mà còn cho thêm gạo, củi.

     Một lần khác, có người phụ nữ được ông cho thuốc và giảm bệnh. Nhưng rồi bệnh tái phát, người chồng đến xin đơn thuốc mới. Lúc ấy, trời đã khuya nên Lãn Ông hẹn hôm sau đến khám kĩ mới cho thuốc. Hôm sau ông đến thì được tin người chồng đã lấy thuốc khác, nhưng không cứu được vợ. Lãn Ông rất hối hận. Ông ghi trong sổ thuốc của mình "Xét về việc thì người bệnh chết do tay thầy thuốc khác, song về tình thì tôi như mắc phải tội giết người. Càng nghĩ càng hối hận."

      Là thầy thuốc nổi tiếng, Lãn Ông nhiều lần được vua chúa vời vào cung chữa bệnh và được tiến cử vào chức ngự y, song ông đã khéo chối từ.

       Suốt đời, Lãn Ông không vương vào vòng danh lợi. Ông có hai câu thơ tỏ chí của mình:

Công danh trước mắt trôi như nước,

       Nhân nghĩa trong lòng chẳng đổi phương.

Theo TRẦN PHƯƠNG HẠNH

- Hải Thượng Lãn Ông (1720-1791): tên thật là Lê Hữu Trác, thầy thuốc nổi tiếng của nước ta thời xưa.

- Danh lợi: địa vị và quyền lợi cá nhân.

- Bệnh đậu (đậu mùa): bệnh gây sốt cao với những mụn chấm đỏ, có thể gây tử vong hoặc để lại những nốt rỗ trên da mặt.

- Tái phát: (bệnh cũ) lại phát ra sau một thời gian dài đã khỏi.

- Ngự y: chức quan trông coi việc chữa bệnh trong cung vua.

Bố cục Thầy thuốc như mẹ hiền

Có thể chia bài đọc thành 3 phần:

Phần 1: Từ đầu đến mà còn cho thêm gạo, củi

Phần 2: Từ Một lần khác đến càng hối hận

Phần 3: Phần còn lại