Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh lớp 9 tài liệu tác giả tác phẩm Bàn về đọc sách hay nhất, gồm 5 trang đầy đủ những nét chính về văn bản như:

Các nội dung được Giáo viên nhiều năm kinh nghiệm biên soạn chi tiết giúp học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến thức từ đó dễ dàng nắm vững được nội dung tác phẩm Bàn về đọc sách Ngữ văn lớp 9.

Mời quí bạn đọc tải xuống để xem đầy đủ tài liệu tác phẩm Bàn về đọc sách Ngữ văn lớp 9:

BÀN VỀ ĐỌC SÁCH

Bài giảng: Bàn về đọc sách

(Chu Quang Tiềm)

A. Nội dung tác phẩm

Bài văn bàn về sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách qua những luận điểm sâu sắc và giàu sức thuyết phục. Đó là kết quả của quá trình tích lũy kinh nghiệm, là những lời bàn tâm huyết của người đi trước muốn truyền lại cho thế hệ sau.

B. Đôi nét về tác phẩm

1. Tác giả: Chu Quang Tiềm (1897-1968) là nhà mĩ học và lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc.

2. Tác phẩm

a, Xuất xứ

- In trong Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui, nỗi buồn của việc đọc sách, giáo sư Trần Đình Sử dịch.

b, Phương thức biểu đạt: Nghị luận (Nghị luận về một vấn đề xã hội).

c, Bố cục: 3 phần 

+ Phần 1: Đầu → phát hiện thế giới mới: Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách.

+ Phần 2: tiếp → tiêu hao lực lượng: Những khó khăn, thiên hướng sai lệch dễ mắc phải của việc đọc sách hiện nay.

+ Phần 3: Còn lại: Phương pháp chọn sách và đọc sách.

d, Giá trị nội dung 

- Đọc sách là con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn. Cần chọn sách mà đọc, đọc ít hiểu sâu, kết hợp giữa đọc rộng và đọc sâu, giữa sách thường thức và sách chuyên môn. Đọc sách phải có mục tiêu, vừa đọc vừa nghiền ngẫm.

e, Giá trị nghệ thuật

- Văn bản trình bày bằng những ý kiến xác đáng, có lí lẽ và dẫn chứng sinh động.

C. Đọc hiểu văn bản

1. Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách

a,  Tầm quan trọng

- Sách là kho tàng quý báu của di sản tinh thần mà loài người thu lượm, tích lũy suốt mấy ngàn năm.

- Sách là những cột mốc trên con đường phát triển học thuật của nhân loại.

b, Ý nghĩa

- Đọc sách là:

+ Trả món nợ đối với thành quả nhân loại trong quá khứ

+ Ôn lại kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại tích lũy mấy nghìn năm trong mấy chục năm ngắn ngủi.

+ Một mình hưởng thụ các kiến thức, lời dạy của biết bao người trong quá khứ.

+ Sự chuẩn bị cho cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn

- Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn – con đường quan trọng để tích lũy và nâng cao tri thức cho bản thân

- Đọc sách không những trang bị tri thức mà còn làm hoàn hiện nhân cách, nâng cao khí chất. 

- Coi thường sách, không đọc sách là xóa bỏ quá khứ, làm chính mình trở nên lạc hậu, làm cho xã hội thụt lùi.

2. Các khó khăn, thiên hướng sai lệch dễ mắc phải của việc đọc sách trong tình trạng hiện nay

* Sách nhiều khiến người đọc không chuyên sâu:

- Xưa kia, một học giả cả đời có thể chỉ đọc một cuốn sách. Nhưng đọc đi đọc lại, vừa đọc vừa nghiền ngẫm đến thuộc lòng, thấm vào xương tủy, biến thành động lực tinh thần, dùng cả đời mà vẫn không hết. Ngày nay, sách vở nhiều, dễ kiếm, vì vậy người đọc thường “liếc qua rất nhiều nhưng đọng lại rất ít”.

