Một thuyền đi từ bến A đến bến B cách nhau 6 km rồi lại trở về A. Biết rằng tốc độ của thuyền trong nước yên lặng là 5 km/h, tốc độ nước chảy là 1 km/h. Tính thời gian chuyển động của thuyền.

Hướng dẫn giải

Chọn đáp án: A.

- Khi đi xuôi dòng: $t_x=\frac{s}{{\nu }_{13x}}=\frac{6}{{\nu }_{12}+{\nu }_{\text{23}}}=\frac{6}{5+1}=1h$

- Khi đi ngược dòng: $t_n=\frac{s}{{\nu }_{13n}}=\frac{6}{{\nu }_{12}-{\nu }_{\text{23}}}=\frac{6}{5-1}=1,5h$

- Tổng thời gian chuyển động là  $t=t_x+t_n=1+1,5=2,5h$= 2 giờ 30 phút.

Độ dịch chuyển tổng hợp - Vận tốc tổng hợp

a. Tính tương đối của chuyển động

Một vật có thể xem như đứng yên trong hệ quy chiếu này nhưng lại chuyển động trong hệ quy chiếu khác. Do đó, chuyển động có tính tương đối.

- Hệ quy chiếu đứng yên: là hệ quy chiếu gắn với vật làm gốc được quy ước là đứng yên.

Ví dụ:

Cây cối ven đường

- Hệ quy chiếu chuyển động: là hệ quy chiếu gắn với vật làm gốc chuyển động so với hệ quy chiếu đứng yên.

Nước chảy trên sông

b. Độ dịch chuyển tổng hợp – vận tốc tổng hợp

Bạn B đi từ cuối lên đầu của một toa tàu khi tàu đang chuyển động, để xem xét độ dịch chuyển của bạn B, ta quy ước:

+ Vật 1 (người) là vật chuyển động đang xem xét.

+ Vật 2 (toa tàu) là vật chuyển động được chọn làm gốc của hệ quy chiếu chuyển động.

+ Vật 3 (đường ray) là vật đứng yên được chọn làm gốc của hệ quy chiếu đứng yên.

- Ta suy ra biểu thức của độ dịch chuyển tổng hợp: ${\overrightarrow{d}}_{13}={\overrightarrow{d}}_{12}+{\overrightarrow{d}}_{23}$

- Vận tốc tuyệt đối (vận tốc của vật đối với hệ quy chiếu đứng yên) bằng tổng vận tốc tương đối (vận tốc của vật đối với hệ quy chiếu chuyển động) và vận tốc kéo theo (vận tốc của hệ quy chiếu chyển động với hệ quy chiếu đứng yên)

${\overrightarrow{v}}_{13}={\overrightarrow{v}}_{12}+{\overrightarrow{v}}_{23}$

Xem thêm tài liệu liên quan:

Lý thuyết Chuyển động tổng hợp (Chân trời sáng tạo 2025) hay, chi tiết | Vật Lí 10

20 câu Trắc nghiệm Chuyển động tổng hợp (Chân trời sáng tạo 2025) có đáp án – Vật lí lớp 10