Câu 1 trang 14 Tiếng Việt lớp 5: Đọc bài văn dưới đây và nêu nhận xét:

a) Tác giả tả những sự vật gì trong buổi sớm mùa thu?

b) Tác giả quan sát sự vật bằng những giác quan nào?

Phương pháp giải:

a: Em chỉ ra tên các sự vật (con người, cây cối, con vật, đồ vật...)

b: Từ hình ảnh của các sự vật, chỉ ra cách quan sát của tác giả: bằng mắt, mũi, tai, miệng hay làn da.

c: Em hãy chọn chi tiết tiêu biểu.

Trả lời: 

a) Những sự vật mà tác giả đã tả trong buổi sớm mùa thu đó là:

Tả cánh đồng lúa buổi sớm: vòm trời, những giọt mưa, những sợi cỏ, những gánh rau, những bó huệ của người bán hàng, bầy sáo liệng trên cánh đồng lúa đang kết đòng, mặt trời mọc.

b) Tác giả đã quan sát các sự vật bằng những giác quan sau:

- Bằng cảm giác của làn da (xúc giác): thấy sớm đầu thu mát lạnh; một vài giọt mưa loáng thoáng rơi trên khăn và tóc; những sợi cỏ đẫm nước làm ướt lạnh bàn chân.

- Bằng mắt (thị giác): thấy mây xám đục; vòm trời xanh vòi vọi; vài giọt mưa thoáng rơi; người gánh rau và những bó huệ trắng muốt; bầy sáo lượn chấp chới trên cánh đồng lúa đang kết đòng; mặt trời mọc trên những ngọn cây xanh tươi.

c) Chi tiết thể hiện sự quan sát tinh tế của tác giả: Giữa những đám mây xám đục, vòm trời hiện ra như những khoảng vực xanh vòi vọi, một vài giọt mưa loáng thoáng rơi trên chiếc khăn quàng đỏ và mái tóc xõa ngang vai của Thủy…

Câu 2 trang 14 Tiếng Việt lớp 5: Lập dàn ý bài văn tả cảnh một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) trong vườn cây (hay trong công viên, trên đường phố, trên cánh đồng, nương rẫy).

Phương pháp giải:

Dàn ý tả cảnh buổi sáng trong công viên.

Trả lời:

a) Mở bài: Giới thiệu bao quát cảnh công viên vào buổi sớm (trong lành, yên tĩnh, tràn đầy sức sống).

b) Thân bài: Tả từng phần của ảnh vật trong công viên.

- Cây cối: Những hàng cây cổ thụ cao vút với muôn nghìn chiếc lá xanh tươi. Những bồn hoa cúc, hồng,... màu sắc rực rỡ, đung đưa đón chào tia nắng sớm. Trên từng lá cây còn đọng lại muôn hạt sương đêm long lanh, tinh khiết.

- Mặt hồ: nước trong vắt, gợn sóng lăn tăn. Thỉnh thoảng, vài chú cá tinh nghịch lại ngoi lên đớp mồi, làm khuấy động mặt nước trong phút chốc.

- Những con đường: sạch sẽ, cong mềm mại theo ven hồ. 

- Đàn chim: chim sẻ, chim chích cùng các bạn chim sâu đua nhau nhảy nhót chuyền cành, hát líu lo chào đón bình minh.

- Quanh hồ và trên mỗi hàng ghế đá công viên: người lớn chạy thể dục, các cụ già chầm chậm với bài thể dục dưỡng sinh, những em bé đạp chiếc xe ba bánh, thích thú chạy đua theo từng bước chân của bố, tiếng cười nói, tiếng nói chuyện xôn xao khiến bức tranh sớm mai trở nên sinh động.

- Nhận xét chung: Cảnh buổi sáng ở công viên thật bình yên và tươi đẹp. 

c) Kết bài: Em rất thích đến công viên vào những buổi sớm mai.