- Đọc sách nhiều mà không ngẫm nghĩ giống như ăn nhiều nhưng không thể tiêu hóa được. Lâu dần sẽ dẫn tới bệnh tật. 

* Sách nhiều khiến người đọc dễ bị lạc hướng:

- Bất cứ lĩnh vực nào giờ cũng có rất nhiều sách vở chất đầy trong thư viện. Tuy nhiên, những tác phẩm cơ bản, đích thực không phải là quá nhiều. 

- Nhưng đứng trước số lượng sách vở khổng lồ hiện có, cộng với thói tham lam, đọc nhiều mà không vụ thực chất, người đọc dễ phí thời gian với những cuốn sách vô thưởng vô phạt mà mất đi cơ hội đọc những cuốn sách cơ bản, thú vị.

→ Bằng những so sánh cụ thể, xác thực, tác giả vừa chỉ ra những nguy hại do lối đọc sách sai lệch; vừa phân tích, lí giải những nguy hại đó một cách thuyết phục.

3.  Bàn về phương pháp chọn sách và đọc sách

* Cách chọn sách:

- Chọn cho tinh.

- Tìm đọc những cuốn sách thật sự có giá trị và có ích cho bản thân.

- Chọn sách phải có mục đích, có định hướng rõ ràng, không nhất thời tùy hứng.

- Chọn sách nên hướng vào hai loại:

+ Kiến thức phổ thông

+ Kiến thức chuyên sâu.

* Cách đọc sách:

- Đọc cho kỹ, đọc đi, đọc lại nhiều lần cho đến thuộc lòng.

- Đọc với sự say mê, ngẫm nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích lũy và kiên định mục đích.

- Đọc có kế hoạch, hệ thống, không đọc tràn lan.

- Đọc về kiến thức phổ thông và kiến thức chuyên sâu.

- Đọc sách không chỉ là việc tích lũy tri thức mà còn là việc rèn luyện tư cách, chuyện học làm người, rèn đức tính kiên trì, nhẫn nại.

D. Sơ đồ tư duy

Sơ đồ tư duy Phân tích Bàn về đọc sách

Dàn ý chi tiết Phân tích Bàn về đọc sách

1. Mở bài

- Giới thiệu vài nét cơ bản về Chu Quang Tiềm, một tác giả nổi tiếng của Trung Quốc trên lĩnh vực mĩ học và lí luận văn học

- Bàn về đọc sách là một tác phẩm nghị luận xuất sắc của Chu Quang Tiềm đề cập đến một vấn đề thiết yếu và quan trọng để phát triển con người: Đọc sách.

2. Thân bài

• Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách

- Học vấn là thành quả tích lũy lâu dài của nhân loại => Sách chính là kho tàng lưu giữ những thành quả đã tích lũy đó => Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn

- Mỗi quyển sách có giá trị là một cột mốc trên con đường phát triển học thuật => Sách có ý nghĩa quan trọng trên con đường phát triển của nhân loại

- Đọc sách là trả nợ quá khứ, là ôn lại kinh nghiệm của loài người, là hưởng thụ kiến thức, lời dạy tâm huyết của quá khứ

- Đọc sách là con đường tích lũy, nâng cao vốn tri thức, là sự chuẩn bị cho con đường chinh phục học vấn kéo dài hàng vạn dặm

⇒ Sử dụng lập luận hợp lý, thấu tình đạt lí, kín kẽ sâu sắc => Đọc sách là để nâng cao nhận thức, bồi bổ trí tuệ, phát triển tâm hồn, tình cảm, rèn giũa hành động.

• Những khó khăn trong việc đọc sách

- Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu:

+ Ngày trước sách ít, “có người đọc đến bạc đầu mới hết một quyển kinh”

+ Ngày nay, những học giả trẻ đọc nhiều sách nhưng chỉ “lướt qua”, như vậy chỉ là “hư danh nông cạn”

⇒ Sử dụng hình ảnh đối sánh xác đáng => sách nhiều khiến người đọc lướt qua, hời hợt không chuyên sâu, dễ sa vào lối "ăn tươi nuốt sống".

