Câu 1 trang 81 Tiếng Việt lớp 5: Vì sao địa điểm tả trong bài thơ được gọi là “cổng trời”?

Phương pháp giải:

Em đọc khổ đầu của bài thơ và giải thích.

Trả lời:

Địa điểm trong bài thơ được gọi là “cổng trời” vì nơi đó là một đèo cao giữa hai vách đá, từ đỉnh đèo có thể nhìn thấy cả một khoảng trời lộ ra, có mây bay, có gió thoảng, tạo cảm giác như đó là cổng để đi lên trời.

Câu 2 trang 81 Tiếng Việt lớp 5: Em hãy tả lại vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên trong bài thơ?

Phương pháp giải:

Em đọc bài thơ, chú ý các câu thơ miêu tả thiên nhiên và tả lại.

Trả lời:

Qua màn sương khói huyền ảo, từ cổng trời nhìn ra có thể thấy cả một không gian bất tận với những cánh rừng ngút ngàn cây trái và muôn vàn sắc màu cỏ hoa. Dưới thung lũng, lúa đã chín vàng màu mật ong. Xa xa, thác nước trắng đổ từ triền núi cao xuống vang vọng ngân nga như khúc nhạc của đất trời. Bên dòng suối mát, đàn dê thong dong soi bóng mình. Không gian thật nguyên sơ, ta như bước vào cõi mơ.

Câu 3 trang 81 Tiếng Việt lớp 5: Trong những cảnh vật được miêu tả, em thích nhất cảnh vật nào? Vì sao?

Phương pháp giải:

Em chọn cảnh vật mình thích trong bài thơ và giải thích.

Trả lời:

- Em thích nhất cảnh vật trong đoạn đầu bài thơ:

Giữa hai bên vách đá

Mở ra một khoảng trời

Có gió thoảng, mây trôi

Cổng trời trên mặt đất?

- Bởi vì: đứng ở cổng trời, ngửa đầu nhìn lên thấy khoảng không có gió thoảng mây trôi, em có cảm giác như đang đi lên trời, bước vào thế giới huyền ảo của truyện cổ tích.

Câu 4 trang 81 Tiếng Việt lớp 5: Điều gì đã khiến cho cánh rừng sương giá như ấm lên?

Phương pháp giải:

Em hãy đọc đoạn: Những vạt nương màu mật... đến hết.

Trả lời:

Cảnh rừng sương giá như ấm lên bởi có hình ảnh con người. Ai nấy đều tất bật rộn ràng vì công việc, người Tày từ khắp các ngả đi gặt lúa, trồng rau, người Giáy, người Dao đi tìm măng hái nấm, tiếng xe ngựa vang lên suốt triền rừng hoang dã, những vạt áo chàm nhuộm xanh cả nắng chiều.

Bài đọc

Trước cổng trời

     (Trích)

Giữa hai bên vách đá

Mở ra một khoảng trời

Có gió thoảng, mây trôi

Cổng trời trên mặt đất?

Nhìn ra xa ngút ngát

Bao sắc màu cỏ hoa

Con thác réo ngân nga

Đàn dê soi đáy suối

Giữa ngút ngàn cây trái

Dọc vùng rừng nguyên sơ

Không biết thực hay mơ

Ráng chiều như hơi khói...

Những vạt nương màu mật

Lúa chín ngập lòng thung

Và tiếng nhạc ngựa rung

Suốt triền rừng hoang dã

Người Tày từ khắp ngả

Đi gặt lúa, trồng rau

Những người Giáy, người Dao

Đi tìm măng, hái nấm

Vạt áo chàm thấp thoáng

Nhuộm xanh cả nắng chiều

Và gió thổi, suối reo

Ấm giữa rừng sương giá.

                                NGUYỄN ĐÌNH ẢNH

- Nguyên sơ: vẫn còn nguyên vẻ đẹp như lúc ban đầu.

- Vạt nương: mảnh đất trồng trọt trải dài trên đồi, núi.

- Triền miên: dải đất thoai thoải ở hai bên bờ sông hoặc hai bên sườn núi.

- Sương giá: sương lạnh buốt ( vào mùa đông).

Bố cục Trước cổng trời

Có thể chia bài làm 3 đoạn:

Đoạn 1: 4 dòng đầu

Đoạn 2: 8 dòng tiếp theo

Đoạn 3: Phần còn lại