Bài đọc

Lòng dân

Nhân vật: Dì Năm - 29 tuổi

                 An -12 tuổi, con trai dì Năm

                 Chú cán bộ

                 Lính

                 Cai

Cảnh trí: Một ngôi nhà nông thôn Nam Bộ. Cửa nhà quay vào phía trong sân khấu. Bên trái kê một cái bàn, hai cái ghế. Bên phải là một chõng tre, trên có mâm cơm.

Thời gian: Buổi trưa.

     Má con dì Năm đang ăn cơm thì một chú cán bộ bị địch rượt bắt chạy vô. Dì Năm chỉ kịp đưa chú một chiếc áo để thay, rồi bảo chú ngồi xuống chõng vờ ăn cơm. Vừa lúc ấy, một tên cai và một tên lính chạy tới.

Cai:        - Anh chị kia!

Dì Năm: - Dạ, cậu kêu chi?

Cai:        - Có thấy một người mới chạy vô đây không?

Dì Năm: - Dạ, hổng thấy.

Cán bộ:  - Lâu mau rồi cậu?

Cai:        - Mới tức thời đây.

Cai:        - Thiệt không thấy chớ? Rõ ràng nó quẹo vô đây (vẻ bực dọc). Anh nầy là...

Dì Năm: - Chồng tôi. Thằng nầy là con.

Cai:        - (Xẵng giọng) Chồng chị à?

Dì Năm: - Dạ, chồng tui.

Cai:        - Để coi. (Quay sang lính) Trói nó lại cho tao (chỉ dì Năm). Cứ trói đi. Tao ra lịnh mà (lính trói dì Năm lại).

An:         - (Ôm dì Năm, khóc òa) Má ơi má!

Cán bộ:  - (Buông đũa đứng dậy) Vợ tôi...

Lính:      - Ngồi xuống! (Chĩa súng vào chú cán bộ) Rục rịch tao bắn.

Dì Năm: - Trời ơi! Tui có tội tình chi?

Cai:        - (Dỗ dành) Nếu chị nói thiệt, tôi thưởng. Bằng chị nhận anh này là chồng, tôi bắn chị tức thời, đốt luôn cái nhà này nữa.

Dì Năm: -  Mấy cậu... để tui...

Cai:        - Có thế chớ! Nào, nói lẹ đi!

Dì Năm: - (nghẹn ngào) An... (An "dạ"). Mầy qua bà Mười... dắt con heo về..., đội luôn năm giạ lúa. Rồi ... cha con ráng đùm bọc lấy nhau.

(còn nữa)

Theo NGUYỄN VĂN XE

- Cai: Chức thấp nhất trong quân đội thời trước, chỉ xếp trên lính thường.

- Hổng thấy (tiếng Nam Bộ) : Không thấy.

- Thiệt (tiếng Nam Bộ) : thật.

- Quẹo vô (tiếng Nam Bộ) : rẽ vào.

- Lẹ (tiếng Nam Bộ) : nhanh.

- Ráng (tiếng Nam Bộ) : cố, cố gắng.

Bố cục Lòng dân

Có thể chia màn kịch thành các đoạn như sau:

Đoạn 1: Từ đầu đến Thằng nầy là con

Đoạn 2: Từ Chồng chị à? đến Rục rịch tao bắn

Đoạn 3: Phần còn lại