- Sách nhiều khiến người đọc lạc hướng:

+ Trước một số lượng lớn sách sẽ khiến con người “tham nhiều mà không thực chất”, không phân biệt được những “tác phẩm cơ bản đích thực” với “những cuốn sách “vô thưởng vô phạt”

⇒ Nhấn mạnh việc sách nhiều có thể khiến chọn lầm chọn sai lãng phí thời gian và sức lực. Thậm chí chọn phải sách độc hại.

• Phương pháp đọc sách hiệu quả

- Cách chọn sách:

+ Chọn cho tinh

+ Không xem thường đọc sách thường thức, sách ở lĩnh vực gần gũi, kế cận với chuyên môn của mình

- Cách đọc sách:

+ Đọc cho kĩ

+ Không đọc lướt qua, vừa đọc vừa suy nghĩ.

+ Không đọc tràn lan mà cần đọc có kế hoạch và có hệ thống.

⇒ So sánh, kết hợp phân tích lí lẽ, liên hệ => Đọc sách: rèn luyện tính cách, học làm người.

3. Kết bài

- Khái quát lại giá trị nghệ thuật và nội dung của Bàn về đọc sách

- Bài viết là một kim chỉ nam cho những người mong muốn đọc sách, muốn tiến xa trên con đường học vấn => mang giá trị thời đại.

Bài văn mẫu Phân tích Bàn về đọc sách – mẫu 1

Bài Bàn về đọc sách của học giả Chu Quang Tiềm được in trong cuốn Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách. Tác giả đã nêu lên 3 luận điểm cơ bản: mục đích của việc đọc sách, cái khó của việc đọc sách, phương pháp đọc sách.

Hai đoạn văn đầu nói về mục đích của việc đọc sách: "Học vẫn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách rốt cuộc là một con đường quan trọng của học vấn". Học vấn là vốn kiến thức tích lũy được; người có học vấn là người giàu chữ nghĩa, học rộng, biết nhiều, cái vốn trí tuệ giàu có để làm ăn, để thi thố, để hiến dâng và phục vụ. Có nhiều cách để có học vấn, nhưng Chu Quang Tiềm đã khẳng định "đọc sách rốt cuộc là một con đường quan trọng của học vấn". Sách là gì? Sách là "kho tàng quý báu của di sản tinh thần nhân loại" đã được "ghi chép mù lưu truyền lại". Sách là "những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật". Ví dụ, từ thơ ca dân gian mà có thơ quốc âm của Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, thơ Nôm của Hồ Xuân Hương, Truyện Kiều của Nguyễn Du, v.v...

Tại sao phải đọc sách? Để xây dựng nên một sự nghiệp lẫy lừng có thi sĩ đời Đường đã "độc thư phá vạn quyển"-, ức Trai phải trải nghiệm, nung nấu "thập tải độc thư bần đáo cốt", nhà bác học Lê Quý Đôn đã suốt đời "mắt không rời trung sách, tay không rời trang sách,mắt không ngơi cuốn sách",... Chu Quang Tiềm có một cách nói khá hay về mục đích của việc đọc sách. Đọc sách để "làm điểm xuất phát" để vươn lên, tiến lên từ văn hóa học thuật. Không biết đọc sách có nghĩa là "xóa bỏ hết" thành tựu văn hóa của quá khứ, chẳng khác nào "đi giật lùi, làm kẻ lạc hậu". Đọc sách là để kế thừa tri thức nhân loại. Đọc sách là để "trả món nợ chung" là để "ôn lại" những thành tựu, những kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại trong mấy nghìn năm. Đọc sách là để "thu nhận" và "hưởng thụ" những kiến thức, lời dạy của người xưa, để tự vũ trang cho mình một tầm cao trí tuệ. mộl hổ dày học vấn, có thể "làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, đi phát hiện thế giới mới".

Cái khó của việc đọc sách là luận điểm thứ hai mà tác giả nói đến trong đoạn văn thứ 3 bài Bàn về đọc sách. Sách ngày một nhiều, đầy ắp trong các cửa hàng, chất cao trong các thư viện, vì thế người đọc sách thường đứng trước 2 cái khó (cái hại).

"Một là sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu". Ngày xưa có người đọc đến bạc đầu mới đọc hết một quyển kinh (tứ thư, ngũ kinh), họ đã "miệng đọc, tâm ghi, nghiền ngẫm đến thuộc lòng, thấm vào xương tủy, biến thành một nguồn động lực tinh thần, cả đời dùng mãi không cạn. Chu Quang Tiềm châm biếm một "học gia trẻ" khoe đọc hàng vạn cuốn sách; cách đọc "liếc qua" tuy nhiều mà "lưu tâm" thì rất ít, "hư danh nông cạn" khác nào "ăn sống nuốt tươi"...

"Thứ hai, sách nhiều dễ khiến người đọc lạc hướng". Trước hàng biển sách, hàng núi sách, nhiều người vì "tham nhiều mà không vụ thực chất", không phân biệt được "những tác phẩm ai bàn đích thực" với những "cuốn sách vô thưởng vô phạt", học vấn chẳng được nâng cao, tâm hồn chẳng được bồi đắp, trái lại chỉ "lãng phí thời gian và sức lực". Tác giả đưa ra một so sánh, với chuyện đọc sách, làm học vấn chỉ "đá bên đông, đấm bên tây", "tự tiêu hao lực lượng", mà không biết "đánh vào thành trì kiên cố, đánh bại quân địch tinh nhuệ, chiếm cứ mặt trận xung yếu". Qua đó, ta càng thấy rõ, đọc sách để làm học vấn, đọc sách để tự học thật không dễ.

Ba đoạn văn cuối bài, tác giả nêu lên phương pháp đọc sách. "Đọc sách không cần nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ". Chỉ đọc "lướt qua" 10 quyển sách thì không bằng "đọc mười lần" một quyển sách. Đọc 10 quyển sách "không quan trọng" thì chẳng bằng đọc 1 quyển sách thật sự có giá trị". Một câu thơ của cổ nhân được nhắc lại rất ý vị, thấm thía:

"Sách cũ trăm lần xem chẳng chán,

Thuộc lòng, ngẫm kĩ một mình hay."

Đọc nhiều chưa hẳn là "vinh dự", đọc ít cũng không phải là "xấu hổ". Phải "đọc kĩ", tập thành nếp "suy nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích lũy, tưởng tượng tự do đến mức làm đổi thay khí chất!. Chu Quang Tiềm đưa ra so sánh "cưỡi ngựa đi qua chợ...", "kẻ triệu phú khoe của" để châm hiếm nhửng kỏ "đọc nhiều mù không chịu nghĩ sâu", thể hiện "phẩm chất tầm thường, thấp kém".

Sách đọc có thể chia thành mấy loại, một loại là thường thức, một loại đọc để làm học vấn chuyên sâu. Loại sách thường thức thì ai cũng phải biết. Các hài học ở trung học và năm đầu đại học, nếu người học chăm chỉ học tập "thì cũng đủ dùng". Đọc thuộc giáo trình "chúng có lợi gì ", mỗi môn cần phải "chọn kĩ từ 3 đến 5 quyển xem cho kĩ". Nếu thiếu lựa chọn hoặc đọc qua loa thì người đọc sách sẽ "không thu nhận được lợi ích thực sự". Sách thường thức "không chỉ cần cho công dân thế giới hiện tại" mà đối với các nhà học giả chuyên môn "cũng không thể thiếu được". Phải chuyên sâu, uyên bác. Trên đời không có học vấn nào là cô lập, không có liên hệ kế cận, vì thế trong quá trình học tập, nghiên cứu "không thể tách rời". Các bộ môn, các chuyên ngành như: Văn, Sử, Triết, Ngoại giao, Quân sự, Chính trị... đều có "quan hệ" đến nhau. Nếu không biết đến các học vấn liên quan thì "giống như con chuột chui vào sừng trâu, càng chui sâu cũng hẹp, không tìm ra lối thoát". Tác giả nêu lên phương châm trong học vấn: "không biết thông thì không thể chuyên, không biết rộng thì không thể nắm gọn phải biết rộng rồi sau mới nắm chắc. Người có thành tựu lớn trong một lĩnh vực học vấn nào "đều phải có cơ sở sâu của nhiều môn học vấn khác". Để là chuyên sâu và uyên bác trong học vấn.

Vấn đề Bàn về đọc sách không có gì là mới. Đã có nhiều nhà khoa học, nhà văn, nhà thơ... nói về đọc sách và kinh nghiệm đọc sách. Nhưng cách viết nhẹ nhàng, lí lẽ xác đáng, cách lập luận chặt chẽ của Chu Quang Tiềm có sức thuyết phục sâu sắc. Biết cách đọc sách để xây dựng học vấn là những ý kiến gợi mở cách đọc sách, cách tự học, cách suy nghĩ cho mỗi chúng ta. Đó là bài học, là lời khuyên chí lí, chân thành. Một nét đặc sắc trong bài Bàn về đọc sách là tác giả đã sử dụng khá hóm hỉnh một số so sánh khi nói về phương pháp đọc sách, làm cho lí lẽ thêm phần gợi cảm, thấm thía.

Bài văn mẫu Phân tích Bàn về đọc sách – mẫu 2

Sách là nguồn tri thức về xã hội và tự nhiên vô cùng lớn. Để làm nên những cuốn sách hay là cả một sự lao động vất vả của những nhà nghiên cứu. M.Gorki từng nhận định rằng: “Mỗi cuốn sách là những bậc thang nhỏ mà khi bước lên…tới gần quan niệm về cuộc sống tốt đẹp nhất…”. Điều đó cho thấy được vai trò của sách đối với cuộc sống của chúng ta. Cũng nói về điều này, Chu Quang Tiềm đã trình bày những suy ngẫm của mình về sách trong tác phẩm Bàn về đọc sách.

Trước hết, tác giả đề cập tới tầm quan trọng của việc đọc sách. Tôi tin rằng không phải ai cũng biết và hiểu rõ về tầm quan trọng của việc này. Tác giả khẳng định sách là kho tàng quý báu. Hơn nữa, sách còn là cột mốc trên con đường tiến hóa của nhân loại, là thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ. Chính bởi tầm quan trọng đó mà việc đọc sách có ý nghĩa lớn với mỗi người. Sách trước hết là con đường nâng cao vốn tri thức. Không chỉ vậy, nhân loại và thế giới ngày càng tiến bộ, văn minh nên nhờ sách chúng ta sẽ tiếp cận được với thế giới mới. Và từ đó hiểu, có trách nhiệm kế thừa, phát triển thành tựu của các thời đại đã qua.Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại khó khăn và thiên hướng sai lệch của việc đọc sách. Những ai cho rằng mua nhiều sách có nghĩa là bạn là người biết đọc sách thì đó là một suy nghĩ sai lầm. Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu, dễ sa vào lối “ăn tươi, nuốt sống” đọc mà không kịp ngẫm, kịp hiểu. Đọc để lấy số lượng chứ không phải chất lượng. Sách nhiều khiến người ta khó chọn lựa, dẫn đến lãng phí thời gian và sức lực với những cuốn sách không có ích.

Video bài văn mẫu Phân tích Bàn về đọc sách

Nhận thức được tầm quan trọng cũng như những khó khăn trong việc đọc sách, Chu Quang Tiềm đã đưa ra cho bạn đọc cách chọn và đọc sách sao cho đúng. Chọn sách phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ. Phải hiểu mình muốn mua sách với mục đích gì. Như vậy mới có thể tìm hiểu kiến thức một cách chính xác. Khi đọc sách, không nên đọc lướt qua, cũng không nên đọc tràn lan.

Văn bản “Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm đã giúp người đọc có cái nhìn tổng quan hơn về việc đọc sách. Qua đó, tác giả hy vọng bạn đọc có thể chọn cho mình những cuốn sách hữu ích.